Ramowy plan wypowiedzi
Wstęp:
1.Definicja dramatu jako rodzaju literackiego.
2. Budowa dramatu
I. Określenie problemu:
Próba określenia cech gatunkowych dramatu antycznego, Szekspirowskiego i romantycznego.
II. Kolejność prezentowanych argumentów:
1. Dramat antyczny na podstawie „Antygony”- Sofoklesa
a) zasada trzech jedności:
- czas akcji: nie przekracza 24 godzin,
- miejsce akcji: przed pałacem królewskim w Tebach,
- akcja jednowątkowa: konflikt Antygony z Kreonem;
b) rola Chóru: komentowanie wydarzeń;
c) konflikt tragiczny: w Antygonie można rozpatrywać poprzez trzy antytezy; fatum (los,
przeznaczenie, wszelkie podejmowane próby kończą się klęską);
d) specyficzna budowa utworu: prolog, parados, epejsodiony i stasimony, exodus;
e) zasada decorum;
f) brak scen zbiorowych.
2. Dramat Szekspirowski na podstawie „Makbeta” – Williama Szekspira
a) zerwanie z antyczną zasadą trzech jedności (czasu, miejsca i akcji): akcja toczy się w
Szkocji i Anglii w XI wieku;
b) podział utworu na akty i sceny – rezygnacja z antycznej budowy utworu;
c) zerwanie z zasadą decorum: wprowadzenie śmiesznych, rubasznych scen;
d) wprowadzenie scen zbiorowych;
e) ograniczenie roli fatum na rzecz kreacji człowieka – kowala swojego losu;
f) paralelizm świata przedstawionego, na który składa się świat ziemski i pozaziemski –
wzajemnie się przenikają.
3. Dramat romantyczny na podstawie „Kordiana” - Juliusza Słowackiego
a) zerwanie z jednością czasu: czas każdego aktu toczy się kiedy indziej;
b) zerwanie z jednością miejsca: majątek ziemski gdzieś na Litwie, podróże po Europie,
Warszawa;
c) zerwanie z jednością akcji: kilka lat;
d) współistnienie świata realistycznego i fantastycznego;
e) brak związku przyczynowo – skutkowego następujących po sobie scen;
f) synkretyzm rodzajowy.
IV. Zakończenie:
1. Podsumowanie postaw bohaterów literackich
a) bohater antyczny: kieruje się prawami boskimi i ziemskimi;
b) bohater Szekspirowski: pokusa, żądza władzy, tyrania, zaspokojenie ambicji;
c) bohater romantyczny: rozterki, walczy o wolność ojczyzny, przemiana pod wpływem
rozczarowań związanych z nieszczęśliwą miłością.
eniom