Kresy utracone (Biuletyn IPN nr 12 - 2004).pdf - miki12345a

NR 12 (47)

grudzień

2004

BIULETYN

Kresy

utracone

Lwowiak

na Wembley

ISSN 1641-9561

9771641 956001

numer indeksu 374431

nakład 3000 egz.

cena 6,50 zł (w tym 0% VAT)

BIULETYN

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Kresy

utracone

Lwowiak

na Wembley

ADRESY I TELEFONY ODDZIAŁÓW IPN W POLSCE

BIAŁYSTOK

ul. Warsztatowa 1a, 15-637 Białystok

tel. (0-85) 664 57 03

GDYNIA

ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia

tel. (0-58) 660 67 00

fax (0-58) 660 67 01

KATOWICE

ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice

tel. (0-32) 609 98 40

KRAKÓW

ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków

tel. (0-12) 421 11 00

LUBLIN

ul. Wieniawska 15, 20-071 Lublin

tel. (0-81) 534 59 11

ŁÓDŹ

ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź

tel. (0-42) 616 27 45

POZNAŃ

ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań

tel. (0-61) 835 69 00

RZESZÓW

ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów

tel. (0-17) 860 60 18

WARSZAWA

pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa

tel. (0-22) 530 86 25

WROCŁAW

ul. Sołtysowicka 23, 51-168 Wrocław

tel. (0-71) 326 76 00

BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Redaguje Biuro Edukacji Publicznej IPN

Zespół redakcyjny: Władysław Bułhak (redaktor naczelny),

Janusz Kotański, Paweł Machcewicz, Krzysztof Madej,

Bartłomiej Noszczak, Barbara Polak, Jan M. Ruman

Projekt graficzny: Krzysztof Findziński

Skład i łamanie: Wojciech Czaplicki

Korekta: Anna Kaniewska

Adres: ul Towarowa 28, 00-839 Warszawa

Tel. (0-22) 581 89 24, fax (0-22) 581 89 26

e-mail: Barbara.Polak@ipn.gov.pl

http://www.ipn.gov.pl

Druk: Instytut Technologii Eksploatacji

ul. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom

BIULETYN

NR 12 (47)

GRUDZIEŃ

2004

SPIS TREŚCI

ROZMOWY BIULETYNU

Kresy utracone – z Adamem Hlebowiczem, Tomaszem Łabuszewskim

– z Adamem Hlebowiczem, Tomaszem Łabuszewskim

i Piotrem Niwińskim rozmawia Barbara Polak

– z Adamem Hlebowiczem, Tomaszem Łabuszewskim

i Piotrem Niwińskim rozmawia Barbara Polak ................................................... 4

Jacek Żurek – Lwowskie losy abp. Eugeniusza Baziaka ............................ 31

Jan Jerzy Milewski –

Jan Jerzy Milewski – Osadnicy wojskowi na Kresach ..................................... 44

Tomasz Łabuszewski –

Tomasz Łabuszewski – Kresowi straceńcy. Sylwetki

dowódców grodzieńskiej AK po 1944 r. .............................................. 51

Marek Klecel –

Marek Klecel – Dwaj „kultowi” pisarze wileńscy ....................................... 60

Tomasz Balbus – Sowieci i Żymierski

a lwowska AK 1944 ........................................................................................ 67

Mariusz Filipowicz –

Mariusz Filipowicz – Zbrodnia w Zelwie ........................................................... 80

Wanda Maria Pasierbińska – Od Ruska do Germańca .................................... 84

Kazimierz Górski –

Kazimierz Górski – Lwowiak na Wembley ....................................................... 96

Chocim – zamek.

Stan z 2004 r.

Wojewoda nowogródzki Władysław Raczkiewicz,

Planty pod Bytyniem, październik 1923 r.

Zdjęcia na okładce: I. strona – Chocim, widok ze strzelnicy na Dniestr, fot. Jan M. Ruman;

IV. strona – nagrobek na cmentarzu na Rossie w Wilnie, fot. Katarzyna Tomaszczyk.

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

■

i Piotrem Niwińskim rozmawia Barbara Polak

■

Jacek Żurek –

KOMENTARZE HISTORYCZNE

Jacek Żurek –

Jan Jerzy Milewski –

Tomasz Łabuszewski –

Marek Klecel –

■

Tomasz Balbus –

DOKUMENTY

Tomasz Balbus –

Mariusz Filipowicz –

■

WSPOMNIENIA

Wanda Maria Pasierbińska –

Kazimierz Górski –

Październik–listopad 2004

6 października

Kolegium IPN dokonało wyboru nowego przewodniczącego. Dr Sławomir Radoń zastąpił na

tym stanowisku dr Franciszka Gryciuka. Wiceprzewodniczącymi zostali: sędzia Maria Myślińska

oraz dr Franciszek Gryciuk.

– Tytuł doktora honoris causa Politechniki Gdańskiej

Tytuł doktora honoris causa Politechniki Gdańskiej otrzymał prof. Leon Kieres, prezes IPN.

7 października

Wystawa „»Z największą brutalnością...« Zbrodnie Wehrmachtu w Polsce wrzesień – październik

1939 r.”

1939 r.” została otwarta w Dolnym Pałacu Sztuki Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie.

11 października Wystawa „PRL – tak daleko, tak blisko...”,

1939 r.”

Wystawa „PRL – tak daleko, tak blisko...”, przygotowana przez BEP IPN i OBEP Warszawa

została zaprezentowana w Collegium Civitas w Warszawie.

– Dwudniowa konferencja naukowa „Fenomen getta łódzkiego 1940–1944”

Dwudniowa konferencja naukowa „Fenomen getta łódzkiego 1940–1944”, zorganizowana

przez OBEP Łódź, Archiwum Państwowe w Łodzi, Uniwersytet Łódzki i Żydowski Instytut Historyczny

odbyła się na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Sesji towarzyszyła wystawa

„Nieobecni” przygotowana przez OBEP Łódź.

13 października Spotkanie poświęcone II wojnie światowej na Śląsku

Dwudniowa konferencja naukowa „Fenomen getta łódzkiego 1940–1944”

Spotkanie poświęcone II wojnie światowej na Śląsku odbyło się w ramach Klubu Historycznego

im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” w sali Sejmu Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach.

– Uroczystość uhonorowania mjr. Jerzego Woźniaka dedykowaną mu Księgą Pamiątkową

Uroczystość uhonorowania mjr. Jerzego Woźniaka dedykowaną mu Księgą Pamiątkową

odbyła się w siedzibie IPN.

– Oddziałowi łączności zagranicznej Komendy Głównej AK

Oddziałowi łączności zagranicznej Komendy Głównej AK (Kierunek: Zachód, Północ, Południe)

poświęcone zostało kolejne spotkanie Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego „Grota”.

14 października Wystawa „Sługa Boży ks. Jerzy Popiełuszko (1947–1984)”

Oddziałowi łączności zagranicznej Komendy Głównej AK

Wystawa „Sługa Boży ks. Jerzy Popiełuszko (1947–1984)” została otwarta w kościele p.w.

św. Wojciecha w Białymstoku.

19 października Konferencja naukowa „Ksiądz Jerzy Popiełuszko – zbrodnia i jej społeczne oddźwięki”

Wystawa „Sługa Boży ks. Jerzy Popiełuszko (1947–1984)”

Konferencja naukowa „Ksiądz Jerzy Popiełuszko – zbrodnia i jej społeczne oddźwięki”

została zorganizowana przez Katedrę Politologii i Wydział Teologiczny Uniwersytetu Mikołaja

Kopernika w Toruniu przy współudziale OBEP Gdańsk i Delegatury w Bydgoszczy.

20 października Wykład o współpracy ze służbami wywiadu III Rzeszy

Konferencja naukowa „Ksiądz Jerzy Popiełuszko – zbrodnia i jej społeczne oddźwięki”

Wykład o współpracy ze służbami wywiadu III Rzeszy wygłosił w sali IPN w Gdańsku dr hab.

Andrzej Gąsiorowski.

21 października Konferencja dla nauczycieli „Polscy Wallenbergowie – pomoc Żydom w okupowanej Polsce

Wykład o współpracy ze służbami wywiadu III Rzeszy

Konferencja dla nauczycieli „Polscy Wallenbergowie – pomoc Żydom w okupowanej Polsce

1939–1945”

1939–1945” odbyła się w Warszawie.

– Wystawę „Życie codzienne w okupowanej Wielkopolsce 1939–1945”

Wystawę „Życie codzienne w okupowanej Wielkopolsce 1939–1945”, przygotowaną przez OBEP

Poznań, zaprezentowano w Zespole Szkół Ogólnokształcących im. Ziemi Gostyńskiej w Gostyniu.

23 października Konferencja naukowa „Ksiądz Jerzy Popiełuszko – zbrodnia i proces po dwudziestu latach”

Wystawę „Życie codzienne w okupowanej Wielkopolsce 1939–1945”

Konferencja naukowa „Ksiądz Jerzy Popiełuszko – zbrodnia i proces po dwudziestu latach”,

zorganizowana przez OBEP Gdańsk, Delegaturę IPN w Bydgoszczy i Kurię Diecezjalną

Włocławską, odbyła się w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku.

25 października Laureatem Nagrody im. Edwarda Wendego

Konferencja naukowa „Ksiądz Jerzy Popiełuszko – zbrodnia i proces po dwudziestu latach”

Laureatem Nagrody im. Edwarda Wendego został prof. Witold Kulesza. Nagrodę przyznano

m.in. za konsekwencję w wyjaśnianiu sprawy katyńskiej, a także wytrwałe dążenie do egzekwowania

odpowiedzialności sędziów i prokuratorów, którzy sprzeniewierzyli się standardom zawodowym.

– Konferencja „Historia ciągle mało znana”

Konferencja „Historia ciągle mało znana”, zorganizowana przez OBEP Wrocław przy

współpracy Wrocławskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli, odbyła się w WCDN.

3 listopada

Spotkanie pracowników Wydziału Gromadzenia i Opracowywania Dokumentów BUiAD

z grupą uczniów

z grupą uczniów z LXXV LO im. Jana III Sobieskiego w Warszawie. Uczniowie odwiedzili również

magazyn archiwalny znajdujący się w budynku przy ul. Towarowej.

4 listopada

Wystawa „Polacy i Niemcy przeciwko komunistycznej dyktaturze” – przygotowana przez

Fundację Ettersberg w Weimarze oraz OBEP Kraków przy współpracy Fundacji Konrada

Adenauera w Polsce – została otwarta w Instytucie Jana Pawła II w Krakowie.

– Wystawa „Wokół Praskiej Wiosny. Interwencja w Czechosłowacji w 1968 r.”

Wystawa „Wokół Praskiej Wiosny. Interwencja w Czechosłowacji w 1968 r.”, przygotowana

przez OBEP Wrocław, została otwarta w gmachu Uniwersytetu Wrocławskiego.

4–6 listopada

„Między przymusową przyjaźnią a prawdziwą solidarnością. Czesi – Polacy – Słowacy 1938/

/39–1945–1989”

/39–1945–1989” – to tytuł międzynarodowej konferencji naukowej we Wrocławiu.

5 listopada

Wystawa „«Zwyczajny» resort. Ludzie i metody «bezpieki» 1944–1956”, przygotowana przez

OBEP Warszawa, została otwarta w poznańskim Odwachu, oddziale Wielkopolskiego Muzeum

Walk Niepodległościowych.

6 listopada

Wystawa „Sowieckie piekło 1939–1956”, przygotowana przez OBEP Poznań, została otwarta

w Osiedlowym Domu Kultury „Wiktoria” w Poznaniu.

8 listopada

„Historia w słowie i w piosence” – spotkanie przygotowane przez OBEP Gdańsk w sali

konferencyjno-wystawienniczej IPN w Gdańsku-Oliwie zainaugurowało nowy cykl mający

przypominać młodzieży pieśni narodowe, ukazując je w kontekście wydarzeń historycznych,

z którymi są związane.

Kolegium IPN dokonało wyboru nowego przewodniczącego.

Tytuł doktora honoris causa Politechniki Gdańskiej

Wystawa „»Z największą brutalnością...« Zbrodnie Wehrmachtu w Polsce wrzesień – październik

Wystawa „PRL – tak daleko, tak blisko...”,

Spotkanie poświęcone II wojnie światowej na Śląsku

Uroczystość uhonorowania mjr. Jerzego Woźniaka dedykowaną mu Księgą Pamiątkową

Konferencja dla nauczycieli „Polscy Wallenbergowie – pomoc Żydom w okupowanej Polsce

1939–1945”

Laureatem Nagrody im. Edwarda Wendego

Konferencja „Historia ciągle mało znana”

Spotkanie pracowników Wydziału Gromadzenia i Opracowywania Dokumentów BUiAD

z grupą uczniów

Wystawa „Polacy i Niemcy przeciwko komunistycznej dyktaturze”

Wystawa „Wokół Praskiej Wiosny. Interwencja w Czechosłowacji w 1968 r.”

„Między przymusową przyjaźnią a prawdziwą solidarnością. Czesi – Polacy – Słowacy 1938/

/39–1945–1989”

Wystawa „«Zwyczajny» resort. Ludzie i metody «bezpieki» 1944–1956”

Wystawa „Sowieckie piekło 1939–1956”

„Historia w słowie i w piosence”

9–10 listopada „Tajemnice Enigmy – 65. rocznica przekazania Enigmy przez polski wywiad Państwom

„Tajemnice Enigmy – 65. rocznica przekazania Enigmy przez polski wywiad Państwom

Sprzymierzonym”

Sprzymierzonym” – ogólnopolska konferencja naukowa odbyła się w Bydgoszczy.

10 listopada

„Człowiek człowiekowi... Obozy na terenie Dolnego Śląska i Opolszczyzny w czasie II wojny

światowej”

światowej” – wernisaż wystawy we Wrocławiu.

– Wystawa „Sowieckie piekło 1939–1956”

światowej”

Wystawa „Sowieckie piekło 1939–1956” została pokazana w Muzeum Rybołówstwa

w Niechorzu.

11 listopada

„Sługa Boży ks. Jerzy Popiełuszko (1947–1984)” – uroczyste otwarcie wystawy w Suchowoli.

– Prezydent Ryszard Kaczorowski

„Sługa Boży ks. Jerzy Popiełuszko (1947–1984)”

Prezydent Ryszard Kaczorowski wraz z małżonką spotkali się w Białymstoku z pracownikami

IPN i członkami PTH.

15 listopada

„Stan wojenny – spojrzenie po dwudziestu latach” – poznańska wystawa została otwarta

w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Goleniowie.

17 listopada

„Dla władzy, obok władzy, przeciw władzy – postawy robotników wielkich ośrodków

przemysłowych w PRL”

przemysłowych w PRL” – konferencja naukowa zorganizowana przez OBEP Katowice w Bibliotece

Śląskiej.

– Spotkanie poświęcone osobie zmarłego niedawno prof. Tomasza Strzembosza

przemysłowych w PRL”

Spotkanie poświęcone osobie zmarłego niedawno prof. Tomasza Strzembosza, wybitnego

badacza najnowszych dziejów Polski i instruktora harcerskiego odbyło się w Muzeum Kolekcji

im. Jana Pawła II w Warszawie.

– Kolegium IPN wysłuchało informacji o najważniejszych śledztwach

Spotkanie poświęcone osobie zmarłego niedawno prof. Tomasza Strzembosza

Kolegium IPN wysłuchało informacji o najważniejszych śledztwach prowadzonych przez

GKŚZpNP.

24 listopada

„Sowieckie piekło 1939–1956” – wernisaż w Domu Kultury w Trzebiatowie.

– Przygotowania międzynarodowej konferencji naukowej

„Sowieckie piekło 1939–1956”

Przygotowania międzynarodowej konferencji naukowej poświęconej komunistycznemu

aparatowi bezpieczeństwa w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1944/1945–1989.

Spotkanie robocze przedstawicieli instytucji współorganizujących konferencję.

Młodzież licealna Trójmiasta obejrzała film „Skarga” – debiut reżyserski znanego operatora

Jerzego Wójcika o Grudniu 70.

25–26 listopada „Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim Źródła i stan badań”

Młodzież licealna Trójmiasta obejrzała film „Skarga”

„Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim Źródła i stan badań” –

konferencja naukowa współorganizowana przez OBEP Białystok, Instytut Historii Uniwersytetu

w Białymstoku, Archiwum Państwowe w Białymstoku oraz Archiwum Państwowe w Suwałkach.

30 listopada

Zostało wydane postanowienie o wszczęciu przez OKŚZpNP w Warszawie śledztwa w sprawie

zbrodni dokonanych w 1940 r. na polskich obywatelach w Moskwie, Charkowie, Smoleńsku,

Katyniu, Kalininie (obecnie Twer) i innych miejscach na terytorium ZSRS.

Opracowali: Elżbieta Duda, Michał Durakiewicz i Artur Gut

STATYSTYKA PRZYJMOWANIA WNIOSKÓW O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTÓW/ZAPYTANIE

O STATUS POKRZYWDZONEGO

październik–listopad 2004 r.

od początku wydawania

BIAŁYSTOK

903

GDAŃSK

72 (40* + 2**)

2462 (795* + 294**)

KATOWICE

1708

KRAKÓW

1792

LUBLIN

822

ŁÓDŹ

906

POZNAŃ

1634

RZESZÓW

1091

WARSZAWA

1773

WROCŁAW

1183

BUiAD

49 (6***)

1705 (120***)

KONSULATY

254

RAZEM

420

16 233

WNIOSKI ZREALIZOWANE

14 422

wnioski przyjmowane w delegaturach: *Bydgoszcz, **Koszalin, ***Radom

„Tajemnice Enigmy – 65. rocznica przekazania Enigmy przez polski wywiad Państwom

Sprzymierzonym”

„Człowiek człowiekowi... Obozy na terenie Dolnego Śląska i Opolszczyzny w czasie II wojny

Wystawa „Sowieckie piekło 1939–1956”

„Sługa Boży ks. Jerzy Popiełuszko (1947–1984)”

Prezydent Ryszard Kaczorowski

„Stan wojenny – spojrzenie po dwudziestu latach”

„Dla władzy, obok władzy, przeciw władzy – postawy robotników wielkich ośrodków

przemysłowych w PRL”

Spotkanie poświęcone osobie zmarłego niedawno prof. Tomasza Strzembosza

Kolegium IPN wysłuchało informacji o najważniejszych śledztwach

Przygotowania międzynarodowej konferencji naukowej

25 listopada

„Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim Źródła i stan badań”

Zostało wydane postanowienie o wszczęciu przez OKŚZpNP w Warszawie śledztwa w sprawie

zbrodni dokonanych w 1940 r. na polskich obywatelach w Moskwie, Charkowie, Smoleńsku,

Katyniu, Kalininie (obecnie Twer) i innych miejscach na terytorium ZSRS.

14 422

Kresy utracone (Biuletyn IPN nr 12 - 2004).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: