Biuletyn_10_2008.pdf

(6025 KB) Pobierz
Biuletyn_10_2008_OKLADKA.indd
BEZPŁATNY DODATEK
FILM DVD „ZAWÓD: PRYMAS POLSKI”
NR 1 0 (9 3 )
październik
2 0 0 8
BIULETYN
numer indeksu 374431
nakład 15000 egz.
Przesłanie
wciąż aktualne
cena 7 zł (w tym 0% VAT)
BIULETYN
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
75732402.096.png 75732402.107.png 75732402.118.png 75732402.129.png 75732402.001.png 75732402.012.png 75732402.023.png 75732402.034.png 75732402.045.png 75732402.051.png 75732402.052.png
ODDZIAŁY IPN
ADRESY I TELEFONY
BIAŁYSTOK
ul. Wars­tat­wa 1a, 15-637 Białystok
tel. (0-85) 664 57 03
GDAŃSK
ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia
tel. (0-58) 660 67 00
KATOWICE
ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice
tel. (0-32) 609 98 40
KRAKÓW
ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków
tel. (0-12) 421 11 00
LUBLIN
ul. Szewska 2, 20-086 Lublin
tel. (0-81) 536 34 01
ŁÓDŹ
ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź
tel. (0-42) 616 27 45
POZNAŃ
ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań
tel. (0-61) 835 69 00
RZESZÓW
ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów
tel. (0-17) 860 60 18
SZCZECIN
ul. K. Janickiego 30, 71-270 Szczecin
tel. (0-91) 484 98 00
WARSZAWA
ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa
tel. (0-22) 526 19 20
WROCŁAW
ul. Sołtysowicka 21a, 51-168 Wrocław
tel. (0-71) 326 76 00
BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Kolegium: Jan Żaryn – przewodniczący,
Marek Gałęzowski, Łukasz Kamiński, Kazimierz Krajewski, Filip Musiał,
Barbara Polak, Leszek Próchniak, Jan M. Ruman, Norbert Wójtowicz
Redaguje zespół: Jan M. Ruman – redaktor naczelny (tel. 0-22 431-83-74), jan.ruman@ipn.gov.pl
Barbara Polak – zastępca redaktora naczelnego (tel. 0-22 431-83-75), barbara.polak@ipn.gov.pl
Piotr Życieński – fotograf (tel. 0-22 431-83-95), piotr.zycienski@ipn.gov.pl
sekretariat – Maria Wiśniewska (tel. 0-22 431-83-47), maria.wisniewska@ipn.gov.pl
Projekt graiczny: Krzysztof Findziński; redakcja techniczna: Andrzej Broniak;
łamanie: Wojciech Czaplicki
Adres redakcji: ul. Hrubieszowska 6a, Warszawa
Adres do korespondencji: ul. Towarowa 28, 00-839 Warszawa
www.ipn.gov.pl
Druk: „2 K” s.c., ul. Płocka 35/43, 93-134 Łódź
ODDZIAŁY IPN
ADRESY I TELEFONY
75732402.053.png 75732402.054.png 75732402.055.png 75732402.056.png 75732402.057.png 75732402.058.png 75732402.059.png 75732402.060.png 75732402.061.png 75732402.062.png 75732402.063.png 75732402.064.png 75732402.065.png 75732402.066.png 75732402.067.png 75732402.068.png 75732402.069.png 75732402.070.png 75732402.071.png 75732402.072.png 75732402.073.png 75732402.074.png 75732402.075.png 75732402.076.png 75732402.077.png 75732402.078.png 75732402.079.png 75732402.080.png 75732402.081.png 75732402.082.png 75732402.083.png 75732402.084.png 75732402.085.png 75732402.086.png 75732402.087.png 75732402.088.png 75732402.089.png 75732402.090.png 75732402.091.png 75732402.092.png 75732402.093.png 75732402.094.png 75732402.095.png 75732402.097.png 75732402.098.png 75732402.099.png 75732402.100.png 75732402.101.png 75732402.102.png 75732402.103.png 75732402.104.png 75732402.105.png 75732402.106.png 75732402.108.png 75732402.109.png 75732402.110.png 75732402.111.png 75732402.112.png 75732402.113.png 75732402.114.png 75732402.115.png 75732402.116.png 75732402.117.png 75732402.119.png 75732402.120.png 75732402.121.png 75732402.122.png 75732402.123.png 75732402.124.png 75732402.125.png 75732402.126.png 75732402.127.png 75732402.128.png 75732402.130.png 75732402.131.png 75732402.132.png 75732402.133.png 75732402.134.png 75732402.135.png 75732402.136.png 75732402.137.png 75732402.138.png 75732402.139.png 75732402.002.png 75732402.003.png 75732402.004.png 75732402.005.png 75732402.006.png 75732402.007.png 75732402.008.png 75732402.009.png 75732402.010.png 75732402.011.png 75732402.013.png 75732402.014.png 75732402.015.png 75732402.016.png 75732402.017.png 75732402.018.png 75732402.019.png 75732402.020.png 75732402.021.png 75732402.022.png 75732402.024.png 75732402.025.png 75732402.026.png 75732402.027.png 75732402.028.png 75732402.029.png 75732402.030.png 75732402.031.png 75732402.032.png 75732402.033.png 75732402.035.png 75732402.036.png 75732402.037.png 75732402.038.png 75732402.039.png 75732402.040.png 75732402.041.png 75732402.042.png 75732402.043.png 75732402.044.png 75732402.046.png
BIULETYN
NR 10 (93)
PAŹDZIERNIK
2008
SPIS TREŚCI
ROZMOWY BIULETYNU
Przesłanie wciąż aktualne. O pielgrzymkach Jana Pawła II do Polski
z abp. Kazimierzem Nyczem, Dariuszem Karłowiczem
i Janem Żarynem rozmawia Jan M. Ruman............................................ 2
KOMENTARZE HISTORYCZNE
Ewa K. Czaczkowska – Nie dali się poróżnić...................................................... 26
Andrzej Grajewski – Papież, który zmienił historię ......................................... 32
Roksana Szczęch – Skompromitować Kościół,
otumanić społeczeństwo ............................................................................ 38
Ks. Józef Marecki, Filip Musiał – Krakowska opoka
– kardynał Adam Sapieha......................................................................... 45
Ks. Józef Marecki – „Boga należy bardziej
słuchać, aniżeli ludzi”. Bp Franciszek Jop ............................................ 53
Andrzej Sznajder – „Trzeba mieć odwagę atakowania…”.
Bp Franciszek Musiel .................................................................................. 62
Grzegorz Łeszczyński – Kapłan niezłomny. Ks. Czesław Sadłowski............... 67
Daniel Gucewicz – Gdański incydent milenij ny............................................... 75
Milena Przybysz – Początki Duszpasterstwa Akademickiego
w Łodzi .......................................................................................................... 82
Norbert Wójtowicz – Widziane z „Olimpu”. Płockie Duszpasterstwa
Akademickie................................................................................................. 92
Waldemar Handke – TW ps. „Kuba” czyli post scriptum
do biografi i SB-eka… .............................................................................. 100
WSPOMNIENIA
Monika Plutecka – Między szkołą a parafi ą ................................................... 102
Na okładce: str. I – Jan Paweł II w Gorzowie Wlkp.; str. IV – Jan Paweł II w Skoczowie,
fot. P. Życieński
1
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
WYDARZENIA ............................................................................................... 106
75732402.047.png
PRZESŁANIE WCIĄŻ AKTUALNE
O PIELGRZYMKACH JANA PAWŁA II DO POLSKI Z ABP. KAZIMIERZEM
NYCZEM, DARIUSZEM KARŁOWICZEM I JANEM ŻARYNEM ROZMAWIA
JAN M. RUMAN
Jan M. Ruman – Ojciec Święty Jan Paweł II już podczas
inauguracji pontyfi katu wzywał cały świat: „Otwórzcie
drzwi Chrystusowi”, nie bójcie się, otwórzcie Chrystusowi
„granice państw, systemów ekonomicznych i politycz-
nych”... A później konsekwentnie zmierzał do tego, by
te drzwi zostały otwarte. Czynił to także wobec swojej
Ojczyzny. Nauczanie skierowane do Polaków jest obecne
w licznych wypowiedziach Jana Pawła II w czasie spotkań
w Rzymie, ale jego zasadniczy zrąb Papież przekazał nam
w czasie pielgrzymek do Polski.
Pierwsze trzy pielgrzymki były moim zdaniem zbudo-
wane wokół trzech cnót teologalnych: wiary, nadziei i miłości. Pielgrzymka w 1979 r. to
było przede wszystkim budzenie wiary po latach komunizmu i ukazanie jej głębo-
kich korzeni w życiu narodu... Papież wołał wtedy do młodych: „Bądźcie konsekwentni
w swojej wierze!”. A wszystkich Polaków prosił: „abyście nigdy nie zwątpili i nie znużyli się,
i nie zniechęcili się; abyście nie podcinali sami tych korzeni, z których wyrastamy”...
Abp Kazimierz Nycz – Warto zauważyć, że rządzący wówczas Polską komuniści robili
wszystko, aby ta pielgrzymka nie skojarzyła się w świadomości – a tak chciał Papież i Biskupi –
wprost ze św. Stanisławem Biskupem. Pierwsza próba ustalenia terminu pielgrzymki to 8 maja.
Początek maja, czyli okres w którym Kościół w Polsce przeżywa uroczystość św. Stanisława
Biskupa i Męczennika. Pamiętajmy, że rok 1979, to nie tylko koniec Synodu, który Papież
rozpoczął, ale przede wszystkim 900-lecie męczeńskiej śmierci Pasterza Kościoła krakow-
skiego – biskupa Stanisława i Patrona Polski. Wtedy wszyscy z tamtej strony – dzisiaj to wiemy
i może lepiej, że wtedy nie wiedzieliśmy – robili wszystko,
żeby tego skojarzenia nie było. To dotyka tematu i treści
pielgrzymki, to dotyka wiary, którą budował po okresie
reakcji pogańskiej na ziemiach polskich biskup Stanisław.
To dotyka świadectwa, którym było życie i męczeństwo św.
Stanisława. Tak patrzyłem na tę pielgrzymkę wtedy jako
młody ksiądz, inaczej niż dzisiaj, że było to uwieńczeniem
Jubileuszu Roku Stanisława. Przyznam, że dziś patrzę już
z perspektywy tego, co przyniosła. Wtedy nie zdawaliśmy
sobie z tego sprawy. W niezbadanych wyrokach boskich
po dziewięciuset latach przyjechał na ziemię polską
następca św. Stanisława z Krakowa, ale już jako Biskup
Rzymu, po to, by budować wiarę i dawać świadectwo. Po
to, by pokazywać ludziom jak można być mocnym, jeżeli
się trwa przy Chrystusie. Jeżeli jest się z Nim zjednoczonym.
2
75732402.048.png 75732402.049.png
Ten wątek I pielgrzymki
został przeprowadzony
przez wszystkie stacje od
Warszawy przez Często-
chowę, Gniezno, aż do
fi nału, którym było kra-
kowskie „bierzmowanie
dziejów”. Tak to wyda-
rzenie z Błoń nazwał
Papież. W wymiarze reli-
gij nym było ono wyda-
rzeniem niespotykanym
w ciągu 1000 lat Polski,
przeżywaniem Euchary-
stii sprawowanej przez
Piotra naszych czasów,
którym jest Polak.
Będąc wtedy na Bło-
niach, do dziś pamię-
tam i przechodzi mnie
dreszcz, jak w momen-
tach wielkiej ciszy –
zwłaszcza pod koniec przemówienia – czuliśmy, że w tym całym zgromadzeniu Bożym, nie
ludzkim, jesteśmy mocni. Mocni nie tylko Papieżem, mocni nie tylko Jego słowami, mocni
obecnością w tajemnicy Eucharystii, gdzie Jezus Chrystus składa Ojcu w Duchu Świętym,
wraz nami Ofi arę. Tę samą, którą złożył kiedyś na Kalwarii.
Dariusz Karłowicz – W roku Stanisławowym właściwie wybrzmieć mógł temat świadectwa
– z pewnością jeden z najważniejszych w papieskim myśleniu o chrześcij aństwie i o Kościele.
Papież stale przypominał świętych i męczenników, bo poprzez nich Chrystus objawia się każ-
demu kolejnemu pokoleniu chrześcij an. Świętość to forma obecności Chrystusa w historii. W tym
wypadku także w historii politycznej. A historia widziana oczyma wiary, to drugi – obok świade-
ctwa – wątek, który wprowadzony zostaje przez odwołanie się do postaci biskupa męczennika.
Wydaje się, że św. Stanisław i „bierzmowanie dziejów” miały skierować nasz wzrok na histo-
riozofi czne ramy naszej historii. Czy może lepiej powiedzieć
nurt – nie ramy. Nurt, który poprzez nas idzie z przeszłości
w przyszłość – bo przecież wezwanie o zstąpienie Ducha to
było fraza niewątpliwie prorocza.
Jest to tak ważne, bo wtedy zaczyna się sekwencja
wydarzeń, która prowadzi nas do wolności. Sekwencja
cudowna jeśli patrzy na nią człowiek wierzący i zarazem
w jakimś sensie nieprawdopodobna i niezrozumiała jeśli
przyłożyć do niej miary socjologii czy politologii. Bo prze-
cież najpierw na pozór nic się nie dzieje. W rok po piel-
grzymce mamy wybory, z jedną – jak słyszałem – z naj-
wyższych frekwencji. Komuna ma powody do radości.
3
75732402.050.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin