Metoda Vojty.pdf

Joanna Barska

M E T O D A V O J T Y

Metoda usprawniania (rehabilitacji) dzieci, opracowana przez czeskiego lekarza-

neuropediatrę Vaclava Vojtę w latach 1959-1969 i stale przez niego rozwijana, ma

zastosowanie w wielu jednostkach chorobowych. Profesor Vojta opracował dwie części

swojej metody: diagnostyczną i terapeutyczną. Diagnostyczna zawiera w sobie badanie

funkcji układu nerwowego. Należy do niej obserwowanie spontanicznego zachowania

dziecka na brzuchu i plecach, sprawdzenia reaktywności posturalnej i badanie odruchów

pierwotnych. Część terapeutyczna zawiera stymulację dziecka do wykonania ściśle

określonego wzorca ruchowego. Ta część metody Vojty (zwana terapią odruchowej

lokomocji) bazuje na wyzwalaniu kompleksów ruchowych. Pod wpływem stymulacji ściśle

określonych punktów, tzw. stref na ciele dziecka, w ściśle określonych kierunkach i

pozycjach aktywujących wywołuje się określony wzorzec ruchowy. Wywołany wzorzec

zbliżony jest to wzorca idealnego, czyli takiego, jaki jest potrzebny do prawidłowego

rozwoju.Na diagnozę wg Vojty składa się ocena: motoryki spontanicznej,7 reakcji

ułożeniowych, odruchów prymitywnych.Vojta zastanawiał się nad rozwojem człowieka i

obserwował jego spontaniczną motorykę począwszy od pierwszych ruchów płodu, poprzez

okres osiągania nowych etapów w pierwszym roku życia. Na podstawie wieloletnich

obserwacji i wiedzy neurokinezjologicznej Vojta doszedł do wniosku, że rozwój każdego

człowieka przebiega według przekazywanego genetycznie programu. Program ten zawiera

informacje, jakie umiejętności mają po sobie następować i w jakim wieku. Opracował więc

normy idealnego rozwoju dziecka w pierwszym roku życia. Dzięki niemu, obserwując

spontaniczne zachowania dziecka, jesteśmy w stanie określić jego wiek motoryczny oraz

jakość prezentowanego ruchu.Oprócz szczegółowej obserwacji i oceny motoryki

spontanicznej, podstawą diagnozy jest reaktywność na położenie ciała w przestrzeni oraz

ocena neurologicznych odruchów prymitywnych. Reaktywność posturalna to zdolność

OUN do natychmiastowej i adekwatnej reakcji na zmianę ułożenia ciała w przestrzeni.

Metoda zawiera 7 kolejno po sobie następujących prób ułożeniowych. W każdej próbie

istnieje tablica odpowiedzi, właściwych dla danego wieku kalendarzowego niemowlęcia.

Właściwa interpretacja wyników pozwala ocenić czy i na ile mamy do czynienia z

zaburzeniem funkcji OUN.

Terapeutyczna koncepcja Vojty opiera się głównie na wyzwalaniu zakodowanych

kompleksów ruchowych poprzez ściśle określone punkty na ciele pacjenta, ułożonego w

tzw. pozycji aktywującej. Podczas stymulacji stosuje się również opór, zablokowanie ruchu,

który z jednej strony obniża napięcie danej okolicy, z drugiej zaś powoduje odruchową

reakcję całego ciała. Vojta nazwał wywoływane kompleksy motoryczne odruchowymi a

swoją metodę terapeutyczną – metodą odruchowej lokomocji, bowiem kompleksy te

wywoływane są bez świadomości pacjenta. Poprzez terapię informujemy OUN o

możliwości innej odpowiedzi i prowokujemy do uwolnienia zablokowanych aktywności,

które są wrodzone. Podczas terapii dziecko poprawia się pod względem motorycznym,

sensorycznym, wegetatywnym. Ważnym jest, aby terapię rozpocząć jak najszybciej w celu

uniknięcia ufiksowania się OUN na wzorce patologiczne.

Prof zauważył że wszystkie dzieci dotknięte mózgowym porażeniem, niezależnie od

stopnia rozwoju ruchowego, jaki osiągnęły (np.: obracanie się, raczkowanie, chodzenie),

zawsze dysponowały wzorcami ruchowymi, których jakość nigdy nie wykraczała poza

trzeci miesiąc życia w porównaniu z prawidłowo rozwijającym się niemowlęciem.

Metoda Vojty budzi wiele kontrowersji i emocji, ma zagorzałych przeciwników oraz

zwolenników. Głównym powodem kontrowersji jest protest dziecka, objawiający się

głośnym płaczem, niekiedy krzykiem. Niewątpliwie jest to bardzo trudny moment do

zaakceptowania przez rodzica – nie można bowiem pozostać obojętnym na płacz malucha,

tym bardziej, że samemu poniekąd jest się jego przyczyną. Dziecko protestuje tak żywo,

ponieważ mobilizowane jest do bardzo dużego wysiłku fizycznego w mało komfortowej dla

niego pozycji wyjściowej. Zapewniam, że podczas ćwiczeń nie używa się przemocy

fizycznej, psychicznej czy też ucisków sprawiających ból. Świadczyć o tym może m.in.

fakt, że dziecko po skończonej pracy szybko się uspokaja i podejmuje normalną dla siebie

aktywność.

Metoda stosowana jest przez rodzica (najczęściej mamę dziecka) 3-4 razy w ciągu dnia.

Rodzic jest uczony przez fizjoterapeutę (rehabilitanta) "specjalistę metody Vojty", jak

wykonywać wszystkie elementy terapii na tyle precyzyjnie, aby mógł samodzielnie

wykonywać ją w domu.

Wskazaniami do stosowania metody Vojty są :

zaburzenia centralnej koordynacji nerwowej ( między 3 a 6 miesiącem życia dziecka daje

bardzo duże szanse całkowitego wyleczenia )

przepuklina oponowo - rdzeniowa

przepuklina mózgowo - rdzeniowa

porażenie nerwów obwodowych i splotów nerwowych

skolioza wrodzona ( osteogenna ) i skolioza młodzieńcza

artrogrypoza wielopostaciowa wrodzona

mózgowe porażenie dziecięce

kręcz mięśniopochodny wrodzony i kręcz kostny

neurogenne dysplazje stawów biodrowych

choroba Pertesa

zaniki rdzeniowe mięśni ( dystrofie mięśniowe )

stwardnienie rozsiane ( SM )

wylewy do mózgu u dorosłych

złamania kręgosłupa z uszkodzeniem rdzenia

porażenie nerwu twarzowego okołoporodowe

Przeciwwskazania do stosowania metody Vojty :

brak tolerancji dziecka do pewnych pozycji ułożeniowych

stany zapalne np. ropień

padaczka

stany nowotworowe

temperatura powyżej 38 0 C

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: