TYPY KLIMATÓW
W Ameryce Północnej występują wszystkie strefy klimatyczne właś-ciwe dla półkuli północno-zachodniej, od strefy klimatów podrówniko-wych do strefy klimatów okołobiegunowych. Układ tych stref jest w za-sadzie równoleżnikowy, natomiast występujące w ich obrębie mniejszejednostki klimatyczne układają się południkowo.
I. Strefa klimatów podrównikowych.
Klimat równikowy, wybitnie wilgotny występuje na nizinach AmerykiŚrodkowej i Antylach. Na obszarze tym w lecie przeważają masy powie-trza równikowego, natomiast w zimie powietrza zwrotnikowego. Średnietemperatury roczne są wyrównane w granicach 25-27°C. Roczne opadyatmosferyczne wynoszą ok. 2000 mm. W okresach zmian mas powietrzawystępują często wiatry cyklonalne, nazywane tu hurrikanami.
Klimat podrównikowy wilgotny jest właściwy dla górzystych terenówAmeryki Środkowej. Charakteryzuje się niższymi temperaturami i dwo-ma porami deszczowymi w ciągu roku.
Klimat podrównikowy suchy obejmuje zachodnie wybrzeża oraz stokiSierra Mądre, Sierra Mądre Zachodniej i południową część Półwyspu Ka-lifornijskiego. Do osuszenia wybrzeży przyczynia się w znacznym stop-niu zimny Prąd Kalifornijski, powoduje on również nieznaczne obniżenietemperatur powietrza. Pora deszczowa w tym klimacie występuje w okre-sie zimy, lato jest suche. Jest to klimat o cechach śródziemnomorskich,głównie na terenie Kalifornii.
II. Strefa klimatów zwrotnikowych
Klimat zwrotnikowy, wybitnie suchy obejmuje obszary położone wśrodkowej części dorzecza Rio Grandę, gdzie przeważają masy powietrzazwrotnikowego. Charakterystyczną cechą tego klimatu są skąpe opadyatmosferyczne i znaczne wahania temperatur powietrza. Znaczny wpływna klimat wywiera wysokość nad poziom morza.
Klimat zwrotnikowy, skrajnie suchy (pustynny) występuje na obsza-rach pustynnych zachodniej części Arizony, Wyżyny Kolorado oraz Pół-wyspu Kalifornijskiego i w Wielkiej Kotlinie. Typowe cechy klimatu tobrak opadów i duże wahania temperatury. Najwyższe temperatury po-wietrza występują w Dolinie Śmierci. W roku 1913 zanotowano tam+57°C, stanowi to maksymalną wartość temperatury dla Ameryki Pół-nocnej. Zimy są przeważnie łagodne z ubóstwem śniegu.
Klimat zwrotnikowy, morski zajmuje znaczną część Wyżyny Meksy-kańskiej oraz Niziny nad Zatoką Meksykańską i Atlantykiem wraz "z Flo-rydą, jak też północnym skrawkiem Jukatanu. W lecie wieją tu wiatrypołudniowo-zachodnie wywołane Wyżem Azorskim na Atlantyku, w zimienatomiast tworzy się płytki ośrodek niskiego ciśnienia atmosferycznego.Średnie temperatury stycznia wynoszą tu od 3 do 10°C, lipca 20 - 25°C.Opady atmosferyczne występują w ciągu całego roku.
III. Strefa klimatów podzwrotnikowych
Klimat podzwrotnikowy, wilgotny morski występuje na wybrzeżuatlantyckim, obejmując również Appalachy, oraz na wybrzeżu pacyficz-nym, pomiędzy 35° i 43° szer. geogr. pn. Jest to klimat atlantycki o ce-chach morskich i znacznej ilości opadów w ciągu całego roku.
Klimat podzwrotnikowy, odmiany kontynentalnej obejmuje nizinyw dolnym dorzeczu Missisipi. Latem napływa tu powietrze zwrotnikowe,w zimie natomiast powietrze polarne, co powoduje duże roczne ampli-tudy temperatur powietrza. Temperatura najchłodniejszego miesiąca wahasię od O do +10°C. Opady atmosferyczne wynoszą 500 - 2000 mm rocznie.
Klimat podzwrotnikowy suchy występuje na Wielkiej Równinie Prerii.Lata są tu gorące, zimy łagodne. Średnie temperatury najcieplejszegomiesiąca wynoszą około 25 - 28°C, najchłodniejszego 2-4°C. Opady przy-padające na okres letni wynoszą 250 - 500 mm.
Klimat podzwrotnikowy suchy odmiany pustynnej panuje w znacznejczęści Gór Skalistych między 33° a 45° szer. geogr. pn. Charakteryzujesię on dużą suchością powietrza mimo znacznych wzniesień nad poziommorza. W lecie występują wysokie temperatury, w zimie następuje ochło-dzenie. Opady w tej części Gór Skalistych osiągają około 250 mm. W kli-macie tym brak jest jednak odmiany suchej, chłodnej (wysokogórskiej).
IV. Strefa klimatów szerokości umiarkowanych
Klimat umiarkowany ciepły morski występuje na kanadyjskich wy-brzeżach zachodnich i nizinach nad Atlantykiem, na północ od NowegoJorku oraz w Nowej Fundla.ndii. Na klimat ten wpływa polarno-morskiepowietrze znad Pacyfiku i atlantyckie powietrze na wschodzie. W strefiepacyficznej opady atmosferyczne dochodzą do ponad 2000 mm. Na wy-brzeżu atlantyckim opady są nieco niższe. Temperatury stycznia wahająsię około 0°C, lipca dochodzą do 20°C.
Klimat umiarkowany ciepły kontynentalny obejmuje rozległy obszarw rejonie Wielkich Jezior oraz w Górach Skalistych. Na obszarze tymwyodrębnia się odmianę kontynentalną i odmianę kontynentalną suchą.Nad obszar objęty klimatem umiarkowanym ciepłym napływają masy po-wietrza z północy i południa, przy czym w ciągu roku przeważają masypowietrza polarno-kontynentalnego. Średnie temperatury stycznia spa-dają poniżej 0°C, lipca osiągają powyżej 20°C. O kontynentalizmie kli-matu świadczą wysokie wartości amplitudy rocznej, które dochodzą do20 - 30° C. Roczna suma opadów atmosferycznych waha się w granicach250 - 500 mm.
Klimat umiarkowany ciepły, suchy odmiany wybitnie kontynentalnejzajmuje wąski pas Wielkiej Równiny Prerii między 40 i 53° szer. geogr.pn. Klimat ten jest podobny do klimatu umiarkowanego ciepłego z bar-dziej zaakcentowanymi cechami kontynentalizmu.
Klimat umiarkowany chłodny kontynentalny obejmuje tereny poło-żone na północ od 52° szer. geogr. pn. Począwszy od południowej częściLabradoru ciągnie się wąskim pasem równoleżnikowym, a następnieskręca ku północy, w kierunku zachodnich części Alaski. W środkowejczęści tego pasa wyodrębnia się odmianę wybitnie kontynentalną. W kli-macie tym w styczniu średnie temperatury powietrza spadają do —15,—20°C.
Średnie temperatury lipca wahają się w granicach +15°C. Opa-dy atmosferyczne wynoszą 250 - 500 mm.
V. Strefa klimatów okołobiegunowychKlimat subpolarny z temperaturą najcieplejszego miesiąca w roku
+1O°C występuje w północnej części Labradoru, na terenach wokół Zatoki
Hudsona oraz na wąskim pasie lądu przekraczającego koło podbie-gunowe. Do obszarów, w których panuje ten klimat należy południowaczęść Grenlandii i północna Alaska. W okresie zimy panują tu masypowietrza arktycznego, w lecie powietrza kontynentalnego, które powstajew wyniku przekształcenia się powietrza zwrotnikowego. W warunkachtych zimy są surowe, a lata chłodne. Średnia temperatura stycznia wy-nosi od —20 do —30°C, lipca ponad 10°C. Wartość amplitudy rocznejdochodzi zatem do 40 °C. Na znacznej przestrzeni objętej tym klimatemwystępuje wieczna zmarzlina. Ilość opadów jest zróżnicowana od 250 do500 mm.
Klimat polarny z temperaturą najcieplejszego miesiąca poniżej 0°Cobejmuje pustynie śnieżno-lodowe północnej części lądu i wyspy ark-tyczne Ameryki Północnej. Na terenach tych przez cały rok panują masypowietrza arktycznego. Średnie temperatury stycznia wynoszą —30°,—40°C, lipca +10°C, a w centrum Grenlandii poniżej 0°C. Roczne ampli-tudy temperatury powietrza dochodzą do 50°C. Suma rocznych opadówatmosferycznych wynosi poniżej 250 mm. Na Grenlandii i wielu mniej-szych wyspach zalegają czasze lodowe.
Maciejka2761