Historia adwokatury warszawskiej – Z. Krzemiński
Monarchia Patrymonialna
Pierwszy zapis – 1016 r. – Jan Długosz Roczniki, czyli kroniki sławnego królestwa polskiego – B. Chrobry wydał polecenie zapewnienia wdowom, małym sierotom oraz ludziom ubogiego stanu prawa do obrony z urzędu płatnej ze skarbu.
Jadwiga Trzebnicka – późniejsza święta, wykonywała funkcje obrończe przed sądami
Statuty Wiślickie (1347 – 1370) – pierwsze regulacje prawne dotyczące adwokatury
Przywileje Nieszawskie (1454-1496)
Józef Wybicki – w 1768 r. na posiedzeniu sejmu zaprotestował przeciwko uprowadzeniu przez Repnina polskich biskupów i senatorów, działał aktywnie w konfederacji barskiej, dokonał ostatecznej redakcji Kodeksu Praw Polskich (zawierał zapisy dotyczące adwokatury) przygotowanego przez Andrzeja Zamojskiego (ostatecznie sejm odrzucił projekt), działał w Powstaniu kościuszkowskim
Franciszek Barss – brał udział w powstaniu kościuszkowskim, mieszczanin, któremu przyznano szlachectwo, przygotowywał ao p-ko Adamowi Ponińskiemu, był przedstawicielem Kościuszki w Paryżu, organizował legiony, zginął podczas wyprawy na Moskwę
W powstaniu kościuszkowskim uczestniczyli: Franciszek Barss, Józef Wybicki, Michał Wulfers
Feliks Łubieński – min. spr. w ks. w-wskim, ustawa o ustroju sądownictwa – niezależność, wprowadził 3-stopniową organizację adwokatury: 1) patroni – przed sądami I instancji (trybunałami); 2) adwokaci – przed sądami II instancji (sądami apelacyjnymi); 3) mecenasi – przed sądami kasacyjnymi (w późniejszym okresie „obrońca przy Warszawskich Departamentach Senatu”); system zachował się w Królestwie Polskim do 1876 r.
Powstanie Listopadowe – Jan Olrych Szaniecki, Józef Kozłowski, Ksawery Bronikowski
Powstanie Styczniowe – Henryk Krajewski, Piotr Kobylański, Oskar Awejde, Dominik Anc
Henryk Krajewski – przed Wiosną Ludów działała w młodzieżowym ruchu patriotycznym, w postaniu styczniowym pełnił funkcję dyrektora wydziału spraw zagranicznych w rządach Karola Majewskiego i Romuald Traugutta, 3-krotny Sybirak, przygotował projekt ustawy wprowadzającej samorząd adwokacki, swój portret namalowany przez Matejkę przekazał do muzeum
Koło Młodych Prawników – 1900 r.
Ogólna Kasa Pomocy dla Więźniów Politycznych – 1903 r.
Włodzimierz Spasowicz – wykładowca w Petersburgu, król adwokatów, później podobną pozycję osiągnął Aleksander Babiański, w Moskwie Aleksander Lednicki
Adolf Suligowski – przyjaciel i wykonawca testamentu Prusa, zdał egzamin w Warszawie z 1 lokatą, w 1886 r. opracował „Kwestionariusz do etyki obrończej” – publikowany w Gazecie Sądowej Warszawskiej, zorganizował tzw. piątki u Suligowskiego, surogat samorządu, zrealizowany pomysł zjazdów prawników i ekonomistów 3 zaborów, na zjazd w 1914 r. opracował referat pt „O potrzebie wydawnictw poświęconych zawodowi obrończemu”, autor „Bibliografii Prawniczej Polskiej”, odmówił złożenia przysięgi w języku rosyjskim (my hero!), został wydalony z adwokatury, poseł do Sejmu Ustawodawczego, przewodniczący komisji ds. miejskich, profesor UW, „ojciec samorządu miejskiego”, współtwórca „Zbioru zasad etyki adwokackiej”
Związek Adwokatów Polskich, prezesem Antoni Dziędzielewicz – powstał w 1911 r. we Lwowie, w 1914 zjazd adwokatów pierwszy – Franciszek Nowodworski, Władysław Mieczkowski, Mikołaj Koj
Delegacja Adwokatury Warszawskiej (Stanisław Bukowiecki) – 1915 r. – spełniała rolę samorządu, w jej ramach Wydział Wykonawczy Delegatury – wyłonił komisję, która miała opracować projekt ustawy o adwokaturze – Stanisław Car, Dominik Anc, Stanisław Bukowiecki
Wolfgang von Kries à Henryk Konic, Józef Hirgersberger - rozmowa o sądownictwie obywatelskim, o języku polskim
W 1916 r. Tymczasowa Rada Stanu – dyr. Departamentu Spr. Stanisław Bukowiecki
II RP
30.12.1918 dekret Naczelnika Państwa – Tymczasowy Statut Palestry Państwa Polskiego, wszedł w życie od 01.01.1919 r. – obowiązywał tylko na terenie kongresówki, autorami członkowie komisji wyłonieni przez Delegaturę, m. in. Dominik Anc, Stanisław Car – po raz pierwszy w historii niezawisły samorząd adwokacki, izby i rady adwokackie, nra (tylko delegaci, dziekani nie), Wydział Wykonawczy w nra, 2instancyjne sądownictwo dyscyplinarne – w 2 instancji Senat przy Sądzie Najwyższym – połowa sędziów i adwokatów
Premierzy: Jan Kucharzewski, Jan Kanty Steczkowski
Min. Spr.: m.in. Stanisław Bukowiecki, Józef Hingersberger, Leon Supiński, Stanisław Car, Wacław Makowski
Marszałkowie Sejmu: Wojciech Trąmpczyński, Stanisław Car, Wacław Makowski
Marszałkowie Senatu: Wojciech Trąmpczyński, Władysław Raczkiewicz
Prezesi SN: Stanisław Srzednicki, Franciszek Nowodworski, Władysław Seyda, Leon Słupiński
Komisja Kodyfikacyjna – 1919 r. – na czele były adw. Ksawery Fierich – zajmował się kpc, późnij Bolesław Pohorecki, przewodniczącym wydziału karnego Franciszek Nowodworski (bronił w 1913 w Piotrkowie przed sądem carskim – bardzo bardzo chory był), wydział cywilny to prof. R. Longchamps de Berier, prof. F. Zoll, Ludwik Domański, Henryk Konic
Kpk – 1928, kpc – 1930, kk – 1932, kz – 1933, kh – 1934
Warszawska Izba Adwokacka 1.1.1919 r. – dziekani: Jan Nowodworski, Leon Nowodworski (był dziekanem ORA w 1939 r., aresztowany po wkroczeniu Niemców do W-wy, zwolniony, ale się zestresował i w końcu 1941 r. zmarł – miał superowy pogrzeb!), Antoni Jurgowski, Bolesław Bielawski
Endecja: Bolesław Bielawski (wiceprezes NRA w 1939 r., wcześniej był Prezesem NRA oraz dziekanem ORA), Zbigniew Stypułkowski (świetny mówca, działał w Narodowych Siłach Zbrojnych, porwany i sądzony w procesie „16”, skazany na 4-mce, potem wrócił do Polski, a potem uciekł na Zachód), Franciszek, Leon, Jan Nowodworscy, Kazimierz Kowalski
Centrum: Józef Chęciński
Chłopi: Władysław Kiernik, Stefan Karboński
Lewica: Adam Pragier, Antoni Pajdak, Herman Lieberman
Piłsudczycy: Stanisław Car
Komuniści: Teodor Duracz
„Palestra” – od 1924 r. przy warszawskiej Izbie Adwokackiej, pierwszym redaktorem nacz. Stanisław Car, później m.in. Leon Nowodworski (członek zarządu głównego Międzynarodowego Związku Adwokatów), publikował m.in. Eugeniusz Waśkowski „Zadanie i znaczenie adwokatury”, „Zasady etyki adwokackiej”
Stanisław Szurlej – adwokat złotousty, bronił Witosa w procesie brzeskim – super przemówienie przeszło do historii, w październiku 39 wyemigrował do Anglii
Wśród aresztowanych w 1930 r.: Władysław Kiernik, Herman Lieberman, Adam Pragier
Dla adwokatury najważniejsze są samorząd, tajemnica, immunitet, etyka
Etyka:
Kwestionariusz do etyki adwokackiej – Adolf Suligowski i in.- 1896 r.
1914 – zjazd we Lwowie, referat A. Mogilnickiego
Delegacja Adwokatury Warszawskiej – komisja do opracowania zasad etyki
W 1919 r. Ogólny Zjazd Adwokatury Polskiej: ograniczyć się do opracowania księgi orzeczeń dyscyplinarnych
W 1935 r. Komisja ds. etyki
07.05.1961 r. NRA uchwaliła Zbiór zasad etyki adwokackiej i godności zawodu
II WS
Sąd Polowy Obrony Warszawy – od 09.09.1939, siedziba w gmachu Rady Adwokackiej w W-wie, od 23.09.1939 r. Sąd Polowy Armii Warszawa (Jan Nowodworski)
14.12.1939 r. rozwiązanie NRA (prezesem Ludwik Domański) oraz Okręgową Radę Adwokacką (prezesem Leon Nowodworski), niemieckim komisarzem Edward Wilhelm von Wendorff, powołał do życia Beirat\u
14 sprawiedliwych:
Ludwik Domański
Bolesław Bielawski
Jerzy Czerwiński
Jan Radomski
Władysław Miedzianowski
Jan Nowodworski
Leon Nowodworski
Stanisław Peszyński
Jan Podkomorski
Mieczysław Rudziński
Michał Skoczyński – nie skreślili
Bohdan Suligowski – nie skreślili
Feliks Zadrowski
Leopold żaryn
W Palmirach rozstrzelano m. in. Władysława Gintwont-Dziewałtowskiego, Ludomira Skórewicza, Edmunda Grafowskiego, Czesława Janowskiego
12.07.1940 r. branka adwokatów (73) 47 wywieziono do Oświęcimia, m.in. Wacław Bereźnicki, Jerzy Bielawski, Edward Botner
W czasie II WS zginęło 720 członków adwokatury
Tajna Naczelna Rada Adwokacka – 1941 r. Bolesław Bielawski – prezes, Feliks Zadrowski – wiceprezes, m.in. Bohdan Suligowski i Jan Nowodworski jako członkowie
Tajna Rada Adwokacka w Warszawie w 1941 r. – Bohdan Suligowski, Leopold Żaryn
Tajny Wydział Prawa – prof. Roman Rymarski
Adwokaci wykładowcy: Witold Sawicki, Bohdan Sałaciński
Polskie Wydawnictwo Prawnicze – 1942
Kierownictwo Walki Cywilnej – adw. Stefan Karboński, zastępcą Aleksander Gieysztor, podtrzymywanie ducha oporu, radiostacje, akcje propagandowe: hymn przez szczekaczki, podrobiony dodatek do Nowego Kuriera Warszawskiego
Departament informacji i prasy Delegatury Rządu – na czele adw. Stanisław Kauzik, dwutygodnik Rzeczpospolita Polska
BIP – biuro informacji i propagandy, m.in. Jerzy Szurga, organem Biuletyn Informacyjny
Szefem kontrwywiadu Bernard Zakrzewski
Sąd Karny Specjalny na Okręg Warszawski – Eugeniusz Ernest, prokuratorem Stanisław Koziołkiewicz
Od 04.1940 r. Wojskowy Sąd Specjalny Okręgu Warszawskiego – W. Sieroszewski, był też szefem Służby Sprawiedliwości Powstania
Karny Sąd Specjalny – Józef Ignacy Bielski
Delegatem Rządu na Kraj – Cyryl Ratajski, na czele dep. sprawiedliwości Leon Nowodworski
Po aresztowaniu Jankowskiego i wywiezieniu go do Moskwy delegatem został Stefan Karboński (wcześniej szef KWC).
W Dz. U. wydanym podczas powstania rozporządzenie tymczasowe o uruchomieniu adwokatury
W Londynie Raczkiewicz i Szurlej; w 1940 r. Stowarzyszenie Prawników Polskich w Zjednoczonym Królestwie – St. Szurlej, Stowarzyszenie powołało Studium Prawno-Administracyjne, Stowarzyszenie wydawało Głos Prawniczy
Towarzystwo Opieki nad Więźniami, Zwolnionymi z Więźeń i ich Rodzinami – 1923, w czasie wojny prezesem Kazimierz Rudnicki, późniejszy adwokat, komisja prawna, Karol Pędowski
Stołeczny Komitet Samopomocy Społecznej przekształcony w Radę Główną Opiekuńczą, w jej ramach poradnie prawne
56% adwokatów, 95% aplikantów
prawo o ustroju adwokatury z 1932 r.
ustawa z 04 maja 1938 r. o ustroju adwokattury
w 1945 r. komunistyczny Tymczasowy Zjazd Adwokatury, wydano dekret o tymczasowych przepisach uzupełniających prawo o ustroju adwokatury – min spr. powoływał władze samorządu
27.06.1950 ustawa o ustroju adwokatury – min. spr. mógł wpisywać swoich, przed wyższymi sądami trzeba było mieć zezwolenie, weryfikacja adwokatów, zespoły adw.
1956 – nowela, nadzór MS, prawo tymczasowego zawieszania adw.
19.12.1963 r. ustawa o ustroju adwokatury – tylko zespoły adwokackie i społeczne biura pomocy prawnej, MS prawo do uchylania uchwał, prawo ustalania liczby adwokatów, aplikantów i zespołów
26.05.1982 r. prawo o adwokaturze – przywrócono indywi...
madzia.1majka2