sample_pdf1.pdf
(
378 KB
)
Pobierz
07 - Rozdzial 07.p65
Rozdzia³ 7
Objawy kliniczne
neurologicznych powik³añ
niedomogi krêgos³upa
Zespo³y i objawy uszkodzenia
uk³adu nerwowego
Roman Mazur, Magdalena Nowaczewska, Tomasz Pa³ka
Procesy patologiczne o ró¿nej etiologii, powoduj¹ce przeci¹¿enia lub uszko-
dzenia uk³adów bêd¹cych sk³adowymi osi cia³a podporowego, miêniowego,
nerwowego i zasilaj¹cego, prowadz¹ do naruszenia jej dynamicznej, resorowo-
-sprê¿ynowej konstrukcji. Po wyczerpaniu siê mechanizmów autoregulacyjnych
i kompensuj¹cych dochodzi do deformacji osi cia³a. Konsekwencj¹ tego stanu jest
niedomoga krêgos³upa.
Przeci¹¿enie uk³adów sk³adowych osi cia³a powoduje jej zniekszta³cenie, wy-
wo³ane mechanizmem podra¿nienia czêci tkanek, które wchodz¹ w jej sk³ad.
Dotyczy to przede wszystkim miêni, ciêgien i tkanki ³¹cznej. Skutkiem tego jest
ich przewlek³e napiêcie. Pozosta³a czêæ tkanek jest w stanie ci¹g³ego rozlunie-
nia. Powoduje to brak równowagi statycznej w tkankach. Napiête tkani s¹ gorzej
ukrwione i od¿ywione. Stan ten prowadzi do pog³êbiania siê deformacji osi, co
z kolei powoduje niedomogê krêgos³upa.
Przebieg niedomogi krêgos³upa mo¿e byæ remituj¹cy lub przewlek³y, zale¿nie
od stanu mechanizmów samoreguluj¹cych gdy siê wyczerpi¹, dochodzi do
powik³añ ze strony uk³adu nerwowego.
Ostry, nag³y pocz¹tek niedomogi krêgos³upa z równoczesnymi zaburzeniami
neurologicznymi wi¹¿e siê z urazem lub procesem zapalnym. Nierzadko takie
rozumowanie jest mylne, poniewa¿ nag³oæ wyst¹pienia objawów nak³ada siê na
ju¿ obecne zmiany, na istniej¹c¹ patologiê kr¹¿ka miêdzykrêgowego, zmiany de-
formacyjno-wytwórcze itp. Zatem przyczyn¹ nag³ego wyst¹pienia objawów w wie-
lu przypadkach jest tak zwany mechanizm spustowy. Proces chorobowy zaostrza
siê, sprawiaj¹c wra¿enie ostrego incydentu.
49
Neurologiczne powik³ania niedomogi krêgos³upa
Prawid³owo zebrany wywiad, poparty badaniem radiologicznym, najczêciej
rozstrzyga w¹tpliwoci.
Wskutek d³ugotrwa³ej, utrwalonej deformacji osi cia³a krêgos³up, który dot¹d ni-
czym pancerz os³ania³ uk³ad nerwowy, przestaje byæ dla niego przyjazny. Powsta³e
zmiany wytwórczo-zwyrodnieniowe w postaci dziobów, klamer, przewê¿eñ otwo-
rów miêdzykrêgowych oraz zaburzeñ patologicznych w obrêbie dysku i otaczaj¹cego
piercienia ciêgnistego uciskaj¹ na tkankê nerwow¹ i zaopatruj¹ce j¹ naczynia.
Nale¿y pamiêtaæ, ¿e zmiany w krêgos³upie i towarzysz¹ce im powik³ania neuro-
logiczne mog¹ byæ rezultatem d³ugotrwa³ej patologii w koñczynach dolnych, struk-
turach pasa biodrowego i/lub barkowego.
Przeci¹¿enie uk³adów tworz¹cych o cia³a powoduje jej zniekszta³cenie, które
prowadzi do niedomogi krêgos³upa, a w konsekwencji do powik³añ ze strony uk³a-
du nerwowego. W zwi¹zku z tym nasuwaj¹ siê pytania:
jakich zespo³ów neurologicznych nale¿y siê spodziewaæ;
jak bêdzie siê kszta³towaæ obraz powik³añ neurologicznych w zale¿noci od
lokalizacji niedomogi krêgos³upa.
Zespo³y neurologiczne towarzysz¹ce niedomodze krêgos³upa
W diagnostyce uk³adu nerwowego istotn¹ rolê odgrywa rozpoznanie zespo³o-
we, które opiera siê na twierdzeniu, ¿e struktury tkanki nerwowej produkuj¹
specyficzn¹ dla siebie czynnoæ. Znaj¹c j¹, mo¿na zidentyfikowaæ strukturê, czy-
li zespó³ objawowy jej przypisany. Takie rozumowanie u³atwia badaj¹cemu loka-
lizacjê uszkodzonej struktury poprzez deficyt neurologiczny.
Podejcie uk³adowo-zespo³owe nie zawsze prowadzi do zlokalizowania uszko-
dzonej struktury nerwowej. W praktyce klinicznej czêsto wystêpuj¹ trudnoci,
poniewa¿ poszczególne elementy nerwowe (zespo³y) poprzez sprzê¿enie zwrotne
tworz¹ ca³oæ; ta wzajemna wspó³praca mo¿e maskowaæ zaburzon¹ czynnoæ.
Analogicznie jak w orkiestrze, niekiedy trudno jest rozpoznaæ grê poszczegól-
nych instrumentów, szczególnie, gdy brzmi¹ bardzo podobnie.
D³ugoletnia praktyka i talent badaj¹cego pozwalaj¹ omin¹æ pozornie niemo¿-
liwe do pokonania trudnoci.
W przebiegu niedomogi krêgos³upa wyró¿nia siê trzy grupy powik³añ neuro-
logicznych, tworz¹cych doæ ³atwo rozpoznawalne zespo³y, które wiadcz¹ o pod-
ra¿nieniu lub uszkodzeniu tkanki nerwowej. Klinicznie wystêpuj¹ zespo³y
uciskowo-naczyniowe:
korzeniowe lub wielokorzeniowe na przyk³ad ogona koñskiego;
rdzeniowe sto¿ka koñcowego;
pnia mózgu, mó¿d¿ku i p³atów potylicznych.
50
Objawy kliniczne neurologicznych powik³añ niedomogi krêgos³upa
Zespo³y korzeniowe
Zespo³y korzeniowe nale¿¹ do najpowszechniej wystêpuj¹cych objawów niedo-
mogi krêgos³upa. Pod wzglêdem czêstoci uk³adaj¹ siê w nastêpuj¹cej kolejnoci:
lêdwiowo-krzy¿owe;
szyjne;
piersiowe.
Objawy ogólne
Ból
przebiega wzd³u¿ anatomicznego toru korzenia. Przy ucisku korzeni lêdwio-
wo-krzy¿owych ból promieniuje do koñczyny dolnej. Ucisk korzeni szyjnych wywo-
³uje bóle promieniuj¹ce do koñczyny górnej. Korzenie piersiowe obejmuj¹ po³owiczo
klatkê piersiow¹, dlatego bóle w tym odcinku maj¹ charakter opasuj¹cy. Ból jest szcze-
gólnie silny na pocz¹tku choroby i ma charakter rw¹cy. Nasila siê on przy pochyla-
niu, g³êbokim oddychaniu, napinaniu t³oczni brzusznej parciu, kaszlu i kichaniu.
Czêsto nasilenie to wystêpuje noc¹, uniemo¿liwiaj¹c sen. Chodzenie, zmiana pozycji
cia³a, a tak¿e rozci¹ganie korzeni oraz ucisk wzd³u¿ korzenia wzmagaj¹ ból.
Fizjologiczny kszta³t krêgos³upa
ulega zniekszta³ceniu (wyrównanie lordozy,
hiperlordoza, skolioza itp.). Mówi siê o deformacji osi cia³a.
Ruchomoæ
krêgos³upa
u
chorego z bólami korzeniowymi jest ograniczona.
Miênie
przykrêgos³upowe
na wysokoci wyjcia chorobowo zmienionego
korzenia s¹ napiête po jednej lub po obu stronach. Chory odnosi wra¿enie, jakby
mia³ ograniczaj¹cy ruchy gorset.
Dwufazowoæ przebiegu klinicznego
Faza podra¿nieniowa
wystêpuje w pocz¹tkowym okresie. Cechuje j¹ ból ko-
rzeniowy, zniekszta³cenie krêgos³upa, wzmo¿one napiêcie miêni przykrêgos³u-
powych. Nie ma objawów ubytkowych.
Faza ubytkowa
objawia siê po krótszej lub d³u¿szej fazie podra¿nieniowej.
Deficyt czynnoci ruchowych jest zwykle niewielki.
Je¿eli uszkodzenie obejmuje jeden korzeñ, to zaburzenia czucia mog¹ nie wy-
stêpowaæ wynika to z dachówkowatego u³o¿enia unerwienia korzeniowego.
To samo dotyczy czucia, które w koñczynach powinno mieæ charakter pasów,
a w obrêbie klatki piersiowej jest po³owiczo opasuj¹ce. Czêsto ból korzeniowy
i objawy niedomogi krêgos³upa ustêpuj¹, a deficyty ruchowe i czuciowe cofaj¹ siê
wolno albo pozostaj¹ na sta³e.
Objawy szczegó³owe
O rozpoznaniu, który korzeñ jest podra¿niony lub uszkodzony, decyduj¹ przede
wszystkim objawy kliniczne. Korzeñ identyfikuje siê na podstawie: toru bólowe-
go, zaburzeñ czucia, ubytku sprawnoci ruchowej i si³y miêniowej.
51
Neurologiczne powik³ania niedomogi krêgos³upa
Zespo³y korzeniowe lêdwiowo-krzy¿owe.
Najczêstszym powik³aniem
neurologicznym towarzysz¹cym niedomodze krêgos³upa s¹ zespo³y korzeniowe
S
1
, L
5
, L
4
.
Zespó³ uszkodzenia korzenia S
1
.
Ból promieniuje wzd³u¿ korzenia S
1
. Niedo-
w³ady miêni nigdy nie s¹ ca³kowite. Ubytek si³y dotyczy miênia poladkowego
wielkiego po stronie uszkodzenia. Objawia siê obni¿eniem fa³du poladkowego
oraz niewielkim os³abieniem zginania podeszwowego stopy. Stwierdza siê trud-
noci w stawaniu na palcach. Odruch skokowy bywa os³abiony albo zniesiony.
Zakres zaburzeñ czucia przedstawiono na rycinie 7.1A. W ostrym okresie wystê-
puj¹ objawy rozci¹gowe i uciskowe korzenia.
Objaw Laseguea prostowanie podudzia przy zgiêtym udzie. Ból jest usytu-
owany przykrêgos³upowo, przy wyjciu korzenia. Wystêpuje przy uciskaniu
wzd³u¿ przebiegu korzenia (punkty uciskowe Valleixa).
Zespó³ uszkodzenia korzenia L
5
.
Ból promieniuje wzd³u¿ korzenia. Wystêpu-
je niedow³ad przy grzbietowym prostowaniu palucha (objaw Kugelberga) i stopy.
Zakres zaburzeñ czucia przedstawiono na rycinie 7.1B. W okresie ostrym stwierdza
siê objawy rozci¹gowe i uciskowe.
Zespó³ uszkodzenia dwóch korzeni L
5
, S
1
.
Poza wymienionymi wy¿ej obja-
wami stwierdza siê objaw Laseguea odwróconego, znany jako objaw Fajersztaj-
na-Krzemickiego. Wystêpuje tak¿e objaw Neriego ból korzeniowy oraz odru-
chowe zgiêcie kolana po stronie zmienionej chorobowo podczas przyginania g³owy
do klatki piersiowej. Ból pojawia siê w miejscu wyjcia korzenia. Nierzadko ob-
wody uda i podudzia s¹ mniejsze oraz dochodzi do zwiotczenia miêni ³ydki po
stronie uszkodzonego korzenia.
Zespó³ uszkodzenia korzenia L
4
.
Ból promieniuje wzd³u¿ korzenia L
4
, nasila
siê przy zginaniu podudzia (objaw rozci¹gowy Mackiewicza), stwierdza siê os³a-
bienie si³y miênia piszczelowego przedniego, opadanie stopy, chód koguci lub
brodz¹cy (korzeniowe pora¿enie nerwu strza³kowego).
Wskutek niedow³adu miênia czworog³owego wstawanie z pozycji siedz¹cej
jest utrudnione, odruch kolanowy jest os³abiony, rzadziej zniesiony.
Zaburzenia czucia przedstawiono na rycinie 7.1C.
Zespó³ wielokorzeniowy ogona koñskiego.
Wystêpuje asymetryczny nie-
dow³ad koñczyn dolnych (silniej wyra¿ony w czêciach odsiebnych), typowe s¹
opadaj¹ce stopy z chodem kogucim lub brodz¹cym. Stwierdza siê asymetriê
zaburzenia czucia o typie korzeniowym, któremu w ostrym okresie towarzyszy
rw¹cy ból, promieniuj¹cy wzd³u¿ toru korzeniowego oraz zaburzenia zwieraczy
pêcherza moczowego trudnoci lub niemo¿noæ oddawania moczu. Ponadto
wystêpuj¹ objawy rozci¹gowe Laseguea i Fajersztajna-Krzemickiego.
Zespo³y korzeniowe szyjne.
Symptomy, podobnie jak w zespo³ach korzenio-
wych lêdwiowo-krzy¿owych, zale¿¹ od tego, który z korzeni jest uszkodzony.
52
Objawy kliniczne neurologicznych powik³añ niedomogi krêgos³upa
S
1
Rycina 7.1A.
Zespo³y czucia korzeniowego w zakresie lêdwiowo-krzy¿owym; czucie korzeniowe S
1
L
5
Rycina 7.1B.
Zespo³y czucia korzeniowego w zakresie lêdwiowo-krzy¿owym; czucie korzeniowe L
5
53
Plik z chomika:
kinia38sport
Inne pliki z tego folderu:
Essex Karen - Królowa.rtf
(1165 KB)
Dored Elisabeth - Piłat i Nazarejczyk.pdf
(907 KB)
Dored Elisabeth - Kochałam Tyberiusza.pdf
(2193 KB)
Crowley John - Póżne lato.pdf
(712 KB)
Crowley John - Aegipt 1 - Samotnie.pdf
(1797 KB)
Inne foldery tego chomika:
Audiobooki
Bajki Disneya (klasyka)
Dokumenty
Filmy
Galeria
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin