bankowosc inwest i hipoteczna.pdf

(2890 KB) Pobierz
12059599 UNPDF
BANKOWOŚĆ INWESTYCYJNA I HIPOTECZNA
Ustawa Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi z dnia 21 sierpnia 1997 r.
Ustawa o obligacjach z dnia 29 czerwca 1995 r.
Operacje bankowości inwestycyjnej:
usługi brokerskie (brokerage)
> usługa brokera dyskontowego,
> pełna usługa brokerska,
doradztwo inwestycyjne
zarządzanie aktywami i funduszami
organizacja finansowania krótkoterminowych niedoborów płynności
organizacja finansowania średnio- i długoterminowego
finansowanie instrumentami hybrydowymi
inżynieria finansowa
- usługi na rynku fuzji i przejęć
doradztwo finansowe.
Usługi brokerskie- instytucja finansowa konsoliduje zlecenia klientów i przekazuje je w
formie zagregowanej, brokerzy ponadto przejmują na siebie ryzyko kredytowe i
rozliczeniowe klienta ( z punktu widzenia rynku są gwarantami podjętych przez ich klientów
zobowiązań). Usługi mogą mieć charakter uproszczony (ograniczony do pośrednictwa) lub
też rozbudowany o inne funkcje wspomagające proces inwestowania przez klientów.
Brokerka dyskontowa- polega na przyjmowaniu od klienta dyspozycji nabycia lub sprzedaży
określonych instrumentów finansowych i przekazywaniu ich na giełdę papierów
wartościowych bądź inny regulowany rynek obrotu w formie zlecenia maklerskiego,
Daytrading- polega na otwieraniu i zamykaniu bardzo wielu pozycji w papierach
wartościowych w ciągu jednego dnia tak, aby na zamknięcie rynku inwestor całość
posiadanych środków zdążył zamienić na gotówkę.
Doradztwo inwestycyjne- ( doradztwo w zakresie obrotu papierami wartościowymi) jest to
odpłatne udzielanie pisemnej lub ustnej rekomendacji nabycia lub zbycia oznaczonych
papierów wartościowych albo powstrzymania się od zawarcia transakcji dotyczącej tych
papierów. Podstawowym kryterium różniącym doradztwo od rekomendacji maklerskiej jest
odpłatność za usługę doradczą.
Rekomendacje maklerskie- udzielane nieodpłatnie, jako element składowy pełnej usługi
brokerskiej.
Portfel standardowy- są to portfele o różnej charakterystyce ryzyka, określonej najczęściej
rodzajem papierów nabywanych ramach danego portfela.
Portfel papierów dłużnych- przygotowany dla klientów o najniższej skłonności do ryzyka, w
tym np. portfel skarbowych dłużnych papierów wartościowych.
Portfel akcyjny bądź mieszany - przy większej skłonności do ryzyka, składają się z akcji,
papierów dłużnych i ewentualnie instrumentów pochodnych. Skala ryzyka wyrażona jest tu
poprzez ograniczenia dotyczące rynków notowań, kapitalizacji emitentów, branż emitentów.
portfele agresywne- oparte na inwestycji w spółki o dużej zmienności kursu
i wysokim potencjale wzrostu.
Benchmark- wartość odniesienia dla stopy zwrotu.
Memorandum informacyjne- (KPD) agent emisji na podstawie dostarczonych przez emitenta
informacji sporządza memorandum informacyjne, które stanowi podstawę do oceny
wiarygodności kredytowej emitenta. Zawiera podstawowe informacje o emitencie:
> warunki programu emisji ( emitent, agent emisji, cel emisji, kwota programu
emisji, okres zapadalności, forma prawna papieru komercyjnego, ewentualne
poręczenia),
12059599.002.png
• mają spłaszczone struktury decyzyjne-jakość i szybkość
podejmowania decyzji.
banki o ograniczonej specjalizacji:
• banki uniwersalne otrzymują specjalne licencje na prawo emisji
listów zastawnych, a ich przyznanie jest uzależnione od
spełnienia określonych warunków związanych z zapewnieniem
bezpieczeństwa i pokrycia tych papierów wart.,
• jest to korzystne dla dużych banków, bo im łatwiej osiągnąć
standing wymagany dla emisji listów zastawnych,
• ujemny aspekt: inwestorzy nie mają dostatecznej przejrzystości
w funkcjonowaniu takiego banku i pewności, że wyemitowane
listy nie są obciążone dodatkowym ryzykiem, wynikającym
z innych, poza hipotecznym, segmentów działalności banku
uniwersalnego (list zastawny w takim banku jest tylko jednym
z wielu instrumentów finansowych).
Banki hipoteczne w Polsce:
Polski system banków hipotecznych został oparty na bardzo dobrych wzorcach zachodnich,
szczególnie niemieckich.
W 2001 roku rozpoczęły działalność trzy pierwsze banki hipoteczne:
-_ Rheinhyp-BRE Bank Hipoteczny,
- HypoVereinsbank Bank Hipoteczny,
Śląski Bank Hipoteczny.
Także; Fundacja na Rzecz Kredytu Hipotecznego, GE Bank Mieszkaniowy S.A., Nykredit Bank Hipoteczny
S.A..
Bariery ekonomiczne rozwoju rynku kredytów hipotecznych:
niewystarczająca ilość kapitału długoterminowego,
- rynek hipoteczny w Polsce nie jest dobrze rozwinięty, dlatego system bankowości
hipotecznej nie może prawidłowo funkcjonować,
- trudna sytuacja na rynku: pożyczki hipoteczne w 2000 r. stanowiły jedynie 1,5-2%
wartości PKB, natomiast w krajach Europy Zach. Od 30-40%,
- wysokie realne stopy procentowe utrzymywane przez NBP dla schłodzenia gospodarki
powodują, że koszt kredytów na mieszkanie jest zbyt wysoki dla przeciętnego Polaka,
walka z inflacją hamuje rozwój kredytów hipotecznych i zniechęca potencjalnych
klientów
problemy z dokonywaniem wpisów do ksiąg wieczystych i ustanowieniem
zabezpieczenia kredytu w postaci hipoteki(na wpis do księgi trzeba czekać od kilku
miesięcy do prawie roku)
- rozwiązania systemu podatkowego w Polsce w zakresie wspomagania rozwoju
budownictwa mieszkaniowego są niezadowalające
maleją wydatki państwa na tzw. mieszkaniówkę
- wciąż dominującą pozycję w udzielaniu kredytów hipotecznych zajmują banki
uniwersalne.
Bariery prawne rozwoju rynku kredytów hipotecznych:
- wprowadzenie 7% VAT-u na nowe mieszkania,
to powoduje podwyżkę cen, to osłabia popyt na nieruchomości, spada liczba
zaciąganych kredytów, a tym samym ich łączna wartość, pogarsza się sytuacja
deweloperów, wiele klientów traci możliwość kupna mieszkania, następuje spłycenie
rynku, zmniejsza się wolumen udzielanych kredytów, to uderza w banki, w tym
AD
12059599.003.png
hipoteczne. Pojawiają się więc trudności w emisji listów zastawnych z powodu braku
podstaw do ich sprzedaży.
NADZÓR BANKOWY I GWARANTOWANIE DEPOZYTÓW
Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe
Ustawa o NBP
Statut bankowy
Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym z dnia 14 grudnia 1994 roku.
Geneza nadzoru bankowego:
Geneza powstania banków sięga doby merkantylizmu i wiąże się bezpośrednio z płynnym
rozwojem handlu. Niebezpieczeństwa, że banki będą nadużywać możliwości kreacji
pieniądza, było pierwotnym powodem powstania banków centralnych i instytucji
nadzorczych. W okresie wielkiego kryzysu gospodarczego powstało wiele obowiązujących
obecnie regulacji ostrożnościowych.
Przyczyny powstania:
- zjawisko kreacji pieniądza depozytowego, powiązane z procesem jego
dematerializacji(zmiany formy pieniądza metalowego w pieniądz papierowy),
a następnie rozrachunkowy lub elektroniczny w obrocie bezgotówkowym( zjawisko to
przyczynia się do wzrostu ryzyka płynności i wypłacalności banków),
wzrost liczby instrumentów oferowanych przez banki klientom, w tym przede
wszystkim nowoczesnych instrumentów finansowych, np. opcji(proces ten wywołuje
wzrost ryzyka, głównie cenowego, w działalności banku)
zjawisko wychodzenia przez banki poza tradycyjnie dla nich zastrzeżone segmenty
rynku finansowego, tj. na otwarty rynek usług niebankowych, np. rynek funduszy
emerytalnych(zjawisko to wywołuje pojawienie się w działalności bankowej nowych,
niebankowych rodzajów ryzyka)
Nadzór bankowy- „urząd", w ramach którego grupa ludzi wyposażona przez prawo w
odpowiednie kompetencje władcze ogranicza i dozoruje działalność podległych mu banków.
Cele nadzoru bankowego:
zapewnienie bezpieczeństwa systemu bankowego, w tym jego poszczególnych
j ednostek, tj. dążenie do zmniej szania prawdopodobieństwa powstania stanu
niebezpieczeństwa niewypłacalności banków przede wszystkim w drodze
licencjonowania działalności bankowej, kreowania właściwych regulacji
ostrożnościowych, inspekcji oraz tworzenia systemów wczesnego ostrzegania,
- przestrzeganie prze banki przepisów zewnętrznych, wewnętrznych i zasad dobrej
praktyki bankowej,
przestrzeganie warunków równej konkurencji na rynku usług bankowych.
Nadzórjest wykonywjLny przej^óżn^Jn^tytuc|e:
bank centralnyfnp. w Grecji, Holandii, Irlandii, Portugalii, Włoszech,
Ministerstwo Finansów (np. w Austrii, Szwecji),
osobny podmiot, wyodrębniony w celu sprawowania nadzoru (np. w Belgii, Danii,
Niemczech),
podmiot mieszany, składający się przykładowo z banku centralnego i Ministerstwa
Finansów( np. w Finlandii, Hiszpanii).
12059599.004.png
Niezależność nadzoru bankowego powinna przejawiać się w wymiarach:
organizacyjnym- czyli takim jego usytuowaniem i podporządkowaniem w systemie
administracji publicznej, aby nie można było poprzez decyzję, zalecenie lub inną
formę oddziaływania administracyjnego wpływać w sposób wiążący na przedmiot,
zakres oraz sposób wykonywania przez nadzór jego ustawowych uprawnień i
obowiązków,
- finansowym - zagwarantowanie takich środków na działalność, aby możliwa była nie
tylko realizacja bieżących ustawowych uprawnień i obowiązków, ale również stabilny,
planowy oraz perspektywiczny rozwój instytucji,
" programowym - swoboda ustalania przedmiotu i zakresu przeprowadzania działań
kontrolnych oraz nadzorczych - niezależność od decyzji administracji rządowej, czy
też nacisków różnych grup interesów,
metodologicznym - swoboda optymalnego wyboru metodologii, metod i technik
badania - stosowanie do potrzeb, bez ulegania doktrynie, modzie czy naciskom
podmiotów podlegających analizie.
Struktura nadzoru:
w ujęciu statystycznym, odwołującym się do struktury organizacyjnej nadzoru:
> nadzór bankowyjednoinstytucjonalny —jedna instytucja sprawuje nadzór nad
działalnością wszystkich banków,
> nadzór bankowy wieloinstytucjonalny - kilka instytucji....
w ujęciu dynamicznym, zadaniowym:
> nadzór bankowy instytucjonalny - jest wykonywany wyłącznie przez
powołane do tego celu instytucje nadzoru,
> nadzór bankowy funkcjonalny - brak jest wyodrębnionej instytucji nadzoru,
a normodawca rozszerza zadania własne istniejących już instytucji o funkcje
nadzoru nad działalnością bankową,
> nadzór bankowy mieszany - nadzór wykonywany jest przez powołaną w tym
celu instytucje wspólnie z bankiem centralnym.
wg kryterium rodzaju banków, na które oddziałuje nadzór:
> nadzór na zasadach ogólnych - odnosi się do wszystkich banków
prowadzących działalność w danym systemie, ale dostosowany przede
wszystkim do zasad funkcjonowania banków uniwersalnych,
^ nadzór szczególny ~ dotyczący banków specjalistycznych (np. hipotecznych),
uwzględniający ich specyfikę działalności,
wg kryterium zasięgu oddziaływania nadzoru na podmioty rynku finansowego:
> nadzór bankowy wąski - obejmuje wszystkie działające banki, w tym
uniwersalne i specjalistyczne,
> nadzór bankowy szeroki - obejmuje wszystkie działające banki oraz instytucje
parabankowe.
Nadzór skonsolidowany - oznacza nadzór nad grupą spółek będących instytucjami
finansowymi w szerokim znaczeniu, w tym nad grupą instytucji kredytowych (także nad
grupą o mieszanym charakterze) na podstawie skonsolidowanych danych ich sprawozdań
finansowych.
Bilans skonsolidowany powstaje przez zsumowanie danych bilansowych spółki dominującej z
danymi bilansowymi spółek zależnych odpowiednio do wielkości udziału spółki macierzystej
w kapitale własnym spółek zależnych. Dla celów konsolidacji nadzoru bierze się pod uwagę
fakt rzeczywistego uczestnictwa podmiotów w holdingu. Dla nadzoru ważne jest bowiem w
12059599.005.png
ramach dokonywanych ocen uwzględnianie sytuacji, gdy niezależne prawnie podmioty
pozostają w związkach kapitałowych i organizacyjnych z innymi samodzielnymi prawnie
podmiotami; powoduje to bowiem konsekwencje co do rozkładu ryzyka (przenoszenie się
ryzyka) oraz konsekwencje natury bezpośrednio finansowej, które powinny zostać wykazane
w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym grupy, sporządzanym przez podmiot
dominujący.
Co więcej funkcjonowanie poszczególnych jednostek tworzących grupę w różnych krajach
lub obszarach rynku finansowego rodzi problemy natury kompetencyjnej, tzn. nakładania się
miejscowych właściwości organów nadzorczych lub sporów kompetencji rzeczowej organów
sprawujących nadzór——dlatego też przyjęto zasadą nadzoru kraju macierzystego.
Przedmiotowy zakres działalności nadzoru bankowego:
- prowadzenie działalności licencyjnej (prewencja),
określanie kształtu regulacji ostrożności owych,
sprawowanie inspekcji (kontrola),
- podejmowanie działań restrykcyjnych.
Licencjonowanie działalności bankowej:
Przepisy regulujące licencjonowanie działalności banków służą zapobieganiu upadłości
banków i stratom potencjalnych deponentów.
^Proces licencjonowania:
-_ określenie warunków uzyskania licencji bankowej ł __
^_ po rozpoczęciu działalności- kontrola przepływów kapitałowych.
Są dwa modele wydawania licencji:
metoda koncesji - zezwolenie wydawane jest po spełnieniu odpowiednich warunków
przez potencjalnych założycieli i wydaniu decyzji przez właściwy organ
administracyjny,
metoda normatywna - umożliwia prowadzenie działalności bankowej każdemu, kto
stosuje się do określonych norm.
Warunkiem uzyskania licencji jest spełnienie wymagań w zakresie:
•* wysokości i jakości kapitałów,
•+ wykształcenia i doświadczenia osób przewidzianych do kierowania bankiem,
* wiarygodnego planu działania,
•ł odpowiedniej siedziby.
Kontrola przepływów kapitałowych- jej ideą jest niedopuszczenie do przejęcia banku lub
uzyskania wpływów na jego zarządzanie przez właścicieli nie zapewniających stabilności
finansowej banku. Polega to na konieczności uzyskania zgody nadzoru na nabycie kapitału
lub poinformowania go o nabyciu lub zbyciu kapitału.
Kreacja regulacji ostrożnościowych:
Zewnętrzne regulacje bankowe- ogół norm prawnych regulujących strukturę systemu
bankowego, ustrój prawny banków, ich działalność oraz stosunki prawne powstające
w związku z tą działalnością. Chodzi tu o normy o charakterze administracyjnoprawnym,
finansowym, cywilnym i karnoprawnym.
Regulacje ostrożności owe- normy prawne adresowane do instytucji finansowych, mające na
celu określenie minimalnych standardów, sprzyjających ograniczeniu nadmiernie ryzykownej
działalności instytucji finansowych, w tym banków. Pomagają określić granice
bezpieczeństwa.
Z punktu widzenia kryterium podmiotowego regulacje ostrożnościowe dzieli się na:
12059599.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin