Wychowanie w przedszkolu 03.2010.pdf

indeks 381640

nr 3 MARZEC 2010 682 (LXIII) CENA 13,50 zł (VAT 0%)

CZASOPISMO DLA NAUCZYCIELI

Oswoić

emocje

Śladami

Chopina

Aktywność

dzieci

Spis treści

Pedagogika Psychologia Organizacja

4 Jolanta Andrzejewska – Przedszkole rozwija aktywność dziecka

Drodzy Czytelnicy!

Ludzie Miejsca Wydarzenia

12 Wirginia Borodzicz – Półwiecze koncertów Cioci Jadzi

16 Janusz Mechanisz – Fryderyk Chopin 2010

Czy przedszkole rozwija aktywność

dziecka?

Na ten ważny problem współczesnej

edukacji najmłodszych zwraca uwagę dr

Jolanta Andrzejewska. W artykule otwie-

rającym numer pisze między innymi:

„Wyzwaniem współczesnej edukacji

przedszkolnej jest zmiana myślenia

o dziecku. Obecnie należy postrzegać

dziecko jako autonomiczny, aktywny

podmiot poznający świat i swoje możli-

wości. Dziecko przychodząc do przed-

szkola chce poznawać nową wiedzę i na-

bywać oraz doskonalić umiejętności”.

Temat twórczej aktywności dziecka

w okresie przedszkolnym podejmuje też

Dorota Dziedziewicz w artykule „Pytać,

nie pytać – oto jest pytanie!” Autorka do-

wodzi, że dobre pytania, stanowiące po-

most między nauczaniem a uczeniem się,

to esencja dobrej edukacji. Rolą nauczy-

cieli przedszkoli powinno być zachęcanie

dzieci do podejmowania samodzielnych

prób rozwiązywania problemów wynika-

jących z codziennych sytuacji życiowych,

zabaw czy zajęć i stwarzanie takich oka-

zji edukacyjnych, które umożliwią zada-

wanie pytań i wykorzystanie wcześniej

przyswojonych wiadomości dla badania

nowych problemów.

W numerze zamieszczamy wiele przy-

kładów zajęć i zabaw podejmujących tę

tematykę. Podajemy również wyniki kon-

kursu „Baw się ze mną, zagraj ze mną

– zabawy i gry dydaktyczne”. Serdecznie

dziękujemy wszystkim nauczycielkom,

które nadesłały prace konkursowe.

Kształcenie i doskonalenie nauczycieli

20 Danuta Elsner – Temat wiosennej pory

22 Dorota Dziedziewicz – Pytać nie pytać – oto jest pytanie!

Ze świata

27 Monika Miňová – Edukacja przedszkolna na Słowacji

Zabawy Zajęcia Scenariusze

30 Ewa Skwarka – Oswoić emocje

35 Beata Koszewska –Zabawy z gazetami

37 Halina Załęska – „Korale” i inne zabawy

38 Małgorzata Woźniak – Muzykoterapia

41 Lidia Kołodziej – Wędrówki śladami Fryderyka Chopina

43 ROZSTRZYGNIĘCIE KONKURSU

– Baw się ze mną, zagraj ze mną

Zielone światło dla sześciolatka

44 Renata Stawczyk-Mizińska – Badanie obiegu wody

w przyrodzie

46 Beata Musielak – Praca kompensacyjno-wyrównawcza

50 Igor Buszkowski – Zróbmy takie zabawki

W domu i w przedszkolu

51 Małgorzata Maria Zieziulewicz – Czym rodzice straszą dzieci?

Panorama edukacji

54 H.R. – Klub Przyjaciół Twórczości Zdzisława Witwickiego

56 Urszula Nadolna – Dzień Białej Laski w przedszkolu

58 Anna Pniewska – Serce za uśmiech...

Wśród książek

59 T. D. – Książka Roku 2009. Nagrody IBBY

60 Ewa Brańska – O wspieraniu rozwoju kompetencji

komunikacyjnych dzieci

Listy do redakcji

62 J.S. – Wyrównywanie szans edukacyjnych?

Życzymy przyjemnej lektury

Posłuchajmy, zaśpiewajmy

65 Marzec-Czarodziej

Redakcja

Wychowanie w Przedszkolu

CZASOPISMO DLA NAUCZYCIELI

Zdjęcie na okładce: PAP

Nr 3 Marzec 2010 682 (LXIII) indeks 381640 nakład 7000 egz. CENA zł 13,50 (VAT 0%)

ko mi tet re dak cyj ny Kry sty na Aszyk, Ewa Brań ska, Sa bi na Guz, Elż bie ta Jasz czy szyn, Ma ria Kie lar -Tur ska (prze wod ni czą ca), Kry sty -

na Ka miń ska, Cze sła wa Ko nar ska, Kry sty na Lu bo mir ska, Ja dwi ga Lu bo wiec ka, He le na Prus -Wi śniew ska, Han na Usiel ska -Pta szek,

Ka ta rzy na Żeli chow ska

re dak cja Małgorzata Narożnik (redaktor naczelna), Te re sa Dziu rzyń ska, Ana tol Prze my sław Pi ja now ski, Han na Ra tyń ska

ad res re dak cji 01–194 Warszawa, ul. Młynarska 8/12, tel. 022 244 84 79, faks 022 244 84 76, przedszkole@raabe.com.pl

Re dak cja nie zwra ca na de sła nych ma te ria łów i za strze ga so bie pra wo for mal nych zmian w tre ści ar ty ku łów; nie od po wia da za treść

płat nych re klam.

wy daw ca Dr Josef Raabe Spółka Wydawnicza Sp. z o.o., ul. Młynarska 8/12, 01–194 Warszawa, tel. 022 244 84 00, faks 022 244 84 20,

raabe@raabe.com.pl, www.raabe.com.pl, NIP 526-13-49-514, REGON 011864960, Zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st.

Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy KRS, KRS 0000118704, Wysokość Kapitału Zakładowego: 50.000 PLN pre zes za -

rzą du: Mi chał Wło dar czyk, dyrektor wydawniczy: Józef Szewczyk, tel. 022 244 84 70, faks 022 244 84 11, j.szewczyk@raabe.com.pl,

dział ob słu gi klien ta: tel. 022 244 84 11, prenumerata@raabe.com.pl, dyrektor mar ke tingu: An na Gry czew ska, a.gry czew ska@ra -

abe.com.pl, kol por taż: Anna Niepiekło, tel. 022 244 84 78, faks 022 244 84 76, a.niepieklo@raabe.com.pl, re kla ma An drzej Idziak,

tel. 022 244 84 77, faks 022 244 84 76, kom. 0 692 277 761, reklama@raabe.com.pl, skład i ła ma nie Ve ga de sign, druk i oprawa Pa -

bia nic kie Za kła dy Gra ficz ne SA, 95–200 Pa bia ni ce, ul. Pio tra Skar gi 40/42

Zapraszamy na naszą stronę internetową: www.wychowaniewprzedszkolu.com.pl i www.edupress.pl

Czasopisma

Pedagogiczne

luty 2010

Pedagogika

Psychologia

Organizacja

Przedszkole rozwija

aktywność dziecka

JOLANTA ANDRZEJEWSKA

edukacji, niezmiennie hołduje działalno-

ści celowej, intencjonalnej, kierowanej przez

nauczyciela. Preferuje nauczanie, gdzie bodź-

cem jest zadanie podane przez nauczyciela,

awychowanek jest motywowany zewnętrznie

i nie ma poczucia przydatności gromadzonej

wiedzy i umiejętności w „normalnym” życiu.

Dziecko/uczeń jest najczęściej odbiorcą wie-

dzy naukowej przekazywanej metodami po-

dającymi (np. opowiadanie, pokaz, instrukcja,

objaśnianie, opis) do jego świadomości przez

nauczyciela realizującego narzucony, ze-

wnętrzny, w stosunku do aktualnej ciekawości

poznawczej dziecka, program nauczania. Ta

praktyka może i prowadzi do anomii wycho-

wanka, rozchwiania systemu jego wartości

(uczę się dla rodziców, nauczyciela, oceny,

pochwały), braku wiary we własne siły, nie-

podejmowania prób rozwiązywania proble-

mów o charakterze niestandardowych i przyj-

mowania postawy biernej w sytuacjach mało

znanych lub niepowtarzalnych.

Znaczącym problemem edukacji dziecka

w przedszkolu jest akcentowanie w praktyce

oświatowej procesu nauczania i niedocenia-

nie procesu uczenia się wychowanka. Dlatego

zmiany we współczesnym systemie edukacji

małego dziecka powinny być oparte na kilku

założeniach:

1. Dziecko jest podmiotem aktywnym w po-

znawaniu świata.

2. Dziecko jest podmiotem uczącym się, któ-

ry samodzielnie gromadzi doświadczenia,

szuka i przetwarza informacje płynące

z różnych źródeł, interpretuje fakty i wyko-

rzystuje doświadczenia w praktyce.

3. Rolą nauczyciela jest tworzenie szeroko ro-

zumianego środowiska edukacyjnego umo-

żliwiającego powstawanie w dziecku zmian

rozwojowych zgodnych z jego potencjałem.

Dziecko jako aktywny podmiot

Wyzwaniem współczesnej edukacji przed-

szkolnej jest zmiana myślenia o dziecku.

Obecnie należy postrzegać dziecko jako auto-

nomiczny, aktywny podmiot poznający świat

i swoje możliwości.

Dziecko przychodząc do przedszkola chce

poznawać nową wiedzę i nabywać oraz do-

skonalić umiejętności. Przedszkolak w grupie

rówieśniczej chce być autentycznie aktyw-

nym, czynnym, chce mieć moc sprawczą i tę

wolę akcentuje – Ja sam! Wychowanek pra-

gnie mieć poczucie wolności i możliwości wy-

boru drogi poznawania świata i sposobów

rozwiązania zadań, wyboru środowiska mate-

rialnego umożliwiającego konstruowanie wie-

dzy i doskonalenie umiejętności, wyboru osób

wspierających proces jego uczenia się.

Wychowanie w Przedszkolu nr 3

P raktyka oświatowa, na różnych szczeblach

Pedagogika

Psychologia

Organizacja

Dziecko ma naturę badacza, człowieka do-

ciekliwego, ustawicznie poszukuje nowości,

przeskakuje od jednej do innej aktywności.

Na bazie wcześniejszych i nowych doświad-

czeń tworzy/konstruuje w swoim umyśle no-

we pojęcia, idee, pomysły, wiedzę, poglądy,

reguły, zasady i strategie. Przez cały dzień ak-

tywności przetwarza różnorodne informacje,

selekcjonuje je, rozwiązuje problemy prak-

tyczne i społeczne, przewiduje konsekwencje

niektórych działań, tworzy scenariusze i mo-

dele postępowania oraz podejmuje decyzje.

Ciężko „pracuje”, aby: zdobyć wiedzę o świe-

cie, uporządkować ją, określić zależności

przyczynowo-skutkowe, umieścić poznaną

wiedzę w określonej przestrzeni, czasie, kul-

turze (wartości poznawcze, etyczne, ontycz-

ne, estetyczne) lub naturze. Proces uczenia się

uwikłany jest w dziecięcy egocentryzm, opie-

ra się na indywidualnych ścieżkach doświad-

czeń i odbywa się w toku działania.

Przyjęcie tezy, iż „dziecko jest aktywne

w rozwoju i rozwija się przez społeczne do-

świadczenia” wyznacza specjalne zadania

i funkcje dla placówek oświatowych. Stąd

przedszkole w procesie edukacji dziecka ma

za zadanie umożliwić mu aktywny rozwój.

Dobra edukacja ma pomóc dziecku w: kre-

owaniu autonomicznej tożsamości powiąza-

nej z określoną kulturą i rodziną; rozwijaniu

samodzielności; poznawaniu świata i posze-

rzaniu perspektyw poznawczych; poznawa-

niu i pełnieniu ról społecznych; przygotowa-

niu do podjęcia pracy i funkcjonowaniu

w zorganizowanym społeczeństwie; pozna-

waniu powinności obywatelskich; „kształto-

waniu świadomości prawnej”, odróżnianiu

dobra od zła; przygotowaniu do współdziała-

nia w grupach rówieśniczych i pracy na rzecz

innych; tworzeniu więzi z krajem i narodem

przez poznanie języka, tradycji, kultury, histo-

rii; uświadamianiu problemów globalnych

współczesnej cywilizacji (np. ekologii) i aktyw-

nym kreowaniu otoczenia społecznego i przy-

rodniczego.

Dziecko w procesie edukacji w przedszko-

lu ma za zadanie rozwinąć wszystkie swoje

obecne i potencjalne możliwości, a także indy-

widualne zdolności . Uczenie się dziecka od-

bywa się przez doświadczenie społeczne

w kontaktach z partnerskim nauczycielem, ro-

dzicami, rówieśnikami i innymi osobami zna-

czącymi. Osoby znaczące są zawsze autoryte-

tami dla dziecka i wpływają na podejmowane

przez niego formy zachowania i decyzje.

Dziecko jako podmiot

uczący się

Centralną kategorią pojęciową i wyzwa-

niem współczesnej praktyki edukacyjnej jest

uczenie się wychowanka. Uczenie się jest

procesem konstruowania, interpretowania,

modyfikowania osobistych reprezentacji świa-

ta w sytuacyjnym i kulturowym kontekście.

Wyróżnia się trzy rodzaje uczenia się dzie-

ci w przedszkolu: spontaniczne, spontanicz-

no-reaktywne, reaktywne. W przedszkolu

uczące się dziecko korzysta z osobistej wiedzy

o świecie i buduje nową wiedzę podczas wza-

jemnych relacji z dorosłym. Dlatego uczenie

się dziecka to strukturalizowanie i restruktura-

lizowanie osobistych doświadczeń.

Zdaniem Fromma, w przypadku autentycz-

nej aktywności, człowiek postrzega siebie jako

podmiot czynny, posiadający moc sprawczą,

„świadomość i wolę decyzji”, bierze pod uwa-

gę możliwość własnego rozwoju.

Współczesna edukacja przedszkolna po-

winna zmodyfikować podejście do dziecka.

Wychowanek głównie z podmiotu nauczane-

go przez nauczyciela powinien stać się pod-

miotem przede wszystkim aktywnie uczącym

się przy czynnym, zamierzonym i ważnym

współudziale nauczyciela. Dziecko z „kolek-

cjonera wiedzy” podawanej przez innych po-

winno stać się wychowankiem szukającym

i przetwarzającym informacje, interpretują-

cym fakty, wykorzystującym wiedzę do ucze-

nia się.

Przyjęcie innego stanowiska względem

dziecka i jego działania wyznacza jednocze-

śnie nowe zadania dla nauczyciela i warunku-

je inną organizację pracy w przedszkolu, np.

odejście od zajęć o charakterze podającym

w kierunku zajęć o charakterze problemo-

wym, okazji edukacyjnych, projektów eduka-

marzec 2010

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: