System to zbiór składników połączonych ze sobą tak, że każdy składnik powiązany jest z każdym innym pośrednio lub bezpośrednio. Zmiana jednego elementu powoduje zmianę w innych elementach.
System składa się z części społecznej i części technicznej.
Organizacja to uporządkowany system społeczno-techniczny.
Nie każdy system jest organizacją, ale każda organizacja jest systemem.
· rzeczowe – ludzie, budynki, instytucje.
· atrybutowe – cecha instytucji np. scentralizowana.
· czynnościowe – proces mający określony cel.
Każde przedsiębiorstwo jest organizacją, z wyjątkiem przedsiębiorstw jednoosobowych. Organizacja – to przynajmniej dwie osoby.
Ludzie, cele, struktura organizacyjna, technologia.
Ludzie i cele – podsystem społeczny; struktura i technologia – podsystem techniczny.
Działające jednostki, funkcjonujące grupy, płaszczyzna kulturowa.
Autokrata – charakterystycznym rysem jego osobowości jest dominacja wobec podwładnych, a służalczość wobec przełożonych.
Gracz – osoba o nieprzeciętnej inteligencji, zmiany traktuje jak wyzwanie, a nie jak zagrożenie.
Biurokrata – postrzega rzeczywistość organizacyjną przez perspektywę oficjalnych dokumentów.
Profesjonalista – osoba dążąca do doskonałości w tym, co robi.
Przedsiębiorca – osoba dążąca do działania na własny rachunek.
Twórca – osoba, którą bardziej interesuje to, czego nie ma niż to, co jest.
Osobowości gracza.
Strategiczna – jej członkami są osoby z najwyższych szczebli hierarchii organizacyjnej, dążące do zmiany istniejącego stanu rzeczy.
Konserwatywna – jej członkami są osoby z najwyższych szczebli hierarchii organizacyjnej, dążące do utrzymania istniejącego stanu rzeczy.
Wybuchowa – jej członkami są osoby z niższych szczebli hierarchii organizacyjnej, zatrudnione w realizacji podstawowej funkcji organizacji i mające istotny wpływ na to, co się w niej dzieje.
Apatyczna – jej członkami są osoby z niższych szczebli hierarchii organizacyjnej, zatrudnione w realizacji pomocniczych funkcji organizacji i mające niewielki wpływ na to, co się w niej dzieje.
Kultura organizacyjna - to zbiór norm i wartości : regulujących zachowania organizacyjne, podbudowanych założeniami dotyczącymi istoty rzeczywistości i wyrażających się artefaktami.
Norma – szacunek dla klienta, założenie – klient jest najważniejszy, artefakt – przyjęcie klienta kawą.
Kultura organizacyjna - spaja organizację i ogranicza dowolność i nieprzewidywalność zachowań uczestników organizacji.
· założenia
· normy i wartości
· artefakty
Natury człowieka, relacji międzyludzkich, samej organizacji, natury otoczenia, relacji organizacji z otoczeniem.
Norma – to pewien wzorzec działania. Wartości – to wszystko to, co dla uczestników organizacji jest ważne.
Normy i wartości dzielą się na deklarowane i przestrzegane.
Artefakty – to zewnętrzne przejawy kultury organizacyjnej.
Językowe – język, mity, legendy. Behawioralne – ceremonie, rytuały sprzedaży, zachowania. Fizyczne wytwory organizacji – produkty materialne.
Zysk – gdy firma oferuje wyroby kupowane przez klientów. Indywidualny wizerunek firmy w świadomości klienta – firma musi się wyróżniać.
Struktura organizacyjna - to zbiór reguł ograniczających dowolność i nieprzewidywalność zachowań uczestników organizacji.
Struktura organizacyjna jest podstawą procesu zarządzania
Nie. Struktura organizacji – to zbiór elementów organizacji i powiązań między nimi. Struktura organizacyjna – to zbiór reguł regulujących zachowania organizacyjne.
Hierarchia – opisuje kształt struktury, w szczególności to, czy jest płaska, czy wysmukła, określa rozpiętość i zasięg kierowania. Centralizacja – opisuje sposób rozmieszczenia składników struktury. Formalizacja – opisuje dokumentację organizacyjną. Specjalizacja – opisuje podział pracy. Standaryzacja – opisuje ujednolicone sposoby działania i procedury organizacyjne.
Dobra struktura wg modelu Leavitta to taka, której cechy dostosowane są do celów organizacji.
Nie ma. Obie pełnią tę sama funkcję – regulują zachowania ludzi, ale każda z nich nieco inaczej.
Normy są kształtowane latami, a reguły można zmieniać. Normy i wartości kulturowe są takie same dla wszystkich pracowników, a reguły są określane dla poszczególnych pracowników.
Nie jest.
Tak - jest elementem kultury oraz regułą organizacyjną.
Rozpiętość kierowania – to liczba bezpośrednich podwładnych danego kierownika.
Zasięg kierowania – to liczba wszystkich podwładnych danego kierownika: pośrednich i bezpośrednich.
Rozpiętość kierowania jest zawsze ograniczona, a zasięg kierowania – nieograniczony.
Potencjalna – teoretycznie uzasadniona liczba bezpośrednich podwładnych. Rzeczywista – rzeczywista liczba bezpośrednich podwładnych. Formalna – wynikająca ze struktury organizacyjnej.
Rozpiętość kierowania nie jest wykorzystana optymalnie, co może być przyczyną wzrostu kosztów kierowania. Rzeczywista rozpiętość kierowania powinna odpowiadać potencjalnej.
Kierownik może być przeciążony i niezdolny do właściwej kontroli wszystkich podwładnych.
Kulturę trudniej zmienić, bo kształtowana jest latami. Należy dostosować strategię do kultury.
Kultura i strategia powinny być wzajemnie zgodne.
Potencjalna rozpiętość kierowania.
Podobieństwo funkcji wykonywanych przez podwładnych. Złożoność tych funkcji. Przestrzenne rozmieszczenie pracowników. Kwalifikacje pracowników. Koordynacja – łączenie w jedną całość. Planowanie. Pomoc organizacyjna – pracownicy liniowi – podejmują decyzje, sztabowi – pełnią funkcje pomocnicze.
Wyższe kwalifikacje personelu – rozpiętość rośnie. Kontakty personelu ograniczone – rozpiętość maleje. Duży zakres planowania – rozpiętość rośnie. Więcej sztabowców – rozpiętość rośnie.
Główny księgowy może być pracownikiem liniowym (kieruje pionem administracyjnym) oraz sztabowym (w przedziale całego przedsiębiorstwa).
Zasada ograniczonej rozpiętości kierowania głosi, że kierownik, w danych warunkach, może skutecznie kierować ograniczoną liczbą bezpośrednich podwładnych.
Hierarchia organizacyjna - jest konsekwencją nakładania się na siebie zasad nieograniczonego zasięgu i ograniczonej rozpiętości kierowania.
Zaba154