ęłęóPadaczka (inaczej epilepsja bądź też choroba św. Walentego) - choroba o złożonej, różnej etiologii cechująca się pojawianiem napadów padaczkowych. Napad padaczkowy zaś jest wyrazem przejściowych zaburzeń czynności mózgu wskutek nadmiernych i gwałtownych wyładowań bioelektrycznych w komórkach nerwowych.
Epidemiologia
Padaczka jest powszechną chorobą, dotkniętych jest nią ok. 1% ludzi w Polsce (ok. 400 tys.). Co ważne – padaczka jest chorobą ludzi młodych. W 80% ujawnia się przed 20 rokiem życia.
Rodzaje napadów padaczkowych (podział Gastaut)
Padaczki uogólnione
pierwotnie uogólnione
wtórnie uogólnione
nie określone uogólnione
Padaczki częściowe
Padaczki nie sklasyfikowane
· napady nieświadomości (petit mal)
· napady miokloniczne
· napady atoniczne
· napady (pierwotnie/wtórnie) uogólnione toniczno-kloniczne (grand mal)
· napady częściowe proste
· napady częściowe złożone
Padaczki związane z wiekiem
· zespół Ohtahary
· zespół Westa
· zespół Lennoxa-Gastauta
· zespół Friedmana - piknolepsja
· padaczka Rolanda
· zespół Landaua-Kleffnera
Napady ogniskowe objawowe
· padaczka skroniowa
· padaczka czołowa
· padaczka ciemieniowa
· padaczka potyliczna
· padaczka Kożewnikowa
Padaczki o określonej etiologii
· padaczka w guzach mózgu
· padaczka poudarowa
· padaczka alkoholowa
· padaczka poinfekcyjna
· padaczka po kraniotomii
· padaczka polekowa
Stan padaczkowy
Powtarzające się jeden za drugim napady padaczkowe, bez odzyskania przytomności, czasem z chwilowym bezdechem są stanem zagrożenia życia. Wymagają natychmiastowej hospitalizacji i podjęcia pilnego leczenia. Występują bez uchwytnej przyczyny lub po zmianie, odstawieniu nagłym leków (w szczególności hormonalnych), w trakcie infekcji u chorego z epilepsją, itp. Chory zagrożony jest m.in. obrzękiem mózgu, obrzękiem płuc, hipertermią.
Przyczyna padaczki i napadów padaczkowych
Padaczka nie jest chorobą dziedziczną. Dziedziczny jest niski próg pobudliwości komórek nerwowych mózgu. Czynniki predysponujące do wystąpienia napadów padaczki:
urazy mózgu – wiele zmian, występujących w trakcie bezpośrednich reakcji kompensacyjnych może przyczynić się do wystąpienia drgawek. Ponadto istnieje hipoteza, że blizna glejowa powstała po urazach mózgu jest czynnikiem indukującym powstawanie ogniska padaczkowego.
bodźce świetlne – częstokroć zdarza się, że bodźce świetlne (np. z gry komputerowej, naturalne migotanie ekranu komputera, oglądanie słońca przez drzewa w trakcie jazdy samochodem, dyskoteka, itp.) powodują napad padaczkowy. Często gwałtowne wyjście z ciemnego miejsca na mocne światło słoneczne może przyczynić się do napadu.
zmiany hormonalne – do napadu mogą przyczynić się wahania hormonalne związane z menstruacją
zmiana aktywności falowej mózgu – padaczka może pojawiać się w okolicach przejścia od snu do czuwania i na odwrót.
stany gorączkowe
stan fizjologiczny organizmu
· niedotlenienie
· zmniejszona zawartość CO2 we krwi,
· niedocukrzenie,
· niewydolność adrenergiczna,
· zwiększony poziom progesteronu,
· zaburzenia wodno-elektrolitowe,
zmęczenie i brak snu
Leczenie
Leczenie padaczki opiera się na kilku podstawowych zasadach:
· zawsze jeżeli to tylko możliwe stosowanie monoterapii (politerapia w przypadku niemożliwości kontroli pojedynczym lekiem)
· wdrażanie leczenia - wprowadzanie leku powoli, aż do uzyskania odpowiedniej dawki
· odstawienie leczenia - powoli zmniejszając dawkę
· zmiana leków - na zakładkę, powoli odstawiając jeden i powoli wprowadzając drugi
· leczenie długotrwałe
· stosowanie odpowiedniego leku do konkretnego rodzaju napadu
· stosowanie odpowiednio dużej dawki leku
· monitorowanie stężenia leku w surowicy - w niektórych przypadkach
Leki pierwszego rzutu:
· napady pierwotnie uogólnione - kwas walproinowy
· napady wtórnie uogólnione - karbamazepina
· napady częściowe - karbamazepina
· zespół Westa - vigabatryna, sterydy, ACTH
· padaczka rolandyczna - karbamazepina
Leczenie napadu padaczkowego:
· 10 mg diazepamu powoli i.v. lub 2 mg klonazepamu i.v., tlen
· jeżeli napady nie ustępują - powtórzenie dawki, tlen
· jeżeli napady nie ustępują - 20 mg diazepamu i.v. oraz fenytoina 15 mg/kg i.v. (do drugiej żyły nie szybciej niż 50 mg/kg), 40% glukoza, kokarboksylaza, tlen
· jeżeli napady nie ustępują - diazepam 100 mg we wlewie kroplowym w 500 mg glukozy (40ml/h) i.v.
· jeżeli napady nie ustępują - możliwe zastosowanie innych leków - fenobarbital, lidokaina, klometiazol
· jeżeli napady nie ustępują - znieczulenie ogólne
Jak pomóc?
Osobę mającą napad padaczkowy:
· ułożyć na boku, aby zapobiec zakrztuszeniu lub zadławieniu
· nie podawać nic do picia
· ochronić (szczególnie głowę) przed okaleczeniem o okoliczne przedmioty
· nie powstrzymywać na siłę drgawek
· rozpiąć pasek, kołnierz koszuli, aby ułatwić oddychanie
· nie wkładać niczego między zęby, nie otwierać siłą zaciśniętych szczęk
· zachować spokój; jeżeli po 2-3 minutach atak nie mija, wezwać pogotowie
Znani epileptycy
· Aleksander III Macedoński, Wielki z Argeadów ;
· Bohdan Zenobi Chmielnicki herbu Abdank ;
· Bolesław II Pobożny z Przemyślidów ;
· Gajusz Juliusz Cezar ;
· Hannibal...
Mewka213