Prof. ndzw. dr hab. Teresa Kamińska Mikroekonomia
MIKROEKONOMIA – WYKŁAD DLA STUDIÓW DOKTORANCKICH W ZAKRESIE PRAWA
Program:
1. Na czym polega ekonomiczne myślenie (znaczenie teorii ekonomicznej, racjonalność i korzyść własna)
2. Mechanizm rynkowy. Popyt i podaż (analiza popytu i podaży, równowaga rynkowa, autoregulacja równowagi)
3. Polityka mikroekonomiczna rządu (ceny gwarantowane, podatki, dotacje, limity, cła, dumping)
4. Teoria konkurencji: koszty produkcji, konkurencja doskonała, monopol, konkurencja niedoskonała
5. Teoria gier i teoria ryzyka
Literatura:
1. E. Mansfield, Podstawy mikroekonomii, Zasady, przykłady, zadania,
Agencja Wydawnicza, Warszawa 2000
2. T. Kamińska, B. Kubska-Maciejewicz, J. Laudańska-Trynka, Teoria podejmowania decyzji przez podmioty rynkowe, Wyd. UG, wydania od 2000 r
3. Z. Dach, Mikroekonomia dla studiów licencjackich, Synaba, Kraków 2005
4. B. Czarny, Podstawy ekonomii, PWE, Warszawa 2004
5. R.F. Frank, Mikroekonomia jakiej jeszcze nie było, GWP, Gdańsk 2007
Ekonomia jest nauką o dokonywaniu wyborów dotyczących gospodarczej sfery życia na tle sprzeczności między potrzebami i możliwościami ich realizacji.. Wyboru dokonuje konsument, przedsiębiorstwo, rząd, inwestor, pracodawca, pracobiorca, organizacja, także pozarządowa.
Potrzeby ludzkie są nieograniczone i zawsze większe od możliwości ich zaspokojenia. Wynika to bezpośrednio z faktu ograniczoności zasobów czynników wytwórczych, której konsekwencją jest zjawisko rzadkości.
Podmioty gospodarujące dokonują ciągłego wyboru wariantów wykorzystania czynników wytwórczych będących w ich dyspozycji. Wybór ten łączy się z ponoszeniem kosztu alternatywnego, którym jest utrata najlepszej, niewybranej możliwości zastosowania posiadanych zasobów oraz czas, dlatego można go też określić jako koszt utraconych możliwości lub korzyści.
Zależności między rzadkością, wyborem i kosztem alternatywnym pokazuje graficznie krzywa możliwości produkcyjnych, zwana też krzywą transformacji. Nachylenie tej krzywej to krańcowa stopa transformacji MRT określająca, o ile należy zmniejszyć produkcję jednego dobra, aby zwiększyć produkcję drugiego dobra o jednostkę (coś za coś – ang. trade off).
Możliwości produkcyjne poszczególnych podmiotów nie są określone raz na zawsze. Ich wzrost lub spadek powoduje odpowiednie przesunięcie KMP.
Krzywa możliwości produkcyjnych KMP
spódnice
Zatrudnienie
Produkcja
spodnie
0
1
2
3
4
5
9
12
14
15
0 5 10 15 spodnie
Gospodarka jest to mechanizm prowadzący do alokacji czynników wytwórczych między konkurencyjne zastosowania oraz do dystrybucji dochodu. Dzięki temu mechanizmowi można odpowiedzieć na fundamentalne pytania ekonomii:
1. co i ile produkować?,
2. jak produkować?,
3. dla kogo produkować?
Wszystkie wyprodukowane dobra stanowią produkt narodowy, a w ujęciu pieniężnym dochód narodowy.
Od końca XIX wieku ekonomia zajmuje się również innymi ograniczeniami - oprócz rzadkości zasobów – wpływającymi na wybory podmiotów rynkowych. Należą do nich instytucje, rozumiane jako wzorce i normy postępowania wyznaczone przez zwyczaje, moralność i prawo. Instytucje te ograniczają wybory ekonomiczne ze względu na przyzwyczajenia człowieka lub przez swoją represyjność.
Metoda ekonomii
OBSERWACJA
TEORIA
Zmiana definicji i/lub hipotez
Pojęcia, definicje, klasyfikacja
Uogólnienia informacji, czyli hipotezy (INDUKCJA)
Wyprowadzenie wniosków (DEDUKCJA)
Usunięcie błędu logicznego
Test empiryczny – konfrontacja z rzeczywistością
(KRYTYKA NAUKOWA)
Test logiczny poprawności wnioskowania
Falsyfikacja
Brak falsyfikacji
Niespójność logiczna
Poprawność logiczna
Odrzucenie teorii i zastąpienie jej teorią konkurencyjną
Przejściowa wartość teorii
Obieg okrężny dóbr i pieniądza
Rynek to proces uzgadniania wszelkich warunków dostaw i zakupu (rodzaj, ilość i cenę dóbr i usług, formę zapłaty, warunki transportu i gwarancji). Istotą mechanizmu rynkowego są nie zakłócane ingerencją organów administracji państwowej procesy dostosowawcze popytu i podaży, w rezultacie których dochodzi do wykształcenia się ceny i wielkości równowagi w określonym czasie i przestrzeni geograficznej. Dla istnienia rynku niezbędne jest występowanie co najmniej dwóch podmiotów wymiany, tj. producenta – sprzedawcy i konsumenta – nabywcy. Współcześnie nawiązywanie stosunków wymiennych może odbywać się za pomocą telefonu, faxu lub internetu.
Popyt to wielkości zgłaszanego zapotrzebowania na dane dobro przy każdym z poziomów cen tego dobra, którą nabywcy są skłonni i są w stanie zakupić w danym czasie, przy założeniu, że inne czynniki wpływające na popyt pozostają bez zmian (ceteris paribus). Jego ilustracją graficzną ilustracją jest - na ogół - opadająca krzywa popytu.
baryłka 150
ropy w $ 125
100
50
30
25
20
10
1973 1990 1995 2000 .05 .06 01.08 05.08 08.08 09.08 lata
Wielkość popytu (rozmiary popytu), ilustrowana punktem na krzywej popytu, oznacza wielkość zapotrzebowania przy danym poziomie ceny. Opadający przebieg krzywej popytu jest ilustracją prawa popytu, mówiącego, iż wielkość popytu zmienia się w przeciwnym kierunku do zmiany ceny, tj. gdy cena spada, wielkość popytu rośnie i vice versa. Jeśli zmienia się cena danego dobra, z analizy graficznej zmian w sferze popytu dokonuje się przesuwając się po krzywej popytu; zmiana któregoś z tzw. czynników pozacenowych, powoduje przejście na nową krzywą popytu.
W rezultacie popyt na dane dobro jest funkcją ceny dobra, dochodu kupujących, poziomem cen dóbr substytucyjnych i komplementarnych, liczbą nabywców (ich strukturą wieku, płci, wykształcenia, zawodów), preferencji nabywców (upodobania, gusty wynikające z tradycji, zwyczaje, naśladownictwo, moda), oczekiwania co zmiany cen i dochodów, sytuacja gospodarcza i polityczna kraju.
...
anmaria53