ETAPY PROCESU BADAWCZEGO
1etap sformułowania problemu badawczego wyróżniamy tu:
#etap sytuacji problemowej,
#etap formułowania problemu.
Dla sytuacji problemowej istotnym elementem jest zetknięcie się człowieka z trudnością wraz z uświadomieniem sobie jej charakteru. Są to takie trudności, których nie możemy przezwyciężyć mimo posiadanego, odpowiedniego przygotowania fachowego. Ustalenia problemu badawczego wymaga, ustalenia kryteriów, którymi są: potrzeby nauki i potrzeby praktyki. Istnieje w tym zakresie pewne ogólne wskazanie takie jak:
*temat badań powinien dotyczyć spraw aktualnych,
*temat powinien dotyczyć spraw związanych z poprzednim doświadczeniem badacza,
*każde badanie naukowe powinno wnosić do teorii coś nowego
2etap formułowanie hipotez roboczych. Hipoteza robocza jest koniecznym i Pierwszem elementem badania jakiegokolwiek wycinka rzeczywistości. Hipoteza robocza będąc założeniem przypuszczalnym zależności, jakie zachodzą między zmiennymi jest propozycja odpowiedzi na pytanie zawarte w przyjętym problemie
3.Etap Ustalenia zmiennych i wskaźników umożliwiają dokonanie pomiaru, określenie stopnia nasilenia zjawiska, częstotliwości występowania zjawisk jak i określenia wpływu zmiennych niezależnych na zależne
4etap określenie terenu badawczego i badanej populacji. Znajomość terenu badań, ustalenie liczebności grupy badanej w oparciu, o która będą prowadzone badania prowadzić może do uzyskania wyników, obarczonych mniejszym lub większym błędem.
5etap Dobór metod i technik. W badaniach pedagogicznych badacz posługuje się wieloma technikami i metodami badawczymi, które musza być dostosowane do specyfiki przedmiotu badań, sformułowanych problemów jak i możliwości realizacyjnych
6etap przeprowadzenie badań zasadniczych i zebranie potrzebnych informacji
7etap Opracowanie wyników badań przeprowadzenie analizy ilościowo- jakościowej, wyprowadzenie na tej podstawie wniosków i uogólnień
HIPOTEZA BADAWCZ stwierdzenie, co, do którego istnieje pewne prawdopodobieństwo, że jest właściwym rozwiązaniem sformułowanego wcześniej problemu badawczego. Hipoteza to założenie a nie wniosek! Hipotezy są oczekiwanymi przez badacza wynikami planowanych badań. W badaniach empirycznych wyróżniamy:
*Hipotezę Główną, która powinna być powierzana z myślą przewodnią pracy i odnosić się do sformułowanego problemu głównego. Jej poprawne postanowienia jak i możliwość jej zweryfikowania ma podstawowe znaczenie dla wartości podjętych badań.:
*Hipotezy szczegółowe, które odnoszą się do problemów szczegółowych i są dopełnieniem hipotezy głównej. Hipotezą nazywa się przypuszczenie o związku zależności danych zjawisk od innych lub o związku pojęć o znaczeniu ustalonym. Treścią jest założony związek powszechny i konieczny między dwoma czynnikami składnikami i procesami. Hipotezami są wszelkie twierdzenia częściowo tylko uzasadnione, domysł, za pomocą, którego tłumaczymy dane faktyczne, domysł w postaci uogólnienia osiągniętego na podstawie danych wyjściowych. Hipoteza ma postać zdania warunkowego.
Cechy hipotez:
1Tłumacze poznane fakty.
2. Jest molwa do zweryfikowania.
3. Dotyczy istotnych problemów dla danej nauki.
4. Jest zdaniem wysoce prawdopodobnym, którego słuszność wstępna polega na niesprzeczności z udowodnionymi już twierdzeniami
5. Jest jednoznacznie i dostatecznie sformułowana.
6. Możliwa do zweryfikowania metodami specyficznymi dla danej dyscypliny naukowej
WSKAŹNIK pewna właściwość, po której poznajemy, że dane zjawisko wystąpiło. Wskaźnikiem mogą być: - wypieki na twarzy – trzęsące się ręce – obrączka. Każdy wskaźnik, aby mógł pełnić swoje funkcje musi być zjawiskiem obserwowanym.
Rodzaje wskaźników W zależności od charakteru powiązania wskaźnika z właściwością wskazywaną dzielimy je na: - wskaźnik definicyjny wskazuje na rodzaj powiązania wskazywaną wartością. Za ich pomocą definiowana jest cecha mająca być przedmiotem badania np. ilość otrzymanych wyborów
* wskaźniki empiryczne, mówimy wtedy, gdy zarówno cecha wskazywana jak i wskaźnik daje się zaobserwować np. posiadanie instrumentu muzycznego.
*wskaźnik inferencyjny, nie definiuje zjawiska wskaźnikowego o wystąpieniu danego zjawiska wnioskujemy w sposób pośredni tzn. informujemy ze dane zjawisko zaszło, choć miało ono charakter właściwości ukrytej. W badaniach pedagogicznych nie zawsze można posługiwać się jednym wskaźnikiem. Nie, kiedy zachodzi potrzeba wykorzystania innych wskaźników lub ich kombinacji:
a) wskaźniki definicyjno-empiryczne
b) w. inferencyjno-definicyjne
c) w. empiryczno-inferencyjne
d) w. empiryczno-definicjno-inferencyjne
EKSPERYMENT Wg. W. Zaczyński- eks. jest metodą naukowego badania określanego wycinka rzeczywistości polegającej na wywołaniu lub tylko zmienianiu przebiegu procesów przez wprowadzenie do nich jakiegoś nowego czynnika i obserwowaniu zmian powstałych pod jego wpływem. Charakter eksp. polega na wprowadzeniu do wybranego układu zbiorowości społecznej, zjawiska lub procesu- zmiennej niezależnej. Celem ekip. Jest wykrycie związków przyczynowo – skutkowych między zmienną niezależną a elementami badanego układu. Rezultatem ekip. Są zawsze określone zmiany.
Rodzaje technik eksperymentalnych
1-Technika jednej grupy
* pomija całkowicie klasy kontrolne
* zastosowanie dwukrotnych badan początkowych jednorazowych badan końcowych
* końcowy wynik badań zależy w dużej mierze od czynnika czasu.
2-Technika grup równoległych inaczej tech. grup porównawczych zakłada konieczność uwzględnienia dwojakiego rodzaju klas porównawczych i określonych czynników eksperymentalnych badań początkowych i końcowych. Technika ta jest stosowana w dydak. i teorii wychowania.
3-Technika rotacji inaczej tech. podziału krzyżowego. Poszczególne elementy badań eksperymentalnych wykorzystuje się w sposób bardziej wybiórczy: - wykorzystuje się jednakowi klasy ekip. I kontrolne, - wprowadzamy na przemian ten sam czynnik eksperymentalny, - nauczanie w klasach porównawczych przez jednego tego samego nauczyciela.
4-Technika Salomona – eliminująca niektóre słabe strony poprzednio omówionych technik jest połączeniem tech. dwóch grup równoległych. W jej klasycznej postaci z jednocześnie dodatkowo wprowadzonymi grupami eksp. i kontrol. W których nie przeprowadza się pomiaru wstępnego, lecz tylko pomiar końcowy. – jedną dodatkową wprowadzoną do badań grupę poddaje się oddziaływaniu tego samego czynnika ekip. co w grupie eksperymentalnej, - technika ta składa się z 2 grup eksperymentalnych i 2 grup kontrolnych, przy czym druga z grup eksp. pełni przede wszystkim funkcje kontrolną wobec pierwszej, dzięki temu istnieje możliwość sprawdzenia w jakimś stopniu badanie wstępne mogą wpływać na końcowy wynik eksperymentu
TECHNIKA BADAWCZA ogranicza się do czynności pojedynczych badania, jest podporządkowana metodzie, której służy
METODA BADAWCZA sposób poznawania celowo dobrany i zaplanowany. Każda metoda ma szereg możliwych wariantów technik badawczych
NARZĘDZIE BADAWCZE środki pomocnicze badania, które ułatwiają poznanie danej rzeczywistości, a jednocześnie chronią badacza przed błędami jednostronności i subiektywności
PROBLEM BADAWCZY pytanie o naturę badanego zjawiska o istotę związków miedzy zdarzeniem lub istotami cechami, procesów to uświadomienie sobie trudności z wyjaśnieniem, rozumieniem określonego fragmentu rzeczywistości Rodzaje pytań badawczych:
1) pyt. dopełnienia- teoria wiąże pewne pojecie z cała rodziną pojęć
2) pyt. Rozstrzygnięcia-teoria jest nieokreślona
3) pyt. Ilościowe- teoria mówi, ze jedne zjawisko wpływa na inne
TYPY BADŃ PED.-przedmiotem badan peda. Jest przede wszystkim świadoma działalność pedagogiczna, a wiec procesy wychowania, nauczania i uczenia się, i cele, treści, przebieg, metody, organizacje
TYPOLOGIE BADAN PEDAGOG. ZE WZGLĘDU
1)CEL
*badania teoretyczne to wszelkie poznanie zmierzające do gromadzenia wiedzy teoretycznej pozwalająca budować uogólnienie generalizujące prawa rozwoju i przemian badanej rzeczywistości. W każdym badaniu opartym na doświadczeniu oraz każdym jednostkowym badaniu dostarcza elementów teoretycznych danej dyscypliny
*badania weryfikacyjne to próba sprawdzenia skutków zastosowanych rozwiązań skutków działania jakiegoś układu, to także poszukiwanie cech, właściwości zdarzeń i procesów badaniach zmiany jest tylko przedmiot badan, nieznany jego skutków i przebiegu. Szukamy odpowiedzi na pytania; jak? Jakie?
*badania diagnostyczne-najpowszechniejsze określają stan rzeczy lub zdarzenie, badania diagnostyczne stosujemy, gdy znamy objawy i skutek, a szukamy przyczyn (źródeł, okoliczności)
2) Z PUNKTU WIDZENIA PRZEDMIOTU NAUKOWEGO POZNANIA
*badania opisowe maja za przedmiot pojedyncze zjawiska indywidualne zdarzenia, których wyjaśnienia są jednoznaczne np. badania statystyczne. Owocem tego badania jest opis sprawozdawczy
*badania wyjaśniające szukają związków miedzy cechami, poszukują różnych możliwości: wyjaśnienia, są wielowątkowe, poszukują przyczyn głównych i wtórnych, dominujących, uzupełniających
3) Z PUNKTU WIDZENIA ORGANIZACJI
*badania zespołowe rozproszone SA po różnych instytucjach a wyspecjalizowanych zadaniach wzajemnie uzupełniających się i dopełniających. Kieruje takimi badaniami sztab ludzi. Cechą charakterystyczną jest podział problemów badawczych miedzy zespołami
*badania terenowe-wywodzą się z tradycyjnej szkoły badań socjologicznych, kiedy to zespół ludzi obejmował badaniami pewien teren, środowisko. Badania terenowe mają mniejszy, ściśle określony teren góry wyznaczone ze względu na jakieś jego cechy. Przebieg jest ściśle zaprogramowany i kontrolowany. Zespół jest starannie dobrany i przygotowany. Charakteryzuje się wysokim stopniem jednolitości warsztatowej i standaryzowanymi narzędziami badań.
*badania powtarzalne-służy badaniom zmian jakiejś cechy pod wpływem celowo wprowadzonego czynnika do badanego układu lub pod wpływem naturalnego upływu czasu i naturalnych okoliczności
4) ZE WZGLĘDU NA PROCEDURE BADAWCZĄ
*badania instytucji
*badania zbiorowości
*badania zjawisk i procesów-Odgrywają tu rolę zarówno czynniki organizacyjne jak zróżnicowanie przedmiotowe
5)ZE WZGLĘDU NA METODYKĘ
* badania ilościowe-przedmiotem badań może być wszystko to, co daję się, więc w formie wymiernej i co daję się zliczyć zmierzyć ocenić i oszacować
*badania jakościowe-polegają na bezpośredniej obserwacji jednostek lub wspólnego przebywania z przedmiotem będącym naszym zainteresowaniem. Celem jest próba zrozumienia sposobu myślenia, zachowania i postępowania badanych i chęć poznania ich uczuć
ZMIENNE Z BADA. PED. Są próba uszczegółowienia problemów badawczych, jaki zamierza się rozwiązać oraz hipotez, które badacz pragnie potwierdzić bądź odrzucić. Problematyka badawcza odnosi się do relacji między zmiennymi. Zmienną niezależna oznaczamy dużą liczba X. Zmienną zależną oznaczamy Y, jeżeli badana przez nas właściwość przybiera, co najmniej dwie wartości, to jest ta zmienna. W...
sjordana