„Dochody gminy A
w latach 1995-2000”
SPIS TREŚCI:
3. Dochody własne gminy. 28
3.1. Podatki. 32
3.2. Opłaty. 36
3.3. Inne dochody własne. 39
Rozdział II PODATKI GMIN USTALANE I POBIERANE NA MOCY ODRĘBNYCH PRZEPISÓW
1. Podatek rolny. 41
1.1. Zasady ustalania podatku. 42
1.2. Zwolnienia i ulgi podatkowe. 44
2. Podatek leśny. 46
2.1. Podstawa opodatkowania. 47
3. Podatek od nieruchomości. 48
3.1. Zasady ustalania podatku od nieruchomości. 50
3.2. Zwolnienia w podatku od nieruchomości. 53
4. Podatek od środków transportowych. 55
4.1. Zwolnienia w podatku od środków transportowych. 57
5. Podatek od posiadania psów. 57
6. Karta podatkowa. 58
7. Podatek od spadków i darowizn. 60
7.1. Podstawa i stawki podatkowe. 62
7.2. Ulgi i zwolnienia podatkowe. 64
1. Charakterystyka gminy Grabica. 66
1.1. Kierunki rozwoju gminy Grabica. 68
2. Kształtowania się dochodów gminy Grabica w latach 1994-2000. 69
3. Struktura dochodów własnych gminy Grabica w latach 1994-2000. 81
3.1. Podatek rolny. 87
3.2. Podatek leśny. 90
3.3. Podatek od nieruchomości. 91
3.4. Podatek od środków transportowych. 95
4. Realizacja dochodów Gminy Grabica w porównaniu z planem w latach
1994-2000 100
Spis tablic 107
Literatura 109
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej uznaje samorząd za podstawową formę organizacji lokalnego życia publicznego i jednocześnie stanowi zasadę jednoszczeblowego wzorca jego organizacji – gminę.
Podmiotem samorządu terytorialnego jest społeczność zamieszkała na określonym terytorium, która z mocy obowiązującego prawa zorganizowana jest w związek samorządowy – gminę. Przedmiotem działania samorządu jest wykonywanie zadań publicznych. Państwo nakłada na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek (będący jednocześnie uprawnieniem) realizowania zadań administracji państwowej.
Istnienie i rozwój samorządów terytorialnych wymaga mocnych podstaw finansowych. Samorządowe władze bez trwałych dochodów są władzami ułomnymi, a ich działania są mało skuteczne.
Zakres i rozwój zadań gminy wskazuje jednoznacznie na ich lokalny charakter. Zadania własne wychodzą naprzeciw wymogom racjonalizacji wydatków publicznych; władze gminne mają bowiem najlepsze rozpoznanie lokalnych potrzeb, mogą ustalać hierarchię celów, na które wydatkowane są środki oraz mogą nadzorować ich wykorzystanie przez jednostki wytwarzające usługi i działające na rzecz lokalnych zbiorowości. Spełnienie tych oczekiwań jest możliwe pod warunkiem zapewnienia pewnej autonomii finansowej władz samorządowych (gminnych). Wyraża się ona możliwością wyłącznego kształtowania wydatków budżetowych oraz możliwością pozostawania wypracowanych nadwyżek budżetowych na następne lata i przeznaczenie ich na różne cele według własnego uznania.
Dla autonomii finansowej kluczowym problemem pozostaje jednak sposób zasilania finansowego, czyli osiąganie dochodów. Chodzi o rozstrzygnięcie pewnych kwestii, m.in.: jakie rodzaje dochodów, zwłaszcza podatków, są pozostawione do wyłącznej dyspozycji władz samorządowych, czy te dochody są trwałe oraz jaka jest wydajność tych dochodów, a więc jaka część wydatków związana z finansowaniem zadań własnych jest pokrywana z dochodów własnych. Istotny jest również udział władz samorządowych w dochodach (podatkach) władz centralnych i na jakich zasadach partycypacja ta jest oparta oraz sposób w jaki ustalane są kryteria zasilania finansowego w formie dotacji.
Celem pracy jest przedstawienie i charakterystyka dochodów gminy, głównie dochodów z podatków lokalnych, stanowiących podstawowe źródło dochodów, a więc z podatku rolnego, leśnego, podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych, od spadków i darowizn, karty podatkowej, podatku od posiadania psów na przykładzie gminy Grabica. Na wysokość tych podatków gmina ma wpływ regulując niektóre stawki uchwałami podejmowanymi przez Radę Gminy. Prowadząc w związku z tym określoną politykę, gmina kształtuje strukturę swoich dochodów. Analizowany okres obejmuje lata 1995-2000. Całość pracy składa się ze wstępu, trzech rozdziałów oraz zakończenia.
W pracy wykorzystano literaturę przedmiotu oraz dane statystyczne publikowane przez Główny Urząd Statystyczny. Materiały źródłowe pochodzą z publikacji i opracowań gminy udostępnionych w Urzędzie Gminy Grabica. Praca została również napisana na podstawie rozmów przeprowadzonych z przedstawicielami Urzędu Gminy.
Rozdział pierwszy pracy poświęcony jest podstawowej problematyce finansów publicznych, wyjaśnia znaczenie tego pojęcia oraz charakteryzuje finanse samorządu terytorialnego jako element finansów publicznych. Przybliża również pojęcie dochodów własnych gminy.
Rozdział drugi zawiera dokładną charakterystykę tytułów podatkowych z podatku rolnego, leśnego, od środków transportowych, od nieruchomości, od spadków i darowizn, od posiadania psów, z podatku od działalności gospodarczej w formie karty podatkowej oraz dochodów z tytułu opłat, sposoby ustalania i naliczania podatku, jego poboru oraz obowiązujące regulacje prawne.
W rozdziale trzecim, obok ogólnej charakterystyki gminy Grabica, przedstawione zostało kształtowanie się dochodów tej gminy w latach 1995-2000 ze szczegółowym uwzględnieniem funkcjonowania tytułów podatkowych scharakteryzowanych w rozdziale drugim.
Rozdział I ZASADY FINANSOWANIA SAMORZĄDU GMINY
1. Podstawy prawne funkcjonowania samorządu gminy
Istnienie i rozwój samorządów lokalnych wymaga nocnych podstaw finansowych . samorząd władz bez trwałych dochodów są władzami ułomnymi, a ich działania są mało skuteczne. Stworzenie trwałych podstaw finansowych można osiągnąć przez:
1. Ustalenie udziałów władz samorządowych w dochodach władz państwowych; udziały te muszą być chronione ustawowo, a ich stawki powinny obowiązywać przynajmniej w średnich okresach.
2. Ustanowienie dodatków do podatków państwowych na powszechnie obowiązujących zasadach, co daje władzom samorządowym pewność dochodów, a jednocześnie nie narusza zasad równości ciężarów podatkowych podmiotów gospodarczych
3. Oddanie do wyłącznej dyspozycji władz samorządowych pewnych rodzajów podatków, zwanych najczęściej podatkami lokalnymi, które regulowane są przez władze centralne.
4. Ustalenie kryteriów zasilania finansowego władz samorządowych przez władze państwowe w formie dotacji.
5. Wyposażenie władz samorządowych w określony majątek, który może być istotnym źródłem zasilania finansowego zbiorowości lokalnych. Chodzi o dwa rodzaje dochodów majątkowych: dochody z praw majątkowych i dochody ze sprzedaży składników majątku związków publicznoprawnych.
Finansowe podstawy działalności władz samorządowych są również uzależnione od możliwości zaciągania pożyczek przez władze samorządowe.
Najważniejsze podstawy prawne gospodarki finansowej gminy zawiera zestaw sześciu ustaw (te ustalone w latach 1990-1993 są wielokrotnie nowelizowane):
1) ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie terytorialnym,[1] określająca najważniejsze cechy ustroju gmin (od 1 stycznia 1999 tytuł ustawy
...
beamv