Grupa Laokoona.doc

Grupa Laokoona

Laokoon - według Wergiliusza, syn Antenora czy też Akoitesa, kapłan Tymbrajskiego Apollina, ostrzegał Trojańczyków o niebezpieczeństwie, jakim był drewniany koń, i z tego powodu został wraz z dwoma synami zabity przez dwa ogromne morskie węże nasłane nań przez zagniewanych bogów.
Podanie to ma szczególne znaczenie w świetle słynnego dzieła rzeźbiarskiego znalezionego w 1506 w okolicy Rzymu, wyobrażającego śmierć Laokoona i jego synów. Rzeźba została umieszczonego przez papieża Juliusza w zbiorach Watykanu. Dzieło to, zwane Grupą Laokoona, wykonane (według Pliniusza) przez rzeźbiarzy Agesandra, Polidora i Atenodora z Rodos, należy do najcenniejszych dzieł sztuki klasycznej. Wedle 0. Müllera przedstawia on 3 akty tragedii. Podczas gdy starszy syn, znajdujący się jeszcze w sytuacji dającej szanse ratunku, wyobraża początek akcji, a młodszy zginął już w uściskach węży, w ojcu - figurze środkowej - pokazano energię i patos w obliczu nieuchronnej śmierci, obraz pełen wzniosłości i grozy.
Co do czasu powstania grupy Laokoona nie ma dotąd zgody. Welcker i 0. Müller datują ją na okres rozkwitu szkoły rodyjskiej (ok. 150 r p.n.e.), inni zaś, jak Tyrsz i C.T. Hormann, do pierwszych czasów cesarstwa.
Piękne kopie tego arcydzieła wykonali między innymi: Bacio Bandinelli i Giacopo Tatti.
Imię Laokoona nosił też syn Partaona, wuj Meleagra, który towarzyszył temu ostatniemu w wyprawie Argonautów.

Grupa Laokoona – starożytna rzeźba, będąca według części badaczy dziełem greckim z okresu hellenistycznego, według innych – rzymską kopią hellenistycznego oryginału. W związku z tymi wątpliwościami datowanie dzieła jest różne i rozciąga się między II wiekiem p.n.e. a I wiekiem n.e. Istnieje także hipoteza, uznająca Grupę Laokoona za fałszerstwo autorstwa Michała Anioła[2]. Obecnie rzeźba znajduje się w Muzeach Watykańskich (Museo Pio-Clementino).

Dzieło przedstawia historię Laokoona i jego synów, zabitych przez węże morskie. Dzieło przedstawia trzy akty tragedii. Podczas gdy umieszczony z prawej strony starszy syn, znajdujący się jeszcze w sytuacji dającej szansę ratunku, wyobraża początek akcji, a umieszczony po lewej stronie młodszy zginął już w uściskach węży, w ojcu – figurze środkowej – pokazano energię w obliczu nieuchronnej śmierci, obraz pełen wzniosłości i grozy. Dzieło to, poprzez swój patos, wybujałość form, dynamizm, gwałtowne poruszenie, żywą mimikę i podkreślenie muskulatury ciał, stanowi przykład "barokowych" tendencji, występujących w sztuce hellenistycznej.

Rzeźba została odkryta przypadkowo 14 stycznia 1506 roku podczas prac w należącej do Felice Fredi winnicy, położonej koło Sette Saie na Eskwilinie. Znalezisko stało się wielkim wydarzeniem w ówczesnym Rzymie, gromadząc tłum gapiów. Wśród nich znajdował się Giuliano da Sangallo, który rozpoznał w zabytku rzeźbę opisaną przez Plutarcha (starożytny pisarz grupę uznał za arcydzieło rzeźby, a jako jej autorów wymienił trzech rzeźbiarzy z Rodos: Agesandera i jego synów, Polidora i Atenadora). Rzeźbę odkupił papież Juliusz II i umieścił ją w Belwederze. Tam została złożona z kawałków, zaś Giovanni Angelo di Montorsoli zrekonstruował w ceramice jej brakujące części. Montorsoli podczas rekonstrukcji dokonał jednak naruszenia pierwotnego układu rzeźby. Postać młodszego syna została przesunięta o około 15° w lewo, a postaciom zmieniono układ rąk. Dopiero gdy w 1906 roku Ludwig Pollak odnalazł marmurowe ramię ojca, usunięto dodatki Montorsoliego i przywrócono rzeźbie jej pierwotny wygląd

Grupa Laokoona stanowiła wielokrotnie przedmiot studiów i inspiracji innych twórców, podziwiających jej realizm i ekspresję. Jest zarazem jednym z najsłynniejszych i najbardziej kontrowersyjnych dzieł greckich