G-4.doc

INSTRUKCJA TECHNICZNA G-4

POMIARY SYTUACYJNE I WYSOKOŚCIOWE

WYDANIE TRZECIE

Warszawa 1983

Instrukcję techniczną opracował zespół w składzie:

Zgodnie z zaleceniami Biura Rozwoju Nauki i Techniki
Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii reprezentowanego
przez Edwarda Jarosińskiego.

Konsultacja naukowa: Henryk  Leśniok

ZARZĄDZENIE NR 7 *)

PREZESA GŁÓWNEGO URZĘDU GEODEZJI I KARTOGRAFII

z dnia 28 czerwca 1979 r.

w sprawie wprowadzenia do stosowania instrukcji technicznej "G-4 Pomiary sytuacyjne i wysokościowe"

Na podstawie art. 8 ust. 1 dekretu z dnia 13 czerwca 1956 r. o państwowej służbie geodezyjnej i kartograficznej (Dz.U. nr 25, poz. 115) oraz zarządzenia nr 39 Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 12 grudnia 1972 r. w sprawie uprawnień Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii ( Dz. Urz. GUGiK nr 8, poz. 32 ) zarządza się co następuje:

§ 1.

   Wprowadza się do stosowania instrukcją techniczną "G-4 Pomiary sytuacyjne i wysokościowe" stanowiącą załącznik do zarządzenia.

§ 2.

   Tracą moc:

1.       Zarządzenie Nr 20 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 11 lipca 1967 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania instrukcji C-1 "Pomiary sytuacyjne" (Dz. Urz. GUGiK Nr 8, poz. 23),

2.       Zarządzenie Nr 17 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 8 czerwca 1968 r. zmieniające Instrukcję B-VII "Pomiar rzeźby terenu" i wprowadzające do stosowania wydanie czwarte instrukcji zawierające jednolity tekst (Dz. Urz. GUGiK Nr 6, poz. 26),

3.       Zarządzenie Nr 11 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 9 czerwca 1971 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania "Instrukcji B-III, Poligonizacja techniczna. Część II. Wzory i przykłady" (Dz.Urz. GUGiK z 1972 r. Nr 8, poz. 36),

4.       Zarządzenie Nr 8 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 7 czerwca 1974 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania instrukcji technicznej C-IV "Geodezyjna inwentaryzacja uzbrojenia terenu" (Dz. Urz. GUGiK Nr 4, poz. 26)

§ 3.

   Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

_______________________________________________________________________
 *) W wydaniu trzecim instrukcji uwzględniono erratę oraz zmiany wprowadzone
    zarządzeniem nr 7 Prezesa Głównego Urzędy Geodezji i Kartografii z dnia 23 lipca 1983 r.
    Tekst zarządzenia nr 7

CZĘŚĆ   I.

POSTANOWIENIA   OGÓLNE

R O Z D Z I A Ł   I.

PRZEDMIOT I ZAKRES INSTRUKCJI

§ 1.

   Niniejsza instrukcja podaje ogólne zasady techniczne, obowiązujące przy wykonywaniu bezpośrednich i fotogrametrycznych pomiarów sytuacyjnych, pomiarów wysokościowych i pomiarów uzupełniających, służących do sporządzania aktualizacji mapy zasadniczej oraz map tematycznych.

§ 2.

1.       Pomiar sytuacyjny jest to zespół czynności technicznych pozwalających na określenie kształtu, wielkości i wzajemnego położenia szczegółów terenowych, umożliwiających przedstawienie ich obrazów w rzucie prostokątnym na powierzchnię odniesienia.

2.       Pomiar wysokościowy jest to zespół czynności technicznych pozwalających na określenie wysokości punktów względem przyjętego poziomu odniesienia i umożliwiających przedstawienie form ukształtowania terenu.

3.       Pomiar uzupełniający jest to zespół czynności technicznych pozwalających na dostosowanie dokumentów geodezyjno-kartograficznych do ich zgodności z terenem w zakresie ustalonej dla nich treści.
Pomiary sytuacyjne lub wysokościowe mające na celu przystosowanie map do określonych zadań gospodarczych, traktować należy jako pomiary uzupełniające.

§ 3.

   Stosowanie metod, narzędzi i materiałów nie przewidzianych niniejszą instrukcją jest dopuszczalne, a metod będących wynikiem postępu technicznego jest zalecane, pod warunkiem zachowania wymaganych dokładności opracowań wynikowych.

ROZDZIAŁ   II.

PRACE PRZYGOTOWAWCZE DO WYKONANIA POMIARÓW

§ 4.

1.       Wykonawca pomiarów zobowiązany jest zgłosić prace przed ich rozpoczęciem do ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, właściwego terytorialnie dla mierzonego obiektu.

2.       Tryb zgłaszania oraz uzgadniania sposobu wykonywania robót geodezyjno-kartograficznych określają odrębne przepisy.

§ 5.

1.       Wykonawca powinien otrzymać z ośrodka dokumentacji geodezyjno-kartograficznej informacje dotyczące:

a) rodzaju istniejących materiałów geodezyjno-kartograficznych i sposobu ich wykorzystania,

b) potrzeby założenia nowej lub uzupełnienia istniejącej osnowy geodezyjnej,

c) obowiązującego układu współrzędnych i zasad podziału map na arkusze,

d) obowiązującego układu wysokości.

2.       Informacja o istniejących materiałach geodezyjno-kartograficznych powinna zawierać:

a) klasy osnowy geodezyjnej i dokładności punktów,

b) zalecenia dotyczące sposobu wykorzystania osnowy,

c) opis stanu osnowy w terenie wg ostatniego przeglądu,

d) wykaz arkuszy map przeznaczonych do wykorzystania lub założenia w ramach danej roboty,

e) opis stanu dokumentacji technicznej dla określonego terenu,

f) zalecenia odnośnie sposobu wykorzystania poszczególnych dokumentów pomiarowych, obliczeniowych lub formalno-prawnych.

§ 6.

1.       Przy analizie istniejących materiałów geodezyjno-kartograficznych należy zwrócić szczególną uwagę na następujące czynniki, mające wpływ na zakres i sposób ich wykorzystania:

a) klasy osnowy geodezyjnej poziomej i wysokościowej, jej dokładność i stan znaków na gruncie,

b) ewentualną konieczność przeliczenia współrzędnych lub rzędnych wysokości punktów osnów na układ państwowy,

c) wielkość obszaru pokrytego osnową geodezyjną i istniejącymi mapami,

d) stopień dezaktualizacji treści map w kontekście przeznaczenia wykonywanej roboty,

e) dokładności map, ustalone w oparciu o instrukcje techniczne, które były podstawą ich opracowania,

f) stan map oraz rodzaj materiałów na jakich zostały wykonane,

g) znaki umowne jakie przyjęto przy wykonywaniu w/w map,

h) możliwość przeniesienia - pośredniego lub bezpośredniego - treści istniejących map na nowo opracowywane mapy,

i) możliwości techniczno-organizacyjne wykonawcy, od których zależy wybór procesu technologicznego wykonania określonej roboty,

j) rachunek ekonomiczny.

2.       Przy analizie istniejących materiałów geodezyjno-kartograficznych należy kierować się zasadą nadrzędności mapy zasadniczej nad innymi opracowaniami geodezyjno-kartograficznymi.

3.       Ustalenia ust. 1 i 2 obowiązują ośrodek dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej oraz wykonawcę roboty.

§ 7.

1.       Istniejące materiały geodezyjno-kartograficzne, niezależnie od tego według jakich przepisów zostały wykonane, powinny być wykorzystane do aktualizacji mapy zasadniczej lub innych map jeżeli:

a) dokładność ich opracowania odpowiada ustaleniom instrukcji technicznej "K-1 Mapa zasadnicza",

b) ilość zmian jest mniejsza od 60% chyba, że ze względów ekonomicznych bardziej opłacalne jest wykonanie nowego pomiaru.

2.       Niezależnie od ilości zmian należy wykorzystać wszelkie dane dotyczące ustalenia i pomiaru granic, które nie uległy zmianie oraz pomiaru usytuowania podziemnego uzbrojenia terenu.

3.       Przy wykorzystywaniu istniejących materiałów dla aktualizacji mapy zasadniczej zaleca się stosować metody fotomechaniczne.

§ 8.

1.       Przed przystąpieniem do pomiaru powinien być przeprowadzony wywiad terenowy mający na celu:

a) ogólne rozpoznanie terenu przeznaczonego do pomiaru,

b) ustalenie etanu technicznego punktów istniejącej osnowy geodezyjnej,

c) stwierdzenie stopnia aktualności map przeznaczonych do wykorzystania, poprzez ich porównanie z terenem.

2.       Na podstawie przeprowadzonego wywiadu terenowego na kopiach istniejących map lub ich powiększeniach wykonywana jest "mapa wywiadu".

3.       Mapa wywiadu powinna w szczególności wskazywać:

a) obszar, na którym ma być wykonany nowy pomiar,

b) obszar, na którym ma być wykonywany pomiar uzupełniający,

c) podział sekcyjny mapy zasadniczej, z rozróżnieniem sekcji nowo zakładanych i aktualizowanych,

d) zasięg istniejącej osnowy i jej rodzaj.

§ 9.

1.       Ustalenia dokonane na podstawie § 5, 6 i 7 oraz wyniki wywiadu terenowego, są podstawą do sporządzenia szczegółowych warunków technicznych wykonania roboty.

2.       Warunki techniczne wykonania roboty powinny zawierać:

a) cel jakiemu wykonywane pomiary mają służyć,

b) skale i sposób podziału arkuszowego opracowywanych map,

c) metodę opracowania,

d) wykaz instrukcji technicznych obowiązujących przy wykonywaniu prac,

e) dodatkowe wymagania zleceniodawcy,

f) sposób wykorzystania istniejących materiałów geodezyjno-kartograficznych,

g) rodzaj i formę dokumentacji przeznaczonej dla zleceniodawcy.

CZĘŚĆ   II.

POMIARY   SYTUACYJNE

R O Z D Z I A Ł   III.

PRZEDMIOT POMIARÓW SYTUACYJNYCH

§ 10.

1.       Pomiary sytuacyjne wykonuje się w oparciu o geodezyjną osnowę poziomą szczegółową i pomiarową.

2.       Przedmiotem pomiarów sytuacyjnych są szczegóły terenowe wykazane znakami umownymi w instrukcji technicznej K-1 dla mapy w skali 1 : 500. Są to: naziemne szczegóły terenowe, urządzenia podziemne oraz podstawowe elementy ewidencji gruntów.
Przy opracowywaniu mapy zasadniczej fotogrametrycznymi metodami pomiaru nie należy wykonywać pomiarów uzupełniających szczegółów terenowych nie wykazywanych na mapie w danej skali. Ustalenie to nie dotyczy elementów podziemnego uzbrojenia terenu.

3.       W przypadku dokonywania pomiaru granic działek, których przebieg nie został uprzednio ustalony, należy przed przystąpieniem do pomiaru dokonać ustalenia granic zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.

4.       Przedmiotem pomiarów sytuacyjnych w uzasadnionych przypadkach mogą być także inne szczegóły terenowe, ustalone w instrukcjach resortowych lub w warunkach technicznych robót wykonywanych dla celów specjalnych.

§ 11.

   Szczegóły terenowe ze względu na ich charakter oraz różne dokładności identyfikacji ich zarysów i różne wymagania dokładnościowe pomiaru, dzielą się na trzy grupy, które określone zostały w § 11 instrukcji technicznej "O-1 Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych".

§ 12.

1.       Do I grupy dokładnościowej pomiaru należą trwałe szczegóły terenowe o wyraźnych, jednoznacznie określonych granicach lub konturach.

2.       Szczegółami I grupy dokładnońciowej są:

a) zastabilizowane znakami naziemnymi punkty osnowy wysokościowej, punkty podstawowej osnowy grawimetrycznej i punkty wiekowe osnowy magnetycznej,

b) znaki graniczne granicy Państwa, jednostek podziału administracyjnego i działek,

c) punkty załamania granic działek,

d) obiekty i urządzenia techniczno - gospodarcze, jak: budowle i budynki,

e) elementy naziemne uzbrojenia terenu i studnie,

f) obiekty drogowe i kolejowe, takie jak: mosty, wiadukty, przejazdy, tunele, estakady, tory kolejowe i tramwajowe, budynki stacyjne itp.,

g) szczegóły uliczne, takie jak: krawężniki, latarnie, słupy, pomniki, figury i trwałe ogrodzenia.

§ 13.

   Do II grupy dokładnościowej pomiaru należą szczegóły terenowe o mniej wyraźnych i mniej trwałych konturach, a mianowicie:

a) punkty załamań konturów budowli i urządzeń ziemnych, jak: tamy, wały ochronne, groble, kanały, rowy, nasypy, wykopy,

b) boiska sportowe, parki i zieleńce, trawniki itp.,

c) drzewa przyuliczne i pomniki przyrody,

d) elementy podziemne uzbrojenia terenu,

§ 14.

   Do III grupy dokładnościowej pomiaru należą następujące szczegóły terenowe:

a) punkty załamań konturów użytków gruntowych i konturów klasyfikacyjnych,

b) naturalne linie brzegowe wód płynących i stojących (wody o nieuregulowanej linii brzegowej),

c) linie podziałowe na oddziały w lasach państwowych,

d) punkty załamań dróg dojazdowych przebiegających wewnątrz terenów stanowiących własność państwową lub dróg dojazdowych prywatnych,

e) inne obiekty o niewyraźnych konturach.

§ 15.

1.       Określenie położenia szczegółów terenowych względem najbliższych elementów poziomej osnowy geodezyjnej powinno być wykonane przy pomiarze bezpośrednim z dokładnością:

0,10 m dla I grupy szczegółów terenowych,

0,30 m dla II grupy szczegółów terenowych,

0,50 m dla III grupy szczegółów terenowych, (o ile dokładność identyfikacji ich zarysów jest nie mniejsza od 0,50m)

Niezależnie od powyższych ustaleń przy pomiarach uzupełniających obowiązują ustalenia zawarte w § 112 ust. 3.

2.       Przy stosowaniu metod fotogrametrycznych (analitycznej i półanalitycznej) dla określenia położenia szczegółów terenowych, wyżej wymienione dokładności obowiązują względem punktów osnowy fotogrametrycznej.
Przy metodzie graficznej i przy wykonywaniu map fotograficznych pomiar należy wykonać w taki sposób, aby średni błąd położenia szczegółów terenowych I grupy względem, najbliższych punktów osnowy geodezyjnej i punktów osnowy fotogrametrycznej nie przekraczał wartości 0,3 mm w skali mapy, zaś dla pozostałych grup wartości 0,6 mm w skali mapy.

§ 16.

1.       W czasie wykonywania pomiarów sytuacyjnych należy zebrać następujące informacje, charakteryzujące mierzony obiekt lub szczegóły terenowe:

a) nazwy jednostek podziału administracyjnego,

b) nazwy wsi, przysiółków, uroczysk itp.,

c) nazwy ulic, placów,

d) nazwy rzek, potoków, kanałów, jezior itp.,

e) rodzaje użytków gruntowych,

f) rodzaj i charakter obiektów ...