CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH
CZYNNIKÓW NIEBEZPIECZNYCH
ZAGROŻENIA ELEMENTAMI RUCHOMYMI I LUŹNYMI, OSTRYMI I WYSTAJĄCYMI
Bezpośredni kontakt człowieka z ruchomymi elementami maszyn, oprzyrządowania
i wyposażenia technologicznego może doprowadzić do urazów na skutek uderzenia, wciągnięcia między ruchome elementy lub zgniecenia.
Zagrożenia urazowe mogą również wystąpić w procesach technologicznych,
w których odpryskują elementy obrabianego materiału i stosowanych czynników, na przykład cieczy chłodzącej, a także odlatujące obluzowane lub zużyte części maszyn, narzędzi, oprzyrządowania i obrabiane przedmioty.
Spadające z wysokości elementy, np. na skutek wibracji, naruszenia równowagi ułożonych elementów, wykonywanych operacji (budownictwo), są również przyczyną urazów.
Osłonięcia wymagają szczególnie następujące części maszyn:
· obracające się wały, sprzęgła, wrzeciona, głowice,
· miejsca zbiegania się dwóch obracających się elementów,
· koła zębate, koła cierne, walce zgniatające, wałki pociągowe,
· części wchodzące w skład napędów i przekładni (koła, pasy płaskie lub klinowe, kliny, łańcuchy, ślimaki),
· miejsca zbiegania się zębów koła i zębatki,
· miejsca zetknięcia się korbowodu lub drążka z kołem, wykorbieniem lub tarczą,
· miejsca stykania się części wykonujących ruch prostoliniowy z częściami stałymi (stoły przesuwne, podajniki),
· miejsca między stałymi częściami maszyn a poruszającymi się dźwigniami,
· miejsce zetknięcia się walca i stołu (kruszenie, zgniatanie itp.),
· obracające się narzędzia tnące,
· narzędzia poruszające się ruchem liniowym (np. posuwisto-zwrotnym),
Przepisy wymagają osłaniania ruchomych elementów napędów maszyn i urządzeń lub zabezpieczenia ich w inny sposób.
Urządzenia ochronne można podzielić na:
a). osłony ochronne:
· mechaniczne maszyn,
· termiczne,
· dielektryczne,
b). urządzenia ochronno odległościowe:
· ogrodzenia ochronne,
· pomosty naciskowe wyłączające,
· pomosty naciskowe włączające,
· urządzenia ochronne oburęczne,
· urządzenia ochronne bezdotykowe,
· urządzenia ochronne odsuwające,
c). urządzenia blokujące;
Odległości bezpieczeństwa
Maszynę uważa się za bezpieczną, jeśli - przy eksploatowaniu zgodnie z przeznaczeniem
- jest prawdopodobne, że może być ona użytkowana, regulowana i ustawiana, utrzymywana w sprawności technicznej, demontowana i złomowana nie narażając operatora na uraz lub pogorszenie stanu zdrowia. Metody prowadzące do tego celu obejmują:
· zmniejszenie ryzyka przez wybór odpowiedniej konstrukcji;,
· urządzenia ochronne,
· informacje dotyczące użytkowania (sygnalizacja, znakowanie, instrukcje),
· środki ochrony indywidualnej,
· środki ochrony przedsięwzięte przez użytkownika (sposób pracy, środki organizacyjne zapewniające bezpieczeństwo),
Zmniejszyć lub wyeliminować ryzyko spowodowane przez maszyny można stosując odległości bezpieczeństwa, uniemożliwiające sięganie do stref niebezpiecznych.
ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z PRZEMIESZCZANIEM SIĘ LUDZI
Poziome i pionowe przemieszczanie się ludzi stwarza zagrożenie upadkiem lub poślizgnięciem, co może spowodować takie urazy jak: stłuczenia, złamania, zwichnięcia.
Przemieszczanie się ludzi podczas pracy związane jest z dojściem do stanowiska pracy i opuszczeniem go oraz z wykonaniem czynności roboczych, konserwacyjnych i naprawczych. Do tych celów służą wewnątrzzakładowe drogi komunikacyjne i transportowe, przejścia technologiczne, wejścia i dojścia do maszyn lub stanowisk pracy.
Dojścia i przejścia do urządzeń technicznych
Dojściami i przejściami do dźwignic i innych urządzeń technicznych mogą być korytarze, podesty, pomosty, galerie, schody, drabiny i klamry wykonane z materiałów niepalnych.
Teren zakładu pracy
Miejsca w zakładzie pracy, w których występują zagrożenia dla pracowników, powinny być:
· oznakowane widocznymi barwami i/lub znakami bezpieczeństwa, zgodnie z Polskimi Normami. Znaki bezpieczeństwa powinny być umieszczone zgodnie z linią wzroku - w miejscu lub w najbliższym otoczeniu określonego zagrożenia, a w przypadku ogólnego zagrożenia - przy wejściu na teren, gdzie występuje takie zagrożenie,
· wyłączone z użytkowania odpowiednim wygrodzeniem lub w inny sposób, jeśli oznakowanie barwami i/lub znakami bezpieczeństwa nie jest wystarczające dla zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika,
· zamknięte odpowiednimi pokrywami (w przypadku otworów i zagłębień) lub jeśli jest to niemożliwe, właściwe ogrodzenie i oznakowane,
· pomalowane barwami bezpieczeństwa (zgodnie z Polskimi Normami), jeżeli istnieje na przejściach zagrażających potknięciem się ,upadkiem lub uderzeniem,
· zagrodzone lub zabezpieczone w inny sposób, jeśli występuje możliwość niespodziewanego wtargnięcia pieszych na drogę.
Drogi w zakładzie pracy
Pracodawca jest zobowiązany na terenie zakładu pracy zapewnić:
· drogi komunikacyjne, transportowe, drogi dla pieszych (przejścia) i dojazdy pożarowe, które będą wykonane i oznakowane zgodnie z Polskimi Normami,
· utrzymanie dróg w stanie nie stwarzającym zagrożeń dla użytkowników (drogi i przejścia oraz dojazdy pożarowe nie mogą prowadzić przez miejsca, w których występują zagrożenia dla ich użytkowników),
· wymiary dróg i przejść odpowiednie do liczby potencjalnych użytkowników oraz rodzajów i wielkości stosowanych urządzeń transportowych i przemieszczanych ładunków,
· równą, twardą lub utwardzona nawierzchnię dróg, placów manewrowych, postojowych i składowych, dojazdów pożarowych i przejść o odpowiedniej nośności, dostosowanej do obciążenia stosowanych środków transportowych oraz przemieszczanych i składowanych materiałów (nawierzchnia dróg transportowych powinna być utwardzona, gładka, odporna na zużycie, odznaczać się dobrą przyczepnością, nie wytwarzać kurzu przy ruchu pojazdów, być niewsiąkliwa i łatwo zmywalna oraz dawać się łatwo i szybko naprawić),
· urządzenia lub inne rozwiązania techniczne zapewniające odprowadzanie wód opadowych z dróg, przejść oraz placów manewrowych, postojowych i składowych,
Podstawowe wymagania bezpieczeństwa dla dróg, przejść i dojazdów pożarowych
Dróg, przejść i dojazdów pożarowych nie wolno zastawiać materiałami, środkami transportu, sprzętem i innymi materiałami. Na skrzyżowaniach dróg powinna być zapewniona dobra widoczność.
Zalecane minimalne szerokości dróg lub zatok transportowych dla silnikowych lub bez silnikowych środków transportowych na odcinkach prostych podano w poniższej tabeli.
Minimalna szerokość drogi (cm)
Przeznaczenie drogi
dla bezsilnikowych
dla silnikowych
środków transportowych
tylko dla środków
b= a + 60 cm
transportowych
Ruch
dla środków
jednokierunkowy
b= a + 90 cm
b= a + 100 cm
i ruchu pieszego
b= 2a + 90 cm
dwukierunkowy
b= 2a + 180 cm
b= 2a + 200 cm
zakbhpdg