Psychologia kliniczna – charakterystyka dyscypliny
24.02.2009 Historia psychologii klinicznej
Psychologia kliniczna to odrębna dziedzina naukowa, bo posiada własna teorię, metodę i swój przedmiot. Jest działem psychologii stosowanej. Termin zapożyczony z medycyny – była stosowana w klinikach, obecnie nie dotyczy miejsca pracy, a zakresu wiedzy wraz z narzędziem pomiaru.
- na gruncie polskim zaistniała w latach 60-tych, w związku z wydaniem pierwszego podręcznika Lewickiego ; poprzedzonego zjazdem, w trakcie którego Lewicki przedstawił konieczność zajmowania się psychologia kliniczną. Pierwsza katedra została otwarta w Poznaniu, później w Krakowie, Warszawie, Gdańsku, w Katowicach w latach 70tych.
- Przed i po wojnie psychologia kliniczna była wymieniana w ramach innych dyscyplin; na rozwój miały duży wpływ zmiany ustrojowe- dlatego rozwijała się w Polsce wolno- większy nacisk na grupę, nie jednostkę, wpływ społeczny. Klinicyści nie byli psychologami a asystentami psychiatrycznymi; nie wolno było stosować większości metod. Przełom nastąpił w latach 80-tych wraz z psychologią humanistyczną.
Na świecie:
Wiedza psychologiczna zwykle była wiązana z pedagogiką, nauką medyczną (pediatria, psychiatria), prawem, filozofią. Największy rozwój przypadł na lata 90-te.
Psychologia kliniczna wyrosła na podstawie 4 źródeł:
1) Nurt pragmatyczny L. Witmera z Uniwersytetu Pensylwanii.
· Wprowadził metodę koncepcji klinicznej do pracy
· Wprowadził nazwę ps. klinicznej i eksperymentu klinicznego
· Łączył psychologię kliniczną z medycyną, socjologią, pedagogiką;
· Eksperyment kliniczny- podstawowa metoda pracy psychologa klinicznego, łączy elementy eksperymentu laboratoryjnego i naturalnego. Nie kontroluje każdej zmiennej, ale te diagnozowane; jest prowadzony w warunkach indywidualnych, budowany dla każdego klienta, zwykle odbywa się w gabinecie, bezpośrednio w kontakcie z klientem, służy do badania zjawisk wewnętrznych, mechanizmów obronnych, zjawisk osobowościowych.
2) Nurt teoretyczny- psychoanaliza Freuda ( zwłaszcza metapsychologia, teoria popędów).
3) Nurt eksperymentalny – jej zręby tworzyła ps. rosyjska (Pawłow itp.:), radziecka, behawioryzm, poznawcza.
4) Nurt psychologii ruchu higieny psychicznej
· C. Beers („Umysł, który sam siebie odnalazł”)- walczył o leczenie chorób psychicznych nie poprzez izolację; Meyer
· W Polsce- profesor Kazimierz Dąbrowski- teoria dezintegracji pozytywnej.
- Źródła te tworzyły zręby psychologii klinicznej dużo wcześniej na świecie niż w Polsce.
- Powiązania psychologii klinicznej z psychiatrią są duże, ale wykracza ona poza obręb psychiatrii.
Psychologia kliniczna to dziedzina badań i praktyki psychologicznej zajmująca się opisem i wyjaśnianiem zaburzonego zachowania i przezywania, określeniem ich psychospołecznych przyczyn oraz stosowaniem tej wiedzy w diagnozie i terapii.
· Podejście wąskie:
Przedmiotem psychologii klinicznej jest zaburzone zachowanie, przystosowanie lub zaburzenia czynności i ich wewnętrzne mechanizmy regulacji.
· Podejście szerokie:
Psychologia kliniczna wykracza poza obręb zaburzeń zachowania i przystosowania, zajmuje się promocją zdrowia, profilaktyką, prewencja.
Lilith1987