Zmar� Danny La Rue Wielki drag queen, kt�rego lubi�a kr�lowa Danny La Rue by� jednym z ulubionych artyst�w kr�lowej El�biety II. Na scenie wyst�powa� niemal 60 lat. Otrzyma� nawet Order Imperium Brytyjskiego. Ale zmar�y w maju 81-letni Danny La Rue nie by� tylko estradowym artyst�. By� pierwsz� drag queen, kt�r� zaakceptowa�a masowa publiczno��. To on przeciera� szlaki kolejnym przebranym za kobiety wyst�puj�cym na scenie facetom. "By� pierwsz� osob� publiczn� w Wielkiej Brytanii, kt�ra sprawi�a, �e kultura drag queen sta�a si� akceptowalna" - m�wi� Roy Hudd, legendarny brytyjski aktor, dramaturg i piosenkarz musicalowy. Na pocz�tku lat 60. kultura queer (czyli �rodowiska gej�w i lesbijek) kry�a si� jeszcze w klubach dla wtajemniczonych. Nic dziwnego, do roku 1967 stosunki homoseksualne by�y zakazane na Wyspach przez prawo. Nikt wi�c nie my�la�, �e drag queen mo�e pojawi� si� na salonach. Przebieranki by�y co najwy�ej kabaretowym �artem jak u Eugeniusza Bodo w latach 30. Rodzi si� La Rue Tymczasem w 1964 r. pochodz�cy z rodziny irlandzkich katolik�w 37-letni Daniel Patrick Carroll, specjalista od dekorowania sklepowych wystaw, postanowi� otworzy� w�asny klub: nie podziemny, ale i nie kabaretowy. Podtekst homoseksualny mia� by� wyra�nie zaznaczony, lecz nie dominuj�cy. Tak powsta� lokal przy Hanover Square nazwany imieniem Danny�ego La Rue. To jego Carroll postanowi� te� obsadzi� w roli gwiazdy. Czyli obsadzi� samego siebie. Klub szybko sta� si� miejscem kultowym i - co wa�niejsze - snobistycznym. Dorobi� si� 13 tys. cz�onk�w. O jego sukcesie zadecydowa�y elity: gdy zacz�y pojawia� si� w nim postacie pokroju aktorki Judy Garland, piosenkarki Shirley Bassey czy ksi�niczki Ma�gorzaty, trudno by�o zignorowa� to zjawisko. Ale to La Rue by� g��wnym magnesem. Kiedy geje zacz�li nie�mia�o wychodzi� z podziemia, drag queen stali si� atrakcyjn� form� ekspresji artystycznej i scenicznej. "Z punktu widzenia psychologicznego by�a to forma oswajania, obracania spo�ecznej opresji w �art. Forma grupowego mechanizmu wy�miewania stereotyp�w i braku akceptacji" - m�wi DZIENNIKOWI dr Katarzyna Bojarska, psycholo�ka z Uniwersytetu Gda�skiego i wyk�adowczyni w programie Queer Studies. Sukces La Rue i fenomen jego akceptacji polega� na tym, �e nigdy nie stawia� siebie w roli gejowskiego aktywisty. Ol�niewaj�ca, intryguj�ca... i nieco zwalista Bez makija�u, gigantycznej blond peruki, kolczyk�w i l�ni�cej od tysi�cy cekin�w sukni trudno by�o dostrzec w nim cho� pierwiastek kobieco�ci. Zwalisty facet o posturze szkockiego drwala i dw�ch metrach wzrostu m�g�by raczej wzbudzi� strach ni� �miech. "Danny by� facetem z krwi i ko�ci. Elegancki, szarmancki, dowcipny. Dusza towarzystwa, cho� prywatnie ceni� spok�j, z dala od scenicznego ha�asu" - wspomina w rozmowie z DZIENNIKIEM Brain Shaw, wieloletni manager i przyjaciel La Rue. "Ale na scenie robi� wszystko, �eby by� najbardziej ol�niewaj�c� <kobiet�>, jak� ten �wiat nosi�" - dodaje. Mo�e nie zmys�ow�, ale na pewno intryguj�c�. Czasem s�awn�, jak Elizabeth Taylor, Marlene Dietrich, Zsa Zsa Gabor i Margaret Thatcher, w kt�re si� wciela�. O ikon� show-biznesu, na kt�rej wyst�py wali�y t�umy widz�w, szybko upomnia�a si� telewizja. Zaproponowa�o mu prowadzenie autorskiego programu "An Evening with Danny La Rue". Nie zastanawia� si� nawet chwil�. W ko�cu przed kamerami m�g� pozwoli� sobie na inscenizacyjny rozmach. Konferansjerk� prowadzi� w garniturze, zabaw� rozkr�ca� w kiecce. W taki spos�b z�owieszczy gej zosta� oswojony i przyj�ty przez widz�w jako normalny, przezabawny go��. La Rue wprowadzi� kultur� drag na salony - dok�adnie 40 lat temu - jako pierwszy drag queen wyst�pi� przed El�biet� II podczas gali Royal Variety Performances. Legendarnej ju� sympatii kr�lowej do La Rue nie pogrzeba�y nawet jego niewybredne �arty. "Poszed�em do Pa�acu. Kr�lowa m�wi: kl�knij. A ja na to: hmm, gdybym wiedzia�, �e to taka impreza, wpad�bym tu du�o wcze�niej" - wspomina� spotkanie z El�biet� II. Wkr�tce okrzykni�to go najbardziej elektryzuj�c� gwiazd� brytyjskiej telewizji. Krytycy m�wili o nim: "Nasz narodowy skarb". Dwa miliony funt�w rocznie - to warto�� jego ga�y w latach 70. przeliczona na dzisiejsze pieni�dze. Honorarium cz�owieka, kt�ry prze�ama� p�ciowe tabu i sprawi�, �e drag okaza�o si� komercyjnym hitem. Dzi�ki temu wyst�powa� w sukniach za 5 tys. funt�w za sztuk�, mia� cztery domy, rolls royce�a, a na po�udniu Francji chateau z dwunastoma sypialniami. Dzi� ju� nie ma takich drag queen Gdy jego kariera zacz�a dobiega� ko�ca, w klubach ca�ego �wiata w najlepsze kwit�a kultura gejowska. Wraz z ni� frywolna zabawa w przebieranki. Pod koniec lat 80. zjawisko drag wesz�o do kanonu popularnej kultury. "W ka�dym kraju byli tacy prekursorzy, kt�rzy wprowadzali drag do g��wnego nurtu i oswajali z nim spo�ecze�stwo" - m�wi DZIENNIKOWI 36-letnia Daruma (prywatnie S�awek), jedna z pierwszych i najpopularniejszych w Polsce drag queens. Daruma przyznaje, �e to dopiero lata 90. i pierwsze zupe�nie oficjalne gejowskie kluby, jak warszawskie Paradise i Mykonos - wyzwoli�y t� kultur� w Polsce. "Dzi� jeste�my na takim etapie rozwoju kultury queen i jej akceptacji przez spo�ecze�stwo, jak �wiat Zachodu przed dwudziestu laty" - przyznaje Daruma. "Postmodernistyczne bawienie si� to�samo�ci� p�ciow� nie le�y w naszej kulturze. Mamy inne warto�ci ni� na Zachodzie. Cho� w przypadku tych m�skich przebieranek ci�ko w og�le m�wi� o warto�ciach. Z zabawy to�samo�ci� zawsze rodzi si� nihilizm, kt�ry oczywi�cie jest ubrany w szaty politycznej poprawno�ci" - polemizuje Tomasz Terlikowski, publicysta katolicki. Tyle �e dzi� drag queen pokroju Danny�ego La Rue ju� nie ma. "Kr�lowe" zosta�y po�kni�te przez popkultur�. "Ca�a kultura queer stanowi ju� niemal pe�noprawn� cz�� mainstreamu, jest spo�ecznie akceptowana" - twierdzi dr Katarzyna Bojarska. Amerykanin RuPaul - jedna z najs�ynniejszych drag queen �wiata - startuje lada dzie� z drugim sezonem swojego reality show "Drag Race". Program, w kt�rym wybierana jest najlepsza drag queen, pokazuje nale��ca do koncernu MTV telewizja Logo. La Rue wyst�powa� na �ywo, sam si� re�yserowa�, sam �piewa�. Dzisiejsze drag queen najcz�ciej jad� z playbacku. Pojawiaj� si� w programach typu "I got talent". I trudno znale�� w�r�d nich prawdziwe gwiazdy z klas�. Karolina Szmytko, Max Fuzowski http://www.dziennik.pl/kultura/article402081/Wielki_drag_queen_ktorego_lubila_krolowa.html#reqRss
transfuzja