Poradnictwo to
1 udzielanie porad, wskazówek, czy informacji dotyczących określonego zakresu.
2 niesienie pomocy za pośrednictwem porady.
3 zaprogramowany system czynności udoskonalających inne działania, oraz zbiór prawidłowości regulujących ich przebieg.
Porada:
1 pomoc pedagogiczna, psychologiczna, psychoterapeutyczna i socjalna.
2 oczekiwana forma pomocy ze strony radzącego, jak i szukającego pomocy.
Elementy porady:
W poradzie jako kontakcie jednorazowym występują;
1 Rada – wskazanie sposobu postępowania bez uzasadnienia.
2 Porada – uzasadniony i przemyślany pogląd traktowany jako pomoc psychologiczno pedagogiczna.
Doradztwo – dawanie rady, wskazanie sposobu postępowania. Wykonywane jest przez osobę (doradcę), który zna sytuację.
Różnice między poradą, a doradztwem:
Porada trwa dłużej niż doradzanie i jest związana z ogólną oceną sytuacji. Kompetencje osoby udzielającej poradę i jego status społeczny determinują rodzaj poradnictwa, które może być ujęte jako:
1 Jeżeli układ stosunków oparty jest na więzi nieformalnej sporadycznych sytuacjach niezorganizowanych celowo to poradnictwo określamy jako radzenie czy doradzanie (mamy z tym do czynienia z sytuacjami dnia codziennego: codziennego gronie znajomych; grupy rówieśniczej). Osoba radząca korzysta z własnego doświadczenia życiowego, także z wiedzy, którą posiada.
Co wpływa na efektywność rady – dla osoby zwracającej się o radę najważniejsze jest zaufanie jakim darzy osobę mającej jej rady udzielić.
2 Poradnictwo oparte o więź formalną w celowo zorganizowanych sytuacjach związane z industrializowanym, zurbanizowanym społeczeństwem związane jest z dokonywaniem wyboru i podejmowania decyzji przez jednostkę w sprawach które dotyczą jej bliskich, a są dla niej mało znane lub niezrozumiałe (placówki oświatowe, ZUS, prawnicy).
Podział poradnictwa pod kątem 3 kryteriów:
1 Bezpośrednie, pośrednie.
2 Ilość osób, która uczestniczy w nim – jednostkowe, zbiorowe.
3 Ze wzgl. na czas – krótkoterminowe, systemowe.
Podział poradnictwa ze wzgl. na treść, czyli rodzaj zastosowanych środków i czynności:
1 Pedagogiczne – należą tu: poradnictwo dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze, psychologiczne.
2 Poradnictwo zdrowotne
3 socjalne
4 kulturowe
5 prawne.
Poradnictwo pedagogiczne może być prowadzone w ramach systemu oświaty:
*szkoły wszystkich typów.
*poradnie psychologiczno pedagogiczne
*ośrodki szkolno wychowawcze
*pogotowie opiekuńcze.
Poza systemem oświaty poradnictwo występuje w:
*poradnie zdrowia (ogólne, specjalistyczne).
*ośrodki pomocy społecznej.
*centra pomocy rodzinie.
*liga kobiet, czyli ośrodki poradnictwa organizacji społecznych.
*policyjna izba dziecka.
*na łamach środków masowego przekazu.
Poradnictwo specjalistyczne – to poradnie przeciwalkoholowe; uzależnień; antynikotynowe; poradnictwo sądowe (kuratorzy); poradnie przedmałżeńskie i rodzinne; poradnie w ośrodkach adaptacyjnych; poradnie zdrowia psychicznego; poradnie wojskowe; telefon zaufania.
Zasady poradnictwa:
1 Zasada przystępności – poradnie powinny być ogólnodostępne i przekazujące informacje na poziomie odpowiednim do osoby, która się o nią zwraca.
2 Indywidualizacji – każdy przypadek jest inny.
3 Aktywizowania podmiotu – osoba zwracająca się o pomoc ma uczyć się jak sobie z tym problemem poradzić.
4 Operatywności treści.
5 Odpowiedniego wykorzystania środków.
6 Wiązania teorii z praktyką.
7 Dobrowolności – możliwość wyboru porady tam, gdzie się chce.
8 Współdziałania z innymi organizacjami, instytucjami.
Metody pracy stosowane w poradnictwie:
1 Informowanie i przekonywanie.
2 Metody wpływu sytuacyjnego.
3 Interweniowanie w środowisko wychowawcze.
W zakresie poradnictwa pedagogicznego wyróżniamy – wychowawcze; społeczne; dydaktyczne; kulturalno wychowawcze; zawodowe.
PORADNICTWO WYCHOWAWCZE:
Celem p. wychowawczego jest optymalizowanie, przygotowanie do życia i udoskonalenie modelowania osobowości wychowanka.
Cel główny możliwy jest do osiągnięcia poprzez cele pochodne, którymi są;
1 Udoskonalanie procesu przygotowania jednostki do aktywności społecznej, oraz jak najlepsze umożliwienie jej kontaktów społecznych poprzez wykrywanie i korygowanie braków rozwojowych, rozwijanie zdolności, rozwijanie nowych zainteresowań i dążeń.
2 Optymalizowanie procesu przygotowania do pracy zawodowej poprzez interwencję w procesy przeddecyzyjne, ściśledecyzyjne i postdecyzyjne w wyborze zawodu, przez dostosowanie informacji zawodowej, ukazywanie perspektyw, stymulowanie rozwiju aspiracji, motywacji, opracowanie wstępnej diagnozy, przydatności zawodowej, śledzenie i korygowanie losów zawodowych wychowanków.
3 Przygotowanie do spędzania czasu wolnego i aktywnego uczestnictwa w kulturze, do rozwijania własnej osobowości, wskazywania możliwości samokształcenia i wszechstronnego samodoskonalenia się.
4 Udoskonalenie środowiska, poprawa procesu informowania podmiotu lub dążenie do wzmożenia jego aktywności poprzez oddziaływanie terapeutyczne.
5 Określenie warunków optymalnego rozwoju każdej jednostki.
6 Udzielanie pomocy w adaptacji szkolnej uczniów (rodzic, nauczyciel, pedagog).
7 Pomoc w przezwyciężaniu trudności wychowawczych.
8 podniesienie efektywności wychowawczej szkoły.
9 Dostarczenie szkole narzędzi do wykrywania przyczyn niepowodzeń szkolnych i określanie dojrzałości szkolnej uczniów.
Def. poradnictwa pedagogicznego: - jest to ogół poczynań różnych instytucji i organizacji które zainteresowane są sprawami prawidłowego rozwoju oraz wychowania dzieci i młodzieży między innymi prawidłowego wychowawczego funkcjonowania rodziny.
Zakres p . wychowawczego obejmuje:
1 Zapewnienie pomocy rodzicom napotykającym na trudności wychowawcze.
2 Pomoc w postępowaniu rodziców dziećmi różny sposób upośledzonymi lub odbiegającymi od normy w rozwoju.
3 Obejmuje sprawę wyboru zawodu.
4 Poradnictwa przedmałżeńskiego małżeńskiego.
5 Poradnictwo z zakresu świadomego macierzyństwa.
6 Kulturę życia seksualnego.
7 Poradnictwo rodzinne.
Zadania poradnictwa wychowawczego:
1 Kierowanie dzieci do odpowiednich placówek (szkół, ośrodków0.
2 Profilaktyka wychowawcza (wykrywanie przyczyn trudności wychowawczych).
3 Aktywizowanie dzieci i młodzieży wybitnie uzdolnionej.
Dwie formy pomocy wybitnie uzdolnionym:
- indywidualny tok nauczania.
- indywidualny program nauczania.
4 Doradztwo w zakresie pracy korekcyjno kompensacyjnej i terapeutycznej a dziećmi i młodzieżą napotykającymi na specyficzne trudności w uczeniu się (wyrównywanie deficytów rozwojowych to właśnie praca korekcyjno kompensacyjna). Specyficzne trudności w uczeniu się to; - dysleksja, dysortografia.
5 Popularyzacja wiedzy pedagogicznej wg zasad:
- więcej wiedzieć
- głębiej rozumieć
- lepiej działać
- być lepszym, czyli stale poznawać własne możliwości i kierować swym rozwojem społeczno moralnym (skierowana jest przede wszystkim do rodziców).
6 Doskonalenie nauczycieli.
Przez kogo powinno być prowadzone por. wychowawcze:
Pedagogów, lekarzy, prawników.
Udział tych specjalistów jest konieczny, gdyż prawidłowy rozwój (fizyczny i psychiczny) dzieci i młodzieży jak i prawidłowy układ stosunków wewnątrzmałżeńskich i zewnątrzrodzinnych ściśle się ze sobą wiążą i wykazują wielorakie wzajemne uwarunkowania.
Jakie są nastawienia w zakresie wychowawczego:
Poradnictwo wychowawcze obok korygowania odchyleń w zachowaniu się dzieci i młodzieży oraz popełnianych przez rodziców błędów wychowawczych powinno być nastawione na korygowanie wad rozwojowych i leczenie zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży, leczenie zaburzeń występujących u rodziców, korygowanie postaw rodziców wobec siebie nawzajem, wobec rodziny i dziecka.
PORADNICTWO RODZINNE:
Porad z tego zakresu udzielają poradnie przedmałżeńskie i małżeńskie, oraz centrum pomocy rodzinie, ośrodki psychologiczno pedagogiczne. Obejmuje całą rodzinę: dzieci; młodzież; dorosłych.
Grupy zagadnień:
1 Problemy związane ze stosunkami obrębie rodziny.
2 Problemy dotyczące zewnętrznych stosunków rodziny, jej kontaktów z innymi instytucjami, środowiskiem.
2 obszary działania:
* co dzieje się w rodzinie.
* relacje rodziny ze środowiskami zewnętrznymi.
Działania charakterystyczne dla p. rodzinnego:
1 Działania naprawcze – zmiana interakcji panujących w rodzinie.
2 Działania zapobiegawcze (profilaktyczne) – związane z wykrywaniem i hamowaniem pewnych tendencji wewnątrz rodziny, które mogą doprowadzić do wystąpienia u dziecka zaburzeń zachowania.
3 Działania optymalizujące – stosuje się je wtedy, gdy występują nieznaczne zakłócenia w obrębie rodziny, a doradca może skoncentrować się na wyjaśnieniach metodach.
4 Działania prognostyczne – odnoszą się do poradnictwa związanego z dalszym kierunkiem kształcenia, czy wyboru zawodu.
Cecha szczególna:
*Poradnictwo wychowawcze zwraca uwagę na wzajemne postawy wobec siebie i wzajemne oddziaływania członków rodziny.
*Najczęściej osoba poszukująca porady jest członkiem grupy rodzinnej.
Rodzina:
*Pochodzeniowa, (do której należymy od urodzenia).
*Prokreacji, (którą zakładamy sami).
Rozpatrując rodzinę jako grupę zwracamy uwagę na:
- Liczbę i wiek członków rodziny.
- Liczbę pokoleń.
- Układ pokrewieństwa i pozycji.
- Charakter stosunków międzyosobowych.
- Typy interakcji.
- Fazę rozwoju rodziny (etapy życia rodziny).
Przedmioty porad w poradnictwie rodzinnym:
1 Wszystkie okoliczności powstania małżeństwa i rodziny.
2 Zasady współżycia pary małżeńskiej.
3 Stosunki z członkami bliższej i dalszej rodziny w sytuacji zmiany stanu cywilnego, separacji, rozwodu, wdowieństwa, starczej zależności.
4 Problemy młodzieży społecznie zagubionej w sytuacjach wyboru szkoły, zawodu, miejsca pracy, odrywania się od rodziny, odtrącenia przez grupę rówieśniczą, patologii alkoholowej, czy narkomanii.
5 Pomoc związana z ostatnimi fazami życia rodziny.
6 Porady dla zajmujących się rodziną (nauczycieli, lekarzy, dziennikarzy itp.).
Kogo obejmuje, do kogo jest skierowane – indywidualne; grupowe.
Najczęściej członkowie rodziny szukają pomocy, czy zasięgają porady, gdy dochodzi w rodzinie do konfliktu. Osoba udzielająca porad nie może wchodzić w interakcje z żadną ze stron konfliktu – musi być osobą bezstronną.
Cechy doradcy:
1 Obiektywizm.
2 Prawdziwość, autentyczność.
3 Wewnętrzna zgodność, zwartość i harmonia (w widzeniu siebie i pokazie siebie innym).
4 Empatia rozumiana jako umiejętność określania przeżyć lub uczuć innej osoby (nie współodczuwanie).
5 Akceptacja człowieka, czyli ukazywanie, że zależy mu na danej osobie, że dana osoba przedstawia dla niego wartość.
Czego potrzebują osoby zwracające się o pomoc – 4 ogólne zakresy potrzeb:
1 Nabycie pewności siebie, pozytywnego obrazu własnej osoby.
2 Pokazanie przyczyn (najczęściej z okresu dzieciństwa), które sprawiają, że osoba nie darzy miłością samej siebie.
3 Uświadamianie sprzecznych dążeń, czyli np. szukania miłości i zamykania się przed ludźmi.
4 Pomoc w zmienianiu zależności psychicznej od rodziców (zależność psychiczna od rodziców może też być po śmierci rodziców).
Poradnictwo rodzicielskie uwzględnia w szerokim stopniu całą problematykę związaną z konfliktami zagrażającymi rodzinie rozpadem, przy czym wieli konfliktów rodzinnych można się dopatrywać w wadliwości struktur interpersonalnych.
1 WŁAŚCIWOŚCI STRUKTUR W RODZINIE ZE WZGL. NA STYCZNOŚĆ:
Styczność społeczna wyraża się przekraczaniu przestrzeni interpersonalnej.
- duży obszar – nieograniczony
- krąg towarzyski – relacje bliższe
- krąg 1,5m – osoby dopuszczone do bliskiego kontaktu.
Właściwością styczności jest bezpośrednie lub pośrednie nawiązywanie kontaktu z drugą osobą w określonym miejscu i czasie.
Jeżeli styczność jest zaburzona dochodzi do nieprawidłowości. Nieprawidłowości prowadzą do;
- przewagi 1 czł. rodziny nad innymi
- powstania braku zaufania i szczerości pomiędzy czł. rodziny.
- mierzenia wszelkich zjawisk i wartości przez pryzmat osobistych doznań i odczuć.
Przeciwdziałanie zakłoceniom:
* rozwijanie wzajemnych zainteresowań.
* codzienny kontakt związany z życiem rodziny.
Występowanie zakłóceń wynikających ze styczności:
* urazy psychiczne.
* zachwianie poczucia bezpieczeństwa
* odczucie braku akceptacji
* poczucie osamotnienia.
2 ZE WZGL. NA STOSUNKI SPOŁECZNE:
Przyjmują one postać związku między osobami należącymi do wspólnoty rodzinnej. Stosunki mają wymiar ponadaktualny, oraz intencjonalny charakter odzwierciedlający się w świadomości każdego czł. rodziny, jak też związane są z różnymi postaciami.
Stosunki społeczne rozpatrywane są na 2 płaszczyznach:
* intelektualna – musimy poznać drugiego człowieka.
* emocjonalna – ustosunkowanie się do srugiego człowieka.
Pozbawione zaangażowania stosunki społeczne prowadzą do:
* braku lojalności
* braku bezinteresownej życzliwości
* braku szacunku dla innych.
Nieprawidłowe stosunki społeczne mogą być minimalizowane przez dialog.
Dialog – umiejętność słuchania, mówienia, milczenia, przysłuchiwania się.
Bez prawidłowego dialogu nie mają prawa zaistnieć prawidłowe stosunki społeczne.
Skutki nieprawidłowych stosunków społecznych prowadzą do:
* dominacji 1 czł. rodziny nad innymi
* powstawania głębokich urazów psychicznych
* zerwania relacji między osobami w rodzinie
* ograniczenia przeżywania pozytywnych emocji
3 ZE WZGL. NA CZYNNOŚCI SPOŁECZNE:
Czynności społeczne to wszystkie akty współdziałania mające na celu osiąganie obiektywnego dla podmiotów wspólnego dobra. Związane są one z przekraczaniem ludzkiego egoizmu w każdym człowieku.
Prawidłowe czynności społeczne są wtedy, kiedy każdy z czł. rodziny wykonuje czynności które im służą (jeden sprząta, drugi robi zakupy).. Czynności społeczne aby były prawidłowe powinny być realizowane z poczucia powinności a nie obowiązku.
Nieprawidłowe czynności społeczne prowadzą do braku uświadomienia sobie przez czł. rodziny wspólnego dobra co może spowodować włączenie któregoś z czł. rodziny w pozarodzinną rzeczywistość społeczną (wejście młodych ludzi do grup rówieśniczych).
Zakłócenia struktur interpersonalnych mogą prowadzić do rozpadu rodziny, oraz narażać czł. rodziny na:
* zaburzenia psychiczne i nerwicowe
* konflikt z prawem
* samodestrukcję (anoreksja, samobójstwo).
PODSTAWOWE AKTY PRAWNE MÓWIĄCE O POMOCY PEDAGOGICZNEJ
Pomoc pedagogiczna związana jest z oświatą.
1 Rozp. (07-01-2003) w spr. zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.
2 Rozp. Min. Edukacji i sportu (29-01-2003) w spr. orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, oraz szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania.
AD 1.
W przedszkolach pomoc pedagogiczna polega na elementach:
* Diagnozowanie środowiska dziecka.
* Rozpoznawanie potencjalnych możliwości, oraz indywidualnych potrzeb dziecka i umożliwienie ich zaspokajania.
* Rozpoznawanie przyczyn trudności w nauce i niepowodzeń szkolnych.
* Wspieranie uczniów wybitnie uzdolnionych.
* Organizowanie różnych form tej pomocy.
Teren szkoły:
* Podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki.
* Pomoc w wyborze zawodu i szkoły.
* Pomoc nauczycielom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i rozwijaniu umiejętności wychowawczych.
* Pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i pokonywaniu problemów rodzicom.
* Pomoc nauczycielom w dostosowaniu wymagań edukacyjnych dla uczniów ze stwierdzonymi zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się,
Korzystanie z pomocy pedagogicznej jest dobrowolne i bezpłatne.
Pomocy udzielamy na wniosek: ucznia (konieczna jest zgoda rodziców); rodziców; nauczycieli; pedagogów; logopedy; psychologów; doradców zawodowych zatrudnionych w placówkach zawodowych. Pomoc dziecku może być również udzielana na wniosek poradni psychologiczno pedagogicznej.
FORMY POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ I PEDAGOGICZNEJ:
1 zajęcia specjalistyczne. W ramach tych zajęć mamy.
*zaj. korekcyjno kompensacyjne – organizowane dla uczniów u których stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się uniemożliwiające uzyskiwanie osiągnięć wynikających z podstawy programowej dla danego etapu edukacyjnego. Zaj. prowadzą nauczyciele z przygotowaniem w zakresie terapii pedagogicznej. Liczba uczestników zaj. od 2 do 5.
Funkcja słuchowa – to umiejętność wyodrębniania głosek i łączenia ich w słowa.
Funkcja wzrokowa – to umiejętność związana z zapamiętywaniem kształtu liter, łączeniu liter. Rozmieszczeniu elementów w przestrzeni.
...
klejarka