abc_iINSTALACJE WODNE.pdf

Zanim pop³ynie z kranu

Wykonanie instalacji

wodnych to nie tylko wybór

odpowiedniego materia³u

na rury. To równie¿

niezwykle wa¿na sztuka ich

prawid³owego

poprowadzenia, a tak¿e

odpowiedniego doboru

urz¹dzeñ do uzdatniania

wody. Ale zanim siê nad

tym zaczniemy

zastanawiaæ, najpierw

musimy wodê do domu

doprowadziæ. Dopiero

ca³oœæ da oczekiwany efekt

w postaci czystej wody

prosto z kranu.

Jakie formalnoœci s¹ wymagane przy

wykonywaniu przy³¹cza wodoci¹gowego,

a jakie przy budowie w³asnej studni?

Woda dostarczana do domu

mo¿e pochodziæ z dwóch

Ÿróde³ – lokalnej sieci wo-

doci¹gowej lub w³asnego

ujêcia wody. O sposobie za-

opatrzenia w wodê decydu-

j¹ warunki zabudowy lub

miejscowy plan zagospoda-

rowania przestrzennego.

Nie mo¿na wiêc bêdzie ko-

rzystaæ z w³asnej studni, je-

œli wymagane jest pod³¹cze-

nie do sieci wodoci¹gowej.

Formalnoœci zwi¹zane

z pod³¹czeniem do wodo-

ci¹gu ograniczaj¹ siê naj-

czêœciej do z³o¿enia w lokalnym zak³a-

dzie wodoci¹gów i kanalizacji wniosku

o przy³¹czenie. Zale¿nie od miejsco-

wych przepisów przy³¹cze wykonuje

sam zak³ad wodoci¹gów lub na podsta-

wie wydanych warunków technicznych

przy³¹czenia, pracê zleca siê

innej firmie. Na przy³¹cze-

nie do sieci wodoci¹gowej

nie potrzebne jest pozwole-

nie – wystarczy zg³oszenie

w starostwie zamiaru jego

wykonania lub te¿ naniesie-

nie planu sytuacyjnego na

mapy znajduj¹ce siê w pañ-

stwowych zasobach geode-

zyjnych. Wykonanie w³asnej

studni powinno byæ poprze-

dzone zg³oszeniem zamiaru

budowy na 1 miesi¹c przed

rozpoczêciem prac. W przy-

padku zaznaczenia jej loka-

lizacji na planie zagospodarowania

dzia³ki stanowi¹cym za³¹cznik do po-

zwolenia na budowê zg³oszenie nie jest

wymagane. W zale¿noœci od warunków

wodno-gruntowych studniê buduje siê

jako krêgow¹ lub wiercon¹.

Na jakim etapie budowy nale¿y wykonaæ pod³¹czenie do sieci

wodoci¹gowej?

Rura wodoci¹gowa wyprowadzaj¹ca wodê z sieci po-

winna znajdowaæ siê na g³êbokoœci wiêkszej ni¿ strefa

przemarzania gruntu (najczêœciej 1,2-1,5 m). Dlatego

warto wprowadziæ j¹ do budynku ju¿ podczas wykony-

wania fundamentów. Jeœli zamierzamy doprowadziæ

wodê równie¿ do gara¿u czy ogrodowych zraszaczy,

musimy tak¿e zamontowaæ równoleg³¹ rurê do zasila-

nia tych urz¹dzeñ. Nie trzeba pod³¹czaæ ich od razu

do sieci – wystarczy umieœciæ pod fundamentem odci-

nek wyprowadzony z jednej strony ponad poziom

przysz³ej pod³ogi, a na zewn¹trz pozostawiæ zwój rury

w bezpiecznej odleg³oœci od domu.

sieæ wodoci¹gowa

przepust przez œcianê

budynku

zestaw wodomierzowy

Schemat po³¹czenia wodoci¹gowego

zawór odcinaj¹cy

102

WODA W DOMU

Jaka studnia jest najlepsza?

przewód ss¹cy

studnia

przewód t³oczny

Studnia wiercona

z pomp¹

samozasysaj¹c¹

W³asne ujêcie wody mo¿na wykonaæ jako

studniê kopan¹ (krêgow¹) lub wiercon¹.

Studnie krêgowe buduje siê wtedy, gdy po-

ziom wód gruntowych jest stosunkowo wyso-

ki, a warstwa wodonoœna zapewnia dostatecz-

ny wydatek wody. Jednak ze wzglêdu na

mo¿liwoœæ przedostawania siê ró¿nych zanie-

czyszczeñ, jak te¿ ograniczone filtrowanie

wód opadowych przez niezbyt grub¹ warstwê

gruntu, wody takie nie s¹ dobrym Ÿród³em

do zasilania instalacji domowej. Nadaj¹ siê

raczej do celów gospodarczych (podlewanie

ogrodu, mycie samochodu).

Studnie wiercone siêgaj¹ g³êbszych warstw

wodonoœnych, dlatego czerpana z nich woda

jest znacznie bezpieczniejsza pod wzglêdem

bakteriologicznym. Jednak mog¹ w niej wy-

stêpowaæ zwi¹zki chemiczne wp³ywaj¹ce na

pogorszenie jej jakoœci (za¿elazienie, wysoka

twardoœæ). Zale¿nie od g³êbokoœci lustra wo-

dy do jej czerpania wykorzystuje siê pompy

samozasysaj¹ce (gdy nie jest g³êbiej ni¿ 7 m)

lub pompy g³êbinowe wymagaj¹ce wprowa-

dzenia rury o wiêkszej œrednicy (co najmniej

110 mm).

pompa

dopuszczalna

wysokoœæ

ssania 7-8 m

silnik

Jakie s¹ wymagania

dot. usytuowania

nowej studni?

Studnia kopana

Studnia wiercona

z pomp¹ g³êbinow¹

Do studni wierconych czêsto

wykorzystuje siê pompy

g³êbinowe (fot. Polgar)

Wymagania dotycz¹ce lokalizacji studni

okreœla rozp. Min. Infrastruktury opubli-

kowane w Dz. Ustaw nr 75 z 2002 roku.

Najistotniejsze jest zachowanie odleg³oœci

5 m od granicy dzia³ki (mo¿e byæ równie¿

umieszczona w granicy jako wspólna),

15 m od szczelnego szamba i 30 m od dre-

na¿u rozs¹czaj¹cego œcieki.

Kiedy najlepiej wykonaæ instalacjê c.w.u.

i zimnej wody?

Instalacjê c.w.u. i zimnej wody wykonuje siê przed na³o¿eniem tynków i wykonaniem

podk³adów pod³ogowych. Warto te¿ w czasie budowy konstrukcji domu przewidzieæ

miejsca w stropach i w œcianach noœnych, w których bêd¹ przechodziæ rury. Wstawiamy

tam kawa³ki styropianu, które znacznie ³atwiej bêdzie póŸniej usun¹æ ni¿ przekuwaæ siê

przez konstrukcjê budynku. W domach niepodpiwniczonych nie mo¿na zapomnieæ

o wprowadzeniu do budynku (na etapie robót fundamentowych) rury doprowadzaj¹cej

wodê ze studni lub wodoci¹gu. Mo¿na równie¿ u³o¿yæ rurê os³onow¹ o wiêkszej œredni-

cy, która póŸniej pos³u¿y do wprowadzenia rury wodoci¹gowej.

Czy warto przygoto-

waæ projekt instalacji

wodoci¹gowej?

Czy ³¹czy siê ró¿ne materia³y w jednej

instalacji?

W domach jednorodzinnych w zasadzie nie

ma potrzeby przygotowania szczegó³owego

planu instalacji wodoci¹gowej – wystarczy

zaznaczenie rozmieszczenia punktów poboru

i dobór odpowiedniej pompy, w zale¿noœci

od wymaganej wydajnoœci i ciœnienia. Z re-

gu³y ostateczn¹ korektê przeprowadza siê

„na bie¿¹co”, w trakcie monta¿u instalacji.

Poszczególne odcinki instalacji mog¹ byæ wykonywane z ró¿nych materia³ów, ale z tak¹

sytuacj¹ mo¿emy mieæ do czynienia jedynie w remontowanych instalacjach. W razie ko-

niecznoœci dokonania takich po³¹czeñ produkowane s¹ tzw. przejœciówki przystosowane

do ³¹czenia ró¿nych rodzajów rur. Dodatkowej ochrony przed korozj¹ – oprócz doboru

odpowiednich rur nie stosuje siê.

103

Jak prowadzi siê rury wodoci¹gowe?

Gdzie i dlaczego

montuje siê

zabezpieczenia

antyska¿eniowe

wody?

Instalacje wodne wykonuje siê najczêœciej w uk³adzie trójnikowym, gdzie na rurze rozpro-

wadzaj¹cej montowane s¹ trójniki, od których odchodz¹ pod³¹czenia do poszczególnych

baterii. W niektórych systemach dostêpne s¹ te¿ specjalne trójniki ustalone, które jedno-

czeœnie s³u¿¹ jako przy³¹cza do baterii. Rozwi¹zanie takie jest szczególnie korzystne w in-

stalacjach prowadzonych za œciank¹ insta-

lacyjn¹.

Uk³ad rozdzielaczowy stosowany jest

w przypadku znacznego oddalenia po-

szczególnych punktów czerpania wody,

gdy baterie montowane s¹ na przeciwle-

g³ych œcianach. Do rozdzielacza zamonto-

wanego w pobli¿u pionu pod³¹czane s¹

oddzielnymi rurami poszczególne punkty

odbioru wody. Mo¿na wiêc zamkn¹æ zasi-

lanie ka¿dego z nich oddzielnie, co mo¿e

byæ istotne w razie awarii np. baterii. Sys-

tem ten wymaga jednak u¿ycia znacznie

wiêkszej d³ugoœci rur, które najczêœciej

prowadzi siê pod pod³og¹.

Uk³ad trójnikowy

Zawory antyska¿eniowe montowane s¹ na

przy³¹czach do sieci wodoci¹gowej i zapo-

biegaj¹ zasysaniu brudnej wody np. z prysz-

nica pozostawionego w nape³nionej wannie,

albo gdy w sieci nast¹pi awaria i spadnie ci-

œnienie wody. Trzeba je równie¿ zamonto-

waæ, gdy w domu istnieje podwójna po³¹-

czona instalacja wodoci¹gowa – z sieci

i z w³asnego ujêcia wody. O koniecznoœci

zamontowania takich zaworów oraz ich ty-

pie decyduje dostawca wody okreœlaj¹c to

w warunkach technicznych przy³¹czenia.

zawór

Uk³ad rozdzielaczowy

Woda z wanny mo¿e sp³yn¹æ przez zanurzony w wodzie

w¹¿ prysznica do kranów znajduj¹cych siê na ni¿szej

kondygnacji

Czy instalacje mo¿na wykonaæ samemu? Z jakich materia³ów

najlepiej je wykonaæ?

Formalnie nie ma ograniczeñ dotycz¹cych samodzielnego wykonania

instalacji. Jednak osoba podejmuj¹ca siê takiego zadania powinna

mieæ przynajmniej podstawowe wiadomoœci w zakresie jej funkcjono-

wania i pewne przygotowanie techniczne. Przy obecnie wykorzysty-

wanych materia³ach nie jest to zbyt trudne i w zasadzie nie wymaga

u¿ywania specjalistycznych narzêdzi. Niemniej pod³¹czenie c.w.u. do

kot³a czy zasobnika lepiej powierzyæ fachowcowi.

Naj³atwiejsze do samodzielnego monta¿u s¹ rury warstwowe

PE-X/Al/PE, elastyczne i ³¹czone za pomoc¹ kszta³tek zaciskowych.

Nie wymagaj¹ one montowania kolanek, gdy¿ mo¿na je niemal dowol-

nie wyginaæ. Wiêkszoœæ odcinków instalacji wykonuje siê z rur o œred-

nicy 16 mm. Jedynie g³ówne piony czy pod³¹czenia do rozdzielaczy

montuje siê z rur o œrednicy 20 mm. Zamontowane rury zaœlepia siê

w miejscach pod³¹czenia baterii specjalnymi korkami i poddaje próbie

ciœnieniowej. Monta¿ armatury wyko-

nuje siê po zakoñczeniu robót wykoñ-

czeniowych (otynkowaniu i u³o¿eniu

ok³adzin).

Instalacjê wodn¹ naj³atwiej

jest wykonaæ samemu z rur

wielowarstwowych

(PE-X/Al/PE-X) (fot. Valsir)

Rury do zimnej i ciep³ej wody

prowadzone s¹ w posadzce,

a pod³¹czenie do umywalki

– w bruŸdzie œciennej

(fot. Aquatherm-Polska)

104

WODA W DOMU

Co zrobiæ, ¿eby

ciœnienie wody

w instalacji by³o

odpowiednie?

Z czego zbudowany jest zestaw

hydroforowy i do czego s³u¿y?

Zestaw hydroforowy stosuje siê, gdy woda pobiera-

na jest ze studni lub, gdy po pod³¹czeniu do wodo-

ci¹gu, ciœnienie w instalacji jest niewystarczaj¹ce

i woda nie dop³ynie do wszystkich punktów pobo-

ru. Zestaw hydroforowy sk³ada siê z pompy, zbior-

nika wodno-powietrznego, potocznie nazywanego

hydroforem i prze³¹cznika ciœnieniowego z mano-

metrem.

Zbiorniki w tradycyjnych zestawach s¹ doœæ du¿e

– maj¹ pojemnoœæ ok. 100 l i ustawiane s¹ w pozy-

cji pionowej.

Nowoczesne zestawy hydroforowe s¹ doœæ ma³e,

gdy¿ inaczej skonstruowany jest zbiornik wod-

no-powietrzny.

Ciœnienie wody w miejscu jej czerpania zale-

¿y od nastawionego ciœnienia na hydroforze

lub panuj¹cego w sieci wodoci¹gowej oraz

jego spadków spowodowanych oporami

przep³ywu w instalacji oraz wysokoœci na ja-

k¹ t³oczona jest woda. Trzeba te¿ pamiêtaæ,

¿e wraz ze zwiêkszonym poborem wody

zmniejsza siê jej ciœnienie i np. odkrêcenie

drugiego zaworu mo¿e spowodowaæ wyraŸny

spadek intensywnoœci strumienia. W do-

mach z w³asnym ujêciem wody problem ten

mo¿na rozwi¹zaæ przez zwiêkszenie ciœnie-

nia w zbiorniku hydroforowym lub wymia-

nê pompy na tak¹ o wy¿szej wydajnoœci.

Przy zasilaniu z sieci wodoci¹gowej problem

mo¿e rozwi¹zaæ wstawienie za wodomierzem

w³asnego zestawu hydroforowego.

Nowoczesny zestaw hydroforowy w niczym nie

przypomina tych, które by³y stosowane kiedyœ

(fot. Belsan)

Jak ograniczaæ powstawanie dŸwiêków

w instalacjach sanitarnych?

Ha³asy w instalacjach wodnych powstaj¹ najczêœciej w wyniku zapowietrzenia lub

gwa³townych zmian przekroju rur. Ÿ ród³em dŸwiêków mog¹ te¿ byæ zawory i bate-

rie z powodu drgañ grzybków zaworowych uszczelek. Natomiast ha³asy w instala-

cji kanalizacyjnej s¹ normalnym zjawiskiem i mo¿na je ograniczyæ przez otulenie

we³n¹ mineraln¹.

Kiedy warto mieæ w domu cyrkulacjê

c.w.u.?

Dobrze dobrany zestaw hydroforowy zapewni nam

odpowiednie ciœnienie wody w instalacji

(fot. Hydroinstal)

Montowanie obiegu cyrkulacyjnego

c.w.u. w domach jednorodzinnych nie za-

wsze jest uzasadnione. W za³o¿eniu ma

on umo¿liwiæ natychmiastowy wyp³yw

ciep³ej wody, w momencie odkrêcenia ba-

terii. Dziêki „trzeciej rurze” miêdzy za-

sobnikiem ciep³ej wody a bateriami kr¹¿y

w obiegu zamkniêtym ciep³a woda, której

przep³yw wymusza dodatkowa pompa.

Jednak w domach jednorodzinnych czê-

stotliwoœæ korzystania z wody jest stosun-

kowo niewielka, a cyrkulacja powoduje

jej wych³adzanie siê. Zwiêksza to straty

ciep³a, a wiêc i zwiêksza koszty przygoto-

wania c.w.u. Straty mo¿na ograniczyæ, in-

staluj¹c zegar czasowy, który uruchamia

instalacje o okreœlonych porach. Jednak

rozwi¹zanie to nie zdaje egzaminu, gdy

mieszkañcy przebywaj¹ w domu o ró¿-

nych porach. Zamontowanie termostatu,

utrzymuj¹cego nieco ni¿sz¹ temperaturê

w obiegu ni¿ ma woda w zasobniku tylko

czêœciowo rozwi¹zuje problem niepo-

trzebnych strat ciep³a. Przy wiêkszych

odleg³oœciach straty ciep³a mog¹ byæ

znaczne, mimo ocieplenia rur. W takich

sytuacjach lepszym rozwi¹zaniem bêdzie

zainstalowanie ma³ych elektrycznych

podgrzewaczy bezpoœrednio przy baterii.

Przy niewielkim poborze wody (np.

w umywalce w w.c.), rozwi¹zanie takie

bêdzie tañsze w eksploatacji ni¿ doprowa-

dzanie tam ciep³ej wody z obiegiem cyr-

kulacyjnym.

Jak sprawdziæ, czy

z kranu p³ynie zdrowa

woda?

Badaniem

jakoœci wody

zajmuj¹ siê lokal-

ne stacje sanitar-

no-epidemiologi-

czne, ale us³ugi ta-

kie oferuj¹ rów-

nie¿ prywatne fir-

my. Pobran¹ z in-

stalacji próbkê wo-

dy przekazuje siê

do badania. Jej analiza

obejmuje sk³ad chemiczny

cieczy oraz czystoœæ biologiczn¹.

Zamiast przewodów cyrkulacyjnych mo¿na

zamontowaæ niewielki podgrzewacz wody

105

Jak uzdatniæ wodê z w³asnego ujêcia?

Jak uzdatniæ wodê

z wodoci¹gu?

Mo¿liwoœci uzdatnienia wody, po-

chodz¹cej z w³asnego ujêcia, zale¿¹

od rodzaju i stê¿enia zanieczysz-

czeñ oraz od przeznaczenia wody.

Uzdatnienie wody polega na usu-

niêciu zanieczyszczeñ mechanicz-

nych, chemicznych lub biologicz-

nych. Stopieñ oczyszczenia wody

zale¿y tak¿e od jej przeznaczenia –

do celów gospodarczych (pranie,

zmywanie) mo¿emy u¿ywaæ wody

o wy¿szym stê¿eniu zanieczysz-

czeñ ni¿ jest to wskazane, gdy s³u-

¿y ona do picia.

Drobne zanieczyszczenia mecha-

niczne – piasek, py³, osady, usuwa-

ne s¹ za pomoc¹ filtracji na z³o-

¿ach mineralnych lub z tworzywa

sztucznego, gdzie osadzaj¹ siê cz¹-

steczki zanieczyszczeñ. Filtry ta-

kie, w postaci kolumny filtracyjnej z auto-

matycznym przep³ukiwaniem z³o¿a, warto

instalowaæ bezpoœrednio za hydroforem.

Nadmiar ¿elaza w wodzie powoduje po-

wstawanie brunatnych zacieków, plam na

pranych ubraniach, a tak¿e osadu po zago-

towaniu wody. Stosowane s¹ dwie metody

eliminuj¹ce namiar ¿elaza w wodzie – na-

powietrzanie wody powietrzem, dostarcza-

nym przez sprê¿arkê lub chemiczne utle-

nienie ¿elaza za pomoc¹ nadmanganianu

potasu. Oba rodzaje urz¹dzeñ pracuj¹ auto-

matycznie, a nagromadzone osady odpro-

wadzane s¹ do kanalizacji.

Innym urz¹dzeniem, stosowanym do

uzdatniania ca³ej wody jest kolumna

zmiêkczaj¹ca. Wysoka zawartoœæ zwi¹zków

wapnia i magnezu sprawia, ¿e woda jest

twarda, co powoduje osadzanie siê kamie-

nia kot³owego w czasie jej podgrzewania.

Zmiêkczanie wody odbywa siê w z³o¿u jo-

nowymiennym, w którym jony wapnia

i magnezu, zastêpowane s¹ jonami sodu.

Zmiêkczacze, podobnie jak i inne urz¹dze-

nia uzdatniaj¹ce, pracuj¹ automatycznie

i wymagaj¹ jedynie okresowego uzupe³nia-

nia soli regeneruj¹cej z³o¿e jono-

wymienne.

Woda do celów spo¿ywczych wy-

maga czêsto dodatkowego uzdat-

nienia usuwaj¹cego np. nieprzy-

jemny zapach lub te¿ szkodliwe

dla zdrowia zwi¹zki chemiczne.

Urz¹dzenia filtracyjne montowa-

ne s¹ wtedy bezpoœrednio w miej-

scu jej czerpania – najczêœciej

przy zlewozmywaku. Najprostsze

urz¹dzenie filtracyjne zawiera

wêgiel aktywny, który absorbuje

wiele zanieczyszczeñ chemicz-

nych. Jeszcze dok³adniejsze

oczyszczenie zapewnia filtracja

metod¹ tzw. odwróconej osmozy,

a pozyskana woda jest niemal

chemicznie czysta. Jednak „ste-

rylnie” czysta woda nie jest ko-

rzystna dla organizmu i po oczyszczeniu

metod¹ odwróconej osmozy powinna byæ

mineralizowana. Natomiast usuniêcie za-

nieczyszczeñ bakteriologicznych, znajduj¹-

Woda wodoci¹gowa mo¿e byæ u¿ywana bezpo-

œrednio zarówno do celów gospodarczych, jak

i do picia, jednak niekiedy decydujemy siê na

poprawê jej jakoœci. Wówczas warto zainstalo-

waæ kolumnê filtracyjn¹ bezpoœrednio za wo-

domierzem, w której zatrzymamy zanieczysz-

czenia mechaniczne, niesione wraz z wod¹.

Instalacja dalszych urz¹dzeñ uzdatniaj¹cych

zale¿y od naszych wymagañ co do jakoœci wo-

dy – najczêœciej decydujemy siê na zainstalo-

wanie urz¹dzeñ do filtrowania wody pitnej,

a wiêc filtrów z wêglem aktywnym lub filtrów

do odwróconej osmozy.

Na pocz¹tku instalacji

montuje siê filtr

wstêpny mechaniczny

(fot. Aqva-System)

Do uzdatniania wody wodoci¹gowej mo¿na zastosowaæ

gotowy zestaw filtracyjny z filtrem mechanicznym

i wêglowym (fot. GSP Group)

Jak dobraæ

wydajnoœæ filtrów

i jak du¿o zajmuj¹

one miejsca?

Nastêpnym urz¹dzeniem

jest bardzo czêsto

od¿elaziaczo-odmanganiacz

(fot. Secura)

Niekiedy niezbêdny

oka¿e siê zmiêkczacz

(fot. BWT)

W domach jednorodzinnych

montowane s¹ dwie grupy urz¹-

dzeñ filtracyjnych – uzdatniaj¹-

cych ca³¹ zu¿ywan¹ w domu ob-

jêtoœæ wody oraz tzw. filtry do

wody pitnej. W pierwszym przy-

padku przepustowoœæ filtrów za-

le¿y od ogólnego zu¿ycia wody

i wynosi œrednio 200 litrów/

mieszkañca/dobê i pod tym k¹-

tem trzeba dobieraæ ich wydaj-

noœæ. Filtry uzdatniaj¹ce zajmuj¹

sporo miejsca – pojedyncze ko-

lumny maj¹ wymiary butli tleno-

wych, a przy instalowaniu pe³ne-

go zestawu filtrów uzdatniaj¹cych

trzeba przewidzieæ dla nich kilka

metrów kw. powierzchni.

cych siê w wodzie w groŸnym dla zdrowia

stê¿eniu, jest praktycznie niemo¿liwe, gdy¿

wymaga zainstalowania skomplikowanych

urz¹dzeñ do chlorowania lub ozonowania.

Gdy woda do picia wymaga dodatkowego

uzdatnienia, mo¿emy zamontowaæ zestaw filtrów

stoj¹cych na zlewozmywaku. Mog¹ byæ one

wyposa¿one we w³asn¹ wylewkê (fot. Ekonet)

Najdok³adniejsz¹ metod¹ uzdatniania wody pitnej jest

metoda odwróconej osmozy (fot. Alco)

fot. Pawo

106

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: