Znajomość strony biernej.doc

Znajomość strony biernej jest rzeczą bardzo przydatną. Na przykład w polityce. Rzecznicy rządowi i sami politycy (w każdym kraju) uwielbiają posługiwać się stroną bierną. Przecież to od razu poważniej (i bezpieczniej dla mówiącego...) wygląda jeśli się zagrzmi:

niż poinformuje wprost:

Tworzenie strony biernej jest stosunkowo proste. Polega ono na zamianie miejscami podmiotu z dopełnieniem. W normalnym zdaniu podmiot wykonuje jakąś czynność i nacisk jest kładziony na sprawcę czynności, w zdaniu w stronie biernej ważniejszy jest efekt niż sprawca (zwłaszcza, gdy jest on na przykład nieznany, lub, jak wyżej, niekoniecznie chce się ujawnić). Spójrzmy na kolejne przykłady:

No, rzeczywiście, ktoś musiał tym samochodem odjechać, sam tego nie zrobił, ale w tym momencie bardziej interesuje nas fakt braku samochodu niż złodziej. Dlatego zdenerwowany posiadacz samochodu krzyknie raczej:

nawet nie dodając, że 'przez kogoś' bo wiadomo, że jakiś 'ktoś' to zrobił.

Po ustaleniu podmiotu w takim nowym zdaniu trzeba dobrać mu jeszcze odpowiednie orzeczenie. Strona bierna występuje w każdym z czasów angielskich i trzeba pilnować, żeby elementy konstrukcyjne każdego z nich nigdzie się nie pogubiły. Orzeczenie będzie się za każdym razem składało z czasownika to be i past participle (tzw. trzeciej formy) czasownika właściwego. Prześledźmy w kolejnych zakładkach - we wszystkich czasach - zdania w stronie czynnej i ich odpowiedniki w stronie biernej.

1.

W czasach Simple (Present Simple, Past Simple, Future Simple) sprawa jest bardzo prosta: po odpowiedniej dla danego czasu formie czasownika to be wstawiamy III formę czasownika właściwego i gotowe. Spójrzmy na przykładowe zdanie w tych trzech czasach:

Oto schemat podsumowujący tworzenie strony biernej w czasach Simple:

2.

Jak wiemy, czasy Continuous charakteryzują się tym, że w zdaniu musi wystąpić forma czasownika z końcówką -ing. Tak samo musi ona wystąpić w stronie biernej. Pierwsza sprawa to to be w formie odpowiedniej dla czasu, następnie wstawiamy formę gerund (z końcówką -ing) czasownika be - otrzymujemy being. Co zostało? Oczywiście konieczna jest III forma czasownika właściwego, dajemy ją na koniec i już mamy zdanie w stronie biernej w czasach Continuous. Zobaczmy wzorcowe zdanie w trzech czasach:

I do zapamiętania schemat:

3.

Teraz kolej na czasy typu Perfect. Pamiętamy jak je tworzymy? Jeśli Perfect to III forma czasownika. W takim razie tworzymy III formę czasownika to be, otrzymujemy been, dodajemy słówko pomocnicze wymagane w danym czasie, a na koniec... znów czasownik w III formie! Tak tak, będziemy mieli obok siebie dwa czasowniki w III formie. Zobaczmy:

Do tego schemat:

4.

Należy jeszcze omówić tworzenie strony biernej po czasownikach modalnych. Na szczęście jest to bardzo proste. Zobaczmy.

W czasie teraźniejszym i przyszłym sprawa jest bardzo prosta, po czasowniku modalnym wstawiamy be a po nim III formę czasownika właściwego. Oto schemat oraz garść przykładów:

5.

Ćwicząc sobie stronę bierną warto pamiętać zasadę, że w naturze nic nie ginie... Jeśli w zdaniu w stronie czynnej pojawia się końcówka -ing, musi się ona także pojawić w zdaniu w stronie biernej. Jeśli czasownik be jest już odmieniony (bo występuje w formie been, do której nic już nie można dokleić, lub w formach osobowych am, are, is, were, was), to należy 'dostawić' sobie drugie be, do którego już bez problemu można będzie przyczepić -ing tworząc słówko being.

Na koniec zestawienie naszego wzorcowego zdania w stronie biernej w każdym czasie: