postawy rodzicielskie(1).pdf

Literka.pl - Postawy rodzicielskie.

Postawy rodzicielskie.

Data dodania: 2005-05-25 10:30:00

Rodzina to najmniejsza grupa społeczna, w której zachodzą interakcje miedzy jej

członkami i która ma wspólne cele. Winna zabezpieczać potrzeby materialne, psychiczne

i społeczne jej członków. Stanowi intymne środowisko, które powinno być przyjazne dla

ludzi, w szczególności dla tych najmniejszych. Idealnym rozwiązaniem byłoby, aby

stosunki między jej członkami były swobodne, bez przymusu i sformalizowanych

rozwiązań. Jednak w rzeczywistości jest to trudne do zrealizowania.

Rodzina to najmniejsza grupa społeczna, w której zachodzą interakcje miedzy jej

członkami i która ma wspólne cele. Winna zabezpieczać potrzeby materialne, psychiczne

i społeczne jej członków. Stanowi intymne środowisko, które powinno być przyjazne dla

ludzi, w szczególności dla tych najmniejszych. Idealnym rozwiązaniem byłoby, aby

stosunki między jej członkami były swobodne, bez przymusu i sformalizowanych

rozwiązań. Jednak w rzeczywistości jest to trudne do zrealizowania.

Stosunki w rodzinie zależą w dużej mierze od postaw rodziców i ich świadomości

wychowawczej. Maria Ziemska określa postawę rodzicielską (macierzyńską lub ojcowską)

jako: «tendencję do zachowania się w pewien specyficzny sposób w stosunku do

dziecka.» Wyraża się ona w wypowiadanych opiniach, przekonaniu o tym, jakie jest

dziecko, a także w uczuciach wobec niego i stosowanych metodach wychowawczych.

Badania psychologów wykazują zależność postępowania dziecka i jego rozwoju od

stosunku rodziców do niego, czyli od postaw rodzicielskich. Zauważono na przykład, że

dzieci matek i ojców o demokratycznych postawach cechował szybszy rozwój umysłowy,

łagodne i pogodne usposobienie oraz przyjazny stosunek do innych. «Dobry kontakt z

rodzicami zapewniający im poczucie bezpieczeństwa i wiarę we własne siły, wpłyną na

poczucie humoru i radość życia, ułatwia zdobycie uznania i przyjaźni wśród rówieśników.

Natomiast dzieci wychowywane przez rodziców pobłażliwych charakteryzował niższy

stopień wytrwałości, ograniczona ciekawość i fantazja. Zbytnie ochranianie dziecka nie

sprzyjało rozwojowi intelektualnemu. W najgorszej sytuacji znajdowały się dzieci

odrzucone, niekochane przez rodziców. Okazywały się agresywne, źle się uczyły, były

kłótliwe, występowały przeciw dorosłym, wyrażały sprzeciw, a nawet bunt.»

Maria Ziemska wyróżnia cztery podstawowe typy rodziców:«

1. Rodzice dominujący — mają najmniejsza skłonność czy zdolność okazywania

pełnego miłości i wsparcia, a największą do ustalania bardzo sztywnych zasad i

ograniczeń.

2. Rodzice zaniedbujący — zasadniczo ani nie okazują miłości i pomocy dzieciom, ani

też nie ustalają jasnych ograniczeń i zasad.

3. Rodzice pozwalający na wszystko — maja ogromne zdolności do okazywania

miłości, ciepła, wsparcia i pochwały, a jednocześnie brak im zdolności ustalania

jasnych granic i zasad.

4. Rodzice kochający i stanowczy — jasno określają granice i jednocześnie bardzo

starają się o to, aby w każdej sytuacji okazywać dzieciom ciepło i miłość.»Irena

Jundziłł wyróżnia następujące postawy rodzicielskie:

1. Akceptacja dziecka lub jej brak.

«Akceptując rodzice kochają dziecko i nie ukrywają tego przed nim. Lubią z nim

kontakty, otaczają je opieką bez zbytniego ograniczania swobody. Interweniują

wszędzie tam, gdzie grozi mu krzywda. Brak akceptacji jest powodem chłodu

uczuciowego, odtrącenia. Kontakt z dzieckiem dla rodziców jest uciążliwy, a nawet

odrażający. Wymagają od niego żelaznej dyscypliny, podporządkowania się

nakazom». Za drobne przewinienia stosują kary. Osiągnięcia dziecka są

przemilczane, a potknięcia zaś wyolbrzymiane. Dziecko jest wtedy nieszczęśliwe,

nieśmiałe, zamyka się w sobie, trudno nawiązuje kontakty, może odpowiadać

buntem, uciekać z domu.

2.«Lżejszą postać odrzucenia uczuciowego prezentuje postawa unikająca,

charakteryzująca się ubogimi więziami emocjonalnymi. „Tu rodzice są niezręczni, a

więc kontakt z dzieckiem ograniczają do minimum. Zaniedbują je, nie zaspokajają w

sposób wystarczający jego potrzeb, gdyż są zajęci swoimi sprawami. Dają

natomiast prezenty, pieniądze, aby upozorować wywiązywanie się z ról

rodzicielskich. Dziecko wcześnie musi sobie radzić samo. Brak oparcia w rodzicach

może narazić dziecko na niebezpieczeństwa.

3. Krańcowo przeciwna, lecz także negatywna jest postawa nadmiernie

chroniąca, charakteryzująca się bezkrytycznym podejściem rodziców do dziecka i

przesadną opiekuńczością. Usprawiedliwiają oni wszelkie jego wybryki i kaprysy.

Takie dziecko jest długo niesamodzielne i niezaradne, nie potrafi pokonywać nawet

najmniejszych przeszkód. Stosunek nadmiernie chroniący dziecko wyraża się także

przewrażliwieniem na punkcie zdrowia dziecka, jego bezpieczeństwa i powodzenia

w nauce. Rodzice obciążają dziecko nadmiarem miłości i leku o nie.

Nadopiekuńczość może doprowadzić dziecko do niebezpiecznego przekonania,

że wszystkie jego wybryki będą tolerowane, co utrudni wykształcenie hamulców

powstrzymujących szkodliwe pragnienia lub zachcianki.

4. 0Niektórzy rodzice przyjmują postawę nadmiernie wymagająca. Nie licząc się

z indywidualnymi właściwościami dziecka, chcą je ukształtować według założonego

z góry wzoru0. Wymagają bezwzględnego podporządkowania. Przymus jest

podstawowym sposobem kierowania dzieckiem. Rodzice rezerwują sobie prawo

racji, a nie dostosowanie się powoduje niezadowolenie rodziców i kary. Dziecko nie

ma miejsca na swobodę, najwyżej podczas nieobecności rodziców, nie może

uzewnętrzniać własnych przeżyć, swego niezadowolenia bądź radości.

Wygórowane wymagania stają się utrapieniem i przekreślają radosne

przeżywanie dzieciństwa. Dziecko nabiera przekonania o swojej niepełnej wartości,

zaczyna cofać się w rozwoju, jeżeli wymagania przekraczają jego możliwości. Mogą

doprowadzić również do nadpobudliwości nerwowej, która utrudnia skupienie uwagi

na wykonywanych czynnościach, zmniejsza odporność psychiczną.

Najbardziej polecana przez wielu autorów postawa rodzicielska to postawa

wspierająca, mająca na celu pomoc dziecku w jego rozwoju, wsparcie w trudnych

sytuacjach, ale nierozumiana jako wyręczanie dziecka. Wspierać dziecko, to znaczy

być otwartym na jego problemy, potrzeby, zawsze gotowym do pomocy. Rozumna

miłość rodzicielska wypływająca z prawidłowo ukształtowanej świadomości

wychowawczej zapewnia potomstwu poczucie bezpieczeństwa, otwartość na innych

ludzi oraz wiarę we własne siły i właściwy stosunek do innych ludzi. Taka postawa

jest godna polecenia rodzicom, jednak jest często źle interpretowana lub

nieumiejętnie wprowadzana w życie.

Dzieci są często odzwierciedleniem swoich rodziców i to od nich i ich postaw w

dużym stopniu zależy jakimi się staną w przyszłości, a także czy będą cieszyły się

swoim dzieciństwem.

Opracowała:

Katarzyna Dębska

BibliografiaJ. Jundziłł: 0Trudności wychowawcze w rodzinie0; Warszawa 1989r.

M. Ziemska: 0Postawy rodzicielskie0; Warszawa 1973r.

K. Zimsen: 0Jak kochać dzieci, aby nas kochały0; Warszawa 2002

Literka.pl - Postawy rodzicielskie. Literka.pl - Postawy rodzicielskie.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: