Przemówienie do uczestników sympozjum o antyjudaizmie.pdf
(
197 KB
)
Pobierz
Microsoft Word - SJ01JANP.DOC
Studia Judaica 1: 1998 nr 1 (ss. 66-79)
M a t e r i a ‡ y d o k u m e n t a c y j n e
W dniach 30 X
–
1 XI 1997 r. odby‡o siŒ w Watykanie sympozjum na temat
„
Korzenie
antyjudaizmu w
œ
rodowisku chrze
œ
cijaæskim
”
zorganizowane przez KomisjŒ Teologiczno-
-Historyczn„ Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. W dniu 31 X Papie¿ wyg‡osi‡ do ok. 60
uczonych przem
ó
wienie, kt
ó
rego tekst zamieszczamy poni¿ej.
*
(Sprawozdanie z sympo-
zjum znajduje siŒ w bie¿„cym numerze.) 16 III 1998 r. watykaæska Komisja ds. Kontak
ó
w
Religijnych z Judaizmem og‡osi‡a dokument
„
PamiŒtamy: refleksje nad Szoa
”
poprze-
dzony listem papie¿a Jana Paw‡a II do kard. E.I. Cassidy
’
ego, przewodnicz„cego tej¿e
Komisji.
**
PRZEM
Ó
WIENIE PAPIE
¯
A JANA PAW£A II
DO UCZESTNIK
Ó
W SYMPOZJUM O ANTYJUDAIZMIE
KsiŒ¿a Kardyna‡owie, drodzy Bracia w biskupstwie, drodzy Przy-
jaciele!
1. Bardzo siŒ cieszŒ, ¿e mogŒ was go
œ
ci
æ
przy okazji obrad wasze-
go sympozjum na temat korzeni antyjudaizmu. Witam zw‡aszcza kard.
Rogera Etchegaraya, przewodnicz„cego Komitetu Wielkiego Jubileuszu
Roku 2000, kt
ó
ry kieruje pracami sympozjum. Wszystkim wam dziŒkujŒ
za to, ¿e zechcieli
œ
cie w tych dniach podj„
æ
refleksjŒ teologiczn„ na nie-
zwykle donios‡y temat.
Wasze obrady wpisuj„ siŒ w program przygotowaæ do Wielkiego Ju-
bileuszu, przed kt
ó
rym wezwa‡em syn
ó
w Ko
œ
cio‡a do dokonania bilansu
minionego tysi„clecia, a zw‡aszcza naszego wieku, w duchu
„
rachunku
sumienia
”
, jaki jest potrzebny, aby Jubileusz sta‡ siŒ czasem nawr
ó
cenia
i pojednania (por. Tertio millennio adveniente, 27-35).
Przedmiotem waszego sympozjum jest w‡a
œ
ciwa interpretacja teolo-
giczna relacji miŒdzy Ko
œ
cio‡em Chrystusa a narodem ¿ydowskim, kt
ó
-
rych podstawy okre
œ
li‡a soborowa deklaracja Nostra aetate i o kt
ó
rych ja
sam wypowiada‡em siŒ wielokrotnie, sprawuj„c sw
ó
j urz„d nauczania.
*
Teskt papieskiego przem
ó
wienia za
„
L
’
Osservatore Romano
”
, wyd. polskie, 19: 1998
nr 1, s. 30-31.
**
Tekst listu papieskiego i dokumentu watykaæskiej Komisji za KAI.
PRZEM
Ó
WIENIE DO UCZESTNIK
Ó
W SYMPOZJUM O ANTYJUDAIZMIE
67
W
œ
wiecie chrze
œ
cijaæskim bowiem
–
cho
æ
nie twierdzŒ, ¿e za spraw„ sa-
mego Ko
œ
cio‡a jako takiego
–
zbyt d‡ugo kr„¿y‡y b‡Œdne i niesprawiedliwe
interpretacje Nowego Testamentu dotycz„ce narodu ¿ydowskiego i jego
domniemanych win, rodz„c wrogie postawy wobec tego ludu. Przyczyni‡y
siŒ one do u
œ
pienia wielu sumieæ i w konsekwencji
–
gdy EuropŒ zala‡a
fala prze
œ
ladowaæ inspirowanych przez pogaæski antysemityzm, kt
ó
ry
w swej istocie by‡ zarazem antychrze
œ
cijaæstwem
–
obok chrze
œ
cijan bro-
ni„cych prze
œ
ladowanych za wszelk„ cenŒ, nawet z nara¿eniem w‡asnego
¿ycia, wielu by‡o i takich, kt
ó
rzy nie stawili tak zdecydowanego ducho-
wego oporu, jakiego ludzko
Ͼ
mia‡a prawo oczekiwa
æ
od uczni
ó
w Chrys-
tusa. Wasze trze
Ÿ
we spojrzenie na przesz‡o
Ͼ
, zmierzaj„ce do oczyszczenia
pamiŒci, jest bardzo potrzebne, aby mo¿na by‡o wyra
Ÿ
nie ukaza
æ
, ¿e anty-
semityzm nie ma ¿adnego usprawiedliwienia i zas‡uguje na bezwzglŒdne
potŒpienie.
Wasze prace s„ kontynuacj„ refleksji podjŒtej przede wszystkim przez
KomisjŒ ds. Stosunk
ó
w Religijnych z Judaizmem, kt
ó
rej rezultaty zosta‡y
przedstawione m.in. we Wskazaniach z 1 grudnia 1974 r. oraz w Uwa-
gach na temat prawid‡owego przedstawiania
¯
yd
ó
w i judaizmu w prze-
powiadaniu i w katechezie Ko
œ
cio‡a katolickiego z 24 czerwca 1985 r.
Doceniam znaczenie faktu, ¿e wasze sympozjum, prowadz„c analizy na-
tury teologicznej, stara siŒ zachowa
æ
przy tym wszelkie rygory naukowe,
w przekonaniu, ¿e s‡u¿y
æ
prawdzie znaczy s‡u¿y
æ
samemu Chrystusowi
i Jego Ko
œ
cio‡owi.
2. W rozdzia‡ach 9-11 Listu do Rzymian aposto‡ Pawe‡ przedstawia
nam kluczowe elementy planu Bo¿ego, dotycz„cego losu Izraela, i koæczy
hymnem uwielbienia:
„
O g‡Œboko
œ
ci bogactw, m„dro
œ
ci i wiedzy Boga!
”
(Rz 11, 33). W ¿arliwej duszy Paw‡a ten hymn jest echem prawdy, kt
ó
r„
on sam sformu‡owa‡ i kt
ó
ra stanowi niejako centralny temat ca‡ego listu:
„
Albowiem B
ó
g podda‡ wszystkich niepos‡uszeæstwu, aby wszystkim oka-
za
æ
swe mi‡osierdzie
”
(Rz 11, 32). Nawet w
ó
wczas, gdy wydaje siŒ nam,
¿e koleje historii zbawienia oddalaj„ siŒ od wyznaczonej drogi, kieruje
ni„ zawsze mi‡osierdzie Tego, kt
ó
ry przyszed‡, aby zbawi
æ
, co by‡o zgi-
nŒ‡o. Tylko postawa uwielbienia w obliczu niezmierzonej g‡Œbi mi‡o
œ
-
ciwej Opatrzno
œ
ci Bo¿ej pozwala dostrzec cho
æ
by cz„stkŒ tego, co jest
tajemnic„ wiary.
3. Ten ma‡y nar
ó
d, zamieszkuj„cy tereny po‡o¿one miŒdzy wielkimi
imperiami pogaæskimi, kt
ó
re przewy¿szaj„ go wspania‡o
œ
ci„ swojej kul-
tury, wywodzi sw
ó
j pocz„tek z faktu wybrania przez Boga. B
ó
g, stw
ó
rca
nieba i ziemi, zwo‡a‡ ten lud i prowadzi go. Jego istnienie nie jest wiŒc
zwyk‡ym faktem naturalnym czy kulturowym, pojmowanym w tym sensie,
68
JAN PAWE£ II
¿e przez kulturŒ cz‡owiek rozwija zasoby swojej natury. Jest faktem
nadprzyrodzonym. Ten lud trwa na przek
ó
r i wbrew wszystkiemu dla-
tego, ¿e jest ludem Przymierza i ¿e mimo niewierno
œ
ci cz‡owieka B
ó
g
pozostaje wierny swojemu Przymierzu. Kto ignoruje ten podstawowy
fakt, wchodzi na drogŒ marcjonizmu, kt
ó
r„ Ko
œ
ci
ó
‡ bez wahania i sta-
nowczo odrzuci‡,
œ
wiadom swojej ¿ywotnej wiŒzi ze Starym Testamen-
tem, bez kt
ó
rego Nowy Testament jest pozbawiony sensu. Pismo
Œ
wiŒte
jest nierozerwalnie zwi„zane z tym ludem i z jego histori„, ta za
œ
pro-
wadzi do Chrystusa, obiecanego i oczekiwanego Mesjasza, wcielonego
Syna Bo¿ego. Ko
œ
ci
ó
‡ nieustannie to wyznaje, gdy¿ ka¿dego dnia powra-
ca w swojej liturgii do psalm
ó
w oraz do kantyk
ó
w Zachariasza, Maryi
Panny i Symeona (por. Ps 132, 17; £k 1, 46-55; 1, 68-79; 2, 29-32).
Dlatego w‡a
œ
nie ci, kt
ó
rzy uwa¿aj„ fakt, i¿ Jezus by‡
¯
ydem i ¿y‡
w
œ
rodowisku ¿ydowskim, za przypadkowy kontekst kulturowy, kt
ó
ry
mo¿na by zast„pi
æ
inn„ tradycj„ religijn„ i rozpatrywa
æ
posta
æ
Jezusa
w oderwaniu od niego, nie pozbawiaj„c Go tym samym to¿samo
œ
ci, nie
tylko b‡Œdnie rozumiej„ sens historii zbawienia, ale
–
co wiŒcej
–
podwa-
¿aj„ istotŒ prawdy o Wcieleniu i uniemo¿liwiaj„ prawid‡owe pojmowa-
nie inkulturacji.
4. Z tego co powiedzieli
œ
my wy¿ej, mo¿emy wyci„gn„
æ
wnioski, kt
ó
-
re powinny kszta‡towa
æ
postawŒ chrze
œ
cijanina i nadawa
æ
kierunek pracy
teologa. Ko
œ
ci
ó
‡ potŒpia stanowczo wszelkie formy ludob
ó
jstwa, a tak¿e
rasistowskie teorie, kt
ó
re sta‡y siŒ dla nich inspiracj„ i pr
ó
bowa‡y je uspra-
wiedliwia
æ
. Mo¿na by tu przytoczy
æ
encyklikŒ Piusa XI Mit brennender
Sorge (1937) oraz encyklikŒ Piusa XII Summi Pontificatus (1939): ta
ostatnia przypomina‡a zasadŒ ludzkiej solidarno
œ
ci oraz mi‡o
œ
ci do ka¿-
dego cz‡owieka, niezale¿nie od jego przynale¿no
œ
ci narodowej. Rasizm
stanowi zaprzeczenie najg‡Œbszej to¿samo
œ
ci cz‡owieka, kt
ó
ry jest osob„
stworzon„ na obraz i podobieæstwo Bo¿e. Do moralnego z‡a, jakim jest
ka¿de ludob
ó
jstwo, szoah dodaje z‡o nienawi
œ
ci, kt
ó
ra podwa¿a zbawczy
plan Boga wobec historii. Ko
œ
ci
ó
‡ wie, ¿e ta nienawi
Ͼ
jest wymierzona
bezpo
œ
rednio tak¿e przeciw niemu.
Nauczanie Paw‡a zawarte w Li
œ
cie do Rzymian ukazuje nam, jakie
braterskie uczucia, zakorzenione w wierze, powinni
œ
my ¿ywi
æ
do syn
ó
w
Izraela (por. Rz 9, 4-5). Aposto‡ podkre
œ
la, ¿e
„
ze wzglŒdu na przodk
ó
w
”
s„ oni przedmiotem mi‡o
œ
ci Boga, kt
ó
rego dary ‡aski i wezwanie s„ nie-
odwo‡alne (por. Rz 11, 28-29).
5. PragnŒ wyrazi
æ
wam wdziŒczno
Ͼ
za to, ¿e zajmujecie siŒ tema-
tem o tak wielkim znaczeniu, do kt
ó
rego przywi„zujŒ ogromn„ wagŒ.
Przyczyniacie siŒ w ten spos
ó
b do pog‡Œbienia dialogu miŒdzy katolikami
PRZEM
Ó
WIENIE DO UCZESTNIK
Ó
W SYMPOZJUM O ANTYJUDAIZMIE
69
a
¯
ydami, kt
ó
ry ku naszej satysfakcji rozwija‡ siŒ pozytywnie w ci„gu
ostatnich dziesiŒcioleci.
¯
ycz„c wszystkiego najlepszego wam osobi
œ
cie i waszym bliskim,
udzielam wam z serca Apostolskiego B‡ogos‡awieæstwa.
LIST PAPIE
¯
A JANA PAW£A II DO KARD. CASSIDY
’
EGO
Do Czcigodnego brata Kardyna‡a Edwarda Idrisa Cassidy
’
ego
Przy wielu okazjach w czasie mojego pontyfikatu z g‡Œbokim b
ó
lem
przywo‡ywa‡em cierpienia narodu ¿ydowskiego podczas II wojny
œ
wia-
towej. Zbrodnia, znana jako Szoa, pozostaje nie daj„c„ siŒ zatrze
æ
plam„
historii koæcz„cego siŒ stulecia.
Przygotowuj„c siŒ do rozpoczŒcia trzeciego tysi„clecia chrze
œ
cijaæ-
stwa, Ko
œ
ci
ó
‡ jest
œ
wiadomy, ¿e rado
Ͼ
jubileuszu jest nade wszystko ra-
do
œ
ci„ opart„ na przebaczeniu grzech
ó
w i pojednaniu z Bogiem i z bli
Ÿ
-
nimi. Dlatego Ko
œ
ci
ó
‡ zachŒca swoich syn
ó
w i c
ó
rki, by oczyszczali
swoje serca przez pokutŒ za b‡Œdy przesz‡o
œ
ci i niewierno
œ
ci. Ko
œ
ci
ó
‡
wzywa chrze
œ
cijan, by pokornie stanŒli przed Panem i dokonali rachunku
sumienia z win, jakie ponosz„ za z‡o obecne w naszych czasach.
¯
ywiŒ g‡Œbok„ nadziejŒ, ¿e dokument
„
PamiŒtamy: refleksje nad
Szoa
”
przygotowany przez KomisjŒ ds. Kontakt
ó
w Religijnych z Judaiz-
mem pomo¿e uleczy
æ
rany nieporozumieæ i niesprawiedliwo
œ
ci. Niech
ten dokument uzdolni pamiŒ
æ
, kt
ó
ra odgrywa zasadnicz„ rolŒ w procesie
kszta‡towania przysz‡o
œ
ci, w kt
ó
rej niewypowiedziane z‡o Szoa nie mo-
g‡oby siŒ nigdy wiŒcej powt
ó
rzy
æ
. Niech B
ó
g historii wspomaga wysi‡ek
katolik
ó
w i
¯
yd
ó
w oraz wszystkich ludzi dobrej woli, buduj„cych wsp
ó
l-
nie
œ
wiat prawdziwie szanuj„cy ¿ycie i godno
Ͼ
ka¿dej istoty ludzkiej,
stworzonej na obraz i podobieæstwo Boga.
Jan Pawe‡ II, Papie¿
Watykan, 12 marca 1998
70
WATYKA
Ñ
SKA KOMISJA DS. KONTAKT
Ó
W RELIGIJNYCH Z JUDAIZMEM
PAMI˚TAMY: REFLEKSJE NAD SZOA
Dokument watykaæskiej Komisji ds. Kontakt
ó
w Religijnych z Judaizmem
I. TRAGEDIA SZOA I ZOBOWI¥ZANIE DO PAMI˚CI
Wiek XX szybko zbli¿a siŒ do koæca i wschodzi nowe tysi„clecie
ery chrze
œ
cijaæskiej. DwutysiŒczna rocznica narodzin Jezusa Chrystusa
wzywa wszystkich chrze
œ
cijan i zaprasza wszystkich ludzi na
œ
wiecie, by
pr
ó
bowali dostrzega
æ
w dziejach historii zar
ó
wno znaki dzia‡ania Bo¿ej
Opatrzno
œ
ci, jak i te chwile, kiedy obraz Stw
ó
rcy w cz‡owieku bywa‡
zniekszta‡cony i poni¿any.
Niniejsze rozwa¿ania dotycz„ najistotniejszych spraw, w kt
ó
rych
katolicy mog„ powa¿nie wzi„
æ
do serca wezwania Jana Paw‡a II zawarte
w li
œ
cie apostolskim
„
Tertio Millennio Adveniente
”
:
„
Gdy zatem zbli¿a
siŒ do koæca drugie tysi„clecie chrze
œ
cijaæstwa, jest rzecz„ s‡uszn„, aby
Ko
œ
ci
ó
‡ w spos
ó
b bardziej
œ
wiadomy wzi„‡ na siebie ciŒ¿ar grzechu swo-
ich syn
ó
w, pamiŒtaj„c o wszystkich tych sytuacjach z przesz‡o
œ
ci, w kt
ó
-
rych oddalili siŒ oni od ducha Chrystusa i od Jego Ewangelii i zamiast
da
æ
œ
wiadectwo ¿ycia inspirowanego warto
œ
ciami wiary ukazali
œ
wiatu
przyk‡ady my
œ
lenia i dzia‡ania, bŒd„ce w istocie
Ÿ
r
ó
d‡em anty
œ
wiadectwa
i zgorszenia
”
.
1
Nasze stulecie by‡o
œ
wiadkiem niewypowiedzianej tragedii, kt
ó
ra nie
mo¿e by
æ
zapomniana: podjŒtej przez re¿im nazist
ó
w pr
ó
by ekstermina-
cji narodu ¿ydowskiego, czego konsekwencj„ by‡o wymordowanie milio-
n
ó
w
¯
yd
ó
w. MŒ¿czy
Ÿ
ni i kobiety, starzy i m‡odzi, dzieci i niemowlŒta
byli prze
œ
ladowani i deportowani tylko dlatego, ¿e mieli ¿ydowskie po-
chodzenie. Niekt
ó
rych zabijano natychmiast, inni, zanim ich zamordowano,
do
œ
wiadczali poni¿enia, wrogo
œ
ci, tortur i odarcia z ludzkiej godno
œ
ci.
Tylko niewielu z tych, kt
ó
rzy znale
Ÿ
li siŒ w obozach, przetrwa‡o, a ci,
kt
ó
rzy ocaleli, do koæca ¿ycia trwaj„ w przera¿eniu. To by‡a Szoa. Naj-
wa¿niejsze wydarzenie historii naszego wieku, wydarzenie, kt
ó
re do dzi
œ
przykuwa nasz„ uwagŒ.
W obliczu owego przera¿aj„cego ludob
ó
jstwa
–
w kt
ó
re w czasach,
gdy bezlito
œ
nie dokonywa‡a siŒ rze
Ÿ
, trudno by‡o uwierzy
æ
przyw
ó
dcom
1
J a n P a w e ‡ I I: List apostolski
„
Tertio Millennio Adveniente
”
, 10 listopada
1994, s. 33; AAS 87 (1995), s. 25.
Plik z chomika:
kama2e
Inne pliki z tego folderu:
Przegląd bibliograficzny(1).pdf
(193 KB)
Przegląd bibliograficzny.pdf
(193 KB)
Asymilacja Żydów węgierskich w latach 1867-1918.pdf
(199 KB)
Hebrajskie teksty literackie w liturgii synagogalnej.pdf
(193 KB)
Fenomen historiografii żydowskiej w II Rzeczypospolitej.pdf
(180 KB)
Inne foldery tego chomika:
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin