WYKŁAD 11sem2.doc

WYKŁAD 11

Efektywność grupy

Efektywność jednostki vs efektywnośc grupy

•         Facylitacja społeczna – próżniactwo społeczne

•         Prekursor badań – Triplett (1898)

•         Badania nad kolarzami

•         Wykorzystywane obecnie w psychologii sportu

•         Badania nad dziećmi (9-12 lat) zwijanie żyłki

•         Przedstawiał zadanie jako rywalizację

Allport (1924)

Zadania wykonywane samotnie lub w grupie

Zadania łatwe – wykreślanie samogłosek w tekście, zadania złożone – wymyślanie kontr-argumentów

Wyniki:

Zadania proste – w grupie wykonywane są lepiej

Zadania złożone – w grupie wykonywane są znacznie gorzej

Dlaczego łatwiej w grupie wykonywać zadania łatwe_

Zajonc (1965, 1980)

•         Obserwacje zwierząt – asymetria wykonania grupowego zadań prostych i złożonych jest widoczna także u zwierząt (muszek owocówek, ryb, mrówek, małp)

•         Wniosek- facylitacja społeczna to mechanizm ewolucyjny, który wynika z większego pobudzenia organizmu w towarzystwie innych osób.

•         Zgodnie z koncepcją Spence’a (1956)  to co wyuczone i automatyczne w sytuacji wyższego pobudzenia jest wykonywane lepiej a to co złożone i trudne gorzej, gdy poziom pobudzenia jest zbyt wysoki.

Facylitacja społeczna niekiedy może być wyjaśniana wyższym poziomem pobudzenia ale dane fizjologiczne są niespójne (tętno, oporność skórno-galwaniczna)

•         Podejście Zajonca ignoruje czynniki poznawcze i emocjonalne

Propozycja 1

Monteil i Huguet (1999)

becność innych rozprasza uwagę osób badanych – modyfikowany jest przebieg procesów poznawczych (Easterbrook 1959).

Gdy zadanie jest proste a zakres uwagi jest zawężony to nie ma to znaczenia dla poziomu wykonania ale wtedy gdy wszystkie zasoby muszą zostać zmobilizowane jakikolwiek ich ubytek odbija się niekorzystnie na poprawności wykonania zadań.

Wyniki:

W towarzystwie innych badani mieli mniejszy efekt Stroopa niż wtedy, gdy pracowali sami. Obecność innych mobilizowała badanych, którzy poświęcali cała swoją uwagę zadaniu.

•         Test Stroopa

jest oparty na czasach reakcji. Jest często wykorzystywany do pomiaru zdolności poznawczych związanych z pamięcią operacyjną definiowaną jako kontrolowana uwaga.

Efekt Stroopa – dłuższe czasy reakcji w próbach niezgodnych (zielony) niż w zgodnych (czerwony) – wynik interferencji semantycznej między kolorem czcionki a treścią słowa. Im mniejsza rozbieżność czasów (słabszy efekt Stroopa) tym większe zasoby poznawcze badanego.

Propozycja 2

Badania Sanny (1992)

•         Ważne są porównania społeczne oraz obawa przed byciem ocenianym (evaluation apprehension)

Zadania łatwe – badany formułuje duże oczekiwania co jest wzmocnione przez towarzystwo innych

Zadania trudne – badany obniża oczekiwania, zwłaszcza, że może być oceniany przez innego

Badania Jackson i Williams (1985)

Badani w grupie wykonują tyle samo zadań co indywidualnie ale wtedy, gdy wiedzą, że ich efekty będą zidentyfikowane oraz wierzą, że wszyscy rozwiązują identyczne zadanie

•         Obawa przed ocenianiem eliminuje próżniactwo społeczne ale tylko w zadaniach addytywnych

•         Bardzo ważny jest typ zadania i rodzaj pracy grupowej – wspólna praca czy współpraca

Schematy badań

•         Problemy logiczne (Shaw 1932) – grupa rozwiązuje zadania poprawni chociaż dłużej niż jednostki

•         Problemy logiczne (Marquart 1955) – problemy logiczne – połączyła jednostki losowo w grupy sztuczne – grupy sztuczne tak samo dobrze rozwiązywały zadania jak grupy prawdziwe wchodzące w interakcję

Zadania

•         Seria bezsensownych sylab (Perlmutter i de Montmollin 1952) – badani wykonywali zadania indywidualnie a potem w grupach (powtarzany pomiar) – grupy odtwarzały dwa razy więcej słów ale potrzebowały więcej czasu na zapamiętywanie

Yuker (1955) – zapamiętywanie fragmentów opowiadań – grupy znacznie lepsze niż jednostki

Ale były bardziej pewne prawdziwości swoich odpowiedzi wtedy gdy były one błędne

Zadania dywergencyjne

„burza mózgów” (Osborne 1957)

•         Faza 1 – wymyślanie jak największej liczby rozwiązań propozycji

•         Faza 2 – selekcja i ocena rozwiązań

Taylor i in 1958

Założenie: grupa będzie bardziej twórcza niż pojedyncze osoby

Efekt:

Grupy produkują dużo pomysłów (dwukrotnie więcej niż jednostki) ale te pomysły się powtarzają

Próby integracji badań

Teoria wydajności grupowej Steinera (1972)

Znaczenie dla wydajności mają trzy czynniki:

1. 1. Wymogi zadania
   2. Zasoby grupy
   3. Proces na bazie którego grupa współdziała

Wymogi zadania – rodzaje zadań:

·         Podzielne (kolejne kroki można zdefiniować i każdy członek grupy może wykonać swój kawałek – wyszukiwanie kropek na ekranie)

·         Unitarne (zadania logiczne – trzeba wpaść na rozwiązanie – nie da się procesu rozwiązywania zadania podzielić na „porcje” – badania Shaw)

·         Maksymalizujące (ważna jest ilość – np. ilość kropek zauważonych na ekranie komputera)

·         Optymalizujące (ważna jest jakość – dążymy do jakiegoś z góry ustalonego standardu – jest tylko jedna poprawna odpowiedź)

·         Zadania addytywne (wkład członków sumuje się)

·         Zadania dysjunktywne (typu albo-albo, trzeba wybrać jedną z propozycji)

·         Koniunktywne (każdy musi wykonać swoje zadanie poprawnie – praca na akord)

·         Dyskrecjonalne (grupa decyduje jak rozwiąże zadanie)

Zasoby grupy – potencjalna produktywność:

•         suma zasobów indywidualnych jej członków

•         zasoby każdej jednostki unikalne na tle grupy

•         Zasoby najlepszego członka grupy

•         Zasoby najgorszego członka grupy

•         Znaczenie ma pośrednio także wielkość grupy

Rzeczywista wydajność grupy:

•         Potencjalna wydajność - straty wynikające z wadliwego procesu

•         Straty: koordynacja w czasie, koordynacja działań z innymi członkami grupy, dynamika stosunków między członkami grupy (status członków, normy społeczne), zanik motywacji (Ingham – lina – pozoranci, Latane - krzyki)

Karau i Williams 1993

Meta-aanliza badań nad próżniactwem społecznym – 80% badań nad pracą grupową pokazuje efekt próżniactwa

•         Ważność zadania

•         Znaczenie grupy dla jej członków

•         Różnice kulturowe

•         Możliwa ocena pracy jednostki w obrębie grupy

Ludzie są bardziej skuteczni w grupie, jeśli czują się odpowiedzialni za pozostałych (wiemy, że inni są gorsi od nas w tym zadaniu) – zjawisko kompensacji niskich zdolności partnera

Koncepcja porównań społecznych sugeruje, że słabszy może poprawić swoje zachowanie by dorównać lepszemu pod warunkiem, że postrzegana różnica umiejętności nie jest zbyt duża (Badanie „siłacze” Koehler 1926, Stroebe 1996) 60-80%

Mundurek szkolny (Worchel 1998)

Badani mieli za zadanie wykonać łańcuch na choinkę. Członków danej grupy ubrano w płaszcze identycznego koloru.