BIOLOGIA - UKŁAD POKARMOWY.doc

BIOLOGIA-UKŁAD POKARMOWY

Składniki chemiczne organizmu człowieka :

• budulcowe: aminokwasy , tłuszcze, białka
• energetyczne

Cukrowce → węglowodany, sacharydy

              Cn(H2O)n

cukry proste:

·         łatwo rozpuszczają się w wodzie

·         mogą spełniać funkcje energetyczne

·         składają się z

◦         3 atomów C → cukier trójwęglowy:  trioza, aldehyd glicerynowy

◦         5x C →  pentozy: ryboza, deoksyryboza

◦         6x C → heksozy: glukoza, fruktoza, galaktoza

cukry złożone

·         cukry zapasowa i budulcowe

·         składają się z łańcuchów

◦         skrobia, glikogen – cukry zapasowe

◦         celuloza, chityna – cukry budulcowe

dwucukry

·         połączenie dwóch cukrów prostych

◦         sacharoza = glukoza + fruktoza

◦         maltoza = glukoza + glukoza

◦         laktoza = glukoza + galaktoza → źródło energii

Wartość energetyczna cukrowców

1 g glukozy → 17,2 kJ, energii = 9 kcal

Cukry proste nie mogą być magazynowane ponieważ rozpuszczają się w wodzie, ich stężenie w komórce byłoby zbyt małe, dążąc do wyrównania stężeń → pęknięcie komórki.

Tłuszcze

• roślinne

◦         nienasycone wiązania w kw. Tłuszczowych

◦         niska temperatura topnienia (temp. pokojowa-ciecz, masło kakaowe – c. stałe)

• zwierzęce

◦         wysoka temperatura topnienia (wyjątek tran)

Funkcje tłuszczowców:

• źródło energii (  1g → 32 kJ)
• budulec
• funkcja zapasowa
• termoregulacyjna
• hormonalna (hormony= tłuszcze)

Białka- główny składnik organizmu

• decydują o tym jak wyglądamy
• ich struktura jest dziedziczna, przekazywana przez kwas nukleinowy
• są bardzo różnorodne

aminokwasy- pojedyncze elementy białka

• metionina, cysteina - jako jedyne zawierają siarkę
• glicyna- najprostszy aminokwas
• mają amfoteryczny charakter
• połączone są wiązaniami peptydowymi
• są elementami układu buforującego

Podział :

• endogenne – sami je tworzymy
• egzogenne- pobierane są z pokarmem ( lizyna, metionina, tryptofan)

kwasy nukleinowe kodują kolejność aminokwasów

Struktury przestrzenne białek:

• pierwszorzędowa- sekwencja aminokwasów w białku jest warunkowana genetycznie
• drugorzędowa- postać spirali lub harmonijki
• trzeciorzędowa – białko zaczyna przybierać strukturę globularną (3D, kulisty kształt), stabilizowany przez wiązania dwu siarczkowe
• czwartorzędowa- powstaje gdy kilka różnych białek łączy się ze sobą

◦         hemoglobina- 4 białka + grupa hemowa

Funkcje białek:

• strukturalna- mięśnie , kolagen
• transport przez błona
• odpornościowa- gamo-globuliny
• enzymatyczna
• receptorowa
• zapasowa
• udział w podziale komórkowym

Enzymy- białka

• aktywność zależy od pH
• 1 enzym= 1 reakcja
• 1 enzym pasuje tylko do 1 zw. Chemicznego

UKŁAD POKARMOWY

Jama ustna : pH- obojętne

◦         ślinianki – podjęzykowe, podżuchwowe, przyuszne, wydzielają ślinę

◦         język

◦         gardziel- ma nagłośnie, chroni tchawice

◦         przełyk – zaczyna się perystaltyka jelit

• żołądek pH 2,8-3,5

◦         gromadzi pokarm

◦         początek trawienia

◦         zakwaszanie pokarmu

• dwunastnica  pH lekko zasadowe

◦         najważniejszy element trawienia

◦         posiada 2 kanały: z wątroby dla żółci, z trzustki

• trzustka

◦         wytwarza enzymy trawienne

• jelito cienkie pH- zasadowe

◦         poprzyczepiane do krezki

◦         końcówka trawienia

◦         wchłanianie substancji

◦         na ścianach są kosmki

◦         kończy się zastawką

• jelito grube pH kwaśne

◦         woreczek robaczkowy

◦         jelito ślepe

◦         formowanie kału

◦         odwadnianie treści pokarmowej

• odbytnica

◦         ostateczne odwadnianie pokarmu

Witaminy rozpuszczalne w wodzie

Witaminy rozpuszczalne w wodzie

TRAWIENIE CUKRÓW

1. Jama ustna- amylaza ślinowa rozkłada skrobię na cukry prostsze- maltozę
2. Żołądek- niskie pH hamuje trawienie
3. Jelito Cienkie – amylaza trzustkowa rozdziela cukry na maltozę

maltaza dzieli wszystkie cukry na maltozę

maltoza dzielona jest na monosacharydy → glukozę

wchłanianie przez kosmki jelitowe do krwi

TRAWIENIE TŁUSZCZOWCÓW

1. Dwunastnica – żółć przeprowadza emulgację tłuszczu – zwiększa to powierzchnie wchłaniania
2. Jelito cienkie- lipaza trzustkowa trawi lipidy na micele( glicerol + kw. Tłuszczowe)
3. Micele wchłaniane są do układy limfatycznego przez kosmki jelitowe

TRAWIENIE BIAŁEK

1. Żołądek- wydzielania pepsynogenu, który pod wpływem kwasu solnego uaktywnia się i rozkłada białka na krótsze łańcuchy aminokwasów.
2. Dwunastnica – aminokwasy są dzielona na krótsze odcinki przez trypsynę i chymotrypsynę( wydzielane przez trzustkę w postaci nieaktywnej)
3. Jelito cienkie – peptydazy jelitowe tną łańcuchy białkowe na pojedyncze aminokwasy. Są wchłaniane jako rozpuszczalne w wodzie do krwi przez kosmki jelitowe.