Dokumentowanie geologiczno-inżynierskie obejmuje:
1 Projektowanie (sporządzanie projektów) prac geologicznych
2 Sporządzanie dokumentacji geologiczno-inżynierskich
Obowiązujące przepisy prawne dotyczące zasad projektowania i dokumentowania prac geologicznych
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze, z późniejszymi zmianami (ostatnie w listopadzie 2005)
1 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie projektów prac geologicznych
2 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 października 2005 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakie powinny spełniać dokumentacje hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie
3 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie kategorii prac geologicznych, kwalifikacji do wykonywania, dozorowania i kierowania tymi pracami oraz sposobu postępowania w sprawach stwierdzania kwalifikacji (z późniejszymi zmianami).
Źródło aktów prawnych
Internetowy System Aktów Prawnych – www.sejm.gov.pl
1. Prawo geologiczne i górnicze
Ustawa określa zasady i warunki:
1) wykonywania prac geologicznych,
2) wydobywania kopalin ze złóż,
2a) składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, z wyjątkiem składowania odpadów w odkrywkowych wyrobiskach górniczych,
3) ochrony złóż kopalin, wód podziemnych i innych składników środowiska w związku z wykonywaniem prac geologicznych i wydobywaniem kopalin.
Ustawy nie stosuje się do:
1) korzystania z wód w zakresie uregulowanym odrębnymi przepisami
1a) wykonywania ujęć wód podziemnych do głębokości 30 m na potrzeby zwykłego korzystania z wód
2) geologicznych badań naukowych i działalności dydaktycznej, które są prowadzone bez wykonywania robót geologicznych
3) pozyskiwania okazów minerałów, skał i skamielin w celach naukowych, kolekcjonerskich i dydaktycznych, które następuje bez wykonywania robót górniczych,
4) ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych bez wykonywania robót geologicznych,
5) wykonywania robót związanych ze sztucznym zasilaniem strefy brzegowej piaskiem, pochodzącym z osadów dennych obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej.
W rozumieniu ustawy:
2) pracą geologiczną jest projektowanie i wykonywanie badań w celu ustalenia budowy geologicznej kraju, a zwłaszcza poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin, wód podziemnych, określania warunków geologiczno-inżynierskich, a także sporządzanie map i dokumentacji geologicznych oraz projektowanie i wykonywanie badań na potrzeby wykorzystania ciepła Ziemi lub ujmowania wód podziemnych,
3) robotą geologiczną jest wykonywanie w ramach prac geologicznych wszelkich czynności poniżej powierzchni ziemi, w tym wykonywanych przy użyciu materiałów wybuchowych, oraz likwidacja wyrobisk po tych czynnościach
1. Prace geologiczne mogą być wykonywane, dozorowane i kierowane tylko przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje (uprawnienia)
1a. Kwalifikacje osób, o których mowa w ust. 1, stwierdza:
1) minister właściwy do spraw środowiska, z zastrzeżeniem pkt 2,
2) marszałek województwa - w odniesieniu do osób ubiegających się o uzyskanie uprawnień do wykonywania czynności dozoru geologicznego nad pracami geologicznymi, z wyjątkiem badań geofizycznych oraz uprawnień do kierowania w terenie robotami geologicznymi wykonywanymi poza granicami obszaru górniczego, wykonywanymi bez użycia materiałów wybuchowych, albo gdy projektowana głębokość wyrobiska nie przekracza 100 m.
2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 grudnia 2001 r. (z późniejszymi zmianami) w sprawie kategorii prac geologicznych, kwalifikacji do wykonywania, dozorowania i kierowania tymi pracami oraz sposobu postępowania w sprawach stwierdzania kwalifikacji
Kategorie prac geologicznych w zakresie wykonywania, dozorowania i kierowania pracami geologicznymi:
1) kategoria I: Poszukiwanie i rozpoznawanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego,
2) kategoria II: Poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin podstawowych i pospolitych oraz metanu z węgla kamiennego, z wyłączeniem złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, solanek, wód leczniczych i termalnych,
3) kategoria III: Poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin pospolitych, z wyłączeniem solanek, wód leczniczych i termalnych,
4) kategoria IV: Poszukiwanie i rozpoznawanie zasobów wód podziemnych w tym solanek, wód leczniczych i termalnych, oraz określanie warunków hydrogeologicznych w związku z projektowaniem odwodnień dla wydobywania kopalin ze złóż, wtłaczaniem wód do górotworu...
5) kategoria V: Poszukiwanie i rozpoznawanie zasobów wód podziemnych z wyłączeniem solanek, wód leczniczych i termalnych, oraz określanie warunków hydrogeologicznych w związku z projektowaniem odwodnień budowlanych otworami wiertniczymi ...
6) kategoria VI: Ustalanie warunków geologiczno-inżynierskich na potrzeby zagospodarowania przestrzennego i posadawiania obiektów budowlanych, w tym zakładów górniczych i budownictwa wodnego, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, a także składowania odpadów na powierzchni
7) kategoria VII: Ustalanie warunków geologiczno-inżynierskich na potrzeby zagospodarowania przestrzennego i posadawiania obiektów budowlanych, z wyłączeniem posadawiania obiektów budowlanych zakładów górniczych oraz budownictwa wodnego
8) kategoria VIII: Wykonywanie prac kartografii geologicznej wraz z projektowaniem i dokumentowaniem tych prac, z wyjątkiem map sporządzanych w ramach pozostałych kategorii prac geologicznych,
9) kategoria IX: Kierowanie i wykonywanie w terenie badań geofizycznych, a w zakresie badań sejsmicznych i geofizyki wiertniczej, także przy użyciu materiałów wybuchowych, wraz z projektowaniem i dokumentowaniem tych badań
10) kategoria X: Kierowanie i wykonywanie w terenie badań geofizycznych wraz z projektowaniem i dokumentowaniem tych badań, z wyłączeniem badań sejsmicznych i geofizyki wiertniczej.
11) kategoria XI: Wykonywanie czynności dozoru geologicznego nad pracami geologicznymi, z wyjątkiem badań geofizycznych,
12) kategoria XII: Kierowanie w terenie robotami geologicznymi wykonywanymi poza granicami obszaru górniczego lub wykonywanymi bez użycia materiałów wybuchowych albo gdy projektowana głębokość wyrobiska nie przekracza 100 m.
Uprawnienia geologiczne
§ 9. O stwierdzenie kwalifikacji do wykonywania, dozorowania i kierowania pracami geologicznymi kategorii VII może ubiegać się osoba, która posiada dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunkach geologia lub górnictwo i geologia, odbyła co najmniej trzyletnią praktykę zawodową w zakresie dozoru prac geologicznych, przy sporządzaniu projektów prac geologiczno-inżynierskich i dokumentacji geologiczno- inżynierskich oraz w laboratorium mechaniki gruntów.
§ 18. 1. Egzamin o stwierdzenie kwalifikacji przeprowadza:
1) Główna Geologiczna Komisja Egzaminacyjna, działająca przy ministrze właściwym do spraw Środowiska, w zakresie stwierdzenia kwalifikacji do wykonywania, dozorowania i kierowania pracami geologicznymi kategorii I—X
2) okręgowe geologiczne komisje egzaminacyjne, działające przy Wojewodach (...) w zakresie stwierdzenia kwalifikacji do dozorowania prac geologicznych i kierowania robotami geologicznymi kategorii XI i XII
1. Osoba ubiegająca się o stwierdzenie kwalifikacji uiszcza opłatę związaną z ich stwierdzeniem w wysokości 300 zł za każdą kategorię prac geologicznych.
5. Egzamin składa się z dwóch etapów: pisemnego, przeprowadzonego w formie testu, i ustnego.
6. Do etapu ustnego dopuszcza się osoby, które w etapie pisemnym odpowiedziały poprawnie na co najmniej 75% pytań.
3. Projekt prac geologicznych
Prace geologiczne obejmujące roboty geologiczne mogą być wykonywane tylko na podstawie projektu prac geologicznych.
Projekt podpisuje osoba posiadająca stwierdzone odpowiednie kwalifikacje do wykonywania, dozorowania i kierowania pracami geologicznymi.
ü Projektowanie prac geologicznych obejmuje:
ü Określenie celu prac
ü Dokonanie analizy materiałów archiwalnych i literatury
ü Dokonanie wstępnej interpretacji zdjęć lotniczych i satelitarnych
ü Dokonanie przeglądu terenu
ü Opracowanie projektu prac geologicznych
Projekt prac geologicznych powinien określać:
ü cel zamierzonych prac, sposób jego osiągnięcia, wraz z określeniem rodzaju wymaganej dokumentacji geologicznej
ü harmonogram prac,
ü przestrzeń, w obrębie której mają być wykonywane prace geologiczne,
ü przedsięwzięcia konieczne ze względu na ochronę środowiska, w tym zwłaszcza wód podziemnych, oraz sposób likwidacji wyrobisk, otworów wiertniczych, rekultywacji gruntów i środki mające na celu zapobieżenie szkodom.
Projekt sporządzony w związku z wykonywaniem prac geologicznych, których wykonywanie nie wymaga uzyskania koncesji, przedkłada do zatwierdzenia właściwemu organowi administracji geologicznej podmiot, który sfinansował wykonanie tego projektu. Projekt przedkłada się w czterech egzemplarzach.
Do wykonywania prac geologicznych, o których mowa w art. 33 ust. 4, można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia przedłożenia projektu tych prac właściwy organ nie wniesie w drodze decyzji sprzeciwu.
4. Rozpoczęcie robót geologicznych
1. Wykonawca prac geologicznych jest obowiązany zgłosić zamiar przystąpienia do wykonywania robót geologicznych właściwemu organowi administracji geologicznej, organowi nadzoru górniczego oraz wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwym ze względu na miejsce wykonywanych robót.
4. W zgłoszeniu należy określić zamierzone terminy rozpoczęcia i zakończenia robót, ich rodzaj, podstawowe dane dotyczące prac geologicznych oraz dane dotyczące osób sprawujących dozór i kierownictwo tych prac.
5. Zgłoszenia dokonuje się na piśmie najpóźniej na dwa tygodnie przed zamierzonym terminem rozpoczęcia prac.
5. Dokumentacja geologiczno-inżynierska
Dokumentację geologiczno-inżynierską sporządza się dla:
ü Określenia warunków geologiczno-inżynierskich dla potrzeb zagospodarowania przestrzennego
ü ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych
ü bezzbiornikowego magazynowania substancji i składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych
ü składowania odpadów na powierzchni
Dokumentacja geologiczno-inżynierska powinna określać:
ü budowę geologiczną, warunki geologiczno-inżynierskie i hydrogeologiczne podłoża budowlanego lub określonej przestrzeni
ü prognozę zmian w środowisku, mogących powstać na skutek realizacji lub eksploatacji obiektów budowlanych,
ü występowanie złóż kopalin, szczególnie surowców budowlanych, nadających się do wykorzystania przy realizacji inwestycji.
6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 października 2005 r.w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać dokumentacje hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie.
Dokumentacja geologiczno-inżynierska w część opisowej zawiera:
ü informacje ogólne o udokumentowanym terenie, dotyczące zagospodarowania powierzchni, infrastruktury podziemnej i stosunków własnościowych
ü informacje o wymaganiach techniczno-budowlanych i kategorii geotechnicznej obiektu budowlanego
ü opis położenia geograficznego
ü opis budowy geologicznej, z uwzględnieniem tektoniki, krasu, litologii i genezy warstw oraz procesów geodynamicznych, zwłaszcza wietrzenia, deformacji filtracyjnych, pełzania, pęcznienia, osiadania zapadowego, procesów antropogenicznych
ü opis właściwości fizyczno-mechanicznych gruntów
ü opis warunków hydrogeologicznych
ü ocenę warunków geologiczno-inżynierskich wraz z prognozą wpływu inwestycji na środowisko
ü oszacowanie zasobów złóż kopalin, jeżeli mają być wykorzystane przy wykonaniu inwestycji
Dokumentacja geologiczno-inżynierska w część graficznej zawiera:
ü plan sytuacyjny w skali od 1:500 do 1:2000 oraz mapę przeglądową z lokalizacją dokumentowanego terenu
ü mapę dokumentacyjną na podkładzie topograficznym, z naniesioną lokalizacją dokumentowanego terenu, liniami przekrojów i punktów badawczych
ü mapę geologiczno-inżynierską; mapy nie sporządza się do dokumentacji dla pojedynczych niewielkich obiektów budowlanych
ü tabelaryczne zestawienie właściwości fizykomechanicznych gruntów i fizyczno-chemicznych wody podziemnej oraz wykresy uziarnienia, badań wytrzymałościowych, sondowań
ü przekroje geologiczno-inżynierskie
ü profile otworów wiertniczych i plany wyrobisk
7. Zatwierdzanie dokumentacji geologiczno-inżynierskiej
Dokumentację geologiczną przekazuje się w czterech egzemplarzach właściwemu organowi administracji geologicznej.
W terminie dwóch miesięcy od dnia otrzymania dokumentacji geologicznej organ zawiadamia pisemnie o przyjęciu dokumentacji bez zastrzeżeń, a w przypadku gdy dokumentacja nie odpowiada wymaganiom określonym w przepisach prawa zażąda, w drodze decyzji, uzupełnienia lub poprawienia dokumentacji. W terminie jednego miesiąca od dnia otrzymania uzupełnionej lub poprawionej dokumentacji organ zawiadamia o przyjęciu jej bez zastrzeżeń.
8. Prawo budowlane, ustawa z dnia 7 lipca 1994 r.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) obiekcie budowlanym – należy przez to rozumieć:
a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
b) budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
c) obiekt małej architektury;
2) budynku – należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach
3) budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową;
3. Projekt budowlany powinien zawierać:
1,projekt zagospodarowania działki lub terenu
2,projekt architektoniczno-budowlany,
3,stosownie do potrzeb:
a) oświadczenia właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw energii, wody, ciepła i gazu, odbioru ścieków
b) oświadczenie właściwego zarządcy drogi o możliwości połączenia działki z drogą publiczną
c)w zależności od potrzeb, wyniki badań geologiczno-inżynierskich oraz geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych.
9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 września 1998 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych
§ 2. Przez ustalanie geotechnicznych warunków posadawiania warunków obiektów budowlanych rozumie się zespół czynności zmierzających do określenia przydatności gruntów na potrzeby budownictwa, wykonywanych w szczególności w terenie i laboratorium
§ 5.1. Zakres czynności wykonywanych przy ustalaniu geotechnicznych warunków posadawania obiektów budowlanych jest uzależniony od zaliczenia obiektu budowlanego do kategorii geotechnicznej obiektów budowlanych , o której mowa w § 7, zwanej dalej „kategorią geotechniczną”
Kategorie geotechniczne obiektów budowlanych
Kategorię geotechniczną ustala się w zależności od warunków gruntowych oraz czynników konstrukcyjnych charakteryzujących możliwość przenoszenia odkształceń i drgań, stopnia złożoności oddziaływań, stopnia zagrożenia życia i mienia awarią konstrukcji, jak również od wartości zabytkowej lub technicznej obiektu i zagrożenia środowiska
Kategoria geotechniczna – to kategoria zagrożenia bezpieczeństwa obiektu wynikająca ze stopnia skomplikowania projektowanej konstrukcji, jej fundamentów i oddziaływań oraz warunków geologiczno-inżynierskich (geotechnicznych)
Kategorię geotechniczną całego obiektu lub jego poszczególnych części określa projektant obiektu w uzgodnieniu z osobą upoważnioną, na podstawie odrębnych przepisów, do ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektu budowlanego (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 października 2005 r w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać dokumentacje hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie).
Rodzaje warunków gruntowych wg w/w Rozporządzenia...
1) proste warunki gruntowe – występujące w przypadku warstw gruntów jednorodnych genetycznie i litologicznie, równoległych do powierzchni terenu, nie obejmujących gruntów słabonośnych, przy zwierciadle wód gruntowych poniżej projektowanego poziomu posadawiania oraz braku występowania niekorzystnych zjawisk geologicznych
2) złożone warunki gruntowe – występujące w przypadku warstw gruntów niejednorodnych, nieciągłych, zmiennych genetycznie i litologicznie, obejmujących grunty słabonośne, przy zwierciadle wód gruntowych w poziomie projektowanego posadawiania i powyżej tego poziomu oraz przy braku występowania niekorzystnych zjawisk geologicznych
3) skomplikowane warunki gruntowe – występujące w przypadku warstw gruntów objętych występowaniem niekorzystnych zjawisk geologicznych, zwłaszcza zjawisk i form krasowych, osuwiskowych, sufozyjnych, kurzawkowych, glacitektonicznych, na obszarach szkód górniczych, przy możliwych nieciągłych deformacjach górotworu oraz w centralnych obszarach delt rzek
Pierwsza kategoria geotechniczna obejmuje niewielkie obiekty budowlane o statycznie wyznaczalnym schemacie obliczeniowym, w prostych warunkach gruntowych dla których wystarcza jakościowe określenie właściwości gruntów, tj:
-- lub 2-kondygnacyjne budynki mieszkalne i gospodarcze
-ściany oporowe i rozparcia wykopów, jeżeli różnica poziomów nie przekracza 2 m
-wykopy do głębokości 1,2 m i nasypy do wysokości 3 m wykonywane zwłaszcza przy budowie dróg, pracach drenażowych oraz układaniu rurociągów
Druga kategoria geotechniczna obejmuje obiekty budowlane w prostych i złożonych warunkach gruntowych, wymagające ilościowej oceny danych geotechnicznych i ich analizy, takie jak:
ü fundamenty bezpośrednie lub głębokie...
brzezinka