§ Ochronna przed czynnikami:
- fizycznymi
- chemicznymi
- bakteryjnymi
§ Regulacja ciepła:
- pocenie
- naczynia krwionośne
§ Czynność wydzielnicza:
- łój
- pot
§ Regulacja wodno – elektrolitowa
§ Narząd zmysłu:
- receptory
§ Metabolizm:
- białek
- lipidów
- węglowodanów
- witamin
§ Odporność ustroju:
- szczepienia
- prezentacja antygenu
- naskórek à warstwy – rogowa,
ziarnista,
kolczysta,
podstawna
- skóra właściwa à podział histopatologiczny –
warstwa brodawkowata,
warstwa siateczkowata
(skład – włókna tkanki łącznej, komórki łącznotkankowe, naczynia krwionośne, zakończenia nerwowe, przydatki skóry)
Podścielisko łącznotkankowe (włókna: kolagenowe, sprężyste, retikulonowe)
Bezpostaciowa masa z mukopolisacharydów
Komórki tk. łącznej ( fibrocyty i fibroblasty; histocyty; kom. tuczne; pojedyncze kom. krwi)
- tkanka podskórna (zraziki tłuszczowe; tkanka łączna między nimi, różna grubość)
§ naczynia krwionośne
- splot naczyń głębokich
- splot powierzchowny podbrodawkowy
- splot wokół przydatków
§ naczynia limfatyczne
- sieć głęboka (ok. przydatków)
- sieć powierzchowna (powyżej brodawek skóry)
- naczynia włosowate limfatyczne
-
§ włókna z układu mózgowo – rdzeniowego
§ włókna z układu autonomicznego
§ odbieranie czucia skórnego (cała sieć nerwowa)
- ucisk, dotyk
- ciepło, zimno
- ból, świąd
§ wolne zakończenia nerwowe
- naskórek, szeregowe liczne zakończenia na granicy skórno naskórkowej
- przydatki
§ zakończenia upostaciowane
- Vatera Paciniego
- Meissnera
- Krausego
- Ruffinieg
naczynia limfatyczne
węzły chłonne
płyn tkankowy
POSTKAPILARY
KAPILARY
naczynia włosowate
PREKAPILARY naczynia przedwłosowate
żylaki
pnie limfatyczne
tętniczki
tętnice
żyły
wymiana w płucach
serce
§ gruczoły łojowe
o związek z mieszkami włosowymi
- uchodzą poniżej lejka
- niekiedy bezpośrednio na powierzchnię skóry np.: wargi
o umiejscowienie
- twarz – strefa T
- głowa
- okolica mostka
- okolica międzłopatkowa
o wydzielenie łoju skurcz mięśni przywłosowych – gr. holoksynowe
o rola łoju
- ochrona przed czynnikami – fizycznymi, chemicznymi, bakteryjnymi
o skład łoju
- trójglicerydy wolne kwasy tłuszczowe, woski, skwalen, cholesterol, estry
o rola hormonów
– testosteron, progesteron – przerost gruczołów łojowych
– estrogen – obniża wydzielanie łoju
o wahania wydzielania łoju w czasie życia
- największe u dzieci, noworodków
- spadek po 40 roku życia
§ gruczoły potowe
o gruczoły ekrynowe (cała skóra; regulacja cieplna; pocenie emocjonalne – włókna cholinergiczne)
o gruczoły apokrynowe (związane z mieszkami; okolice pach, narządów płciowych i odbytu, okolice brodawek sutkowych, powieki
o Zaczynają funkcjonowanie po okresie dojrzewania
o Wrażliwe na bodźce hormonalne i emocjonalne (włókna adrenergiczne)
§ włosy
o cykl
– anagen 80-85% ; 3-6 lat
– katagen (inwolucja, okres przejściowy) 0,5-1% ; kilka dni
– telogen (spoczynek) 10-20% ; 2-4 miesiące
§ paznokcie
o macierz
o płytka
o obrębek naskórkowy
§ oglądanie
- całe ciało
- dobre oświetlenie (najlepiej dzienne)
- przydatne oświetlenie boczne
- lupa dermatoskop
§ wywiad
- objawy towarzyszące- świąd, pieczenie, bolesność,
- przeczulica lub brak objawów przy dużych zmianach
- schorzenia w rodzinie
§ zabarwienie (uogólnione- żółtaczka, mocznica, nowotwory)
§ wykwit pierwotny, ewolucja, polimorfizm
§ topografia zmian
§ przydatki
§ węzły chłonne
§ Plama (macula) to wykwit leżący w poziomie skóry, niewyczuwalny przy dotyku i różniący się od otaczającej skóry zabarwieniem.
- barwnikowa (melanina) – piegi, płaskie zmiany barwnikowe, bielactwo – odbarwienia
- zapalna – rumień – przekrwienie
- naczyniowce – naczyniaki, teleangiektazje
- złogowa (odkładanie się subst.: zewnątrzpochodnych – barwniki do tatuażu, srebrzyca, zatrucie rtęcią; wewnątrzpochodnych - hemosyderyna)
§ Bąbel pokrzywkowy (urtica) (obrzęk skóry właściwej; nad powierzchnią skóry; kolor- porcelanowo – biały; szybko powstaje i znika, pokrzywka). To wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, który szybko powstaje i ustępuje bez pozostawiania śladów.
§ Grudka (papula) (nad pow. skóry; odgraniczona; spoista; ustępuje bez śladu; rodzaje: naskórkowe (przerost naskórka) ...
anecia0109