montarz i dobór przewod ów.doc

MONTAŻ I EKSPLOATACJA INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ W OBIEKTACH

1. PODSTAWA PRAWNA

a.       Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126), z późniejszymi zmianami;

b.       Rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 14.12.1994 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 15, poz. 140 z późniejszymi zmianami);

c.       Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. Nr 74, poz. 836, z późniejszymi zmianami);

d.       PN-IEC 60364 Wieloarkuszowa (i wieloczęściowa) norma pt. Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych;

e.       Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z dnia 4 czerwca 1997 r. z późniejszymi zmianami);

f.         Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 września 2000 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców (Dz. U. Nr 85, poz. 957 z późniejszymi zmianami)

g.       Zasady wiedzy technicznej.

2. WAŻNIEJSZE WYMOGI WG POZYCJI b. i c.:

W instalacjach elektrycznych należy stoso­wać (wg b.):

1)              złącza instalacji elektrycznej budynku, umożliwiają­ce odłączenie od sieci zasilającej i usytuowane w miejscu dostępnym dla dozoru i obsługi oraz za­bezpieczone przed uszkodzeniami, wpływami at­mosferycznymi, a także ingerencją osób niepowo­łanych,

2)              oddzielny przewód ochronny i neutralny, w obwodach rozdzielczych i odbiorczych,

3)              urządzenia ochronne różnicowoprądowe lub odpo­wiednie do rodzaju i przeznaczenia budynku bądź jego części, inne środki ochrony przeciwporażenio­wej,

4)              wyłączniki nadprądowe w obwodach odbiorczych,

5)              zasadę selektywności (wybiórczości) zabezpieczeń,

6)              przeciwpożarowe wyłączniki prądu,

7)              połączenia wyrównawcze główne i miejscowe, łączące przewody ochronne z częściami przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji budynku,

8)              zasadę prowadzenia tras przewodów elektrycznych w liniach prostych równoległych do krawędzi ścian i stropów,

9)              przewody elektryczne z żyłami wykonanymi wy­łącznie z miedzi, jeżeli ich przekrój nie przekracza 10 mm2,

10)           urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej.

Inne zalecenia, to (wg b.):

1)     Jako uziomy instalacji elektrycznej należy wykorzystywać metalowe konstrukcje budynków, zbrojenia fundamentów oraz inne metalowe elementy umieszczone w niezbrojonych fundamentach stano­wiące sztuczny uziom fundamentowy.

2)     Dopuszcza się wykorzystywanie jako uziomy in­stalacji elektrycznej metalowych przewodów sieci wo­dociągowej, pod warunkiem zachowania wymagań Polskiej Normy dotyczącej uziemień i przewodów ochronnych oraz uzyskania zgody jednostki eksploatu­jącej tę sieć.

3)     Instalacja piorunochronna powinna być wykonana zgodnie z Polską Normą dotyczącą ochrony odgromowej obiektów budowla­nych.

4)     Instalacja odbiorcza w budynku i w samo­dzielnym lokalu powinna być wyposażona w urządze­nia do pomiaru zużycia energii elektrycznej, usytuowa­ne w miejscu łatwo dostępnym i zabezpieczone przed uszkodzeniami i ingerencją osób niepowołanych.

5)     W budynku wielorodzinnym liczniki pomiaru zu­życia energii elektrycznej należy umieszczać poza loka­lami mieszkalnymi, w zamykanych szafkach.

6)     Prowadzenie instalacji i rozmieszczenie urządzeń elektrycznych w budynku powinno zapew­niać bezkolizyjność z innymi instalacjami w zakresie odległości i ich wzajemnego usytuowania.

7)     Główne, pionowe ciągi instalacji elektrycznej w budynku wielorodzinnym, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej należy prowadzić poza miesz­kaniami i pomieszczeniami użytkowymi, w wydzielo­nych kanałach lub szybach instalacyjnych, zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi wymagań w tym za­kresie.

8)     Przewody i kable elektryczne należy pro­wadzić w sposób umożliwiający ich wymianę bez po­trzeby naruszania konstrukcji budynku.

Kontrole okresowe budynków (wg c.):

W celu właściwego użytkowania budynku należy przeprowadzać kontrole okresowe, które powinny być przeprowadzane w porze wiosennej.

Osoba przeprowadzająca kontrolę okresową bu­dynku (osoba dozoru) powinna przed jej rozpoczęciem zapoznać się z protokołami z poprzednich kontroli, z protokołami odbioru robót remontowych wykonanych w budynku w okresie od poprzedniej kontroli, zgłoszeniami użyt­kowników lokali dotyczącymi usterek, wad, uszkodzeń lub zniszczeń elementów budynku.

Protokoły sporządzane w wyniku kontroli okreso­wych powinny zawierać określenie:

1.        stanu technicznego elementów budynku objętych kontrolą,

2.        rozmiarów zużycia lub uszkodzenia elementów,

3.        zakresu robót remontowych i kolejności ich wyko­nywania,

4.        metod i środków użytkowania elementów budynku narażonych na szkodliwe działanie wpływów at­mosferycznych i niszczące działanie innych czynni­ków,

5.        zakresu nie wykonanych robót remontowych zaleconych do realizacji w protokołach z poprzednich kontroli okresowych.

Do protokołów, o których mowa w ust. 4, w razie potrzeby należy dołączyć dokumentację graficzną wy­konaną w toku kontroli.

Niezależnie od kontroli okresowych, właściciel budynku może przeprowa­dzać przeglądy robocze mające na celu określenie sta­nu przygotowania budynku, urządzeń i instalacji do użytkowania w okresie zimowym.

Okresowej kontroli, o której mowa w art. 62 ustawy Prawo budowlane, podlegają elementy budynku narażone na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działanie czynników występujących podczas użytkowania, których uszkodzenia mogą powodować zagrożenie dla:

1) bezpieczeństwa osób,

2) środowiska,

3) konstrukcji budynku.

Dokumentacja eksploatacyjna

Należą do niej:

1.       Książka obiektu budowlanego, wydana po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie;

2.       Instrukcja obsługi, np. urządzeń i instalacji elektrycznych;

3.       Badania okresowe, próby i ekspertyzy (instalacji i urządzeń elektrycznych, gazowych, instalacji kominowych – otworów dymowych i wentylacyjnych) i inne.

3.     ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ BUDYNKÓW MIESZKALNYCH I UŻYTECZNOŚCI PBLICZNEJ

1.         Przyłącze - klasyczne występuje w linii napowietrznej, od najbliższego słupa linii napowietrznej do
budynku, przewodami w izolacji lub kablem ziemnym od tego słupa. W przypadku linii napowietrznej
na słupie z przyłączem powinna być ochrona od przepięć atmosferycznych, zapewniająca obniżenie
napięcia udarowego poniżej poziomu wytrzymałości aparatury i urządzeń zainstalowanych w złączu.

2.         Złącze - najczęściej jako ZK3a, kable rozdzielcze w układzie otwartego pierścienia, typu YAKY
4x120 mm2 lub o większym przekroju, w układzie sieciowym TN-C. Przejście na układ TN-C-S albo w
złączu lub w RG. W obwodach kabli rozdzielczych w złączu stosuje się podstawy bezpiecznikowe ze
zwieraczami. Umożliwia to zmianę lokalizacji punktu otwarcia pierścienia. W obwodzie głównej WLZ
stosuje się bezpieczniki topikowe, przemysłowe, o charakterystykach gG lub gL. W tym przypadku
od ZK do zacisku głównego połączenia wyrównawczego należy prowadzić przewód CC, o wymaganym przekroju.

3.         Rozdzielnica główna - z reguły w układzie TN-C-S, pięcioszynowa. Jeżeli przejście z układu TN-C
następuje w RG, to przewód PEN ze złącza wprowadza się na szynę PE i szynę tę mostkuje się z
szyną N. Od szyny PE do zacisku głównego połączenia wyrównawczego należy prowadzić przewód
CC, o wymaganym przekroju. WLZ-ty najczęściej zabezpiecza się rozłącznikami bezpiecznikowymi
(z wkładkami bezpiecznikowymi małogabarytowymi, typu G01 i G02, np. serii R300) montowanymi
na szynie TH35. W RG montuje się I. stopień ochrony (kategoria B) przeciwprzepięciowej, z reguły z
ogranicznikami przepięć w postaci odgromników. W obwodach krótkich WLZ (poniżej 10 m) montuje
się elementy sprzęgające, zapewniające poprawną współpracę ograniczników I i II stopnia (o indukcyjności około 7,5 mH). Uwaga: może wystąpić potrzeba dobezpieczenia ograniczników przepięć bezpiecznikami topikowymi, zarówno na I jak i na II stopniu ochrony przeciwprzepięciowej.

4.         WLZ - w każdej klatce schodowej budynku mieszkalnego powinien być, co najmniej jeden WLZ do zasilania mieszkań, następny do maszynowni dźwigu (windy) i WLZ na potrzeby ogólne (oświetlenie klatki schodowej, strychu, pralni, suszarni, piwnic). Te ostatnie dwa WLZ są opomiarowane łącznie. Rozwiązania mogą być również inne. Od WLZ potrzeb mieszkaniowych w danej klatce, na każdej kondygnacji odchodzą obwody zasilania poszczególnych mieszkań (lokali), poprzez zabezpieczenia przed licznikowe i licz­niki energii elektrycznej. W mieszkaniach instaluje się skrzynki rozdzielcze obwodów mieszkaniowych. Minimalna liczba obwodów mieszkaniowych: jeden obwód oświetleniowy, co najmniej jeden obwód gniazd wtykowych ogólnego przeznaczenia, jeden obwód gniazd wtykowych w łazience, je­den obwód gniazd wtykowych kuchni, jeżeli jest kuchenka elektryczna, to wydzielony obwód dla niej. Podobnie jest z przepływowym podgrzewaczem wody, zlokalizowanym w łazience lub kuchni oraz oddzielne obwody do innych stacjonarnych odbiorników większej mocy. Ograniczniki przepięć stop­nia II. (kategorii C) montuje się w mieszkaniowych skrzynkach rozdzielczych. Wszystkie te obwody zabezpiecza się wyłącznikami nadmiarowo-prądowymi, a niektóre z nich dodatkowo wyłącznikami różnicowoprądowymi wysokoczułymi (obligatoryjnie obwód gniazd wtykowych w łazience i przepły­wowy podgrzewacz wody w łazience, fakultatywnie obwody gniazd wtykowych w kuchni i inne obwo­dy).

5.         Rozdzielnice obwodów odbiorczych - stosowane są w budynkach użyteczności publicznej, po jednej
na każdej kondygnacji lub kilka (w dużych budynkach). Do każdej z nich dochodzi odrębna WLZ. W
tych rozdzielnicach, oprócz wyłączników nadmiarowo-prądowych instalacyjnych i/lub silnikowych po­
szczególnych obwodów odbiorczych montuje się ograniczniki przepięć II. stopnia ochrony przeciw-­
przepięciowej, w postaci ochronników i ewentualnie bezpieczników topikowych dobezpieczających.

Z reguły w tych budynkach montuje się oddzielną instalację zasilającą sprzęt teleinformatyczny (komputery, serwery i in.). Z reguły z RG wyprowadza się jeden obwód do rozdzielnicy pomocniczej, z której wyprowadza WLZ(ty) do rozdzielnic piętrowych zasilania sprzętu teleinformatycznego. Zabezpieczenia obwodów odbior­czych od przepięć i przetężeń w tych rozdzielnicach są podobne do stosowanych rozwiązań w rozdzielni­cach piętrowych ogólnych. Rozdzielnice te zasilają wyłącznie gniazda wtykowe do zasilania sprzętu telein­formatycznego. Gniazda te posiadają odpowiednie oznakowania a wtyczki do nich nie pasują do gniazd ogólnego zastosowania i odwrotnie: wtyczki urządzeń i sprzętu ogólnego zastosowania nie pasują do gniazd „komputerowych".

6.              Wymogi dla instalacji elektrycznej w łazience

a)       strefy 0, 1,2, 3

b)       Wolno instalować w poszczególnych strefach:

-         w strefie 0 tylko odbiorniki przeznaczone specjalnie do użytkowania w wannie, zasilane napięciem SELV do 12 V prądu przemiennego i 30 V prądu stałego i o stopniu ochrony IPX7,

-         w strefie 1 tylko podgrzewacze wody, o stopniu ochrony IPX5,

-         w strefie 2 tylko podgrzewacze wody, o stopniu ochrony IPX4 oraz oprawy oświetleniowe II klasy ochronności,

-         w strefie 3 tylko gniazda wtykowe zasilane napięciem SELV lub z transformatora separa­cyjnego (II klasa ochronności) lub gniazda o stopniu ochrony IPX1 zasilane z obwodu do­...