mikro.docx

POPYT – to ilości dobra, które nabywcy pragną i mogą kupić w danym czasie i w danych cenach.
PRAWO POPYTU – gdy cena towaru wzrośnie przy założeniu innych czynników stałych (ceteris paribus) kupujący skłaniają się do kupowania go mniej i odwrotnie
↑ P-cena → ↓ D-popyt
↓ P-cena → ↑ D-popyt
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA FUNKCJĘ POPYTU:
- cena danego dobra,
- dochody kupujących,
- gusty i upodobania konsumentów,
- ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych,
- liczba ludności,
- podział dochodów pomiędzy gospodarstwa domowe,
- przewidywania dotyczące zmian cen.
WYJĄTKI OD PRAWA POPYTU:
- Paradoks Giffena – wielki głód w Irlandii, koniec XiX w, w okresach dynamicznego wzrostu cen wszystkich dóbr (np. na skutek inflacji) wraz ze wzrostem cen artykułów pierwszej potrzeby nie spada na nie wielkość zapotrzebowania; czyli zapotrzebowanie na dobra pierwszej potrzeby rośnie wraz ze wzrostem ceny tych dóbr.
- Paradoks Veblena (efekt snoba)- pomimo wzrostu cen dóbr luksusowych, wielkość zapotrzebowania na te dobra rośnie.
- Efekt spekulacyjny – związany z oczekiwaniami poziomu cen dóbr w przyszłości. Wzrost ceny dobra powoduje wzrost wielkości popytu na nie, w obawie przed ich dalszym wzrostem, spadek cen powoduje spadek wielkości popytu w oczekiwaniu na dalsze obniżenie ceny.
- Efekt owczego pędu – wyjaśnia zachowanie ludzi w tłumie, wyjaśnia potrzebę naśladowania innych ludzi, ich stylu życia. Zapotrzebowanie na dane dobro rośnie mimo, że jego cena wzrasta.
PODAŻ – ilości dobra, które producenci chcą dostarczyć na rynek i sprzedać w danym czasie po danych cenach
PRAWO PODAŻY – im wyższa cena tym większa ilość będzie dostarczona przy innych czynnikach stałych (ceteris paribus). Gdy cena dobra spada zmienia się dostarczona ilość dobra.
↑ P-cena → ↑ S-podaż
↓ P-cena → ↓ S-podaż
P = c + m
P – cena c - const (ceteris paribus) m - zysk
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA FUNKCJĘ PODAŻY:
- cena danego towaru,
- ceny innych towarów,
- koszty produkcji,
- ceny czynników produkcji,
- stan technologii (ilu ludzi, ile maszyn),
- cele firmy,
- podatki i subsydia (dotacje, dopłaty),
- oczekiwania dotyczące zmian cen.
CENA RÓWNOWAGI RYNKOWEJ – cena, przy której ilość żądana jest równa ilości dostarczonej (popyt = podaż)
CENA MINIMALNA - (podłoga cenowa) – jest to cena urzędowa, poniżej której nie można sprzedawać określonego dobra. Jest to cena wyższa od ceny równowagi, skutkująca nadwyżką rynkową, ustalana jest ona w celu ochrony interesów producentów.
CENA MAKSYMALNA - (pułap ceny, sufit cenowy) – jest to cena urzędowa, której nie może przekroczyć cena sprzedaży określonego dobra. Jest to cena niższa od ceny równowagi rynkowej, skutkująca niedoborem rynkowym, ustalana w celu ochrony interesów konsumentów.
ELASTYCZNOŚĆ POPYTU mierzy intensywność reakcji nabywców na każdą zmianę czynników determinujących popyt.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WARTOŚĆ ELASTYCZNOŚCI CENOWEJ POPYTU:
- siła nabywcza konsumentów (im wyższa siła tym wskaźnik jest mniejszy),
- ilość substytutów (im większa liczba substytutów wskaźnik jest większy),
- przyzwyczajenia konsumentów (mniejszy wskaźnik),
- produkty niezbędne (im bardziej potrzebny wskaźnik mniejszy),
- czas, w jakim następuje zmiana ceny (im dłuższy okres zmiany ceny wskaźnik większy),
- poziom ceny absolutnej produktu (im bardziej zmieniamy cenę tym konsumenci silniej reagują),
- udział wydatków na zakup produktów w dochodzie konsumenta (większy – elastyczność większa, mniejszy – nie reagujemy silnie (!%)).
RODZAJE DÓBR A DOCHODOWA I MIESZANA ELASTYCZNOŚĆ:
- popyt elastyczny ED > 1
%∆D > %∆P
↑P o 10%→↓D o 15%
dobra luksusowe
- popyt nieelastyczny ED < 1
%∆D < %∆P
↑P o 10%→↓D o 5%
dobra podstawowe (pierwszej potrzeby)
- popyt doskonale elastyczny ED = ∞
↑P → ↓D = 0
↓P → ↑D = ∞
- popyt jednostkowy ED = 1
%∆D = %∆P
↑P o 10%→↓D o 10%
Dobra normalne
- popyt sztywny ED = 0
%∆P → %∆D = 0
↑P o 10%→ ∆D = 0
leki, używki
ELASTYCZNOŚĆ POPYTU A PRZYCHÓD W PRZEDSIĘBIORSTWIE: (?)
UŻYTECZNOŚĆ CAŁKOWITA, A MARGINALNA
- użyteczność – satysfakcja, poczucie zaspokojenia potrzeby jakie człowiek uzyskuje z konsumpcji dóbr i usług. Subiektywna miara stopnia zadowolenia, indywidualne odczucie psychiczne, różne u poszczególnych osób. Nie jest mierzalna, nie ma jednostek. Analizie wyboru dokonywanego przez konsumenta wystarczy jednak uszeregowanie poziomów użyteczności, stwierdzenie że coś jest bardziej użyteczne, a coś mniej
- użyteczność całkowita – suma zadowolenia, łączna satysfakcja jaką osiągają indywidualni konsumenci z konsumowania lub posiadania danego dobra
- użyteczność krańcowa (marginalna) – informuje o poziomie zadowolenia z ostatniej skonsumowanej jednostki dobra
I PRAWO GOSSENA - (prawo malejącej użyteczności krańcowej) – użyteczność uzyskiwana przez konsumenta z kolejnych jednostek dobra maleje wraz ze wzrostem jego spożycia przy zachowaniu konsumpcji innych dóbr na niezmienionym poziomie
UC max => UM = 0
Optymalna ilość 2 produktów: MX = UMY
Optymalna ilość 2 produktów MX / UMY = PX / PY
kupowanych po cenach PX i PY
II PRAWO GOSSENA – (optimum konsumenta) konsument nabywając potrzebne mu dobra dąży do maksymalizacji uzyskiwanej użyteczności, więc tak będzie rozdysponowywać wydatki na różne towary aby użyteczność uzyskiwana z ostatniej jednostki pieniądza wydawanej na każdy z towarów była równa
UMX / PX = UMY / PY
Optymalna ilość dwóch dóbr kupowanych
po cenie PX i PY i ograniczeniach dochodu Y = PX * QX + PY * QY
konsumenta:
KRZYWA OBOJĘTNOŚCI:
↓QY ↑QX → ten sam poziom zadowolenia,
↑QY ↑QX → większy poziom zadowolenia,
↑UMY ↓UMX
Cechy krzywych obojętności:
- nie mogą się przecinać,
- zmiana położenia (zmiana poziomu zadowolenia),
- jest ich nieskończenie wiele,
- ma nachylenie ujemne:
- zachowując ten sam poziom zadowolenia i zmniejszając konsumpcję jednego produktu musimy zwiększyć konsumpcję drugiego,
- określa krańcową stopę substytucji.
- im bardziej oddalone od początku układu współrzędnych tym poziom zadowolenia jest wyższy
Krańcowa stopa substytucji.
MSSXY = ∆QX / ∆QY
W miarę przesuwania się po krzywej obojętności krańcowa stopa substytucji maleje.
KRZYWA LINII BUDŻETU: Zmiana relacji cen dóbr powoduje zmianę kąta nachylenia linii budżetu.
Miara kąta linii budżetu.
tg α = PX / PY ↑Y – funkcja w prawo
↓Y – funkcja w lewo
OPTIMUM KONSUMENTA – jest w punkcie styczności linii budżetu z krzywa obojętności, czyli w punkcie, w którym katy nachylenia tych dwóch funkcji są sobie równe
PX / PY = ΔY / ΔX
PX / PY – kąt nachylenia linii budżetu
ΔY / ΔX – kat nachylenia krzywej obojętności
STRUKTURA PRODUKCJI W PRZEDSIĘBIORSTWIE – określa w jakich proporcjach wytwarzane są poszczególne produkty w przedsiębiorstwie
Czynniki wyznaczające strukturę produkcji:
- opłacalność danego asortymentu
- możliwości produkcyjne
KRZYWA MOŻLIWOŚCI PRODUKCYJNYCH – (krzywa transformacji produktowej) przedsta- wia różne kombinacje dwóch dóbr, które są możliwe do wytworzenia przy stałym wyposażeniu w czynniki produkcji
MSSXY = ΔQX / ΔQY
- wszystkie kombinacje poza tą krzywą są nieosiągalne
- wszystkie kombinacje poniżej tej krzywej są nie efektywne
Wzrost możliwości produkcyjnych (przesunięcie krzywej w prawo) może być wynikiem:
- wzrostu zaangażowania czynników produkcji
- wdrążenia postępu technologicznego czyli zwiększenie wydajności
↑QY ↓QX → wyposażenie w czynniki produkcji jest stałe (ruch po krzywej)
↑QY ↑QX → wzrost wyposażenia w czynniki produkcji ( przejście na wyższą krzywą)
KRZYWA JEDNAKOWEGO UTARGU – przedstawia różne kombinacje ilościowe dwóch dóbr dające ten sam poziom utargu całkowitego
TR = PX * QX + PY * QY
Optymalna struktura produkcji przedsiębiorstwa jest w punkcie styczności krzywej możliwości produkcyjnych i linii jednakowego utargu, czyli w punkcie, w którym kąty nachylenia tych dwóch funkcji są sobie równe.
Kąt nachylenia linii jednakowego utargu
tg α = PX / PY ↑ PX → ↑ kąt nachylenia linii jednakowego utargu
(E2) ↑QX ↓QY
↑ PY → ↑ kąt nachylenia linii jednakowego utargu]
(E1) ↓QX ↑QY
PRODUKT CAŁKOWITY – to wielkość produkcji jaką daje zastosowanie określonych nakładów kapitału i pracy
PRODUKT PRZECIĘTNY – miara ile wytworzy jedna jednostka na godzinę
PPL = PCL / L
PCL – produkt całkowity
L – zatrudnienie
PRODUKT KRAŃCOWY – to zmiana produktu całkowitego wynikająca ze zmiany nakładu pracy na jednostkę
PML = Δ PCL / Δ L
PRAWO MALEJĄCYCH PRZYCHODÓW – zwiększając nakład czynnika zmiennego osiągamy taki punkt po przekroczeniu którego każda dodatkowa jednostka czynnika zmiennego daje coraz to mniejsze przyrosty produkcji, czyli produkcja każdego kolejnego czynnika zmiennego zmniejsza się
IZOKWANTA – (linia jednakowego produktu) krzywa nieliniowa, skupiająca wszystkie kombinacje zaangażowania kapitału i pracy jako czynników produkcji, dające ten sam poziom produkcji
Cechy izokwant:
- im wyżej izokwanta oddalona od początku układu współrzędnych, tym większą obrazuje produkcję
- izokwanty nigdy nie mogą się przecinać
- mają ujemne nachylenie, czyli zwiększenie nakładu jednego czynnika jest możliwe tylko przy ograniczeniu nakładu drugiego czynnika
- są wypukłe względem początku układu współrzędnych- zmniejszenie nakładów kapitałowych o jednostkę, wymaga zwiększenia nakładów pracy o więcej niż jednostkę (praca staje się coraz gorszym substytutem kapitału)
- tworzą mapę izokwant
IZOKOSZTA – (krzywa jednakowego kosztu) krzywa liniowa, skupiajaca wszystkie kombinacje zaangażowania kapitału i pracy jako czynników produkcji, możliwe do zrealizowania przy danym poziomie kosztów całkowitych
Optymalna kombinacja czynników produkcji – to punkt styczności izokwanty z izokosztą i pozwala osiągnąć:
- dany poziom produkcji przy najniższym koszcie ( wówczas izokwanta odpowiadająca danemu poziomowi produkcji jest styczna z najniżej położoną izokosztą)
- maksymalny poziom produkcji, przy danym koszcie ( wówczas dana izokoszta jest styczna z możliwie najwyżej położoną izokwantą)
EFEKTY SKALI
Δ K, L = Δ Q → stałe efekty skali
Δ K, L = Δ Q → malejące efekty skali
Δ K, L = Δ Q → rosnące efekty skali
KOSZTY – to pieniężne odzwierciedlenie wydatków poniesionych przez przedsiębiorstwo w celu osiągnięcia określonego efektu
Koszt alternatywny – tzw. utracony koszt możliwości
Koszt alternatywny = Koszty ekonomiczne – Koszty księgowe
Koszt ekonomiczny = Koszty księgowe + Koszty alternatywne
Koszt księgowy = Koszty ekonomiczne – Koszty alternatywne