1. Wprowadzenie.doc

1. WPROWADZENIE

Bibliografia.

07.03.2009

BIBLIOGRAFIA:

K. Krzysztofek, M. Szczepański, Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do ponowoczesnych

A. Jelonek, K. Tyszka, Koncepcje rozwoju społecznego

S. Huntington, Zderzenie cywilizacji

K. Piątek, A. Barabasz, Kobiet polskich dzisiejsze rozterki

DO PRZYGOTOWANIA:

S. Huntington, Zderzenie cywilizacji

Typologia 8 cywilizacji + 1 (kręgi, obszary oddziaływania kulturowego) w ramach prezentacji multimedialnej:

§       wstęp:

·         historia cywilizacji (powstanie, mitologia, wynalazki);

§       zasięg terytorialny:

·         państwa ośrodka (jakie i dlaczego dominują);

·         państwa satelickie (jakie i dlaczego są podporządkowane);

§       ludność:

·         wskaźniki demograficzne (ludność młoda czy starzejąca się);

·         przyrost ludności;

·         ruchy ludności – migracje;

·         umieralność;

·         średnia długość życia;

·         liczebność;

·         rasy (jaki jest rozkład populacyjny);

§       kultura:

·         religia;

·         język (jaki dominuje i dlaczego, czy jest to cywilizacja rozproszona językowo);

·         specyfika kulturowa (znamiona cywilizacyjne);

§       potencjał ekonomiczny:

·         udział w światowej produkcji;

·         technologie;

·         rozwój gospodarczy;

§       potencjał militarny – 4 wymiary:

·         ilościowy (liczba żołnierzy, broni, sprzętu, zasobów);

·         techniczny (skuteczność broni i sprzętu, jego nowoczesność);

·         organizacyjny (dyscyplina, wyszkolenie, skuteczność dowodzenia, morale żołnierza);

·         społeczny (zdolność i gotowość społeczeństwa do skutecznego stosowania siły zbrojnej);

§       finanse i stan posiadania:

·         cywilizacja biedna czy bogata i dlaczego;

§       interakcje:

·         z jakimi cywilizacjami i dlaczego.

K. Krzysztofek, M. Szczepański, Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do ponowoczesnych

§       4 paradygmaty zmiany społecznej (część teoretyków wymienia 3):

·         modernizacja – stworzony przez badaczy europejskich i zachodnich; mówi o tym, że jeśli kraj przejdzie na drogę rozwoju zgodnego z modernizacją – odniesie sukces (co okazało się nieprawdą); teoria spójna;

·         rozwój zależny zw. teorią de la dependentia – wygenerowana w krajach Ameryki Łacińskiej i Południowej (tu nadal panuje feudalizm i bieda); zbliżona do koncepcji marksistowskich (na tej bazie została wykłuta teoria de la dependentia, która jest krytyką modernizacji); teorie chaotyczne; zależność – transferowanie technologii nie powoduje rozwoju kraju, ale jego uzależnienie; eksploatacja złóż naturalnych (np. kopalnych) – państwa, które mają ropę powinny być bogate, ale nie są – teoria zależności tłumaczy to zjawisko: złoża się wydobywa, transportuje np. do USA, tam są bowiem nowoczesne technologie, produkuje się benzynę i sprzedaje za duże pieniądze; teologia wyzwolenia – katolicyzm i marksizm (artykuł w Gazecie Wyborczej Teologia wyzwolenia);

·         system światowy (autonomiczna teoria rozwoju zależnego) – Wallerstein; relacje między krajami na świecie to system połączonych naczyń, dlatego kontekst gospodarczy rozpatruje się całościowo; gospodarka zawsze uwikłana jest w kontekst; odniesienie do UE; teoria chaosu;

·         rozwój endogenny – teoria powstała na bazie obserwacji degradacji środowiska naturalnego; Małe jest piękne Schumaher; transfer technologii nie jest rozwiązaniem, jeśli w danym kraju nie ma odpowiedniej technologii (prądu, dróg, etc.); ludzi należy motywować (przykład: obozy dla uchodźców, które mocują ludzi w bezsilności i bezradności – pomoc humanitarna zabija w ludziach kreatywność); należy zacząć produkować tam coś, co będzie przydatne i zgodne z warunkami; Nobel – pożyczki dla ludzi (np. w Azji, Indiach) wymuszają na nich zrzeszanie się w spółdzielnie, darowizna natomiast nic nie daje; rozwój endogenny wskazuje ludziom co robić, żeby było to zgodne z warunkami panującymi w ich kraju; Ghandi jest ikoną rozwoju endogennego; rozwój endogenny rozwija się na bazie przekonania, że należy zadbać o środowisko naturalne;

§       do opracowania:

·         rozwój;

·         zmiana: postępowa, regresywna, stagnacyjna (z przykładami własnymi);

·         różnica;

·         modernizacja;

·         cechy rozwoju;

·         prekursorzy teorii modernizacji: Hagen, Lerner, McLiland, Toffler, Bell, Parsons, Sorokin;

·         teorie, do których odwołują się teoretycy modernizacji;

·         paradygmat;

·         który czynnik zdaniem niżej podanych autorów wpływa na modernizacje: Hegel, Parsons, Rostow, Mcclelland, Lerner, Sioberg, Soroki;

·         człowiek nowoczesny;

·         nowoczesna osobowość;

·         cechy osobowości nowoczesnej;

·         motywacje hubrystyczne i kratyczne;

·         społeczeństwo tradycyjne, przemysłowe, postmodernistyczne;

·         teoria kompergencji: Aron, Galbraith, Bell.

4

TEORIE ZMIAN SPOŁECZNYCH – ĆWICZENIA