Wykład5.doc

WSPÓLNE POLITYKI UE I              29.10.2008

Wydatki z budżetu ogólnego WE – cd.

·         Wydatki WE planowane SA w pierwszej kolejności i nie mogą być wyższe niż określony na dany rok pułap dochodów WE (1,24% DNB WE).

·         Podział na obligatoryjne i nieobligatoryjne (podział polityczny, wydatki obligatoryjne to wydatki głównie na wspólną politykę rolną, na które nie ma wpływu Parlament Europejski, a do wydatków obligatoryjnych Parlament może zaproponować pewne zmiany i one mogą być zaakceptowane) oraz operacyjne i administracyjne (podział powszechny, wydatki operacyjne są związane z działalnością danej organizacji, są to każde wydatki które nie są administracyjne).

Struktura wydatków budżetu ogólnego WE

Zawsze główną grupą wydatków były wydatki na rolnictwo. One co prawda tracą na znaczeniu, ale zawsze stanowiły znaczną część. Działania strukturalne to druga grupa wydatków, która intensywnie rośnie. Kolejny element to polityki wewnętrzne, w tym badania i rozwój. Czwarta grupa wydatków to działania zewnętrzne – działania wspólnot na zewnątrz, związane z wszelką pomocą dla krajów trzecich. Bardzo długo do tej grupy zaliczano także pomoc przedakcesyjną. Następne są wydatki administracyjne. Pozostałe wydatki to gwarancje, rezerwy i zwroty, które mają marginalne znaczenie).

Wysokość dochodów i wydatków budżetu ogólnego WE

Dochody i wydatki nie są sobie równe, choć generalnie nie oznacza to że zasada równowagi budżetowej nie została dochowana. Państwa zawsze zbierają fundusze tak, by dochody było nieco wyższe od wydatków. Jest zupełnie niepożądane aby pojawił się deficyt budżetowy, natomiast lekka nadwyżka nie jest zła. W roku 1984 i 1986 pojawiły się deficyty, które pokryto z nadwyżek z lat poprzednich. Zauważono wówczas, że Wspólnoty Europejskie mają problem z odpowiednim planowaniem wydatków i dokomponowaniem dochodów. Stworzono więc mechanizm perspektywy finansowej. Dochody i wydatki rosną z roku na rok.

Perspektywa Finansowa

·         Od końca lat 80. XX w. opracowywane są kilkuletnie plany finansowe zwane Perspektywą Finansową (Financial Perspective).

·         KE przedstawia Radzie Unii i PE:

1. Założenia systemu finansowego UE na nadchodzące lata.
2. Określa priorytety (układ głównych wydatków).
3. Wysokość wydatków (środki na zobowiązania i na płatności - ich wartość oraz relację procentową do DNB, która zawsze jest niższa niż pułap zasobów własnych).

Środki na zobowiązania to są środki na zobowiązania kilkuletnie. Środki na płatności obejmują wydatki w danym roku budżetowym.

Perspektywy Finansowe WE

·         I Międzyinstytucjonalne porozumienie: I Perspektywa Finansowa – pakiet Delorsa I (1988-1992).

·         II Międzyinstytucjonalne porozumienie: II Perspektywa Finansowa – pakiet Delorsa II (1993-1999).

·         III Międzyinstytucjonalne porozumienie: III Perspektywa Finansowa – Agenda 2000 (2000-2006).

·         IV Międzyinstytucjonalne porozumienie: IV Perspektywa Finansowa zwana Nową Perspektywą Finansową (2007-2013).

Perspektywa Finansowa

·         Układ rozdziałów w Perspektywie odzwierciedla priorytety polityczne, jakimi kierowano się przy jej ustalaniu.

Wydatki w Perspektywach Finansowych

·         Pakiety Delorsa: rolnictwo, polityka strukturalna, badania i rozwój, polityka zewnętrzna, administracja, zwroty państwom członkowskim.

·         Agenda 2000: rolnictwo, działania strukturalne, polityki wewnętrzne, działania zewnętrzne, administracja, pomoc przedakcesyjna, rezerwy.

·         PHARE, SAPARD, ISPA - fundusze, z których korzystała Polska w ramach pomocy przedakcesyjnej.

·         Perspektywa Finansowa 2007-2013: trwały wzrost gospodarczy (spójność, konkurencyjność), zarządzanie zasobami naturalnymi (rolnictwo), obywatelstwo UE, wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość, UE jako partner globalny (pomoc rozwojowa, WPZiO), administracja, wyrównania.

Perspektywa Finansowa

·         I Perspektywa w cenach bieżących, a następnie w cenach z 1992 i 1999, 2004r. – co roku KE dokonuje korekty wydatków biorąc pod uwagę wzrost cen i DNB.

·         Tryb uchwalania Perspektywy Finansowej jest złożony i zajmuje około dwóch lat.

·         Podczas Prezydencji UE prowadzone są negocjacje między państwami.

·         Perspektywa ostatecznie zostaje przyjęta na szczycie Rady Europejskiej.

·         Perspektywa zostaje włączona do Porozumienia Międzyinstytucjonalnego (KE, Rada Unii, PE).

·         Usprawnia funkcjonowanie UE: chronią przed corocznymi długotrwałymi sporami o strukturę i wielkość budżetu, hamują wzrost wydatków, ułatwiają n i ocenę systemu finansowania UE.

Wspólna Polityka Rolna

WPR

·         Jest pierwszą obok WPH, WPT, długookresową, wspólną polityką.

·         Zawiera w sobie wysoki stopień interwencji.

·         Zmierza do osiągnięcia określonych celów gospodarczych i socjalnych.

Motywy wprowadzenia WPR

·         Francja była zainteresowana znalezieniem rynków zbytu dla swoich nadwyżek produktów rolnych.

·         Brak żywności po II wojnie światowej i nadążanie za wzrostem liczby ludności.

·         Uniezależnienie się od gwałtownego wzrostu cen żywności na rynkach światowych w latach nieurodzaju i klęsk żywiołowych.

·         Żywność jest niezbędna do życia, dlatego rządy większości państw były niechętne zbytniemu uzależnianiu się od dostaw z importu.

·         Granice samowystarczalności, które wynikają z warunków naturalnych i niemożności uprawiania wszystkich roślin niezależnie od strefy klimatycznej.

Definicje w ramach WPR

·         Traktat Rzymski nie zawiera definicji „rolnictwa”, „gospodarstwa rolnego” i „???”

·         Przez produkty rolne rozumie się produkty ziemi, hodowli oraz związane z nimi bezpośrednio wyroby wstępnie przetworzone (tzw. produkty pierwszego stopnia przetworzenia).

·         W świetle orzeczenia ETS, pojęcie producenta rolnego wynika z ustawodawstwa wewnętrznego poszczególnych państw członkowskich.

Zakres WPR

·         Rolnictwo (hodowla i uprawa).

·         Handel produktami rolnymi.

Cele WPR

·         Zwiększenie produktywności rolnictwa w drodze wspierania postępu technicznego, racjonalizacji produkcji, optymalizacji zastosowania czynników produkcji, zwłaszcza siły roboczej (przestarzały!).

·         Zapewnienie ludności rolniczej godziwych warunków życia, w szczególności przez zwiększanie dochodów osób zatrudnionych w rolnictwie.

·         Stabilizacja rynków.

·         Zapewnienie zaopatrzenia w produkty rolne.

·         Zaopatrzenie konsumentów w produkty rolne po rozsądnych cenach (niejasny i sprzeczny)

Założenia WPR

·         Zapewnienie samowystarczalności Wspólnot w zakresie produktów rolnych strefy umiarkowanej.

·         Przeświadczenie, że idealną jednostką produkcyjną w rolnictwie Wspólnot jest gospodarstwo rodzinne (obecnie bezsensowne).

·         Rolnictwo szczególnym sektorem gospodarki (śmieszne).

·         Wspólny rynek wymaga regulacji.