Administracja terenowa obejmuje tę część administracji publicznej, której cele, funkcje i zadania realizowane są nie w skali całego państwa, ale w ramach określonych jednostek podziału terytorialnego państwa przez organy, urzędy i inne podmioty, których zakres właściwości nie jest ogólnopaństwowy, lecz zamyka się w poszczególnych jednostkach terytorialnych.
Na szeroki system administracji terenowej składają się 2 podsystemy: administracja rządowa i administracja samorządowa. Szczególne znaczenie ma współegzystowanie tych 2 podsystemów na poziomie województwa. Stanowi ono z jednej strony jednostkę zasadniczego podziału terytorialnego dla administracji rządowej, a z drugiej strony jednostkę samorządu terytorialnego.
Wojewoda, jak określa J. Zimmermann, jest "średnim" ogniwem administracyjnej struktury scentralizowanej. Z jednej strony bowiem podlega organom wyższego stopnia, a z drugiej strony sam jest organem wyższego stopnia wobec innych organów administracyjnych.
Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie
(wyciąg) (ostatnia zmiana z dnia 12 lutego 2010 r., Dz.U. 2010 r. Nr 40, poz. 230)
Rozdział 1. Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa:
1) zakres działania oraz zasady funkcjonowania wojewody;
2) tryb powoływania i odwoływania wojewody;
3) organizację rządowej administracji zespolonej w województwie i niezespolonej administracji rządowej.
Na wstępie ustawa wskazuje nam jakie organy zaliczamy do „realizatorów administracji rządowej w terenie”
Art. 2. Zadania administracji rządowej w województwie wykonują:
1) wojewoda;
2) organy rządowej administracji zespolonej w województwie, w tym kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży;
3) organy niezespolonej administracji rządowej;
4) jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw lub z zawartego porozumienia;
5) starosta, jeżeli wykonywanie przez niego zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw;
6) inne podmioty, jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw.
WOJEWODA
Jest to jednoosobowy, samodzielny organ, którego właściwość rozciąga się na obszar województwa.
Art. 6.
1. Wojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej.
Udział tego ministra w dokonywaniu obsady na stanowisko wojewody jest obowiązkowy, tzn. Prezes RM nie może dokonać tej obsady bez stosownego wniosku. Wniosek nie jest jednak wiążący i premier może żądać przedłożenia innej kandydatury
Akt powołania wywołuje skutki w sferze administracyjnoprawnej i w sferze prawa pracy. Stosunek pracy zawarty na podstawie powołania charakteryzuje brak stabilizacji i dyspozycyjność. Można go zastosować jedynie w stosunku do stanowisk pracy określonych w prawie i za zezwoleniem przepisu szczególnego.
[Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. [ostatnia zmiana z dnia 12 lipca 2010 r., Dz. U. 2010 r. Nr 135, poz. 912]
Rozdział III. Stosunek pracy na podstawie powołania
Oddział 1. Stosunek pracy na podstawie powołania
Art. 68 § 1. Stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.
[Powołanie, jako sposób nawiązania stosunku pracy, jest czynnością prawną mającą dwoisty charakter. Mocą powołania uprawniony organ powierza kandydatowi określone prawem stanowisko, zaś akt powołania stanowi oświadczenie woli podmiotu powołującego o nawiązaniu stosunku pracy. Warunkiem powstania stosunku pracy z powołania jest zgoda przyszłego pracownika na objęcie stanowiska, postanowienie NSA z 2006-12-11, I OPS 4/06]
[Powołanie jest aktem administracyjnym, który sam przez się powoduje nawiązanie stosunku pracy i nie wymaga "dopełnienia" w drodze zawarcia umowy o pracę, postanowienie NSA z 1993-03-11, II SA 499/93. Akt administracyjny to oparte na przepisach prawa administracyjnego władcze, jednostronne oświadczenie woli organu administracji publicznej, określające sytuację prawną konkretnie wskazanego adresata w indywidualnie oznaczonej sprawie, wyrok NSA z 2009-03-24, II OSK 398/08]
Art. 68 § 1 (1). Stosunek pracy, o którym mowa w § 1, nawiązuje się na czas nie określony, a jeżeli na podstawie przepisów szczególnych pracownik został powołany na czas określony, stosunek pracy nawiązuje się na okres objęty powołaniem.
Art. 68(1). Powołanie może być poprzedzone konkursem, choćby przepisy szczególne nie przewidywały wymogu wyłonienia kandydata na stanowisko wyłącznie w wyniku konkursu.
Art. 68(2) § 1. Stosunek pracy na podstawie powołania nawiązuje się w terminie określonym w powołaniu, a jeżeli termin ten nie został określony - w dniu doręczenia powołania, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
§ 2. Powołanie powinno być dokonane na piśmie.
[Akt powołania na stanowisko, jak i odwołania ze stanowiska są aktami z zakresu prawa pracy, a nie decyzjami administracyjnymi w rozumieniu art. 104 k.p.a., wydawanymi w postępowaniu regulowanym przepisami kodeksu postępowania administracyjnego, postanowienie NSA z 1995-01-05, II SAB 82/94]
[W rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego akt powołania jest aktem administracyjnym lecz nie decyzją administracyjną, postanowienie NSA z 1991-12-20, II SA 1139/91]
[Akt powołania dopóki nie zostanie uchylony, funkcjonuje i jest skuteczny, co oznacza, że osoba personifikująca organ władna jest podejmować przewidziane prawem czynności i akty administracyjne, wyrok NSA z 2008-04-04, II GSK 460/07]
Art. 69. Jeżeli przepisy niniejszego oddziału nie stanowią inaczej, do stosunku pracy na podstawie powołania stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas nie określony, z wyłączeniem przepisów regulujących:
1) tryb postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę,
2) rozpatrywanie sporów ze stosunku pracy w części dotyczącej orzekania:
a) o bezskuteczności wypowiedzeń,
c) o przywracaniu do pracy.
[Stosownie do art. 69 k.p. do stosunku pracy na podstawie powołania stosuje się na ogół przepisy umowy o pracę na czas nie określony z wyjątkiem trybu postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę i rozpatrywaniu sporów w części dotyczącej orzekania o bezskuteczności wypowiedzeń oraz o przywracaniu do pracy. A contrario - wszystkie inne kwestie wiążące się z odwołaniem rozpatrywane są przez sądy pracy tak jak sprawy pracowników zatrudnionych na podstawie umowy, postanowienie NSA z 1993-03-11, II SA 499/93]
Art. 70 § 1. Pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie - niezwłocznie lub w określonym terminie - odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał. Dotyczy to również pracownika, który na podstawie przepisów szczególnych został powołany na stanowisko na czas określony.
§ 1(1). Odwołanie powinno być dokonane na piśmie.
§ 1(2). Stosunek pracy z pracownikiem odwołanym ze stanowiska rozwiązuje się na zasadach określonych w przepisach niniejszego oddziału, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
§ 2. Odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. W okresie wypowiedzenia pracownik ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem.
§ 3. Odwołanie jest równoznaczne z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli nastąpiło z przyczyn, o których mowa w art. 52 lub 53.
2. Na stanowisko wojewody może być powołana osoba, która:
1) posiada obywatelstwo polskie;
[Obywatelstwo to przynależność państwowa łącząca się z uprawnieniami i obowiązkami, wyrok NSA z 2008-11-26, II FSK 1176/07]
2) posiada tytuł zawodowy magistra lub tytuł równorzędny;
[Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (ostatnia z zmiana z dnia 25 czerwca 2010 r., Dz. U. 2010 r. Nr 127 poz. 857)
Art. 159. Studia w uczelni są prowadzone jako studia pierwszego, drugiego stopnia lub jako jednolite studia magisterskie.
Art. 166. 4. Studia drugiego stopnia trwają trzy lub cztery semestry.
5. Jednolite studia magisterskie trwają od dziewięciu do dwunastu semestrów.
6. Studia niestacjonarne mogą trwać jeden lub dwa semestry dłużej niż odpowiednie studia stacjonarne.
Posiadanie wyższego wykształcenia oznacza legitymowanie się odpowiednim dyplomem ukończenia studiów na określonym kierunku. Warunkiem posiadania wyższego wykształcenia, jest złożenie egzaminu dyplomowego i uzyskanie dyplomu ukończenia studiów na określonym kierunku. Z tego względu uzyskanie absolutorium, związane z zaliczeniem wszystkich przedmiotów przewidzianych programem studiów, oznacza wyłącznie zakończenie podstawowego etapu kształcenia w szkole wyższej, sytuując studenta dopiero w punkcie uprawniającym do przystąpienia do egzaminu dyplomowego i nie jest tożsame z posiadaniem wyższego wykształcenia.
"Wyższe wykształcenie" należy odróżnić od pojęcia "ukończenie nauki". Pojęcie wyższego wykształcenia nie jest stopniowalne. Oznacza to, że można posiadać wykształcenie wyższe albo nie posiadać tego rodzaju wykształcenia; niedopuszczalna jest natomiast kwalifikacja posiadanego wykształcenia wyższego jako niepełnego, które odnosiłoby się do osób, jakie wprawdzie uzyskały absolutorium, jednak nie przystąpiły do obrony pracy dyplomowej i z tego względu nie uzyskały dyplomu ukończenia studiów. wyrok WSA w Gliwicach z 2008-04-08, IV SA/Gl 101/08].
3) posiada 3-letni staż pracy w zakresie kierowania zespołami ludzkimi;
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
[Czyny ścigane z oskarżenia prywatnego:
Art. 157 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny
§ 1. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. § 2. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. § 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 2 lub 3, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Art. 212 § 1. Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. § 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Art. 216 § 1. Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. § 2. Kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. § 3. Jeżeli zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
§ 5. Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Art. 217 § 1. Kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. § 2. Jeżeli naruszenie nietykalności wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
§ 3. Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego].
5) korzysta z pełni praw publicznych;
[Art. 39 Kodeksu karnego z dnia 6 czerwca 1997 r. (ostatnia zmiana z dnia 22 lipca 2010 r., Dz.U. 2010 r. Nr 152, poz. 1021)
Środkami karnymi są: 1) pozbawienie praw publicznych.
art. 40 § 1. Pozbawienie praw publicznych obejmuje utratę czynnego i biernego prawa wyborczego do organu władzy publicznej, organu samorządu zawodowego lub gospodarczego, utratę prawa do udziału w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości oraz do pełnienia funkcji w organach i instytucjach państwowych i samorządu terytorialnego lub zawodowego, jak również utratę posiadanego stopnia wojskowego i powrót do stopnia szeregowego; pozbawienie praw publicznych obejmuje ponadto utratę orderów, odznaczeń i tytułów honorowych oraz utratę zdolności do ich uzyskania w okresie trwania pozbawienia praw.
§ 2. Sąd może orzec pozbawienie praw publicznych w razie skazania na karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 za przestępstwo popełnione w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie].
6) cieszy się nieposzlakowaną opinią.
[Osoba o nieposzlakowanej opinii, to osoba, która winna pozostawać poza podejrzeniami o nieuczciwość, stronniczość, interesowność, czy nierzetelność, wyrok WSA w Łodzi z 2009-04-16, III SA/Łd 27/09.
Nieposzlakowana opinia to nie tylko kwestia karalności za popełnione przestępstwo, lecz także ocena danej osoby w sferze etyczno-moralnej, wyrok NSA z 2008-05-27, I OSK 870/07].
NADZÓR
Powiązanie wojewody z Radą Ministrów wyraża się w szczególności w usytuowaniu wojewody jako stałego przedstawiciela RM w województwie.
Poza tym RM może ustanowić Wojewodę pełnomocnikiem rządu do określonych spraw o zasięgu regionalnym.
Wyraźnym przykładem tego powiązania jest również rozwiązanie z art. 38 u. RM zgodnie, z którym w razie przyjęcia dymisji rządu przez Prezydenta RP, dymisję składają także wojewodowie i wicewojewodowie.
Art. 8.
1. Prezes Rady Ministrów kieruje działalnością wojewody, w szczególności wydając w tym zakresie wytyczne i polecenia, żądając przekazania sprawozdań z działalności wojewody oraz dokonując okresowej oceny jego pracy.
2. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością wojewody na podstawie kryterium zgodności jego działania z polityką Rady Ministrów.
[Nadzór to zespół określonych procedur, dających uprawnionym organom państwowym prawo ustalania stanu faktycznego i korygowania działalności organu nadzorowanego, uchwała TK z 5 października 1994 r., W 1/94, OTK 1994/2/47].
3. Minister właściwy do spraw administracji publicznej sprawuje nadzór nad działalnością wojewody na podstawie kryterium zgodności jego działania z powszechnie obowiązującym prawem, a także pod względem rzetelności i gospodarności.
[KRYTERIA:
I. Legalność
Zgodnie z tym kryterium podmiot nadzorujący bada czy działania podmiotu nadzorowanego są [były] zgodne z obowiązującymi w badanym okresie przepisami Konstytucji, ustaw, ratyfikowanych umów międzynarodowych, rozporządzeń, aktów prawa miejscowego.
II. Rzetelność
Zgodnie z tym kryterium podmiot nadzorujący bada czy podmiot nadzorowany:
· wypełniał obowiązki z należytą starannością, sumiennie i we właściwym czasie;
· wypełniał zobowiązania zgodnie z ich treścią;
· przestrzegał wewnętrznych reguł funkcjonowania danej jednostki (w szczególności określonego dla poszczególnych komórek i osób zakresu obowiązków);
· dokumentował określone działania lub stany faktyczne zgodnie z rzeczywistością, we właściwej formie i wymaganych te...
estejra