WŁÓKNA MIĘŚNIOWE
Mięśnie szkieletowe zbudowane są z wiązek pojedynczych włókien (miocyty), zawierających paski proteinowe (aktyna, miozyna), posiadające właściwości kurczliwe.
Włókna mięśniowe dzieli się na dwie grupy:
wolnokurczliwe – typ I (slow fibres) i szybkokurczliwe – typ II (fast fibres).
Ponadto, wyróżnia się dwie kategorie włókien typu II, IIa i IIb.
Ilość poszczególnych włókien jest genetycznie uwarunkowana i przeciętnie wynosi ok. 50% dla typu I i II.
Typ I – bardziej skuteczne podczas pracy tlenowej, przy stałym, długotrwałym wysiłku. Aktywują się wolno, ale i wolniej ulegają zmęczeniu. Są przydatne do sportów wytrzymałościowych. Posiadają czerwone zabarwienie w wyniku większego stężenia mioglobiny. Występują w większej ilości w mięśniach posturalnych.
Typ IIa – tlenowy i beztlenowy rodzaj przemian metabolicznych, zwane pośrednimi włóknami. Niezbędne w sportach, jak średnie dystanse oraz pływanie.
Typ IIb – beztlenowy rodzaj przemian metabolicznych, szybka aktywacja, duża siła skurczu, przy dużej prędkości, tempo zmęczenia wysokie. Skurcz włókien typu IIb jest 2-3 razy szybszy od typu I (30-70 skurczów/s). Ich rozmiar jest większy od włókien typu I.
Czy trening może zmienić rodzaj włókien?
nie ma absolutnych dowodów, ale wydaje się, że typ II a może ulec zmianie na typ I.
Odwrotnie nie stwierdzono takiej możliwości.
Przy słabym skurczu mięśniowym aktywowane są tylko włókna typu I, przy mocniejszym skurczu typ IIa, przy maksymalnym skurczu typ IIb.
Aktywowanie włókien typu IIb powoduje przyrost siły, prędkości i mocy.
Typ I odpowiedzialny jest za nasze codzienne funkcjonowanie.
Zaniedbanie aktywacji włókien typu II prowadzi do ich osłabienia i zaniku.
Zazwyczaj, slow fibres są aktywowane pierwsze. Jeśli intensywność jest niska, są jedynymi ulegającymi skurczom. Przy bardziej intensywnym wysiłku włączają się kolejno typ IIa i IIb.
Istnieją dowody na to, że można zmienić kolejność aktywacji włókien. Przykładem są ćwiczenia ekscentryczne i pliometryczny, wykonywane w sposób dynamiczny.
W wyniku specyficznego treningu można doprowadzić do zwiększenia rozmiarów poszczególnych włókien (75%/25%)
Przyrost poszczególnych włókien & wzrost siły
Zakres powt.
Typ I
Typ IIA
Typ IIB
Wzrost siły
1-2 powt.
bardzo mały
mały
największy
3-5 powt.
średni, duży
6-8 powt.
duży
9-12 powt.
bardzo duży
13-15 powt.
średni
b. duży
wytrzymałość
16-25 powt.
25-30 powt.
Pośredni sposób określenia rozkładu włókien mięśniowych
- określenie 1 RM
- ustalenie 80%
Jeśli osoba wykona mniej niż 7 powtórzeń, ma > 50% FT
Jeśli osoba wykona więcej niż 12 powtórzeń, ma > 50% ST
Jeśli osoba wykona pomiędzy 7-12 powtórzeń, ma podobną ilość włókien typu I i II.
Porównanie w % zawartości fast fibres
Grupa
Fast fibres (%)
nietrenujący
45 -55
maratończyk
25
średniodystansowiec
35
sprinter
84
pantera
83
Overview
Muscle fibres growth in & strength gains
Reps. Range
Type I
Type IIA
Type IIB
Strenght gains
1-2 reps
very low
low
excellent
3-5 reps
decent to good
6-8 reps
good
9-12 reps
very good
13-15 reps
decent
endurance
16-25 reps
diminishing
dziubusek30