Z.Migaszewski,A.Gałuszka - Geologiczny dowód zbrodni - Geologia sądowa w postępowaniu karnym.pdf - Analityka Środowiska - lord_ksopgiel

Przegl¹d Geologiczny, vol. 54, nr 6, 2006

Geologiczny dowód zbrodni — geologia s¹dowa w postêpowaniu karnym

Agnieszka Ga³uszka*, Zdzis³aw M. Migaszewski**

Najwiêkszym zain-

teresowaniem spo³eczeñstwa

ciesz¹ siê te nauki, których

osi¹gniêcia znalaz³y prak-

tyczne zastosowanie w

dzia³alnoœci cz³owieka.

Przyk³adem takiego wyko-

rzystania metod badaw-

czych geologii jest ma³o

znana w Polsce geologia

s¹dowa (ang. forensic geo-

logy ). Autorzy artyku³u z wielkim zainteresowaniem przeczy-

tali ksi¹¿kê Raymonda C. Murray’a Evidence from the

Earth: Forensic Geology and criminal investigations

( Dowód z Ziemi: geologia s¹dowa a dochodzenia w spra-

wie zbrodni ). Sta³a siê ona inspiracj¹ do napisania tej

przegl¹dowej publikacji.

Od wielu lat na ca³ym œwiecie, liczne oœrodki naukowe

zajmuj¹ siê geologi¹ s¹dow¹, znalaz³a ona równie¿ swoje

miejsce w programie studiów wielu zagranicznych uczelni,

warto wiêc zapoznaæ siê z t¹ ciekaw¹ sfer¹ dzia³alnoœci

geologów. Geologia s¹dowa wed³ug Encyklopedii Geolo-

gii (Selley i in., 2004), to dyscyplina ...zwi¹zana z u¿yciem

danych i metod geologicznych do rozwi¹zywania spraw

s¹dowych . Autorzy cytowanej definicji zak³adaj¹ potencjal-

ne wykorzystanie metodyki badañ wszystkich dyscyplin

naukowych geologii do gromadzenia materia³ów dowodo-

wych, jednak podkreœlaj¹ szczególn¹ rolê mineralogii,

petrologii, geochemii, sedymentologii, geomorfologii i

geofizyki (tab. 1). Znaczenie tych dyscyplin zostanie omó-

wione w dalszej czêœci artyku³u.

Z. M. Migaszewski

przedmioty maj¹ ze sob¹ jakikolwiek kontakt, to zawsze

dochodzi do przeniesienia substancji. Metody prowadz¹ce

do stwierdzenia tej wymiany nie zawsze s¹ dostatecznie

czu³e, aby j¹ potwierdziæ, lub tempo rozk³adu tak znaczne,

¿e zanika ona po pewnym czasie, jednak wymiana ta zaw-

sze zachodzi . Locard opracowa³ te¿ wiele procedur analizy

materia³ów geologicznych pobranych z miejsca zbrodni

(Selley i in., 2004). Teoretyczne podstawy geologii

s¹dowej wyprzedzi³y jej zastosowanie w praktyce. Nie

trzeba by³o jednak d³ugo czekaæ na rozprawy s¹dowe, w

których jako dowody pojawi³y siê materia³y geologiczne.

Pierwsz¹ spraw¹ karn¹, w której geologiczny dowód

sta³ siê podstaw¹ wyroku, by³a sprawa morderstwa

szwaczki Evy Disch w paŸdzierniku 1904 r. (Murray &

Tedrow, 1986). Na miejscu zbrodni znaleziono zu¿yt¹

chusteczkê do nosa. W wydzielinie Georg Popp, niemiecki

detektyw s¹dowy stwierdzi³ obecnoœæ drobnych cz¹stek

wêgla i minera³ów, a wœród tych ostatnich hornblendê. Jed-

nym z podejrzanych by³ Karl Laubach, pracuj¹cy w

gazowni i lokalnej ¿wirowni. Pod jego paznokciami Popp

znalaz³ drobiny tych samych minera³ów, a na spodniach

glebê z miejsca zbrodni. Dowody te wystarczy³y do usta-

nowienia wyroku skazuj¹cego.

W XX w. geologia s¹dowa znalaz³a tak¿e zastosowanie

w rozwi¹zaniu wielu spraw kryminalnych w USA, Japonii,

Szwajcarii, Francji, Niemczech i Wielkiej Brytanii (Mur-

ray, 2004; Ruffel & McKinley, 2005). Wiele agencji

rz¹dowych utworzy³o w³asne laboratoria do prowadzenia

badañ na potrzeby geologii s¹dowej. Wœród nich nale¿y

wymieniæ: Federal Bureau of Investigation w USA, Metro-

politan Police Forensic Science Laboratory w Londynie,

UK Home Office Forensic Laboratory w Aldermaston

(Wielka Brytania), National Research Institute of Police

Science w Japonii. Powsta³y te¿ placówki kszta³c¹ce eks-

pertów w tej dziedzinie, np. Instytut Porz¹dku Publicznego

w Lozannie (Szwajcaria).

Historia i wa¿niejsze postacie w geologii s¹dowej

Za pioniera geologii s¹dowej uwa¿a siê Austriaka,

profesora kryminalistyki Hansa Grossa (1847–1915), któ-

ry w 1893 r. zwróci³ uwagê na znaczenie gleby i b³ota obec-

nych na obuwiu i odzie¿y sprawcy zbrodni dla ustalenia

jego przemieszczania siê (Selley i in., 2004). Wielu autorów

podkreœla rolê Sir Arthura Conan Doyle’a, który w opo-

wiadaniach o Sherlocku Holmesie, napisanych w latach

1887–1893, u¿y³ jako dowodów zbrodni materia³ów geo-

logicznych, pochodz¹cych z miejsca ich wystêpowania.

Opowiadania te, mimo, ¿e s¹ fikcj¹ literack¹, przyczyni³y

siê do zainicjowania badañ nad nowymi technikami krymi-

nalistyki, wykorzystuj¹cymi wiedzê z zakresu nauk o Zie-

mi.

Metody badañ geologii s¹dowej

Zastosowanie geologii w kryminalistyce mo¿na roz-

wa¿aæ na dwóch p³aszczyznach — w mikro- i makroskali

(tab. 1). W pierwszym przypadku dowodami zbrodni s¹

cz¹stki ska³ i minera³ów oraz mikroskamienia³oœci,

pozostawione na przedmiotach nale¿¹cych do sprawcy i

wi¹¿¹ce je z miejscem zbrodni. Postêpowanie s¹dowe

dotyczy w takim przypadku g³ównie morderstw. Badania

geologii s¹dowej w makroskali s¹ zwi¹zane z wykorzysta-

niem osi¹gniêæ geofizyki, sedymentologii i geomorfologii

i s³u¿¹ do poszukiwania zakopanych zw³ok, nielegalnych

miejsc sk³adowania odpadów, czy wykrywania prób broni

j¹drowej. Warto jednak podkreœliæ, ¿e najczêœciej opisywa-

ne w literaturze przyk³ady wykorzystania metod geologii

s¹dowej dotycz¹ przypadków morderstw, gdy tymczasem

zakres praktycznego zastosowania tej dyscypliny jest

znacznie szerszy i dotyczy wszelkich przejawów ³amania

prawa, a wiêc równie¿ kradzie¿y, przemytu, fa³szerstw

Pocz¹tek XX w. mo¿na uznaæ za najwa¿niejszy okres w

historii geologii s¹dowej, ze wzglêdu na wypracowanie

w³asnej metodyki badañ. Swój dynamiczny rozwój dyscy-

plina ta zawdziêcza Edmundowi Locardowi, francuskiemu

lekarzowi s¹dowemu, który sformu³owa³ podstawowe pra-

wo geologii s¹dowej, tzw. zasadê wymiany: ... Jeœli dwa

*Akademia Œwiêtokrzyska w Kielcach, ul Chêciñska 5,

25-020 Kielce; aggie@pu.kielce.pl; zmig@pu.kielce.pl

484

A. Ga³uszka

Przegl¹d Geologiczny, vol. 54, nr 6, 2006

kamieni jubilerskich i dzie³ sztuki, nieprzestrzegania norm

ochrony œrodowiska itp.

Murray (2004) wyró¿nia trzy podstawowe rodzaje

badañ w mikroskali: (1) porównawcze, (2) bezpoœrednie i

(3) weryfikuj¹ce. W pierwszym przypadku porównuje siê

próbki pobrane z miejsca zbrodni z próbkami zebranymi z

cia³a lub przedmiotów nale¿¹cych do podejrzanych. Naj-

cenniejszymi w takim przypadku dowodami s¹ minera³y

akcesoryczne, których wystêpowanie mo¿e byæ ograniczo-

ne do niewielkich obszarów, jak równie¿ rzadkie gatunki

skamienia³oœci, unikatowe materia³y (np. cz¹stki py³ów

technogenicznych).

Z kolei w badaniach bezpoœrednich nale¿y stwierdziæ

pochodzenie próbek na ciele denata lub jego ubraniu. Ten

typ badañ mo¿e siê okazaæ przydatny w przypadku zbrod-

ni, w których cia³o jest porzucone w innym miejscu, ni¿

dokonano morderstwa. Wówczas geologia s¹dowa mo¿e

dostarczyæ wa¿nych informacji o miejscu zbrodni. Tak

by³o w jednej ze spraw w New Jersey (Murray, 2004),

gdzie znaleziono zw³oki w plastikowym worku na odpady.

Cia³o denata by³o pokryte gleb¹ z miejsca wczeœniejszego

pochówku. Na podstawie sk³adu mineralnego i granulome-

trycznego gleby odnaleziono sprawców — matkê i córkê,

które zamordowa³y mê¿czyznê i zakopa³y go w piwnicy. Z

powodu silnego odoru rozk³adaj¹cego siê cia³a, zw³oki

zosta³y odkopane i przeniesione do pobliskiego parku.

Trzeci rodzaj badañ w mikroskali — badania weryfi-

kuj¹ce, wykorzystuje siê do oceny prawdziwoœci alibi.

Dziêki próbkom pobranym z przedmiotów nale¿¹cych do

podejrzanych mo¿na stwierdziæ, czy rzeczywiœcie byli oni

w miejscu, które podali w zeznaniach.

Pobieranie materia³u do badañ oraz metody i tech-

niki instrumentalne . Wœród materia³ów dowodowych w

geologii s¹dowej wyró¿nia siê glebê, ska³y, minera³y

wskaŸnikowe oraz szk³o (Saferstein, 2001). Jeœli jest znane

miejsce zbrodni, to do badañ pobiera siê glebê i ska³y, z

uwzglêdnieniem zró¿nicowanej lokalnej budowy geolo-

gicznej. W przypadku przestêpstw z udzia³em samocho-

dów materia³em dowodowym jest osad zgromadzony na

b³otnikach. Takie próbki traktuje siê jako odnoœniki, do

których porównuje siê materia³ zebrany w trakcie docho-

dzenia i zwi¹zany z osob¹ podejrzanego (b³oto z ubrania,

obuwia itp.).

Wœród metod i technik badawczych wymienionych w

tab. 1, coraz wiêksze znaczenie w rozwi¹zywaniu ró¿nych

spraw s¹dowych maj¹ nowoczesne metody instrumentalne

stosowane w mineralogii i geochemii. Nale¿¹ do nich:

skaningowa mikroskopia elektronowa z dyspersj¹ energii

promieniowania rentgenowskiego (SEM/EDX), spektro-

metria w podczerwieni (IRS), rentgenowska analiza

dyfraktometryczna (XRD), spektrometria masowa z induk-

cyjnie sprzê¿on¹ plazm¹ (ICP–MS) i z ablacj¹ laserow¹

(LA–ICP–MS), atomowa spektrometria absorpcyjna

(AAS), fluorescencyjna spektrometria rentgenowska

(XRF), elektroforeza kapilarna (EF), chromatografia jono-

wa (CI), chromatografia gazowa i wysokosprawna chro-

matografia cieczowa ze spektrometrem masowym

(GC–MS i HPLC–MS). Na szczególn¹ uwagê zas³uguj¹

oznaczenia stabilnych izotopów wêgla, tlenu, wodoru,

siarki, azotu i siarki metod¹ spektrometrii masowej

(IRMS) w ró¿nych materia³ach biologicznych i œrodowi-

skowych, które wykorzystano w wielu rozprawach

s¹dowych (Sharp i in., 2003; Benson i in., 2006). W

licznych przypadkach wykorzystuje siê podobieñstwo sto-

sunków izotopowych w organizmie cz³owieka do ró¿nych

elementów œrodowiska przyrodniczego w miejscu

T ab. 1. Dyscypliny zaliczane do geologii s¹dowej (zestawiono z publikacji Murray, 2004; Ruffel & McKinley, 2005; Benson i in.,

2006)

Dyscyplina

Rodzaj badañ

Potencjalne zastosowanie

G³ówne metody badañ

Mineralogia

i petrologia s¹dowa

Porównanie minera³ów i ska³

obecnych na przedmiotach nale¿¹cych

do podejrzanego oraz pobranych z

miejsca zbrodni

Metody mikroskopowe (w tym SEM/EDX), IRS,

XRD, metody granulometryczne,

katodoluminescencja, niektóre metody analiz

chemicznych

Geochemia s¹dowa

Badania w mikroskali

Datowanie zw³ok ludzkich,

oznaczenia izotopów stabilnych i

pierwiastków œladowych

umo¿liwiaj¹ce lokalizacjê miejsca

zamieszkania ofiary, identyfikacja

materia³ów wybuchowych

ICP-MS, LA-ICP-MS, AAS, XRF, CE, IC,

GC-MS, HPLC-MS, spektrometria masowa

izotopów stabilnych (IRMS)

Mikropaleontologia s¹dowa

Porównanie mikroskamienia³oœci

obecnych na przedmiotach nale¿¹cych

do podejrzanego oraz pobranych z

miejsca zbrodni

Metody mikroskopowe

Sedymentologia oraz

geomorfologia s¹dowa

Poszukiwania miejsc pochówku

zw³ok, miejsc zakopywania odpadów

niebezpiecznych itp.

Badania terenowe

Badania w makroskali

Poszukiwania miejsc pochówku zw³ok

lub zakopania odpadów

niebezpiecznych, okreœlenie czasu i

miejsca u¿ycia ³adunków

wybuchowych itp.

Geofizyka s¹dowa,

w tym sejsmologia s¹dowa

Tomografia elektrooporowa, elektromagnetyka,

georadar, teledetekcja, metody sejsmometryczne

Opisy skrótów metod i technik analitycznych podano w tekœcie

485

Przegl¹d Geologiczny, vol. 54, nr 6, 2006

zamieszkania. Przyk³adem jest sk³ad izotopowy pary wod-

nej oraz wód opadowych i powierzchniowych, który zale¿y

od szerokoœci i d³ugoœci geograficznej. Stwierdzono zmiany

szczególnoœci odró¿nianie kamieni naturalnych od synte-

tycznych, jest domen¹ gemmologii i wymaga stosowania

ró¿nych metod mineralogicznych — mikroskopowych i

rentgenowskich (Maœlankiewicz, 1983; Newman, 2003;

Murray, 2004). Ma³o s¹ znane natomiast przypadki

fa³szywego dokumentowania rodzaju i jakoœci kamieni

dekoracyjnych w handlu miêdzynarodowym, w celu

wymuszenia ni¿szych op³at celnych. Wspó³autor artyku³u

kilkakrotnie wydawa³ ekspertyzy w zakresie pochodzenia,

rodzaju i jakoœci importowanego surowca skalnego.

Przestêpstwa i wykroczenia przeciwko œrodowisku.

Ten rodzaj ³amania prawa odnosi siê do wa¿nej zasady

odpowiedzialnoœci sprawcy za zanieczyszczanie œrodo-

wiska. Metody geologii s¹dowej s¹ w tym przypadku

wykorzystywane do identyfikacji Ÿród³a zanieczyszczeñ.

Próbki wód oraz osadów dennych mog¹ byæ na przyk³ad

dowodem na zanieczyszczanie wód rzecznych w trakcie

prac budowlanych. Wiele spraw s¹dowych dotyczy niele-

galnych miejsc sk³adowania odpadów, które mo¿na

wykryæ stosuj¹c metody geochemiczne, sedymentologicz-

ne, geomorfologiczne lub geofizyczne.

Do interesuj¹cych przyk³adów nale¿y wykorzystanie

oznaczeñ izotopowych siarki do okreœlenia wp³ywu emisji

dwóch elektrowni wêglowych w Craig i Hayden w Yampa

Valley (NW Kolorado, USA) na rozleg³y kompleks leœny

Mt. Zirkel Wilderness (Jackson i in., 1996). Z uwagi na

potencjalne zagro¿enie œrodowiska przyrodniczego, U.S.

Forest Service zwróci³a siê do U.S. Geological Survey o

dokonanie oceny wp³ywu tych emisji na wymieniony kom-

pleks leœny. Zakres badañ obejmowa³ oznaczenia pier-

wiastków œladowych i stabilnych izotopów siarki w

plechach porostów z rodzaju Usnea oraz w spalanym

wêglu kamiennym. Wartoœci

Geologia s¹dowa w praktyce

Do rzadkoœci nale¿¹ przypadki, aby same dowody geo-

logiczne wystarczy³y do wydania wyroku, mog¹ one jed-

nak byæ kluczowym elementem w wielu sprawach

s¹dowych. Poni¿ej przedstawiono wa¿niejsze przyk³ady

wykorzystania geologii s¹dowej w postêpowaniu karnym.

Morderstwa . Jak ju¿ wspomniano, jest to rodzaj

zbrodni, w którym po raz pierwszy wykorzystano dowody

geologiczne. Jest to równie¿ przestêpstwo najlepiej udoku-

mentowane przyk³adami z praktyki geologii s¹dowej. W

sprawach, których przedmiotem dochodzenia jest mor-

derstwo, geologia s¹dowa znajduje zastosowanie do:

poszukiwania sprawcy (badania porównawcze w mikro-

skali), poszukiwania zakopanych zw³ok (badania w

makroskali), identyfikacji miejsca zamieszkania ofiary lub

znalezienia wczeœniejszego miejsca przechowywania

zw³ok (badania bezpoœrednie w mikroskali), stwierdzenia

prawdziwoœci alibi (badania weryfikacyjne w mikroskali).

Dyscyplinami geologii, które w tych przypadkach znajduj¹

najwiêksze zastosowanie s¹: mineralogia, petrologia, geo-

chemia, mikropaleontologia, sedymentologia, geomorfo-

logia i geofizyka.

Wypadki samochodowe ze zbieg³ym sprawc¹. W

celu identyfikacji takiego zdarzenia, z miejsca wypadku

pobiera siê próbki gleby (b³ota lub œniegu), mo¿na równie¿

pobraæ olej silnikowy, jeœli dosz³o do jego wycieku. Szcze-

gó³owe badanie tych próbek oraz próbek pobranych z

samochodu podejrzanego (np. materia³u zgromadzonego

na b³otnikach) u³atwia œledztwo. Ze wzglêdu na rodzaj

badañ (badania porównawcze w mikroskali) do tego celu

wykorzystuje siê g³ównie metodyki i techniki badañ stoso-

wane w geochemii, mineralogii i petrologii. Przyk³ad tego

rodzaju dochodzenia, podczas którego zastosowano meto-

dê granulometrii laserowej do analizy materia³u z opon i

pobocza drogi, podaj¹ Pye i Blott (2004). Badania te

umo¿liwi³y jednoznaczne wskazanie zbieg³ego sprawcy.

Gwa³ty . Podczas poszukiwania sprawcy gwa³tu grudki

gleby na ubraniu, obuwiu, ciele sprawcy mog¹ pomóc w

jego identyfikacji. W licznych przypadkach wykorzystano

metody mineralogiczne, petrologiczne i mikropaleontolo-

giczne.

Napaœci . Zdarza siê, ¿e ska³y s¹ u¿ywane jako narzê-

dzia zbrodni. W takim przypadku ich identyfikacja oraz

znajomoœæ geologii danego regionu mog¹ daæ informacje

dotycz¹ce kryjówki przestêpców (Hayes, 2002).

Fa³szerstwa i przemyt minera³ów i ska³. Ten rodzaj

przestêpstwa znany ju¿ by³ w staro¿ytnoœci. Obok ró¿nych

imitacji kamieni jubilerskich, na rynku pojawiaj¹ siê rów-

nie¿ kamienie poddane uprzedniej obróbce termicznej lub

napromieniowaniu w celu uzyskania odpowiedniej barwy,

efektu inkluzji itp. Identyfikacja kamieni jubilerskich, a w

34 S w plechach porostów

pobranych w odleg³oœci do 60 km na wschód od elektrowni

wynosi³y 7,2

0,7‰, natomiast powy¿ej 100 km (t³o regio-

nalne) odpowiednio 6,0

0,6. Pierwsza z wymienionych

wartoœci by³a zbli¿ona do

1,9‰) wêgli spala-

nych w obu elektrowniach. Przeprowadzone badania izoto-

powe by³y niezbitym dowodem w rozprawie s¹dowej o

wyp³acenie przez elektrownie odszkodowañ za zanie-

czyszczanie œrodowiska.

Innym przyk³adem wykorzystania geologii s¹dowej w

poszukiwaniu sprawcy zanieczyszczeñ by³y badania pro-

wadzone przez Howera i in. (2000) w Lee County w stanie

Wirginia (USA), gdzie dosz³o do zanieczyszczenia wód

rzeki Powell, dop³ywu Tennessee, œciekami z zak³adu prze-

twórstwa wêgla. Wypadek ten by³ uznany za katastrofê

ekologiczn¹, w której zginê³o ponad 11 000 ryb. Dosz³o do

niej 24 paŸdziernika 1996 r., w wyniku przedostania siê ok.

22 000 m 3 œcieków do potoku zasilaj¹cego rzekê Powell.

Podejrzanymi o spowodowanie katastrofy by³y dwa

zak³ady przemys³owe, zlokalizowane blisko siebie, które

odprowadza³y œcieki do starych szybów górniczych. Œcieki

przedosta³y siê do œrodowiska z nieczynnej kopalni, stano-

wi¹cej sk³adowisko jednego z zak³adów. Nie by³o jednak

pewnoœci, czy do wypadku nie przyczyni³ siê ³adunek œcie-

ków z drugiego zak³adu. Do rozstrzygniêcia sporu i na³o¿e-

nia kary przyczyni³y siê metody petrologiczne i

geochemiczne, a zw³aszcza zró¿nicowane stê¿enia lanta-

486

18 O w organizmie cz³owieka wraz ze zmian¹ miejsca jego

pobytu, przy czym czas po³owicznej wymiany wody o

okreœlonym sk³adzie izotopowym wynosi ok. 10 dni

(Migaszewski & Ga³uszka, 2003).

34 S (9,2

Przegl¹d Geologiczny, vol. 54, nr 6, 2006

nowców w œciekach z obu zak³adów i zanieczyszczonych

wodach powierzchniowych.

Kaplan i in. (1997) podaj¹ metody okreœlania rodzaju

paliwa, jego Ÿród³a oraz czasu uwolnienia do œrodowiska.

Takie badania mog¹ byæ bardzo przydatne w poszukiwaniu

sprawców zanieczyszczeñ mórz i oceanów (wycieki ole-

jów, katastrofy tankowców), wycieków paliw ze zbiorni-

ków i ruroci¹gów (zanieczyszczenie gleb i wód

podziemnych).

Zasadnoœæ roszczeñ ubezpieczeniowych. Wy³udza-

nie odszkodowañ to trudne do stwierdzenia przestêpstwo.

Geologia s¹dowa mo¿e byæ przydatna w tym przypadku do

ustalenia, czy np. uszkodzenie drogi by³o przyczyn¹

wypadku samochodowego, jak równie¿ przyczyn wypad-

ków w miejscu pracy np. w kopalniach.

Geologia s¹dowa i jej praktyczne znaczenie w sprawach

karnych to dowód na to, ¿e nauka mo¿e i powinna s³u¿yæ

cz³owiekowi w ró¿nych praktycznych aspektach jego

dzia³alnoœci.

Literatura

BENSON S., LENNARD C., MAYNARD P. & ROUX C. 2006 —

Forensic applications of isotope ratio mass spectrometry — A review.

Forensic Sci. Intern., 157: 1–22.

HAYES R.A. 2002 — Forensic geologists uncover evidence in soil and

water. Michigan Bar J., 5: 43–44.

HOWER J.C., SCHRAM W.H. & THOMAS G.A. 2000 — Forensic

petrology and geochemistry: tracking the source of a coal slurry spill,

Lee County, Virginia. Intern. J. Coal Geol., 44: 101–108.

JACKSON L.L., GEISER L., BLETT T., GRIES C. & HADDOW D.

1996 — Biogeochemistry of Lichens and Mosses in and near Mt. Zir-

kel Wilderness, Routt National Forest, Colorado: Influences of

Coal-Fired Power Plant Emission. USGS Open-File Rep.: 96–295.

KAPLAN I.R., GALPERIN Y., LU S.T. & LEE R.P. 1997 — Forensic

Environmental Geochemistry: differentiation of fuel types, their sour-

ces and release time. Org. Geochem., 27: 289–317.

MAŒLANKIEWICZ K. 1982 — Kamienie szlachetne. Wyd. Geol.

MIGASZEWSKI Z.M. & GA£USZKA A. 2003 — Zarys geochemii

œrodowiska. Wyd. Akad. Œwiêt. w Kielcach.

MURRAY R.C. 2004 — Evidence from the Earth: Forensic Geology

and criminal investigation. Mountain Press Publishing. Missoula. MT.

MURRAY R.C. & TEDROW J.C.F. 1986 — Forensic Geology: Earth

Sciences and criminal investigations. Rutgers University Press. New

York.

NEWMAN R. 2003 — Gemstone Buying Guide: How to Evaluate,

Identify, Select and Care for Colored Gems. International Jewelry

Publications. Los Angeles. U.S.A.

PYE K. & BLOTT S.J. 2004 — Particle size analysis of sediments,

soils and related particulate materials for forensic purposes using laser

granulometry. Forensic Sc. Intern., 144: 19–27.

RUFFEL A. & McKINLEY J. 2005 — Forensic geoscience: applica-

tions of geology, geomorphology and geophysics to criminal investiga-

tions. Earth-Sci. Rev., 69: 235–247.

SAFERSTEIN R. 2001 — Criminalistics: An introduction to forensic

science. Prentice Hall. New York.

SELLEY R.C., COCKS L.R.M. & PLIMER I.R. (eds.) 2004 — Encyc-

lopedia of Geology. Elsevier Press. Amsterdam.

SHARP Z.D., ATUDOREI V., PANARELLO H.O., FERNÁNDEZ J. &

DOUTHITT C. 2003 — Hydrogen isotope systematics of hair: arche-

ological and forensic applications. J. Archaeol. Sci., 30: 1709–1716.

Zakoñczenie

Geologia s¹dowa nie jest przedmiotem studiów w ¿ad-

nym z oœrodków akademickich w Polsce, gdy tymczasem

w wielu krajach dyscyplinie tej s¹ poœwiêcone specjali-

styczne kursy i studia podyplomowe. Jako przyk³ad mog¹

s³u¿yæ: Departament of Geology, Southern Illinois Univer-

sity i Sul Ross State University, Texas (USA). Ostatni z

wymienionych oœrodków prowadzi kursy z zakresu geolo-

gii s¹dowej, obejmuj¹ce sprawy kryminalne i cywilne. Pod

tym ostatnim pojêciem rozumie siê badania zasadnoœci

odszkodowañ za straty materialne spowodowane przez

powodzie, osuwiska, brak stabilnoœci gruntów budow-

lanych itp. Prowadzenie takich kursów w Polsce przez

specjalistów z zakresu nauk o Ziemi stanowi³oby

niew¹tpliwie atrakcyjn¹ formê szkolenia dla pracowników

policji, s³u¿b celnych i towarzystw ubezpieczeniowych,

umo¿liwiaj¹c im jednoczeœnie poznanie nowoczesnych

metod i technik stosowanych w geologii.

Podsumowuj¹c, metody badawcze geologii, u¿ywane

zwykle do poznawania procesów kszta³tuj¹cych Ziemiê,

odtwarzania jej historii i opisu zjawisk na niej

zachodz¹cych, znalaz³y równie¿ zastosowanie w roz-

wi¹zywaniu wielu codziennych problemów cz³owieka.

Adresy poczty elektronicznej redakcji Przegl¹du Geologicznego

ogólny adres redakcji — przeglad.geologiczny@pgi.gov.pl

redaktor naczelny — wlodzimierz.mizerski@pgi.gov.pl

zastêpca red. naczelnego — aleksandra.walkiewicz@pgi.gov.pl

sekretarz redakcji — ewa.madurowicz@pgi.gov.pl

redaktor — magdalena.mizerska@pgi.gov.pl

redaktor i grafik — jacek.sniegowski@pgi.gov.pl

487

Z.Migaszewski,A.Gałuszka - Geologiczny dowód zbrodni - Geologia sądowa w postępowaniu karnym.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: