4
INFORMACJE NT. POSTĘPOWANIA
Z MATERIAŁAMI SZKODLIWYMI I NIEBEZPIECZNYMI
WYSTĘPUJĄCYMI W ZAKŁADZIE PRACY
Spis Treści
str.
I.
Akty prawne, podstawowe pojęcia związane z substancjami i preparatami chemicznymi
2
II.
Karta Charakterystyki Substancji Niebezpiecznej i Preparatu Niebezpiecznego
III.
Oznakowanie opakowań, miejsc, pojemników z substancjami i preparatami niebezpiecznymi.
5
IV.
Wzory znaków ostrzegawczych oraz napisy określające ich znaczenie i symbole.
6
V.
1. Wzór na opracowanie Spisu (wykazu) posiadanych substancji i preparatów niebezpiecznych w jednostce organizacyjnej.
2. Wzór na opracowanie wykazu prac szczególnie niebezpiecznych w jednostce organizacyjnej
12
VI.
Prysznice bezpieczeństwa i natryski do przepłukiwania oczu
13
VII.
Przykłady regulaminu pracowni i szczegółowych instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy w laboratorium chemicznym z substancjami, preparatami.
a) wzory Instrukcji BHP w laboratorium / pracowni chemicznej,
b) instrukcja BHP w laboratorium przy wykonywaniu prac z kwasami,
16
c) instrukcja BHP w laboratorium przy wykonywaniu prac z zasadami,
18
d) instrukcja BHP w laboratorium przy wykonywaniu prac z rozpuszczalnikami.
20
VIII.
Wzór Instrukcji postępowania na wypadek sytuacji awaryjnych przy pracach z substancjami i preparatami niebezpiecznymi.
23
IX.
Wzór Instrukcji składowania i magazynowania substancji i preparatów niebezpiecznych.
26
X.
Zasady neutralizacji odpadów w laboratoriach.
28
XI.
Informacje o sposobie postępowania z substancjami, preparatami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
33
XII.
Szkodliwe czynniki biologiczne dla zdrowia w środowisku pracy. Procedura postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi.
Rejestr prac narażających pracowników na działanie szkodliwego czynnika biologicznego grupy 3 lub 4.
Rejestr pracowników narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego grupy 3 lub 4.
Informacja dotycząca użycia szkodliwego czynnika biologicznego (grup 2 do 4) w celach naukowo-badawczych lub przemysłowych
37
42
43
44
XIII.
Objaśnienia oznaczeń „zwrotów” R i S
45
XIV.
Tabela przeciwwskazań wspólnego magazynowania materiałów niebezpiecznych.
a) załącznik
51
I. AKTY PRAWNE, PODSTAWOWE POJĘCIA ZWIĄZANE Z SUBSTANCJAMI I PREPARATAMI CHEMICZNYMI
AKTY PRAWNE, aktualizacja na 16 wrzesień 2008 r.
· Kodeks pracy Dział X (rozdział V. Czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia).
· Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. nr 179, poz.1485),
· Ustawa z dn. 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U. Nr 11, poz.84 z późn.zm.),
· Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst.jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 169; poz. 1650 z późn.zm) – „rozdz. D. Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych” + § 41.
· Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5.07.2007 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach (Dz.U. Nr 128; poz.897);
· Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. z 2002 r Nr 140 ; poz. 1171) (+ zmiana: Dz.U. nr 2 z 2005 r. poz. 8),
· Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 marca 2003 r w sprawie sposobu oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do przechowywania lub zawierających substancje niebezpieczne i preparaty niebezpieczne (Dz.U. Nr 61, poz. 552).
· Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 173; poz. 1679; zm. z 2004 r. Nr 260; poz. 2595),
· Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2004r. w sprawie postępowania w celach naukowych ze środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi lub ich preparatami oraz prekursorami grupy I-R (Dz.U. Nr 236, poz. 2370);
· Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 grudnia 2004r w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz.U. Nr 280, poz. 2771 zm. Dz.U 2005 ; Nr 160; poz.1356 );
· Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 stycznia 2005r. w sprawie postępowania w celach szkoleniowych ze środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi lub ich preparatami oraz prekursorami grupy I-R, a także warunków ich przechowywania i sposobu niszczenia przez jednostki organizacyjne administracji rządowej wykonujące czynności operacyjno-rozpoznawcze; (Dz.U. Nr 21, poz. 176)
· Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz.U. Nr 201 poz. 1674) Osobno trzeba dokupić załącznik.
· Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22.04.2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz.U. Nr 81, poz. 716),
· Ustawa z dnia 22.06.2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz.U. Nr 75; poz.811 z późn.zm.).
· Rozporządzenie Ministra Gospodarki ws bhp przy procesach galwanotechnicznych (Dz.U. z 2002 r. Nr 19; poz. 192).
Substancje chemiczne: pierwiastki chemiczne i ich związki w stanie, w jakim występują w przyrodzie lub zostają uzyskane za pomocą procesu produkcyjnego, ze wszystkimi dodatkami wymaganymi do zachowania ich trwałości (oprócz rozpuszczalników, które można oddzielić bez wpływu na stabilność i skład substancji) i wszystkimi zanieczyszczeniami powstałymi w wyniku zastosowanego procesu produkcyjnego. (p.http://www.chemikalia.mz.gov.pl)
Preparaty chemiczne: mieszaniny lub roztwory składające się co najmniej z dwóch substancji.
Producent: osoba wytwarzająca substancję lub preparat.
Importer: osoba dokonująca wprowadzenia substancji lub preparatu na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz na terytorium Islandii, Lichtensteinu i Norwegii.
Osoba: osoba fizyczna lub prawna, także jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej.
Substancjami niebezpiecznymi i preparatami niebezpiecznymi są substancje i preparaty zaklasyfikowane co najmniej do jednej z poniższych kategorii:
· substancje i preparaty o właściwościach wybuchowych (E),
· substancje i preparaty o właściwościach utleniających (O),
· substancje i preparaty skrajnie łatwopalne (F+),
· substancje i preparaty wysoce łatwopalne (F),
· substancje i preparaty łatwopalne, (F)
· substancje i preparaty bardzo toksyczne (T+),
· substancje i preparaty toksyczne (T),
· substancje i preparaty szkodliwe (Xn),
· substancje i preparaty żrące ( C),
· substancje i preparaty drażniące (Xi),
· substancje i preparaty uczulające, (np. T,Xn, Xi)
· substancje i preparaty rakotwórcze (np. T,Xn)
· substancje i preparaty mutagenne, (np. T,Xn)
· substancje i preparaty działające szkodliwe na rozrodczość (np. T,Xn)
· substancje i preparaty niebezpieczne dla środowiska (N).
II. KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ I PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO
Karta Charakterystyki stanowi zbiór informacji o niebezpiecznych właściwościach substancji lub preparatu oraz zasadach i zaleceniach do bezpiecznego ich stosowania.
Karta Charakterystyki powinna być sporządzona w języku polskim. Wydawana jest przez osobę wprowadzającą do obrotu substancję lub preparat niebezpieczny. Użytkownik otrzymuje ją bezpłatnie.
Art. 221 § 2. Kodeksu pracy:
„...
Darko60