Wszelkie działania resocjalizacyjne oparte na tworzeniu wspólnot czerpały z teorii 12 kroków. Nastąpiła czarna epoka w resocjalizacji (lata 60te), niewiara w skuteczność resocjalizacji. Lata 70te – „nic nie działa w resocjalizacji”.
Krytyka ta spowodowała, że ludzie szukali alternatyw, modyfikacji, grupy AA stanowiły dużą inspirację dla modyfikacji tych instytucji resocjalizacyjnych. Inną inspiracją był nurt antypsychiatrii.
Powstały wspólnoty terapeutyczne oparte na zasadach:
1. Zasada dobrowolności – brak przymusu obecności, przychodzi kto chce
2. Zasada pełnego uczestnictwa – ograniczenie postaw izolacjonistycznych, mechanizmów obronnych polegających na wycofaniu się
3. Zasada realizmu – (nagiej prawdy) uznanie siebie jako osoby chorej
4. Zasada akceptacji – odnosi się do osób w grupie (osób, nie czynów)
Cechy instytucji charyzmatycznej (wspólnot terapełtycznych):
a) Posiadanie charyzmatycznego przywódcy
b) Porządek i dyscyplina – wynika z poczucia wspólnoty, a nie z narzucona z góry, spisana w regulaminie. Dwa zakazy – zakaz używania środków odurzających i zakaz stosowania przemocy lub groźby jej użycia. Inne:
· Zakaz stosunków płciowych z innymi członkami wspólnoty
· Zakaz zabierania cudzych rzeczy
· Nakaz posłuszeństwa
· Zakaz krytykanctwa, złośliwych uwag
· Zakaz okłamywania, oszukiwania
· Zakaz wytwarzania poczucia winy
· Zakaz tworzenia grup i układów działających na szkodę wspólnoty
c) Osobista odpowiedzialność mieszkańców
d) Wspólna praca członków
e) Ograniczony dopływ standardów
f) Publiczna spowiedź
g) Wewnętrzne zaangażowanie mieszkańców
h) Optymalna wielkość wspólnoty (nie może być zbyt mała, ale i nie za duża)
i) Elitarność – oddzielanie się od reszty społeczeństwa
Etapy uczestnictwa we wspólnocie:
1. Nowicjat – faza najtrudniejsza, najbardziej wymagająca, bada się poziom motywacji do zmiany, potrzeba obserwacji samego siebie, nauka podejmowania ryzyka, zaangażowania
2. Wstępna rehabilitacja – uczenie się samodzielności, asertywności. Wtedy następuje zmiana osobowości.
3. Wyjście – wzór dla innych, w końcu opuszczenie wspólnoty
kate21_87