Rozwój człowieka dorosłego. Poradnictwo w kształceniu i samorozwoju dorosłych. Typy nauczycieli.
Rozwój człowieka dorosłego: czynniki i przyczyny rozwoju osobowości, uwarunkowania genetyczne, programowanie kulturowe, kompetencje autokreacyjne.
Co sprzyja rozwojowi człowieka dorosłego: wielość zadań, zróżnicowanie zadań, chęć uczenia się , wykorzystywania doświadczeń.
Rozwój - różnicowanie się komórek narządów do czasu pełnej dojrzałości, do rozrodu (prokreacji) - wzrost zdolności rozumienia przez jednostkę swego otoczenia i ustosunkowania się do niego, podtrzymywanie lub zmienianie dotychczasowej właściwości tego otoczenia. Przedmiotem rozwoju są zmiany struktury życia człowieka rozumiane, jako podstawowy w danym czasie wzorzec jego aktywności i powiązań z otoczeniem, polega na wielokrotnych przemianach struktury życia od wczesnego dzieciństwa po wiek starczy. Rozwój to nie tylko przyrost, ale też uwalnianie się od czegoś, co w końcowej fazie życia jest zbędne, przeszkadza, jest anachronizmem.
2. Poradnictwo w kształceniu i samorozwoju dorosłych
Poradnictwo - udzielanie porad, wskazówek, informacji w pewnym zakresie. Pośrednictwo i służba informacyjna, ma na celu pomoc dorosłym w wyborze w planowaniu ich wykształcenia. Może to być kształcenie zawodowe, ogólne. Poradnictwo stanowi działanie zaplanowane lub okolicznościowe, mające na celu udzielenie pomocy przy realizacji określonego zadania. Jako działanie zaplanowane - prowadzone jest w specjalnie powołanych do tego poradnictwa placówkach dydaktyczno- wychowawczych przez przygotowanych zawodowo doradców. Jako działanie okolicznościowe i spontaniczne - występuje w rodzinie, społ. lokalnej, w gr. rówieśniczej Rozmowa jest technika w poradnictwie, służy rozpoznaniu potrzeb.
Obejmuje w zależności od sytuacji radzącego się następujące kategorie działań:
1. Informacje (ogranicza się do przekazywania danych)
2. Poradę - (zawiera kilka alternatyw proporcji, niekiedy połączona jest z wywiadem lub badaniem psych.)
3. Intensywna pomoc - (trwa dłużej, na którą składają się wielokrotne "pomocne kontakty").
Wyróżniamy 3 rodzaje poradnictwa oświatowego: informacje, orientacje, doradztwo.
1. Poradnictwo zawodowe (ma pomóc w trafnym wyborze zawodu),
2. Doradztwo zawodowe (proces, w którym doradca zawodowy pomaga klientowi w osiągnięciu lepszego zrozumienia samego siebie w odniesieniu do środowiska pracy).
3. Poradnictwo wychowawcze ( teoria zajmująca się analizą, opisem i interpretacją zjawisk poradniczych związanych z wychowaniem - tzw. poradoznawstwo, -system działań społeczno - optymalizujących proces wychowawczy).
4. Poradnictwo pedagogiczne - (na system poradnictwa pedagogicznego, na które składa się funkcjonowanie instytucji: w ramach systemu edukacji (szkoły, poradnie), poza systemem edukacji (ośrodki opieki, poradnie zawodowe) oraz jako poradnictwo masowe).
5. Doradztwo metodyczne (udziela nauczycielowi pomocy i pracy).
6. Poradnictwo dla bezrobotnych (wszelkie porady oferowane przez urząd Pracy np. porady zawodowe, szkolenia).
Funkcje Poradnictwa:
1. Kształcąca (dostarczanie wiedzy o pracy i zawodach)
2.Wychowawcza (postawy wobec pracy)
3. Motywacyjna (motywy wyboru zawodu, podejmowanie pracy zawodowej)
4. Poznawcza (poznanie własnej osobowości)
5. Diagnostyczna (rozpoznanie przypadków i sytuacji stanowiących przedmiot pracy0
6. Kreatywna (związana z rozwojem zawodowym)
7. Informacyjna (upowszechnia wiedzę zawodoznawczą)
8. Kwalifikacyjna (typuje jednostki do tego czy są zdolne czy nie do wykonywania zawodu) 9.terapeutyczna (postępowanie profilaktyczne).
Zadania Poradnictwa:
v Dostarczenie informacji,
v Pomoc w ocenie i samoocenie,
v Poradnictwo wych. i zawodowe,
v Pomoc w rozwiązywaniu problemów osobistych,
v Poradnictwo prawne,
v Porada, jako skierowanie,
v Poradnictwo kulturalne.
Kształcenie - to formowanie przez nauczyciela całej sfery intelektualnej uczniów, a więc nie tylko przekazywanie im wiedzy, wyrabianie w nich umiejętności i nawyków intelektualnych oraz praktycznych, lecz również kształtowanie ich zdolności poznawczych, zainteresowań, poglądów i przekonań.
Funkcje kształcenia:
v Poznawcza (dostarczacie człowiekowi wiedzy o świecie i o nim samym);
v Praktyczna (polega na przyswajaniu umiejętności potrzebnych do celowego spożytkowania tej wiedzy).
Kształcenie dorosłych - działalność wychowawczo - dydaktyczna wśród ludzi dorosłych, prowadzona przez placówki i instytucje oświatowe, wieczorowe i korespondencyjne szkoły, uniwersytety, towarzystwa, czytelnie, kursy.
Celem kształcenia dorosłych jest:
v Tworzenie warunków do uzyskania pożądanego wykształcenia,
v Zdobycie kwalifikacji zawodowych lub zawodu, przekwalifikowanie,
v Przysposobienie do życia społecznego i rodzinnego,
v Rozwijanie zainteresowań, zamiłowań, twórczości,
v Rozwijanie poglądu na świat,
v Teorią kształcenia dorosłych zajmuje się andragogika.
Funkcje oświaty dorosłych:
v Kształcąca (organizowane przez szkolnictwo dla dorosłych),
v Kulturalna i rekreacyjna (ich istotą jest zaspokajanie i wzbogacanie tego rodzaju potrzeb oraz rozwijania zainteresowań dorosłych).
Zadania Oświaty dorosłych:
v Zadania kształcenia zawodowego (przygotowanie do wykonywania określonego zawodu);
v Pomaganie ludziom w przystosowaniu się do zmian i wyjaśnienie ich konieczności;
v Kształcenie postaw gotowości do akceptowania nowych rzeczy i zjawisk;
v Przygotowanie ludzi do samokształcenia.
Poradnictwo w kształceniu.
Poradnictwo - działanie zaplanowane lub okolicznościowe, mające na celu pomoc dorosłym w rozstrzyganiu problemów, których sami nie potrafią rozwiązać i zdecydować się na właściwy sposób postępowania, jest to forma szeroko rozumianej pomocy.
Poradnictwo obejmuje:
v Doradców - kwalifikacje merytoryczne, efektywność pracy, osoby społecznie poważane, osoba, która podjęła zawodowo rolę doradcy,
v Instrukcje - powołane do organizowania i regulowania procesów poznawania świata przez działanie oraz prawo jego własnego rozwoju,
v Poradniki - metodyczne dla nauczycieli, zasady i metody realizacji procesów dydaktycznych 2 części: - ogólna - skuteczne formy pracy, metody szybkiego i właściwego poznania zespołu) - przedmiotowo- metodyczna (formy pomocy w szkole i poza szkołą np. konsultacje, zajęcia wyrównawcze, lekcje TV i radiowe).
3. Typy nauczycieli
Ekspert - ma dobre przygotowanie praktyczne i teoretyczne oraz prze4konanie o swoich wysokich kompetencjach i znajomości potrzeb edukacyjnych.,
Informator - przekonuje uczącym się uporządkowaną wiedzą,
Konsultant - Doradca - stara się poznać jego potrzeby i aspiracje edukacyjne, motywy uczenia się dąży do zaspokojenia tych potrzeb , wyjaśnia trudne problemy metodyczne.,
Spolegliwy opiekun - życzliwy, otwarty, stymuluje uczących się do aktywności, udziela im pomocy, ale przy ich akceptacji, odpowiedzialność za decyzje rozłożona jest na nauczyciela i uczącego się, można na nim polegać.
Leserferysta - wczuwa się w potrzeby uczących się, akceptuje ich takimi, jakimi są, nie krytykuje, pobudza do poznania siebie.
Kryterium: nauczyciele szkolni dorosłych: maja na celu zaspokojenie potrzeb edukacyjnych. Praca edukacyjna nauczycieli ma charakter względnie systematyczny. (nauczyciele wieczorowi, zmianowi), -pozaszkolni nauczyciele- zatrudnieni na różnych podstawach formalnoprawnych w wielu instytucjach i palcówkach nie będących szkolnymi (popularyzator nauki, prelegenci, lektorzy)
Funkcje nauczyciela:
v Diagnostyczna: pomoc w określaniu potrzeb edukacyjnych,
v Planistyczna: wspólnie z uczniem planowanie procesu edukacyjnego,
v Motywacyjna: tworzenie warunków stymulacyjnych dorosłych do uczenia się,
v Metodyczna: pomoc w wyborze metod, technik uczenia się,
v Udostępniania: pomoc w udostępnianiu środków niezbędnych do efektownego uczenia się,
v Dydaktyczna: przewodzenie, dworactwo, skutecznego uczenia się,
v Badawcza: służy naukowej analizie, ocenie, ewentualnej korekcie pracy edukacyjnej nauczyciela,
v Społeczno- opiekuńcza,
v Innowacyjna: stworzenie warunków do samorealizacji, kształtowanie postawy innowacyjnej.
basiek21_87