Biuletyn_1-2_2008.pdf
(
6706 KB
)
Pobierz
20095147 UNPDF
N R 1 – 2 ( 8 4 – 8 5 )
sstyczeń–luty
2 0 0 8
b i u l e t y n
Bezpłatny dodatek: płyta DVD z ilmami
„Żołnierze wyklęci“
i „Losy niepokornych“
b i u l e t y n
instytutu Pamięci narodowej
WierNi testameNtoWi
Polski niePodległej
numer indeksu 374431
nakład 15000 egz.
cena 8 zł
(w tym 0% VAT)
instytutu Pamięci narodowej
WiN
WiN
WierNi testameNtoWi
Polski niePodległej
oddZiaŁy iPn
adresy i teleFony
BIAŁYSTOK
ul. Warstatwa 1a, 15-637 Białystok
tel. (0-85) 664 57 03
GDAŃSK
ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia
tel. (0-58) 660 67 00
fax (0-58) 660 67 01
KATOWICE
ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice
tel. (0-32) 609 98 40
KRAKÓW
ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków
tel. (0-12) 421 11 00
LUBLIN
ul. Szewska 2, 20-086 Lublin
tel. (0-81) 536 34 01
ŁÓDŹ
ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź
tel. (0-42) 616 27 45
POZNAŃ
ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań
tel. (0-61) 835 69 00
RZESZÓW
ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów
tel. (0-17) 860 60 18
SZCZECIN
ul. K. Janickiego 30, 71-270 Szczecin
tel. (0-91) 484 98 00
WARSZAWA
pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa
tel. (0-22) 530 86 25
WROCŁAW
ul. Sołtysowicka 21a, 51-168 Wrocław
tel. (0-71) 326 76 00
BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Kolegium: Jan Żaryn – przewodniczący,
Łukasz Kamiński, Kazimierz Krajewski, Filip Musiał,
Barbara Polak, Leszek Próchniak, Jan M. Ruman, Jacek Żurek
Redaguje zespół: Jan M. Ruman – redaktor naczelny (tel. 0-22 431-83-74), jan.ruman@ipn.gov.pl
Barbara Polak – zastępca redaktora naczelnego (tel. 0-22 431-83-75), barbara.polak@ipn.gov.pl
Jacek Żurek – sekretarz redakcji (tel. 0-22 431-83-55), jacek.zurek@ipn.gov.pl
Piotr Życieński – fotograf (tel. 0-22 431-83-95), piotr.zycienski@ipn.gov.pl
sekretariat – Maria Wiśniewska (tel. 0-22 431-83-47), maria.wisniewska@ipn.gov.pl
Projekt graiczny: Krzysztof Findziński; redakcja techniczna: Andrzej Broniak;
łamanie: Tomasz Ginter; korekta: Anna Kaniewska
Adres redakcji: ul. Hrubieszowska 6a, Warszawa
Adres do korespondencji: ul. Towarowa 28, 00-839 Warszawa
www.ipn.gov.pl
Druk: „2 K” s.c., ul. Płocka 35/43, 93-134 Łódź
oddZiaŁy iPn
adresy i teleFony
B I U l E T Y N
NR 1–2 (84–85)
STYCZEń–luTY
2008
SPIS TREŚCI
n
prolog
Filip Musiał – Wierni testamentowi Polski niepodległej ............................... 3
n
roZMoWY BIUlETYNU
Największa opozycja antykomunistyczna – o Zrzeszeniu „Wolność
i Niezawisłość“ z Wojciechem Frazikiem, Januszem Kurtyką
i Tomaszem Łabuszewskim rozmawia Barbara Polak........................ 13
n
KOMENTARZE HISTORYCZNE
Kazimierz Krajewski – Podziemie poakowskie na Mazowszu.......................... 44
Michał Wenklar – Oddział Jana Jandzisia „Sosny”........................................ 58
Tomasz Łabuszewski – Grodzieński WiN – paradoksy i sprzeczności............. 64
Piotr Łapiński – Amnestia 1947 roku na Białostocczyźnie............................. 71
Zbigniew Nawrocki – Brygady Wywiadowcze (1940–1946)........................... 78
Tomasz Balbus – Operacja „Radwan”................................................................ 86
Elżbieta Jakimek-Zapart – Proces IV Zarządu Głównego WiN.......................... 95
Igor Hałagida – Między dezinformacją a rzeczywistością.......................... 104
n
SYlWETKI
Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki – „Zagończyk” – Franciszek Jaskulski .............109
Maciej Korkuć – Siedem wyroków śmierci dla „Zapory” ........................... 115
Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski – „Huzar” – Kazimierz Kamieński ........ 124
n
dOKuMENTY
Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski – Warszawa 1945 ............................... 130
Teodor Gąsiorowski – „Odpluskwianie” ........................................................... 137
Wojciech Frazik – Zamierzamy pokazać sylwetkę tego „bohatera”…......... 143
Filip Musiał – Propaganda w akcie oskarżenia przeciwko
II Zarządowi Głównemu WiN ................................................................. 146
n
RElACJE I WSPOMNIENIA
Wiesława Ralska – Wspomnienia z procesu II Zarządu Głównego WiN ....... 155
Stanisław Dąbrowa-Kostka – Wyciągam P-38… ................................................. 160
n
EpIlog
Wojciech Frazik – Operacja „Cezary“ ............................................................. 167
n
PAMIęć
Krzysztof Szwagrzyk – Ekshumacje ..................................................................... 171
n
KSIążKI
......................................................................................................... 177
n
RECENZJE
...................................................................................................... 183
n
WYdARZENIA
............................................................................................... 187
n
POlEMIKI
..................................................................................................... 198
INSTYTuTu PAMIęCI NAROdOWEJ
Fot. ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Tarnowie – Oddział w Wierzchosławicach
KOMENTARZE HISTORYCZNE
Filip.Musiał, IPN Kraków
WIERNI TESTAMENTOWI
POlSKI NIEPOdlEGŁEJ
ZRZESZENIE „WOlNOŚć I NIEZAWISŁOŚć”
„Warunki życia obywatela polskiego dalekie są od tego obrazu, któ-
ry mieli przed oczyma ginący żołnierze Polski Podziemnej. Wierni jej
testamentowi podejmujemy polityczną walkę o jego urzeczywistnie-
nie. Nie naszą jest winą, że podstawowe prawo wolnego obywatela
w demokratycznym państwie – prawo zrzeszania się – musimy re-
alizować w postaci tajnej” – pisali we wrześniu 1945 r. założyciele
Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.
O wolność obywatela…
Po agresji na Polskę III Rzeszy (1 września 1939 r.) i ZSRS (17 września tr.) na terenach
zajętych przez okupantów życie państwowe zeszło do konspiracji. Rząd Polski funkcjonujący
na uchodźstwie, najpierw we Francji, a później w Londynie, kontynuował działalność władz
państwowych z lat 1918–1939. W okupowanym kraju działały organizacje konspiracyjne
zmierzające do odzyskania niepodległości i przywrócenia społeczeństwu wolności. W czasie
wojny w podziemiu odtworzono struktury władzy cywilnej – w ramach Delegatury Rządu
na Kraj i Rady Jedności Narodowej oraz siłę zbrojną – Armię Krajową (wcześniej Związek
Walki Zbrojnej). W tych dwóch pionach skupiała się przeważająca część niepodległościowej
konspiracji. Zajmowanie terenów Polski przez Armię Czerwoną w 1944 r. uruchomiło akcję
„Burza”, w której wzięły udział jednostki AK głównie ze wschodnich terenów przedwojennej
Rzeczypospolitej, a której ostatnim mocnym akcentem stało się Powstanie Warszawskie.
Akcja „Burza” była planem powstania strefowego, w czasie którego AK atakowała wy-
cofujące się wojska III Rzeszy i starała się zająć poszczególne miejscowości przed wkrocze-
niem Armii Czerwonej. Tym samym umożliwiała wyjście z konspiracji administracji cy-
wilnej Polskiego Państwa Podziemnego, która przyjmowała dowództwo sowieckie z pozycji
gospodarza. Fala represji, jaka dotknęła żołnierzy AK i działaczy PPP ze strony sowieckiej,
sprawiła, że akcja zakończyła się niepowodzeniem. Jednocześnie dowództwo AK uznało,
że zarówno „Burza”, jak i wcześniejsza działalność sowieckiego wywiadu doprowadziły
do dekonspiracji podziemnej armii. Dlatego postanowiono ją rozwiązać, uznając, że w ten
sposób uchroni się oicerów i żołnierzy AK przed sowieckimi represjami.
Gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek”, komendant główny AK, zwrócił się 19 stycznia
1945 r. do żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego: „Daję wam ostatni rozkaz. Dalszą
swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości państwa pol-
skiego i ochrony ludności polskiej przed zagładą”. W ostatnich słowach zarządził: „zwal-
niam was z przysięgi i rozwiązuję szeregi Armii Krajowej”.
Jednocześnie z likwidacją AK zaczęła działać, tworzona już od kwietnia 1944 r., orga-
nizacja „Niepodległość” (krypt. „Nie”). Miała ona charakter kadrowy, dążono do jej głębo-
kiego zakonspirowania, by mogła przetrwać długotrwałą dominację sowiecką. Jej praca-
mi kierował Leopold Okulicki. Już jednak w marcu 1945 r. Sowieci zaprosili przywódców
Plik z chomika:
idis
Inne pliki z tego folderu:
Biuletyn_8-9_2011.pdf
(7010 KB)
Biuletyn_7_2011.pdf
(3202 KB)
Biuletyn_5-6_2011.pdf
(6418 KB)
Biuletyn_4_2011.pdf
(4782 KB)
Biuletyn_3_2011.pdf
(2761 KB)
Inne foldery tego chomika:
Absurdy
Cliparty
Clipy
Dzwonki na komórkę
E-booki
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin