zalacznik nr 7 - material informacyjny.pdf - Instruktor nauki zawodu - Wertyna

Załącznik nr 7

Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

MATERIAŁ INFORMACYJNY

KONCEPCJA SZKOLEŃ OPARTYCH NA

MODUŁACH UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWYCH

Słownik pojęć

Struktura dokumentacji programowej

Wzory dokumentów programu szkolenia modułowego

Materiał przygotowany na podstawie opracowania:

PORADNIK METODYCZNY DLA AUTORÓW MODUŁOWYCH PROGRAMÓW

SZKOLENIA ZAWODOWEGO pod redakcją Krzysztofa Symeli

wykonanego w ramach projektu Phare 2000 Krajowy system szkolenia zawodowego ,

MGiP, Warszawa, 2004

Warszawa, wrzesień 2006

1. SŁOWNIK POJĘĆ

Przedstawiony system pojęć i terminów ma służyć właściwej komunikacji osób

projektujących i/ lub realizujących modułowe programy szkolenia zawodowego, oparte na

koncepcji Modułów Umiejętności Zawodowych, opracowanych przez Międzynarodową

Organizację Pracy.

Wyodrębniono trzy grupy problemowe pojęć:

1) Pojęcia i terminy specyficzne dla koncepcji szkoleń opartych na Modułach

Umiejętności Zawodowych (ang. MES) Międzynarodowej Organizacji Pracy .

Zamieszczony zestaw opisuje tylko te, które znalazły zastosowanie w polskiej adaptacji

koncepcji MOP, w ramach prac nad przygotowaniem modułowych programów szkolenia

zawodowego w projektach realizowanych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

(w tym w projekcie PHARE 2000 „Krajowy system szkolenia zawodowego”).

2) Pojęcia i terminy dotyczące analizy pracy . Zamieszczony zestaw pojęć odnosi się do

zawodu i jego analizy, jak również określania potrzeb szkoleniowych.

3) Pojęcia i terminy dotyczące modelu dokumentacji programowej szkoleń

modułowych . Zamieszczony zestaw używany jest do opisu struktury dokumentów

modułowego programu szkolenia zawodowego oraz do oceny jego jakości.

Pojęcia i terminy specyficzne dla koncepcji MES

Koncepcja MES

Opracowane przez Międzynarodową Organizację Pracy całościowe podejście do szkoleń na

potrzeby zatrudnienia, określające procedury, formularze i tabele do przeprowadzenia analizy

zadań i umiejętności, a następnie do opracowania, realizacji i oceny programu szkoleniowego

opartego na modułach umiejętności zawodowych (Modules of Employable Skills – MES).

Koncepcja zakłada możliwość elastycznego budowania struktury programu szkolenia, na którą

składają się - dobierane w zależności od potrzeb - zestawy zadań zawodowych pozwalających

nabyć umiejętności przydatne w pracy. Integralną częścią programu są materiały szkoleniowe

zawarte w pakietach dydaktycznych.

Moduł Umiejętności Zawodowych (Module of Employable Skills – MES)

Szczegółowy opis (specyfikacja) pracy (job specification) przedstawiony w formie zbioru

jednostek modułowych. Określa, w kategoriach jednostek modułowych, czynności

wykonywane w ramach danego zakresu pracy (często odpowiada specjalności lub specjalizacji

zawodowej).

Jednostka modułowa (Modular Unit)

Logiczny i możliwy do przyjęcia wycinek pracy (job) w ramach zawodu (occupation) lub

zakresu pracy (field of work) o jasno określonym rozpoczęciu i zakończeniu, zwykle nie

poddawany dalszym podziałom, odpowiadający zadaniu zawodowemu. Jego rezultatem jest

produkt, usługa lub istotna decyzja.

Arkusz Analizy Jednostki Modułowej (Modular Unit Analysis Sheet)

Na arkuszu tym wyszczególnione są różne umiejętności konieczne do wykonania

poszczególnych etapów pracy danej jednostki modułowej razem ze standardami wykonania.

Podane są również sfery umiejętności (psychomotoryczna, intelektualna, postawy) dla

poszczególnych umiejętności.

Element dydaktyczny (Learning Element)

Element programu MES w formie zamkniętej broszury szkoleniowej (zazwyczaj do

samokształcenia), przeznaczonej do nauczania zorientowanego na ucznia. Każdy element

dydaktyczny obejmuje określoną umiejętność lub wycinek wiedzy.

Jednostka szkoleniowa (Instructional Unit)

Sposób zapisu i organizacji zajęć szkoleniowych w koncepcji MES. Ułatwia systematyczne

planowanie i przygotowanie zajęć szkoleniowych przez instruktorów lub nauczycieli. Jednostki

szkoleniowe mogą również stanowić podstawę opracowywania elementów dydaktycznych.

Sprawdzian postępów (Progress Check)

Zestaw poleceń (odzwierciedlających ustalone cele nauczania) do wykonania, przewidziany na

zakończenie realizacji jednostki szkoleniowej lub elementu dydaktycznego. Ma on dostarczyć

wiarygodnego dowodu na to, że uczeń potrafi zastosować umiejętność (psychomotoryczną,

intelektualną lub postawę), którą opanował, zgodnie ze standardami i w warunkach

określonych w opisie celów.

Test osiągnięć (Perfomance Test)

Zestaw poleceń (odzwierciedlających ustalone cele nauczania) do wykonania, przewidziany na

zakończenie realizacji jednostki modułowej. Dostarcza wiarygodnego dowodu na to, że uczeń

potrafi wykonać etapy pracy jednostki modułowej zgodnie z określonymi standardami i w

danych warunkach. Testy osiągnięć stają się testami cząstkowymi, jeśli program szkoleniowy

MES obejmuje więcej jednostek modułowych.

Egzamin końcowy (Final Test)

Wszechstronny test osiągnięć przeprowadzany pod koniec programu szkoleniowego

obejmujący większą liczbę jednostek modułowych.

Pakiet edukacyjny MES (MES Learning Package)

Składa się z poradników dla instruktora i osób szkolnych, listy sprzętu i pomocy

dydaktycznych oraz zestawu tych elementów dydaktycznych/jednostek szkoleniowych, które są

niezbędne do realizacji jednostek modułowych, przewidzianych w danym programie

szkoleniowym MES.

Program szkoleniowy MES

Jest propozycją działań dydaktycznych realizowanych w oparciu o standardowy zestaw

dokumentów, określających zakres i układ treści nauczania i uczenia się, wynikający z zadań

występujących w zawodzie, którym odpowiadają jednostki modułowe.

Lista wyposażenia szkoleniowego (Training Facilities List)

Jest stosowana do wyszczególnienia i opisu sprzętu, narzędzi, materiałów itd. niezbędnych dla

danego pakietu lub pakietów edukacyjnych.

Stacja dydaktyczna (Learning Station)

Jest to miejsce do realizacji działań dydaktycznych, gdzie nauka przebiega w sposób zor-

ganizowany, nastawiony na ucznia i w jego własnym tempie. Jest ona wyposażona we

wszystkie przedmioty i pomoce niezbędne do nauki.

Pojęcia i terminy dotyczące analizy pracy

Zawód

Zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy,

wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji zawodowych.

Obszar zawodowy

Powszechnie uznana sfera (dziedzina) działalności zawodowej, na którą składa się określona

liczba zawodów pokrewnych pod względem środków i przedmiotów pracy lub zbiorów funkcji

występujących w różnych zawodach (np. funkcje nadzoru, kontroli, funkcje społeczne,

menedżerskie itp.). Przykłady obszarów zawodowych: budownictwo, mechanika,

elektrotechnika, informatyka itd.

Zakres pracy

Wydzielona z obszaru zawodowego lub zawodu dziedzina działalność wyznaczająca granice,

specjalności, specjalizacji bądź zestaw zadań składający się na kwalifikacje wymagane na

stanowisku/stanowiskach pracy.

Specjalność zawodowa

Występuje w rezultacie podziału pracy w ramach zawodu. Ukierunkowana jest zazwyczaj na

funkcję lub rodzaj wiedzy czy też przedmiot pracy, co określone jest specyficznym podzbiorem

zadań, stanowiących rozwinięcie zadań podstawowych.

Specjalizacja zawodowa

Oznacza zdobywanie wiedzy i umiejętności (teoretycznych i praktycznych), biegłości w jakiejś

wąskiej dziedzinie w danym zawodzie.

Zadanie zawodowe

Logiczny wycinek pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu. Układ

czynności zawodowych powiązany jednym celem działania, kończącym się określonym

wytworem, usługą lub podjęciem istotnej decyzji (w metodologii MES odpowiada mu

jednostka modułowa). Zadanie zawodowe realizowane jest z reguły z podziałem na etapy pracy

– kolejne czynności.

Czynności zawodowe

Działania pracownika we współpracy z wyposażeniem, materiałami, przyrodą, ludźmi,

informacjami, ideami, danymi, wydarzeniami i warunkami oraz dające określony efekt

użyteczny, np. zamocowane przedmiotu, kontrola wymiaru, włączenie urządzenia itp.

Czynności, podobnie jak i zadania zawodowe, mogą mieć charakter technologiczny

(wykonawczy), organizacyjny, kierowania i współpracy, kontroli i oceny jakości.

Kwalifikacje zawodowe

Układ zbiorów umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do

wykonywania zestawu zadań zawodowych, właściwych dla danego zawodu.

Umiejętności

Zdolności nabyte i wyćwiczone, które służą do wykonania czynności prowadzących do

uzyskania zaplanowanego wyniku (realizacji zadania zawodowego lub pracy).

Wiadomości

Zestaw informacji przyjęty świadomie przez podmiot i przechowywany w jego pamięci oraz

wykorzystywany do ukształtowania określonych umiejętności.

Cechy psychofizyczne

Cechy indywidualne (osobowościowe) pracowników wykonujących poszczególne zadania.

Zaliczamy do nich: sprawności sensomotoryczne (np. zręczność rąk, zmysł równowagi,

rozróżnianie barw, koordynacja wzrokowo-ruchowa itp.), zdolności (np. koncentracja uwagi,

wyobraźnia, uzdolnienia techniczne itp.), cechy charakteryzujące osobowość(np. odporność

emocjonalna, samodzielność, zdolność przekonywania, wytrwałość, odwaga itp.).

Postawy

Nieobserwowalne bezpośrednio predyspozycje lub tendencje do specyficznych reakcji na

rzeczy, bodźce lub wartości (często utożsamiane z cechami osobowościowymi i zdolnościami).

Kształtowanie postaw ma w założeniach sprzyjać realizacji zadań zawodowych. Przez postawę

wobec pracy w zawodzie rozumiana jest pewna gotowość pracownika do względnie trwałych

przekonań i sposobów zachowań, odpowiadających wymaganiom określonego zwodu czy

sytuacji występujących w procesie pracy.

Stanowisko pracy

Najmniejsza jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa, miejsce pracy, część powierzchni

produkcyjnej lub usługowej zajmowanej lub obsługiwanej przez pracownika w celu

wykonywania powierzonej mu pracy – zadań zawodowych.

Standard kwalifikacji zawodowych

Akceptowane przez przedstawicieli pracodawców, pracobiorców i innych partnerów

społecznych wymagania dotyczące kwalifikacji zawodowych, opisujące zbiory niezbędnych

umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, odpowiadające zadaniom zawodowym

i kwalifikacjom wyodrębnionym w zawodzie oraz warunkujące skuteczne wykowanie działań

zawodowych.

Kompetencje zawodowe

Uprawnienia do działania w określonym obszarze zawodowym na podstawie uzyskanych

kwalifikacji, pozwalających na właściwe rozwiązywanie zadań zawodowych. Uprawnienia te

są stwierdzone w odpowiednim dokumencie kwalifikacyjnym, określającym ewentualnie tytuł

i stopień zawodowy .

Pojęcia i terminy dotyczące modelu dokumentacji programowej szkoleń

modułowych

Analiza potrzeb szkoleniowych

Jest procesem zbierania, przetwarzania, analizowania i porównywania danych odnoszących się

do miejsc pracy – w ramach przedsiębiorstwa, organizacji, obszaru geograficznego lub sektora

przemysłowego i w ramach nich – do indywidualnych działań osób na tych stanowiskach

pracy, aby opisać pracę wykonywaną, zidentyfikować wymagania co do tych działań, ocenić

poziom, na jakim odbywa się działanie jednostek oraz zdefiniować i spisać potrzeby

szkoleniowe.

zalacznik nr 7 - material informacyjny.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: