v Klasyczny cykl koniunkturalny
Cykl koniunkturalny, okres w rozwoju gospodarki, jaki upływa pomiędzy kolejnymi zmianami (np. załamaniami) gospodarczymi, przejawiającymi się zmianami (np. spadkiem) wielkości PKB, zatrudnienia, inwestycji, cen.
W klasycznym cyklu koniunkturalnym wyróżnia się 4 fazy:
· kryzys,
· depresja,
· ożywienie,
·
PKB
· rozkwit
Czas (t)
Cykl koniunkturalny, to okres, w którym podstawowe wielkości ekonomiczne wykazują wahania wobec trendu.
Wyjaśnienia wahań cyklicznych
przyczyny egzogeniczne
· teoria plam na słońcu,
· teoria innowacji,
· teoria cyklu politycznego,
· teorie keynesowskie – przyczyny endogeniczne
o teorie keynesowskie wyjaśniają cykliczny rozwój uwarunkowaniami wewnętrznymi, tkwiącymi w systemie gospodarczym. Kluczową rolę odgrywają zmiany rozmiarów inwestycji i wahania stopy zysku.
o dynamiczna współzależność popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego (model mnożnika-akceleratora).
· teoria realnego cyklu koniunkturalnego
v Kryzys 1929-1933 (Wielki Kryzys)
Wcześniejsze kryzysy
1825 – Anglia,
1836 – Anglia i USA,
1847 – pierwszy światowy,
1857
1866
1873
1882
1890
1900
1907
1913
1920
1929
1937
W latach 1926-1928 produkcja w Polsce wzrosła o 30%, ale nie osiągnęła poziomu sprzed I wojny światowej. Szacuje się nawet, że w Polsce (na obszarze po I wojnie światowej) poziom produkcji był niższy o 18 punktów procentowych.
· Spadek produkcji przemysłowej (1932 w por. z 1928):
Świat (bez ZSRR) – 33%;
USA – 49%;
Kanada – 45%;
Europa – 27%;
Niemcy – 47%;
Polska – 41%.
Zmiany cen i wielkości produkcji w USA (najwyższe wychylenia – minima w %)
1929-1933
ceny produkcja
Środki produkcji dla rolnictwa 8 80
Środki transportu 18 80
Stal 20 82
Tekstylia 46 30
Żywność 50 12
Artykuły rolne 64 3
ceny w Polsce (1928=100)
Artykuły przemysł. Ceny ziemiopłodów
1929 101 76
1933 73 40
1934 70 34
1935 66 33
· Bezrobocie w przemyśle (dno kryzysu);
USA – 35%,
Polska – 43%;
Czechosłowacja – 24%,
Włochy – 22% ogółu zatrudnionych.
v Cechy cyklu koniunkturalnego po II wojnie światowej Lata 50. i 60.):
· skrócenie cyklu (wypada faza depresji),
· krótszy czas trwania cyklu,
· kryzys (recesja) przejawia się coraz częściej w spadkach tempa wzrostu produkcji niż w obniżeniu jej rozmiarów,
· spłaszczenie amplitudy wahań,
· raczej regionalny niż światowy zasięg kryzysów (dezintegracja cyklu światowego).
Przyczyny:
· wysokie inwestycje, stymulowane powojenną odbudową,
· dekolonizacja,
· postęp techniczny,
· interwencjonizm państwowy.
v Stagflacja,
v Recesja z lat 1980-1982, 1991-1992,
v Recesja 2001-2003
v Synchronizacja cykli
1
bojan997