zaburzenia rownowagi wodnej.pdf

ZABURZENIA RÓWNOWAGI

WODNEJ

Klinika Chorób Wewnętrznych, Nefrologii i Dializoterapii

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

PRAWA RZ Ą DZ Ą CE RÓWNOWAG Ą WODNO-ELEKTROLITOW Ą

Równowagą wodno-elektrolitową rządzą trzy prawa:

1. prawo elektrooboj ę tno ś ci płynów ustrojowych – wszystkie płyny

ustrojowe we wszystkich przestrzeniach wodnych są elektrycznie

obojętne, tzn. suma ładunków ujemnych jest równa sumie ładunków

dodatnich w danym płynie ustrojowym;

2. prawo izoosmolarno ś ci płynów ustrojowych – ciśnienie

osmotyczne płynów ustrojowych wszystkich przestrzeni wodnych jest

jednakowe;

3. prawo izojonii – dąŜność ustroju do utrzymywania stałego stęŜenia

jonów, w tym równieŜ jonów wodorowych.

Materiał edukacyjny wył ą cznie dla studentów UM w Łodzi – 2007/2008©

Skład elektrolitowy osocza i płynu pozakomórkowego jest bardzo podobny.

Natomiast skład elektrolitowy płynu śródkomórkowego róŜni się istotnie od

składu płynu pozakomórkowego:

a. głównym kationem osocza i płynu śródmiąŜszowego

(pozakomórkowego pozanaczyniowego) jest kation sodowy, a

głównymi anionami – jony chlorkowe i wodorowęglanowe;

b. głównym kationem płynu śródkomórkowego jest jon potasowy, a

głównymi anionami – jony fosforanowe i białczany.

Mimo istnienia róŜnic w łącznej ilości kationów i anionów między płynami

śródkomórkowymi i pozakomórkowymi, ich molalność jest jednakowa. Jest to

spowodowane wielkocząsteczkowym charakterem białczanów wywierających

wywierających tylko niewielkie ciśnienie osmotyczne, określane jako ci ś nienie

onkotyczne .

REGULACJA SKŁADU I OBJ Ę TO Ś CI PŁYNÓW USTROJOWYCH

Regulacja stałości środowiska wewnętrznego (czyli homeostazy ustrojowej ) polega

na utrzymaniu:

1. izohydrii – stałego stęŜenia jonów wodorowych;

2. izotonii – fizjologicznego efektywnego ciśnienia osmotycznego.

3. W warunkach prawidłowych waha się ono w wąskich granicach:

286 – 292 mHmol/kg H 2 O;

4. izojonii – fizjologicznego składu płynów ustrojowych;

5. izowolemii – fizjologicznych wielkości przestrzeni wodnych.

Stałość środowiska wewnętrznego jest wynikiem interakcji kilku mechanizmów:

1. bezpośredniej reakcji nerek i płuc przed otrzymaniem sygnałów

nerwowych lub hormonalnych (jest to tzw. autoregulacja );

2. bezpośrednim oddziaływaniem na czynność nerek i płuc bodźców

nerwowych, osmoreceptorów, chemoreceptorów, baroreceptorów i

narządów wewnętrznego wydzielania.