Ortografia
Jest to ogół zasad i przepisów dotyczących poprawnej pisowni wyrazów według ustalonych norm dla danego języka. Wiąże się z tym, że sporą grupę wyrazów inaczej się zapisuje głoskami niż słyszy się ich wymowę. Najtrudniejszymi do rozróżnienia samogłoskami i spółgłoskami w piśmie są: u czy ó, h czy ch, ż czy rz, sz czy rz, trz czy cz, w czy f, d czy t, b czy p. Poniżej podaję tylko niektóre przykłady poprawnego pisania wyrazów. Wykaz częściej używanych wyrazów pisanych przez “rz” i przez “ż”, których pisownię trudno uzasadnić.
burzajarzębinajarzmokalendarzkałamarzkołnierzkorytarzkorzeńkorzyśćkurzmoździerzMurzynnarzeczonynietoperzorzechperzporządekporzeczkapowierzchniarzadkirządrzecrzeczrzekarzemień
rzemiosłorzeparześkirzetelnyrzeźbarzęsarznąćrzodkiewrzutszczerzyćświerzbtalerztchórztowarzyszuderzenieurządwęgorzwierzbawierzchzdarzeniezmierzchzorzazwierzębagażbandaż
chyżociężkidążyćdrapieżnydrożdżegarażjałmużnajeżjeżynakażdykolportażkożuchkrzyżksiążęksiężycłożełupieżłyżkamasażmążmężczyznanóżorężpapieżpasażer
pasożytpożyczkapożytekreportażróżaryżrżećrżnąćsabotażsierżantsmażyćspiżspiżarniastróższarżaświeżywążwieżawróżyćwyżełzbożeżagielżalżarżarłok
żartżącżądaćżądłożebrakżebrożegnaćżelazożłóbżmijażniważołądźżołnierzżonażółtyżółwżubrżućżurawżyczyćżyćżytożywicażyzny
Wykaz najczęściej używanych wyrazów z historycznym “ó”, które trudno wytłumaczyć wymianą lub regułą:
chórcórkaczółnodopókidopótygórajaskółkakłótnia
królkrótkiktórymózgogółogórekoprócz
płótnopowrósłopółkapóźnopróchnopróżnoprzepiórka
równyrózgaróżaróżnyskóraszczegółtchórz
wiewiórkawiórwłókawróbelwróżyćwspólnyzbój
Przez “h” piszemy wyrazy zaczynające się od: hal-, hel-, her- (oprócz cherlak), hip-, hyd-. Przez “ch” piszemy wyrazy zaczynające się od: chl-, chł-, chr- (prócz hrabia, hreczka, Hrubieszów), chrz-, chw-. Poza regułami piszemy przez “h”
alkoholbłahostkabohaterbuhajczyhaćhycelhafthakhałashamakhamulechandel
hangarhańbaharcerzhardyharmoniaharmonogramhartowaćhasłohebelhecahejnałhektar
hełmherbatahetmanhiacynthienahigienahistoriaHiszpaniahodowlahojnyhokej
holowaćhołdhołotahonorhordahoryzonthotelhufnalhukhulaćhultaj
humorhuraganhurmemhurthuśtaćhutahycelhymnohydnyPodhalewahać się
anet-a