3_modul.pdf

(403 KB) Pobierz
Mgr Barbara Boroœ
Barbara Boroś
Przygotowanie kobiety do macierzyństwa i porodu.
Postępowanie pielęgnacyjne w połogu
Przygotowanie kobiety do macierzyństwa i porodu.
Postępowanie pielęgnacyjne w połogu
1. Organizacja opieki przedporodowej
1.1. Opieka przedkoncepcyjna
1.2. Opieka profilaktyczna nad kobietą w ciąży
1.3. Styl życia kobiety ciężarnej
1.4. Najczęstsze dolegliwości w okresie ciąży i sposoby postępowania
1.5. Przygotowanie kobiety w ciąży i jej rodziny do porodu
2. Badanie położnicze
3. Przyjęcie rodzącej do porodu fizjologicznego
3.1. Przyjęcie rodzącej przez pielęgniarkę/położną w izbie przyjęć
3.2. Postępowanie pielęgniarki/położnej w poszczególnych okresach porodu
3.3. Opieka nad położnicą w połogu fizjologicznym
3.4. Opieka nad położnicą w połogu po cięciu cesarskim
4. Pielęgnowanie kobiety w zakażeniach połogowych
1
Barbara Boroś
Przygotowanie kobiety do macierzyństwa i porodu.
Postępowanie pielęgnacyjne w połogu
1. Organizacja opieki przedporodowej
1.1. Opieka przedkoncepcyjna
Opiekę przedkoncepcyjną sprawują: specjalista położnik-ginekolog, położna pracująca
w poradni dla kobiet, położna środowiskowo-rodzinna, lekarz pierwszego kontaktu oraz
pielęgniarka środowiskowo-rodzinna.
Opieką przedkoncepcyjną otoczona jest rodzina jeszcze przed poczęciem dziecka.
Właściwa opieka pozwala na zmniejszenie śmiertelności i zachorowalności
okołoporodowej matek i ich dzieci, zmniejszenie częstości wcześniactwa, utrzymanie
i potęgowanie zdrowia matek, dzieci i całej rodziny.
Idealne byłoby zaplanowanie poczęcia. Można wówczas podjąć szereg działań, które
znacząco wpłyną na rozwój dziecka, np.: kobieta może zmienić pracę (jeżeli wiąże się
z zagrożeniem dla płodu), zmienić styl życia, skorzystać z porady lekarskiej.
W przypadku ciąży nieplanowanej (krytycznym okresem rozwoju płodu są pierwsze
tygodnie) ryzyko narażenia płodu na czynniki szkodliwe jest bardzo duże,
a prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań większe.
1.2. Opieka profilaktyczna nad kobietą w ciąży
Celem opieki profilaktycznej nad kobietą ciężarną jest ochrona zdrowia zarówno matki,
jak i dziecka. Bardzo ważne jest ustalenie wizyt profilaktycznych. W przypadkach
fizjologicznego przebiegu ciąży harmonogram wizyt ustala się zgodnie z wytycznymi
Krajowego Zespołu Konsultanta Medycznego w Dziedzinie Położnictwa i Ginekologii
z 1995 roku. Istotne jest poinformowanie ciężarnej, aby na wizyty profilaktyczne
zgłaszała się systematycznie, a w przypadku wystąpienia jakichkolwiek powikłań
ciążowych w razie potrzeby oraz według zaleceń lekarza.
W czasie pierwszej wizyty profilaktycznej zostaje zebrany wywiad, który dotyczy:
danych osobowych,
wieku i wykształcenia obojga rodziców,
struktury rodziny,
sytuacji bytowej,
2
Barbara Boroś
Przygotowanie kobiety do macierzyństwa i porodu.
Postępowanie pielęgnacyjne w połogu
charakteru pracy zawodowej,
stosowanych używek (papierosy, narkotyki, alkohol, leki),
grupy krwi i czynnika Rh,
przeszłości położniczo-ginekologicznej (liczba i przebieg poprzednich ciąż, porodów
i poronień, sposób zakończenia ciąży, liczba urodzonych dzieci żyjących, zmarłych,
przyczyny zgonu płodu lub noworodka, ciąże wielopłodowe, dane dotyczące cyklu
miesiączkowego, stosowania antykoncepcji, leczenia bezdzietności),
dotychczas przebytych chorób i operacji (choroby układu krążenia, nadciśnienie
tętnicze krwi, choroby nerek, cukrzyca, gruźlica płuc, przebyte zabiegi chirurgiczne),
przebiegu obecnej ciąży (data ostatniej miesiączki, występowanie nudności
i wymiotów, powiększenie i tkliwość piersi, częste oddawanie moczu, choroby mogące
mieć wpływ na przebieg ciąży: toksoplazmoza, różyczka, wirus opryszczki, wirus
cytomegalii).
Wywiad powinien być przeprowadzony w spokojnej i życzliwej atmosferze. Dobrze
przeprowadzony wywiad dostarczy wielu wyczerpujących informacji, niezbędnych do
prawidłowej oceny stanu ogólnego ciężarnej oraz podjęcie właściwych działań
promocyjnych, profilaktycznych i leczniczych.
Oceniając stan zdrowia ciężarnej, należy dokonać pomiaru ciężaru ciała, wzrostu,
ciśnienia tętniczego krwi, tętna oraz temperatury ciała. W trakcie pierwszej wizyty
profilaktycznej przeprowadzone jest badanie położnicze, ocena wydolności układu
oddechowego, układu krążenia, układu pokarmowego, a także ocena skóry, typu budowy
i owłosienia. Na podstawie zebranych danych zostaje obliczony przewidywany termin
porodu. Ciężarna otrzymuje skierowania na badania laboratoryjne oraz otrzymuje
informacje dotyczące prozdrowotnego stylu życia, jaki powinna prowadzić w okresie
ciąży. Wszystkie informacje zostają udokumentowane w karcie ciąży i karcie położniczej.
Następnie ciężarna zostaje poinformowana o terminie kolejnej wizyty profilaktycznej.
Kolejne wizyty ciężarnej w drugim trymestrze ciąży rozpoczynają się — podobnie jak
pierwsza — od zebrania wywiadu dotyczącego: samopoczucia, ruchów płodu, zmian
i dolegliwości, jakie wystąpiły. Następnie pielęgniarka/położna dokonuje pomiarów
parametrów stanu ogólnego, obwodu brzucha oraz wysłuchuje czynności serca płodu.
Dokonuje oceny dotychczasowego przebiegu ciąży oraz oceny czynności serca płodu.
Dane wpisuje do dokumentacji ciężarnej. Udziela niezbędnych informacji związanych
z przebiegiem ciąży i porodu. Przygotowuje ciężarną do badania położniczego i informuje
3
Barbara Boroś
Przygotowanie kobiety do macierzyństwa i porodu.
Postępowanie pielęgnacyjne w połogu
o kolejnej wizycie profilaktycznej oraz o rutynowych badaniach laboratoryjnych, które
ciężarna powinna wykonać.
Wizyty profilaktyczne w trzecim trymestrze ciąży mają na celu objęcie ciężarnej
specjalistyczną opieką oraz przygotowanie jej do porodu. Każda wizyta rozpoczyna się od
zebrania wywiadu i dokonania pomiarów. Pielęgniarka/ położna udziela ciężarnej
niezbędnych informacji dotyczących przygotowania kobiety do odbycia porodu. Informuje
o objawach rozpoczynającego się porodu, przebiegu porodu, połogu i karmienia piersią.
Odpowiada na pytania ciężarnej i wyjaśnia pojawiające się wątpliwości. Przekazuje
informacje dotyczące szkół rodzenia i informuje o kolejnej wizycie.
Badania diagnostyczne wykonywane w czasie ciąży to:
badanie ogólne moczu (a w razie potrzeby posiew moczu),
badanie krwi — grupa krwi i czynnik Rh matki, morfologia krwi, poziom glukozy we
krwi, odczyny kiłowe (WR), badanie na obecność antygenu HBs,
badanie ultrasonograficzne i kardiotokograficzne,
rozmaz pochwowo-szyjkowy.
W zależności od potrzeby mogą być zlecone inne badania, dające pełniejszy obraz stanu
zdrowia ciężarnej i płodu.
1.3. Styl życia kobiety ciężarnej
W trakcie wizyt profilaktycznych pielęgniarka/położna powinna przekazywać informacje
m.in. na temat trybu życia. Informacje powinny być przekazane w taki sposób, aby nie
wzbudzać niepokoju i lęku. Należy cierpliwie odpowiadać na zadawane pytanie. Właściwa
atmosfera spotkań sprawi, że zarówno kobieta, jak i jej mąż będą mieli poczucie, że są
podmiotem troski personelu medycznego.
4
Barbara Boroś
Przygotowanie kobiety do macierzyństwa i porodu.
Postępowanie pielęgnacyjne w połogu
Ubranie
Ubranie powinno być luźne, nieuciskające brzucha, dostosowane do pór roku
i temperatury otoczenia. Powinno być również lekkie i przewiewne, uszyte z naturalnych
włókien. Niewskazane jest noszenie pończoch, podkolanówek, podwiązek i pasów,
bowiem utrudniają krążenie krwi w kończynach dolnych. Każda ciężarna powinna dobrać
sobie odpowiedni stanik. Bielizna osobista powinna być bawełniana (lub z innych
naturalnych włókien).
Higiena ciała
Wskazane są kąpiele pod prysznicem lub w wannie o temperaturze wody
nieprzekraczającej 36ºC. Podmywać należy się mydłem z wodą przynajmniej dwa razy
dziennie. Piersi i brodawki sutkowe należy utrzymywać w czystości, a w przypadku
płaskich czy wciągniętych brodawek należy zastosować odpowiednie zabiegi, takie jak:
mycie zimną wodą, wyciąganie palcami, wycieranie szorstkim ręcznikiem. Zabiegi takie
mogą być przeciwwskazane, jeżeli istnieje ryzyko przedwczesnego porodu. Niewskazane
są również przed zakończeniem ósmego miesiąca ciąży.
Obuwie
Wskazane jest obuwie na niskim obcasie.
Sport
Przeciwwskazany jest duży wysiłek, powodujący zmęczenie i wyczerpanie. W przypadku,
kiedy przed zajściem w ciążę kobieta uprawiała jakąś dyscyplinę sportową i chce ją
kontynuować, powinna skonsultować się z lekarzem specjalistą ginekologiem-
położnikiem.
Jeżeli ciąża przebiega prawidłowo, wskazane są ćwiczenia (opracowane specjalnie dla
ciężarnych) wzmacniające mięśnie i więzadła.
Podróże
Każda decyzja o podróży powinna być przemyślana. Na dłuższych dystansach zalecane są
podróże lotnicze. Wymagają jednak zachowania jednakowej pozycji przez długi okres,
nierzadko dostosowania się do zmiany czasu i klimatu. Z kolei prowadzenie samochodu
osobowego wymaga skupienia i wymuszonej pozycji ciała, co wywołuje poczucie
zmęczenia. Podczas jazdy wskazane są częste przerwy.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin