Eksperyment: do obozu zorganizowanego na odludziu (40 km do najbliższego miasta) \\v\\ieziono grupę 13-letnich chłopców, którzy się nie znali. Losowo rozdzielono ich do dwóch grup W okresie 48 godzin z przypadkowo dobranych osób wykształciły się już grupy. Wskaźnikami istnienia grup było to, że: - pojawiła się struktura (lepsi, gorsi; silniejsi, słabsi);
- pojawiły się normy (nazwa grypy, tajemnice grupy). Powtórnie rozdzielono te grupy i ich przetasowano, znowu po 48 godzinach pojawiły się dwie nowe grupy. Wywołano konflikt: po powrocie z wędrówki jedna z grup zastała stół, na którym był przygotowany posiłek kompletnie zdemolowany. Jedna grupa posądziła o to członków drugiej grupy, co nie było prawdą ponieważ zrobili to eksperymentatorzy. Wytworzyła się bójka. Muzafer Sherif próbował różnych sposobów rozwiązywania konfliktu:
• Przez spotkanie liderów i negocjacje (kompromis, ugoda). Wzięto liderów grup, którzy próbowali się ułożyć w obecności prowadzących obóz. Gdy to się udało liderzy po powrocie do swoich grup uznani zostali za zdrajców i przestali być liderami. Tak dzieje się często, gdy konflikt jest bardzo ostry.
• Próbowano rozładować konflikt przez zawody sportowe. Zorganizowano zawody, m. in. przeciąganie liny, gdzie wszyscy mogli brać udział, nie tylko reprezentacja. Nic to nie dało, konflikt narósł. Jest tak zwykle gdy jedni wygrywają, a drudzy przegrywają. Znamy problem kibiców.
• Zorganizowano ognisko, jako że kultura, muzyka są sposobem na rozładowanie konfliktu.
Również nie przyniosło to efektu. Ognisko wykorzystano do przygadywania, złośliwości. Wówczas badacze wpadli oni na pomysł, którego jak dotąd nikt nie podważył, choć jest niezwykle trudny do zrealizowania:
• Stworzenie wspólnego celu i zrealizowanie go. Jest to najlepszy sposób na znaczne złagodzenie
konfliktu. Wykonano dwa eksperymenty związane z piciem i zjedzeniem:
- Uszkodzono wodociąg (obóz był w stanie Okłahoma, gdzie dominuje bardzo gorący klimat w USA). Grupy musiały podzielić się odcinkami linii wodociągowej, którą należało w całości sprawdzić i naprawić. Naprawiono uszkodzenia.
- Ciężarówka, dowożąca żywność zepsuła się (fikcyjnie) wiele kilometrów od obozu. Chłopcy musieli przyciągnąć tę ciężarówkę aby móc zdobyć jedzenie. Użyto liny. Każdą część liny ciągnęła inna grupa. Po upływie pewnego czasu grupy wymieszały się. Według Muzafera Sherifa to był koniec konfliktu. Wspólna interakcja zmierzająca do realizacji celu, była tym, co likwiduje konflikty.
To co dzieje się z różnymi konfliktami w Europie właśnie polega na stawianiu sobie wspólnych celów i to powoduje, że przestajemy być w konflikcie nawet z tymi, z którymi konflikt był bardzo ostry. Np. stosunek Polaków do Niemców - niezwykle fascynujące zjawisko dla psychologa. Zwykle bardzo trudno jest znaleźć wspólny cel, gdy strony są bardzo zwaśnione (Kossowo). Ustanowienie pozytywnego celu dla grup pozostających w konflikcie jest niezwykle trudne, ale II w. św. dowodzi, że kraje pozostające w konflikcie potrafiły współpracować w walce z Niemcami (Francuzi i Anglicy). Widać więc, że wspólny cel daje się realizować, a wspólne działania przyczyniają się do pojawienia się tolerancji w stosunku do innych (działalność Ojca Świętego ma taki charakter).
Aby osiągnąć cele trzeba wykonywać zadania grupowe. Czasem trudno jest ocenić co jest celem, a co zadaniem. Wydaje się, że zadanie jest podporządkowane celowi. Ważne są dwie rzeczy:
• w przypadku zadania grupowego musi ono być podzielne na sensowne części,
• a każdą z tych części może realizować inny członek grupy. Zadanie grupowe musi być zadaniem, którego osiągnięcie jest związane z sensownym podziałem czynności związanych z rozwiązywaniem na części tak aby każda z tych części mogła być realizowana przez innego członka grupy.
Psych. spol. 13-14 strona 3
man1957