Kulawizna u koni - podstawy diagnostyki.pdf - Artykuły vet - ag00sia

WETERYNARIA

W PRAKTYCE

KONIE

Paweł Golonka

Szpital dla koni, Gliwice

W pierwszej części artykułu autor przedstawił zagadnienia wstępne diagnostyki kulawizn:

wywiad, oglądanie konia w spoczynku oraz w ruchu i próby zginania. W tej części zajął

się omówieniem badania palpacyjnego chorej kończyny.

Kulawizna u koni

PODSTAWY DIAGNOSTYKI – CZ. II

Badanie poprzez omacywanie polega

na systematycznej palpacji kończyny, od

kopyta w górę.

B ADANIE KOPYTA

W związku z koniecznością wywoła-

nia odpowiedniego nacisku używamy

czułek kopytowych. Przykładamy je od

ściany przedkątnej i towarzyszącego

fragmentu podeszwy, poprzez ścianę

przyśrodkową, przednią, boczną, aż

do przeciwległej ściany przedkątnej.

Wywołanie bolesności któregokolwiek

odcinka może świadczyć o lokalizacji

przyczyny kulawizny wewnątrz puszki

kopytowej. Ból może być spowodowa-

ny septycznym zapaleniem tworzywa

kopytowego, zagwożdżeniem – wtedy

zwykle bolesność ograniczona jest do

okolicy odnośnego podkowiaka, na-

gwożdżeniem – otwór wejściowy może

być początkowo dobrze zamaskowany,

zwłaszcza przy niewielkim rozmiarze

ciała obcego, lub ochwatem – jak

wspomniano, największy ból dotyczy

przedniej części kopyta i okolicy przed

grotem strzałki (bolesność przedniej

ściany nie wyklucza oczywiście two-

rzenia się ropnia w tej części). Należy

jednak wziąć pod uwagę możliwość

reakcji bólowej towarzyszącej zapale-

niu stawu kopytowego czy złamaniu

kości kopytowej. Przed przystąpieniem

do badania podeszwa kopyta powinna

być dobrze rozczyszczona. W ten spo-

sób uwidocznimy krwiaki podeszwy

lub przerwy ciągłości podeszwy i linii

białej. Otwory znajdujące się przyśrod-

kowo od linii białej mogą prowadzić do

kanału zakończonego ogniskiem ropy

(16). Oddzielenie ściany od podeszwy

na przebiegu wspomnianej linii często

związane jest z infekcją głębiej leżących

struktur. Bywa, że oddzielenie jest tak

głębokie, iż do rozpadliny można bez

przeszkód wprowadzić podkowiaka

na całą długość. Deformacje linii białej

mogą wreszcie świadczyć o istnieniu

tzw. słupka rogowego. Omacywanie

czułkami strzałki kopytowej może

wywołać reakcję w przypadku jej urazu

bądź urazu trzeszczki kopytowej, o czym

nadmieniłem w pierwszej części artyku-

łu. Obecność w podeszwie białej, mięk-

kiej tkanki, najczęściej umiejscowionej

w rowkach strzałkowych, pozwala na

rozpoznanie raka rzekomego kopyta lub

strzałki. Tkanka taka zwykle krwawi

bardzo łatwo przy dotknięciu (12). Na-

leży uważać na możliwą nadwrażliwość

podeszwy na badanie. Niektóre konie

bardzo gwałtownie reagują na badanie

palpacyjne kopyta. Należy porównać

reakcję na badanie z reakcją podczas

badania drugiej nogi. Często też konie

gwałtownie wyrywają kończynę pod-

czas pierwszego ucisku, natomiast przy

drugim i następnych nie reagują wcale.

W sytuacji uzyskania reakcji bólowej,

a niemożności dostrzeżenia jej przy-

czyny, wymagane jest wykonanie zdjęć

Fot. 1. Badanie czułkami kopytowymi.

MAJ-CZERWIEC • 3/2005

ONIE

WETERYNARIA

W PRAKTYCE

rentgenowskich palca celem wyklucze-

nia np. złamania kości kopytowej lub

trzeszczki, jak też innych schorzeń kości

oraz stawu kopytowego. Większości

chorób kopyta, zwłaszcza zapaleniom

septycznym i aseptycznym, towarzyszy

wzmożone tętnienie w tętnicach pal-

cowych. Wyczuwamy je, przykładając

palce na wysokości trzeszczek pęci-

nowych. Pęknięcie ściany bocznej lub

przyśrodkowej na granicy ze ścianą

przedkątną idące od koronki do pode-

szwy, bolesne przy ucisku, może towa-

B ADANIE PĘCINY

Badanie rozpoczynamy od omacywa-

nia na kończynie obarczonej – badamy

grzbietową i boczne powierzchnie kości

pęcinowej i koronowej, zwracając uwa-

gę na możliwe deformacje szczególnie

okolicy stawu koronowego. Dotykamy

przyśrodkowej i bocznej gałęzi prostow-

niczej więzadła zawieszającego trzeszcz-

ki pęcinowe i miejsc ich połączenia

z prostownikiem na grzbietowej po-

wierzchni pęciny. W obszarze pomiędzy

kością pęcinową a ścięgnami zginaczy

badamy naczynia krwionośne i nerwy

(10). Czasem można wyczuć blizny po

przeprowadzonej neurektomii. Same

zginacze wraz z otulającą je pochewką

ścięgnową omacujemy od dolnej grani-

cy więzadła pierścieniowego aż do ich

zniknięcia pomiędzy piętkami. Rozdęcie

pochewki ścięgnowej towarzyszy zwykle

jej zapaleniu lub schorzeniu struktur

znajdujących się w jej sąsiedztwie, np.

urazowi więzadeł skośnych i prostego

trzeszczek pęcinowych, normalnie nie-

wyczuwalnych (18). Podobne badanie

przeprowadzamy także na kończynie

podniesionej. Wykonujemy przy tym

powolne ruchy zginania i prostowania

palca. Ból temu towarzyszący może

świadczyć o zapaleniu któregoś ze sta-

wów. Prosimy pomocnika o przytrzyma-

nie nogi w okolicy stawu pęcinowego,

sami natomiast wykręcamy palec na

boki, trzymając za kopyto raz w pozycji

wyprostowanej, a raz w pozycji zgiętej.

Przyjmuje się orientacyjnie, że reakcja

bólowa podczas badania palca wypro-

stowanego świadczy o schorzeniu stawu

kopytowego, natomiast palca zgiętego

– raczej o schorzeniu stawu korono-

wego (16). W przypadku zapalenia

wymienionych więzadeł trzeszczek pę-

cinowych możemy je wyczuć pomiędzy

zginaczami a kością pęcinową.

B ADANIE STAWU PĘCINOWEGO

Badanie rozpoczynamy od omacywa-

nia zachyłków stawu pęcinowego znaj-

dujących się pomiędzy kością śródręcza

(śródstopia), końcem kości rysikowej,

więzadłami pobocznymi trzeszczek pęci-

nowych a boczną oraz przyśrodkową ga-

łęzią więzadła zawieszającego trzeszczki.

Następnie omacujemy grzbietowy zachy-

łek pochewki ścięgien zginaczy (17, 18).

Przesuwając palcem wzdłuż tylnej krawę-

dzi ścięgna zginacza powierzchownego,

usiłujemy wyczuć górną granicę więzadła

pierścieniowego stawu pęcinowego. Gra-

nica ta w warunkach prawidłowych jest

niewyczuwalna, jej stwierdzenie może

świadczyć o przykurczu wspomnianego

więzadła. Dokładnie badamy trzeszczki

pęcinowe – bolesność którejś z nich

może świadczyć o jej złamaniu. Pogru-

bienie gałęzi mięśnia międzykostnego

w miejscu ich przyczepu do trzeszczek

najczęściej dowodzi stanu zapalnego

(14). Omacując grzbietową stronę stawu

pęcinowego, należy zwrócić uwagę na

ewentualne rozdęcie torebki stawowej,

którego nie powinno się pomylić z po-

większeniem torebki podścięgnowej

ścięgna prostownika wspólnego palca.

Podobne badania wykonujemy na koń-

czynie podniesionej, starając się poprzez

odpowiedni ucisk uzyskać reakcję bólo-

wą. Zwłaszcza zapalenie mięśnia mię-

dzykostnego w miejscu jego przyczepu

do trzeszczki (trzeszczek) pęcinowych

powoduje bardzo silny ból podczas uci-

sku. Zginanie i wykręcanie stawu może

spowodować reakcję przy istniejącym

stanie zapalnym stawu, a ewentualnie

wyczuwalna krepitacja może świadczyć

o złamaniu kości. Samo ograniczenie

ﬂeksji stawu bez towarzyszącej bolesno-

ści nie jest dowodem na jakąkolwiek cho-

robę. Obrzęk torebki stawowej zdarza się

przy istniejącej osteochondrozie, chociaż

brak powiększenia stawu nie wyklucza jej

istnienia (8, 14).

B ADANIE ŚRÓDRĘCZA

Dokładnie i na całej długości oma-

cujemy ścięgna prostowników oraz

miejsce przyczepu ścięgna prostownika

promieniowego stawu nadgarstkowego

do kości śródręcza III. Następnie badamy

kości rysikowe, począwszy od okolicy

nadgarstka, przesuwając palcami w dół

kończyny. Pomiędzy nimi znajduje się

mięsień międzykostny – początkowa jego

część (1/3) jest niewyczuwalna w pozycji

pełnego obarczania nogi, schowana

pomiędzy kością śródręcza II i IV a ścię-

gnem zginacza głębokiego. Pozostałe 2/3

są łatwo dostępne (18). Silny stan zapalny

może jednakże pogrubić zarys mięśnia do

tego stopnia, że i początkowa 1/3 stanie

się dostępna palpacyjnie w tej pozycji.

Okolica przyczepu początkowego tego

mięśnia jest jednak zwykle trudno osią-

galna, będąc w całości przykrytą przez

ścięgno zginacza głębokiego. Czasem

jednak przy stanie zapalnym ucisk tej

okolicy wywołuje ból (2). Zapalenie po-

chewki nadgarstkowej ścięgien zginaczy

manifestuje się jej obrzękiem, wyczuwal-

nym tuż pod nadgarstkiem, natomiast

zapalenie głowy dodatkowej ścięgna

zginacza głębokiego może wyrażać się

zgrubieniem i bólem podczas uciskania.

Lepiej jednak wspomniane struktury

badać na kończynie podniesionej i lekko

zgiętej, kiedy ścięgna są rozluźnione (14).

Deformacje ścięgien zginaczy i bolesność

związane są zwykle ze stanem zapalnym.

Dokładna lokalizacja zwłaszcza najczę-

Fot. 2. Obrzęk okolicy nadgarstka.

rzyszyć częściowej martwicy chrząstki

kopytowej. Często z takiej szczeliny

wydobywa się krew lub od dołu ropa

(14). Po zakończeniu badania samej

puszki przesuwamy palcami po koronce.

Czasem można wyczuć miękkie, lekko

wilgotne miejsce, przez które wydostaje

się ropa nie mogąca znaleźć ujścia od

strony podeszwy. Miękka i zapadnięta

ponad ścianą przednią koronka, czasa-

mi bardzo bolesna, zdarza się podczas

przebiegu ochwatu, natomiast obrzęk

koronki może towarzyszyć zapaleniu

stawu kopytowego lub złamaniu wy-

rostka wyprostnego kości kopytowej

(4). Dwukrotnie zdarzyło mi się badać

konie z bardzo dużym obrzękiem piętek

i silną bolesnością tej okolicy. W obu

przypadkach przyczyną było ciało obce

wbite początkowo w strzałkę, które to-

rowało sobie drogę w kierunku piętek.

W jednym wypadku był to kawałek

drutu, a w drugim – ostro zakończona,

twarda drzazga. O ile badanie podeszwy

czułkami kopytowymi wykonujemy na

kończynie podniesionej, o tyle badanie

koronki najlepiej wykonać na kończynie

obciążonej i postawionej na podłożu.

MAJ-CZERWIEC • 3/2005

ONIE

WETERYNARIA

W PRAKTYCE

ściej występujących zmian w obrębie

ścięgna zginacza powierzchownego po-

zwala wstępnie określić rodzaj leczenia,

różny w zależności od umiejscowienia

deformacji. Przesuwając palcami wzdłuż

ścięgien, staramy się je od siebie rozdzie-

lić celem wykluczenia lub potwierdzenia

obecności zrostów pomiędzy ścięgnami.

Uciskając nakostniaki na kości rysikowej

lub kości śródręcza III, wywołujemy

reakcję bólową w przypadku aktywnego

procesu zapalnego. Jeśli jednak okostna

wygoiła się, to reakcja bólowa nie wy-

stępuje. Bardzo istotne znaczenie ma

badanie porównawcze, gdyż u pewnych

koni każdy ucisk będzie wywoływał ból.

Należy zatem sprawdzić reakcję kończyny

zdrowej; zwłaszcza omacywanie ścięgien

może u koni wrażliwych powodować

wyrywanie kończyny. Ucisk stosowany

podczas badania musi mieć odpowied-

nią siłę, ponieważ zbyt mocny lub zbyt

słaby uniemożliwi obiektywną ocenę

wyników.

B ADANIE OKOLICY

NADGARSTKA

Na lekko zgiętej kończynie badamy

torebki stawowe, ich wypełnienie oraz

ewentualną bolesność. Omacujemy

grzbietowe krawędzie kości tworzących

staw nadgarstkowy. U źrebiąt znaczenie

ma palpacja ścięgna prostownika wspól-

nego palców, do pęknięcia którego łatwo

dochodzi (3). Przyśrodkowo-tylna część

stawu nadgarstkowego to kanał garstka,

obrzęk lub bolesność tej okolicy mogą

wskazywać na występowanie zespołu

kanału garstka. Istotne jest zbadanie

kości dodatkowej, która dość często

ulega złamaniom. Poza tym w tej okolicy

bolesne procesy mogą być wywołane

przez chrzęstniaki tworzące się na tyl-

no-dalszej powierzchni kości promie-

niowej. Zapalenie pochewki ścięgnowej,

jej tkliwość i rozdęcie często towarzy-

szą wspomnianemu zespołowi kanału

garstka. Na grzbietowej powierzchni

nadgarstka może być wyczuwalna torbiel,

najczęściej będąca wynikiem kontuzji,

lecz mogąca współistnieć, jako ochrona

ścięgna prostownika wspólnego palca lub

prostownika promieniowego nadgarstka,

wraz z rozrostami kostnymi grzbietowej

powierzchni kości promieniowej (1, 4).

B ADANIE PRZEDRAMIENIA

Urazy zamknięte tej okolicy to zwykle

krwiaki, złamania kości promieniowej

i ﬁbro- lub osteomiopatie zginaczy, wy-

wołujące podczas badania znaczny ból.

B ADANIE ŁOKCIA

Często niebolesny twór w okolicy guza

łokciowego to wodniak torebki podskór-

nej łokcia. Może on ulegać zropieniu.

Bolesność kości łokciowej i bardzo silna

kulawizna, aż do braku obarczania chorej

kończyny, zwykle oznacza jej złamanie

(14). Brak krepitacji nie oznacza, że zła-

mania nie ma; jeśli okolica jest bolesna,

należy wykonać zdjęcia rentgenowskie

celem określenia stanu faktycznego. Nie

omawiam wykonywania zdjęć rentge-

nowskich, wspominam o tym jedynie

dlatego, że niedawno badałem dwa konie

ze złamaną kością łokciową, u których

początkowo nie wykonano zdjęć RTG,

zalecając jedynie pobyt konia w boksie.

Tak nieodpowiedzialne postępowanie

uniemożliwiło, z powodu upływu czasu,

wykonanie zabiegu osteosyntezy, przy-

wracającego sprawność kończyny. Za-

palenia i zwyrodnienia stawu łokciowego

zdarzają się niezwykle rzadko. U źrebiąt

może dochodzić do ropnego zapalenia

tego stawu w trakcie przebiegu kulawki

– wyczuwalna jest wtedy powiększona

torebka stawowa. Manipulacja stawem

łokciowym może wywołać krepitację

towarzyszącą złamaniu kości ramiennej.

Przy podejrzeniu złamania badanie nale-

ży przeprowadzić niezwykle delikatnie!

B ADANIE STAWU

barkowego. Kaletka znajduje się po-

między guzkami większym i mniejszym

kości ramiennej. Jej zapalenie bywa

także samoistne. Znieczulenie kaletki

nie musi przynieść efektu w przypadku

zapalenia również wspomnianego przed

chwilą ścięgna. U niektórych koni ka-

letka może komunikować się z torebką

stawu. Manipulacja podniesioną koń-

czyną dotyczy odwodzenia oraz zginania

i prostowania stawu barkowego. W tym

celu trzymamy kończynę w okolicy

przedramienia. Określamy w ten spo-

sób ruchomość stawu. W przypadku

podejrzenia złamania badanie należy

wykonywać ostrożnie (6).

B ADANIE KOŃCZYNY

MIEDNICZNEJ

Badanie to odbywa się analogicznie jak

kończyny piersiowej, od kopyta do stawu

skokowego.

B ADANIE STAWU SKOKOWEGO

Rozpoczynamy je od badania kończyny

obciążonej. Powiększenie objętości stawu

BARKOWEGO I ŁOPATKI

Badanie przeprowadzamy na koń-

czynie obciążonej, rozpoczynając od

identyﬁkacji grzebienia łopatki. Jest

on wyznacznikiem do badania mięśni

nad- i podgrzebieniowego. Do ich atroﬁi

dochodzi wkrótce po porażeniu nerwu

nadłopatkowego. Złamania kości łopatki

zdarzają się po kopnięciach i są trudne

do stwierdzenia w badaniu palpacyjnym.

Delikatna manipulacja stawem barko-

wym może być pomocna dla uzyskania

krepitacji; czasem trzeba posiłkować się

stetoskopem. Staw barkowy jest niewy-

czuwalny, osiągnąć go można za pomocą

igły punkcyjnej. Natomiast punktem

łatwo dającym się wymacać jest guzek

większy kości ramiennej ( tuberculum

majus ). Dogłowowo od niego biegną

mięśnie dwugłowy ramienia i ramien-

no-głowowy (10). Oba mogą być łatwo

manipulowane. Jednak zawsze należy

porównać wyniki badania z przeciwle-

głą kończyną. Uwaga: konie cierpiące

na przewlekłą kulawiznę kończyny

piersiowej zwykle wykazują wzmożoną

tkliwość okolicy barku prawdopodobnie

z powodu nieprawidłowego obarczania

chorej nogi i zbytniego przy tym napina-

nia mięśni (4)! Pogrubione ścięgno mię-

śnia dwugłowego leżące wewnątrz niego

wskazuje na zapalenie ścięgna, któremu

może towarzyszyć zapalenie kaletki

– bursa intertubercularis – oddzielającej

ścięgno mięśnia dwugłowego od stawu

Fot. 3. Obrzęk stawu skokowego.

stępowo-goleniowego jest bardzo często

wyrazem występującej osteochondrozy

(14). Stanom zapalnym mogą jednakże

ulegać liczne w tej okolicy pochewki

ścięgnowe. Wymaga to uwzględnienia

w diagnozie różnicowej. Omacujemy

kości tworzące dalsze piętra stawu sko-

kowego; zgrubienia i deformacje mogą

oznaczać zaawansowany proces zwyrod-

nieniowy określany potocznie mianem

„szpat”. Bardzo duży i bolesny obrzęk

stawu nasuwa podejrzenie złamania

którejś z kości stępu. Podeszwową część

stępu badamy, rozpoczynając od guza

piętowego. Ścięgna tej okolicy są lepiej

MAJ-CZERWIEC • 3/2005

ONIE

WETERYNARIA

W PRAKTYCE

dostępne przy kończynie podniesionej.

Na szczególną uwagę zasługuje ścięgno

zginacza powierzchownego, które może

ulec oderwaniu od swojego przyczepu

na guzie piętowym i dyslokacji na stronę

boczną lub przyśrodkową. Wyczucie tego

stanu jest możliwe zwykle tylko wkrótce

po urazie, następowy obrzęk utrudnia

badanie. Urazy guza piętowego prowadzić

mogą do pojawienia się pipaka. Mianem

tym określa się zapalenie kaletki pod-

skórnej guza piętowego (7, 13).

B ADANIE PODUDZIA

Dokładnie omacujemy bliższą część

kości piszczelowej – bolesna reakcja

krzyżowego przedniego. Niemożność

rozprostowania kończyny i jej obarcze-

nia, a także silny obrzęk kolana zdarzają

się przy zwichnięciu rzepki w kierunku

dystalnym. Spada ona z miejsca swojego

prawidłowego położenia i tkwi pomiędzy

kością udową a piszczelową, blokując

wykonanie jakiegokolwiek ruchu (11).

Powiększenie stawu udowo-rzepkowego

zdarza się przy osteochondrozie oraz

urazach rzepki. Bardzo duży ból może

wystąpić przy złamaniu rzepki.

B ADANIE UDA

Dokładnie badamy mięśnie tej okolicy,

starając się wyczuć ewentualną atroﬁę,

miopatie lub tkliwość.

Omacywaniu podle-

gają głównie mięsień

dwugłowy uda, mię-

sień czworogłowy oraz

mięśnie półbłoniasty

i półścięgnisty (18).

Zwłaszcza bolesność

tych ostatnich w 1/3

dalszej może świadczyć

o ewentualnej ﬁbro-

miopatii, zaś zapalny

obrzęk może stanowić

następstwo zastrzyków

domięśniowych. Atro-

ﬁa mięśni czasem wy-

stępuje jako schorzenie

pierwotne, najczęściej

jednak ma charakter

wtórny i jest to wynik niepełnego obar-

czania chorej nogi. Od strony przyśrod-

kowej staramy się określić jakość tętna na

tętnicy udowej. Tętnica ta leży w rynience

pomiędzy mięśniami najdłuższym a grze-

bieniowym. Brak tętna lub tętno ledwo

wyczuwalne pozwala podejrzewać trom-

bozę tętnicy biodrowej zewnętrznej (4).

Złamanie kości udowej powoduje często

duży obrzęk jej okolicy. Czasem wyczu-

walny jest rozległy wylew krwi, a ostrożna

manipulacja kończyną pozwala usłyszeć,

lub częściej wyczuć, krepitacje.

B ADANIE MIEDNICY

mogąc obciążyć chorej nogi. Złamania

panewki mogą być często diagnozowane

per rectum . Koń najczęściej nie jest w sta-

nie w ogóle obciążyć kończyny (9, 14).

Znieczulenia diagnostyczne omówione

zostaną w trzeciej części artykułu.

Piśmiennictwo

1. Auer J.A., Diseases of the carpus , Vet Clin

No Am, 1980.

2. Baker B.E., Current concepts in the dia-

gnosis and treatment of musculotendinous

injures , Med Sci Sports Exer, 1984.

3. Cattlin J.E., Rupture of the tendon of the

extensor carpi radialis muscle in the horse ,

VM/SAC, 1964.

4. Colahan P.T. i wsp., Equine Medicine

and Surgery, 4th ed. , AVP Inc., Goleta,

1991.

5. Denny H.R., The surgical treatment of

fractures of the olecranon in the horse , Eq

Vet J 1, 1976.

6. Dyson S., Shoulder lameness in horses,

4th ed. , Lea & Febiger, Philadelphia,

1987.

7. Gabel A.A., Lameness caused by inﬂam-

mation in the distal hock , Vet Clin No

Am, 1980.

8. Haynes P.F., Diseases of the metacarpo-

phalangeal joint and metacarpus , Vet Clin

No Am, 1980.

9. Jeffcott L.B., Pelvic lameness in the horse ,

Eq Pract, 1982.

10. Krysiak K., Anatomia zwierząt, Tom 1,

2 , PWN, Warszawa 1981.

11. McIlwrright C.W., Warren R.C., Di-

stal luxation of the patella in the horse ,

JAVMA 181, 1982.

12. Moyer W., Therapeutic principles of

diseases of the foot , Proc. 27th Ann Mtg

AAEP, 1982.

13. Phillips T.N., Unusual hock problems ,

Proc 32nd Ann Mtg AAEP, 1986.

14. Stashak T.S., Adam’s Lameness in

Horses, 4th ed. , Lea & Febiger, Phila-

delphia, 1987.

15. Szabuniewicz M., Titus R.S., Rupture

of the peronius tertius in the horse , VM/

SAC, 1967.

16. Szeligowski E., Weterynaryjna dia-

gnostyka chirurgiczna Kulczyckiego ,

PWRiL, Warszawa 1993.

17. Weaver J.C.B. i wsp., Radiographic

anatomy of soft tissues attachements in

the equine metacarpophalangeal and

proximal phalangeal region , Eq vet J 24,

1992.

18. Wissdorf H i wsp., Praxisorientierte

Anatomie des Pferdes , M&H Sharper

Alfeld, Hannover 1998.

Fot. 4. Pęknięcie ściany przyśrodkowej kopyta spowodowane martwicą chrząstki kopytowej.

świadczyć może o niepełnym spiralnym

złamaniu. Istotne znaczenie ma badanie

zginaczy stawu skokowego i prostowników

stawów palca oraz ich ścięgien, aż do guza

piętowego. Przy przerwaniu mięśnia strzał-

kowego trzeciego ścięgno piętowe wspólne

jest pofałdowane podczas podnoszenia

kończyny, a podudzie wygląda, jakby było

skrócone. Brak napięcia ścięgna jest bardzo

łatwo wyczuwalny, nie pozostawiając wąt-

pliwości co do rozpoznania (15).

B ADANIE KOLANA

Najprościej badanie kolana zacząć od

guzowatości kości piszczelowej i biegną-

cych ku górze więzadeł rzepki. Wypeł-

nienie przestrzeni pomiędzy więzadłami

może oznaczać obrzęk stawu udowo-pisz-

czelowego. Zwiększenie objętości stawu

można wyczuć również zaraz za więzadłem

przyśrodkowym rzepki w miejscu wyko-

nywania punkcji przyśrodkowego uchyłka

stawu udowo-piszczelowego. Obrzęk

uchyłka bocznego czasem wyczuwalny jest

z boku kończyny, w przestrzeni pomiędzy

kością udową a piszczelową. U konia obie

części stawu udowo-piszczelowego nie

mają komunikacji pomiędzy sobą (10).

Powiększenie stawu najczęściej występuje

przy uszkodzeniu łąkotek lub więzadła

I STAWU BIODROWEGO

Omacujemy muskulaturę okolicy sta-

wu biodrowo-krzyżowego. Po upadkach

i urazach może dojść do nadwichnięcia

w obrębie tego stawu, można wtedy

wykazać asymetrię prawej i lewej strony.

Dokładnie badamy guzy biodrowe – po

uderzeniach np. o drzwi boksu możliwe

jest ich złamanie. Miednica dostępna

jest też poprzez badanie rektalne i jej

złamania mogą być w ten sposób dia-

gnozowane. Staw biodrowy jest trudno

dostępnym stawem. Przy zwichnięciu

stawu biodrowego kończyna wygląda na

krótszą, koń zaś w ruchu „upada”, nie

lek. wet. Paweł Golonka

Szpital dla koni

44-121 Gliwice, ul. Starogliwicka 105

MAJ-CZERWIEC • 3/2005

Kulawizna u koni - podstawy diagnostyki.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: