Ketih Harary i Pamela Weintraub
"Panować nad snem"
Wstęp
Czy chciałbyś latać jak Superman,
przemierzać cały glob udając się pod Wielką
Piramidę, w Alpy szwajcarskie czy na piękną
tahitańską plażę? Czy marzysz o romansie ze swoją
ulubioną gwiazdą filmową łącznie z kalifornijskimi
zachodami słońca, ciepłymi kąpielami i
uczestnictwem na ceremonii wręczania Oskarów? Czy
chciałbyś dyskutować o fizyce z Einsteinem, poddać
się terapii u samego Freuda, czy wreszcie zostać
klonowanym przez Watsona i Cricka? O czymkolwiek
marzysz, to po odpowiednim treningu możesz sprawić,
by marzenie to zrealizowało się w twoim śnie.
Prawdopodobnie, dopóki się nie obudzisz,
nie zdajesz sobie sprawy, że śnisz. Sen jednak
wówczas się kończy. Lecz są ludzie, którzy są
świadomi tego, że śnią, podczas gdy ich sen w
dalszym ciągu trwa. Prowadzone ostatnio badania
wykazały, że owi świadomie śniący są w stanie
reżyserować swoje sny, zupełnie jak reżyser
tworzący film na planie zdjęciowym. Mogą tworzyć
lub niszczyć postacie, przemieszczać się do
odległych miejsc, zmieniać swoje działania, a nawet
zależnie od swej woli przekształcać śnioną
scenerię, pogodę czy rekwizyty.
Oględnie mówiąc, dla niewtajemniczonych
takie psychiczne akrobacje mogą zabrzmieć zupełnie
nieprawdopodobnie. Jednakże na przestrzeni
ostatniego dziesięciolecia badacze wypracowali
serie stosunkowo prostych ćwiczeń umożliwiających
uzyskanie takich właśnie świadomych snów. Te
nieskomplikowane metody, prezentowane krok po kroku
w niniejszym Programi Twórczego Snu, winny uczynić
cię panem twoich własnych snów.
W zastępstwie przedstawionych w tej książce
ćwiczeń nauczysz się, w jaki sposób budzić się we
własnych snach. Pod koniec naszego
czterotygodniowego programu powinieneś wywoływać i
utrzymywać świadome sny i udawać się w trakcie
takich snów w odległe miejsca, brać udzieł w
wymyślnych, wysoce ekscytujących przygodach,
zgłębiać najbardziej prywatne fantazje seksualne z
całą gamą śnionych kochanków, poszukiwać twórczych
rozwiązań dla osobistych i zawodowych problemów, a
nawet wzmacniać swój system immunologiczny, co
będzie miało znaczący wpływ na poprawę twojego
zdrowia. Może się także okazać, że w wyniku
poznania i zrozumienia swoich najgłębszych myśli i
odczucia na temat śmierci, egzystencjalizmu i Boga,
przewyższysz zwykłe poziomy postrzegania
rzeczywistości. Premią dla uczestników Programu
Twórczego Snu będzie nauka naszej metody na
wywoływanie szczególnie intensywnej formy
świadomych snów - odmiennego stanu, zwanego przez
nas wysoką świadomością - opartej na zasadach
wypracowanych wieki temu przez tybetańskich jogów.
Ale zanim zaczniemy, chcielibyśmy, abyś
pomyślał o śnieniu w mniej więcej taki sam sposób,
w jaki myślisz o prowadzeniu samochodu. Przypomnij
sobie, ile razy jechałeś autostradą i prawie wcale
nie zwracałeś na to uwagi. W pewnej chwili
spoglądasz na drogę i uświadamiasz sobie, że ktoś
sprawuje nad pojazdem pełną kontrolę - a ten ktoś,
o czym doskonale wiesz, to ty.
Proces śnienia działa w podobny sposób.
Zazwyczaj nie uświadamiasz sobie, że sprawujesz nad
nim kontrolę; ale począwszy od każdego słowa
wypowiedzianego przez śnioną prze ciebie postać,
poprzez każdą cegłę w wyśnionym domu, aż do
dokładnej liczby płatków kwiatu w śnionym przez
ciebie ogrodzie ty i tylko ty jesteś autorem i
projektantem swoich snów. Uświadomienie sobie tego
faktu podobne jest do nagłego spostrzeżenia, iż to
właśnie ty prowadzisz samochód; innymi słowy
przebudzenie we własnych snach wymaga subtelnego
przesunięcia uwagi, tak abyś uczył się być bardziej
świadomy tego, co robisz.
Owo subtelne przesunięcie uwagi rozpocznie
się już w Pierwszym Tygodniu Programu Twórczego
Snu. Zaczniesz od podstawowych technik, które
umożliwią ci przypominanie i zapamiętywanie twoich
snów. Nauczysz się także pełnej rozpoznawać
róznicę pomiędzy stanem jawy a marzeniami sennymi.
A w końcu ćwiczenia zawarte w Pierwszym Tygdoniu
powiny przenieść cię na skraj sennej świadomości,
ucząc cię wstępnego określania obiektów twoich
snów, a nawet umożliwiając niewielki stopień
kontroli już podczas samego snu.
Tygodnie Drugi i Trzeci nauczą cię, jak
wywoływać i kontrolować pełne, świadome sny. Po
przerobieniu zawartych w tych rozdziałach ćwiczeń
powinieneś nabrać znacznej biegłości w sennym
unoszeniu się, co umożliwi ci podróżowanie po
terenie twojego snu; sennym wirowaniu, co pomoże ci
utrzymywać twoje świadome sny, a także w snuciu snu
- czyli sztuce, jaką jest dowolne manipulowanie
szczegółami snów. A kiedy przeniesiesz się ze
zwykłego, świadomego śnienia w bardziej wnikliwy
stan wysokiej świadomości, intensywność i siła
twoich doznań podczas świadomego śnienia powinna
znacznie się zwiększyć.
W Czwartym Tygodniu rozwiniesz świadomość
twórczą, w której nabyte umiejętności umożliwią ci
eksplorację dalszych granic twojego potencjału
świadomego śnienia. Bowiem jeżeli świadome sny
umożliwią ci jedynie zmianę śnionych jabłek w
pomarańcze czy podróż na Arktykę, będzie to
umiejętność raczej ograniczona. Dlatego
najbardziej doświadczeni w sztuce świadomego snu
używają tych zdolności nie tyle po to, aby zmienić
krajobraz snu, lecz raczej by go zbadać. W ten
sposób możesz podejmować regularne wyprawy w głąb
własnej podświadomości bez pomocy psychoterapeuty
czy leków.
Pamiętać należy, że w ostatecznym
rozrachunku świadome i wysoce świadome sny winny
być rozpatrywane jako możliwość kontaktu z
rozszerzoną rzeczywistością wewnętrzną. Tak więc
ktoś, kto bezustannie dyryguje śnionymi przez
siebie postaciami i zmienia rekwizyty snu bez prób
zbadania ich głębszego, symbolicznego znaczenia,
może w efekcie stłumić ich podświadome potrzeby,
zamiast umożliwić im odnalezienie własnej
ekspresji.
W celu wyeliminowania takich potencjalnych
trudności zalecamy, abyś świadome sny utrzymywał w
równowadze ze snami świadomymi - a więc ze snami,
które w żadnym wypadku nie są świadomie
kontrolowane. W Programie Twórczego Snu zawarte są
dwie noce swobodnego śnienia. Proponujemy także,
abyś zintegrował taki rodzaj zrównoważonego
podejścia w długoterminową eksplorację świadomych
snów, jaki potrzebny jest tobie do tej próby.
Najlepszą metodą na uzyskanie biegłości w
świadomym śnieniu jest wykonywanie jednego kroku
naraz. Daj sobie czas na odpowiednie
skoncentrowanie się na każdym z ćwiczeń zawartych w
niniejszej książce i nie staraj się niepotrzebnie
przyspieszać tempa. Chociaż program zaplanowano w
taki sposób, aby można go było przeprowadzić w
trzydzieści dni, to absolutnie nic nie stoi na
przeszkodzie, jeżeli zechcesz przedłużyć ten
termin. Nie zalecamy jednak zakończenia programu w
krótszym terminie czy prób wciśnięcia ćwiczeń z
całego tygodnia w jeden weekend. Chociaż koncepcja
wielu ćwiczeń Twórczego Snu jest stosunkowo prosta,
to prawdziwy efekt daje ich łączne działanie.
Proponujemy, abyś pozwolił swoim zdolnościom na
rozwój stopniowy, co da co możliwość odpowiedniego
dostosowania się. A ponieważ sny - czy to zwykłe,
czy świadome - stanowią odbicie twojego nastroju,
odpowiednio wyrażone podejście powinno zwiększyć
ich zakres oraz czerpaną ze śnionych przygód
przyjemność.
Jednakże najskuteczniejszym sposobem na
uzyskanie świadomych snów jest niewywieranie na
siebie nacisku, aby je wywołać. Jeżeli odczuwasz
związany z występowaniem takich snów niepokój,
wtedy oczywiście możliwość ich pojawienia się
będzie zdecydowanie mniejsza. Pamiętaj, że
świadome sny mogą powstać na jakimkolwiek etapie
programu - ostatecznie świadome śnienie nie jest
jakimś procesem linearnym, w którym cel osiąga się
lub też nie pod koniec każdego ćwiczenia.
Przeciwnie, Program Twórczego Snu ma za zadanie
oddziaływać na każdą osobę indywidualnie, pomagając
jej w wypracowaniu odpowiednich warunków do
powstawania świadomych i wysoce świadomych snów.
Jednakże dokładny rozkład zajęć, jakiego będziesz
się później trzymał, zależy tylko od ciebie i
twoich predyspozycji. U niektórych świadome sny
mogą wystąpić już na początku ćwiczeń, u innych w
dalszej częsci, a u jeszcze innych dopiero po jego
zakończeniu.
Chcielibyśmy też podkreślić, że powstanie
jakichkolwiek problemów w rezultacie ćwiczeń
zawartych w Programie Twórczego Snu jest wysoce
nieprawdopodobne. Program ten nie próbuje zastąpić
psychoterapii. Jeżeli zauważycie jednak u siebie
jakieś problemy natury emocjonalnej bądź
psychiatrycznej lub po prostu będziecie odczuwali
niepokój w związku z jakimś ćwiczeniem, sugerujemy,
abyście przed podjęciem dalszych ćwiczeń
skontaktowali się ze swoim lekarzem lub psychiatrą.
W takim wypadku możecie kontynuować program pod
stałą opieką lekarza.
Nieważne kim jesteś - Program Twórczego Snu
opracowany został dla ciebie. Wraz ze wzrostem
doświadczenia twoje świadome sny będą stawały się
coraz bardziej żywe i silne. Powinny także
umożliwić ci większy dostęp do ukrytych pokładów
energii, mądrości i doświadczenia, jakie nabyłeś na
przestrzeni całego swojego życia.
Pierwszy Tydzień
BUDZENIE SIĘ NA WŁASNE SNY
Większość z nas uważa życie codzienne za
konkretne i stosunkowo łatwe do przepowiedzenia. Z
drugiej strony sny traktuje się jako fantazje i
zmienne miraże rozpływające się gdzieś we mgle. A
jednak świat jawy pełen jest nieprzewidzianych,
zaskakujących i surrealistycznych wyobrażeń,
włączając w to potworne zbrodnie i zapierające dech
w piersiach dzieła sztuki, które wydają się
pochodzić ze świata snów. Sny z kolei zawierają w
sobie najgłębszą prawdę o naszym podświadomym
stosunku do rzeczywistości. Gdybyśmy potrafili
zrozumieć znaczenie naszych snów, tym samym
zrozumielibyśmy, z daleko większą precyzją i
głębią, nasz stosunek do innych ludzi i
otaczającego nas świata.
Tak naprawdę marzenia senne i życie na
jawie są jedynie dwoma stanami w doznawanym przez
nas codziennym kontinuum świadomości. Podczas
większości snów wydaje się nam że jesteśmy
całkowicie rozbudzeni, a czasami, kiedy znajdujemy
się w stanie jawy, możemy się zastanawiać czy aby
nie śnimy.. Jest więc rzeczą zrozumiałą, że jeżeli
mamy kiedykolwiek przebudzić się podczas własnych
snów - innymi słowy śnić świadomie - to musimy w
sposób pewny i nie pozostawiający żadnych
wątpliwości nauczyć się odróżniać stan snu od stanu
jawy.
Pierwszy Tydzień Programu Twórczego Snu
pomoże ci osiągnąć ten cel poprzez naukę obserwacji
natury rzeczywistości i natury snów. W pierwszej
części tygodnia nauczysz się przywoływać swoje sny
i zapisywać je w dzienniku snów. Nauczysz się
także zagłębiać w surrealistycznych wyobrażeniach
często towarzyszących w życiu na jawie, nierzadko
nadając mu subiektywne właściwości snu.
Ćwiczenia Pierwszego Tygodnia wprowadzą też
pewne podstawowe zasady kontroli snów. Będziesz na
przykład w stanie stworzyć odpowiednie środowisko
snu, sprzyjające bardziej świadomemu śnieniu.
Nauczysz się wpływać na główne tematy swoich snów
poprzez proces zwany inkubacją snu. Nuczysz się
także efektywnego podejścia do kwestii
rozwiązywania swoich problemów - koncentruj się na
nich stosując ćwiczenia Pierwszego Tygodnia, a
rozwiązania być może pojawią się w twoim śnie.
W końcu fonfrontując negatywne wyobrażenia,
jakie czasami pojawiają się w twoich snach,
nauczysz się, w jaki sposób uniknąć takich
nieprzyjemnych doznań przenosząc się w stan
częściowej świadomości. A kiedy rozwiniesz
umiejętność indagowania swoich sennych
nieprzyjaciół, zasłona zacznie się unosić.
Zaczniesz budzić się we własnych snach.
Jeszcze jedna, ale za to istotna uwaga:
chociaż techniki Pierwszego Tygodnia pomyślane
zostały jako wstęp do świadomego śnienia, są one
same cennymi narzędziami. Jeżeli świadome sny
nigdy nie wystąpią, prowadzenie dziennika snów może
być podstawą do głębszej analizy wewnętrznej jaźni.
Ukierunkowywanie stanów na twórcze i romantyczne
dylematy może zaowocować cennymi ścieżkami do
profesjonalnego wglądu we własną osobę. A poprzez
badanie koszmarów sennych możesz dojść do ich
lepszego zrozumienia, co z kolei pomoże ci je
wyeliminować.
W porównaniu z resztą Programu Twórczego
Snu techniki Pierwszego Tygodnia wydawać się mogą
mało istotne, lecz ich znaczenia nie należy jednak
lekceważyć. Stanowią one solidną podstawę, na
której oparte są kolejne tygodnie świadomego
śnienia.
Dzień 1 Dzień 2
Przywoływanie snów
Zanim staniesz się świadomym we własnych
snach, musisz opanować pewne podstawowe zasady
kontroli snu. Głównym wymogiem dla takiej kontroli
jest umiejętność zapamiętywania, oceniania i
zapisywania swoich snów. W dniu 1 i 2 Programu
Twórczego Snu nauczysz się specjalnych ćwiczeń
ułatwiających koncentrację, które pomogą ci
przywoływać twoje sny. Nauczysz się także, w jaki
sposób zapisywać swoje sny w prywatnym dzienniku
snów.
UWAGA: Ponieważ wymagane jest podjęcie pewnych
przygotowań, przed rozpoczęciem ćwiczeń przeczytaj
wszystkie instrukcje dla dnia 1 i 2.
Część I: Zakładanie dziennika snów
Twoim pierwszym zadaniem w Dniu 1 będzie
założenie dziennika snów, którego będziesz używać
przez resztę Programu Twórczego Snu. Powinien być
to notes który możesz włożyć pod poduszkę lub nosić
ze sobą w ciągu dnia. Sugerujemy także wybranie
odpowiedniego długopisu lub pióra umożliwiającego
ci łatwe pisanie, kiedy będziesz leżał w łóżku.
Pióro, którym będziesz czynił zapisy w swoim
dzienniku, nie powinno być używane do niczego
innego. Pomóc ci może także miniaturowa latarka
przypadku, gdybyś przypomniał sobie jakiś sen w
środku nocy.
Po skompletowaniu notatnika, pióra i
latarki umieść je pod poduszką w swoim łóżku.
Powiedz sobie: Tutaj będę zapisywał swoje
zapamiętane sny. Potem zostaw notatnik pod
poduszką, dopóki nie będziesz gotowy położyć się
spać.
Część II: Zapamiętywanie snów
Drugą część w przywoływaniu snów możesz
zacząć po założeniu dziennika snów. Ćwiczenie to
zacznie się w Dniu 1 i będzie trwało przez ranek
Dnia 2. Zacznij siedząc samotnie w jakimś
publicznym miejscu podczas spokojniejszej części
dnia i przyjrzyj się sobie oraz swojemu otoczeniu.
Obserwuj ludzi dookoła siebie i powtarzaj te słowa:
Każdy znajdujący się tutaj ma sny. Zastanów się
nad znaczeniem tego zdania i spróbuj wyobrazić
sobie, o czym ludzie dookoła ciebie mogli zeszłej
nocy śnić. Obserwuj swoje obecne otoczenie i
zapytaj samego siebie, o czym mogą śnić dzisiejszej
nocy. O czym ty mógłbyś śnić dzisiaj.
Potem cicho powiedz do siebie: Od tej
chwili będę zapamiętywał swoje sny. Utwierdziwszy
się w tym postanowieniu zapomnij o nim na resztą
dnia, aż do chwili kiedy leżąc już w łóżku będziesz
się przygotowywał do snu.
Uwaga: Jeżeli czujesz się na siłach, możesz
zasugerować sobie budzenie się w trakcie nocy po
zakończeniu snów. Wraz ze wzrostem praktyki
zauważysz, że w ciągu jednej nocy budzisz się po
zakończeniu kilku snów i wszystkie pamiętasz.
Nawet jeśli nie zechcesz regularnie praktykować tak
intensywnego ćwiczenia, to i prowadzić ono może do
zaskakujących spostrzeżeń, a także w znacznym
stopniu poprawić twoją zdolność zapamiętywania
Później, kiedy będziesz już w łóżku,
ponownie pomyśl o zamiarze zapamiętywania snów.
Nie staraj się jednak wywierać na siebie żadnego
psychologicznego nacisku. Potem zaśnij.
Aby zapamiętać swoje sny w sposób tak
dokładny jak to tylko możliwe, musisz po pierwsze
zrozumieć, że wspomnienia ze snu mogą być równie
ulotne jak oddech. Kiedy więc zaczniesz się budzić
czy będzie to w środku nocy, czy rano, nie otwieraj
oczu, ani nawet nie ruszaj się. Skoncentruj się na
przypomnieniu sobie swojego snu.
Miejsce, w którym sypiasz, musisz tak
zorganizować, by uniknąć choćby najdrobniejszego
zakłócenia snu. Jeżeli śpisz z lub obok jakiejś
osoby, poproś ją, aby nie przeszkadzała ci aż do
chwili, kiedy sam wstaniesz z łóżka. Jeżeli
budzisz się na dźwięk budzika, sugerujemy abyś
zamiast tego nastawił sobie radio, które budziłoby
cię cichymi dźwiękami klasycznej muzyki. Albo
jeszcze - poproś o łagodne budzenie kogoś z
członków rodziny.
Nie wywieraj na siebie nacisku, aby
przypomnieć sobie szczegóły snu w dokładnym
porządku chronologicznym. Najprawdopodobniej
wiesz, że docieranie do wspomnień snów powinno
odbywać się subtelnie i powoli, tak samo jak
próbujesz przywoła...
Ylayda