Konkordat podpisała premier Suchocka pod dyktando urzędników Watykanu wobec której sejm przegłosował votum nieufności, więc nie miała prawa go podpisać - w telegraficznym skrócie chodzi o to że państwo polskie ma płacić za katechetów którzy nauczają religi w szkołach, kapelanów w wojsku wszyscy to oficerowie łącznie z 2 gwizdkowym generałem oraz ma remontować świątynie.
Rząd Hanny Suchockiej – gabinet pod kierownictwem premier Hanny Suchockiej, powołany przez Sejm 11 lipca 1992 po niepowodzeniu misji utworzenia rządu przez Waldemara Pawlaka. 28 maja 1993 Sejm RP na wniosek NSZZ Solidarność, większością jednego głosu uchwalił wotum nieufności dla rządu Hanny Suchockiej. 29 maja 1993 prezydent Lech Wałęsa w wyniku uchwalenia wotum nieufności bez jednoczesnego dokonania wyboru nowego premiera przez Sejm, skorzystał ze swoich konstytucyjnych uprawnień (na podstawie Małej Konstytucji), nie przyjął dymisji rządu Hanny Suchockiej i rozwiązał parlament.
Rząd Hanny Suchockiej działał bez kontroli parlamentarnej do 26 października 1993, kiedy po wyborach parlamentarnych prezydent Lech Wałęsa powołał rząd Waldemara Pawlaka (premier Suchocka złożyła dymisję na ręce prezydenta Wałęsy 18 października). Sejm II kadencji powołał Komisję Nadzwyczajną do Zbadania Działalności Rządu w okresie od 30 maja do 14 października 1993 r.; jedną z rozpatrywanych spraw było podpisanie Konkordatu ze Stolicą Apostolską.
Doświadczenie związane z działalnością rządu niekontrolowanego przez Sejm zaowocowało wprowadzeniem w nowej Konstytucji skrócenia kadencji zamiast rozwiązania Izb.
Rząd Hanny Suchockiej był też ostatnim gabinetem w III RP powołanym przez Sejm, na podstawie zapisów pozostałych po Konstytucji PRL. Kolejne rządy były powoływane przez Prezydenta RP, a Sejm udzielał im jedynie wotum zaufania, zgodnie z zapisami Małej Konstytucji z 17 października 1992 roku (choć istniała też mozliwość wyboru rządu przez Sejm, np. w drodze tzw. konstruktywnego wotum nieufności; tak wybrany rząd prezydent miał obowiązek powołać). Podobne zapisy znalazły się w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku.
Skład rządu:
· Hanna Suchocka (UD) – prezes Rady Ministrów
· Henryk Goryszewski (ZCh-N) – wiceprezes Rady Ministrów, przewodniczący Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów
· Paweł Łączkowski (PChD) – wiceprezes Rady Ministrów, przewodniczący Komitetu Społecznego Rady Ministrów
Ministrowie rządu:
· Jerzy Osiatyński (UD) – minister finansów
· Zdobysław Flisowski (ZCh-N) – minister edukacji narodowej
· Janusz Lewandowski (KL-D) – minister przekształceń własnościowych
· Krzysztof Skubiszewski – minister spraw zagranicznych
· vacat na stanowisku ministra kultury i sztuki, kierownikiem resortu został Piotr Łukasiewicz
· Janusz Onyszkiewicz (UD) – minister obrony narodowej
· Gabriel Janowski (PL) – minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej
· Zygmunt Hortmanowicz (PL) – minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnych
· Jacek Kuroń (UD) – minister pracy i polityki socjalnej
· Andrzej Milczanowski – minister spraw wewnętrznych
· Zbigniew Dyka (ZChN) – minister sprawiedliwości
· Witold Karczewski – przewodniczący Komitetu Badań Naukowych
· Zbigniew Jaworski (ZCh-N) – minister transportu i gospodarki morskiej
· Andrzej Arendarski (KL-D) – minister współpracy gospodarczej z zagranicą
· Andrzej Wojtyła (SL-Ch) – minister zdrowia i opieki społecznej
· Andrzej Bratkowski (związany z UP) – minister gospodarki przestrzennej i budownictwa
· Wacław Niewiarowski (SL-Ch) – minister przemysłu i handlu
· Krzysztof Kilian (KL-D) – minister łączności
· Jan Krzysztof Bielecki (KL-D) – minister, członek Rady Ministrów ds. integracji z Unią Europejską
· Jerzy Kropiwnicki (ZCh-N) – minister - kierownik Centralnego Urzędu Planowania
· Jan Maria Rokita (UD) – minister - szef Urzędu Rady Ministrów
· Zbigniew Eysmont (Polska Partia Przyjaciół Piwa) – minister, członek Rady Ministrów
· Jerzy Kamiński (PL) – minister, członek Rady Ministrów
Zmiany w rządzie[edytuj]
Osobny artykuł: Kalendarium rządu Hanny Suchockiej.
· 11 lutego 1993
· Powołanie:
o Jerzego Górala na urząd ministra kultury i sztuki.
· 17 marca 1993
· Dymisja:
o ministra sprawiedliwości Zbigniewa Dyki.
o Jana Piątkowskiego na urząd ministra sprawiedliwości.
· kwiecień 1993
o ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej Gabriela Janowskiego.
o Janusza Bylińskiego na urząd kierownika w ministerstwie rolnictwa i gospodarki żywnościowej.
· 4 maja 1993
o ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Zygmunta Hortmanowicza.
o Bernarda Błaszczyka na urząd kierownika ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.
· lipiec 1993
o Janusza Bylińskiego z urzędu kierownika resortu rolnictwa i gospodarki żywnościowej.
o Jacka Janiszewskiego na urząd kierownika resortu rolnictwa i gospodarki żywnościowej.
· ministerstwa w III Rzeczypospolitej
W roku 1993 nastąpiła na polskiej scenie politycznej ważna, a wcześniej trudna do poważnego wyobrażenia, zmiana. W wyniku przeprowadzonych 19 września tego roku przedterminowych wyborów do Sejmu i Senatu do władzy doszli przedstawiciele ugrupowań, co do których jeszcze niedawno wydawało się, że na zawsze odeszły do lamusa historii.
Powrót do władzy przedstawicieli ugrupowań wywodzących się bezpośrednio z partii, które rządziły Polską w okresie PRL, był prawdopodobnie rzeczą nieuniknioną. Poważna część społeczeństwa była bowiem mocno rozczarowana efektami rządów ludzi wywodzących się z dawnej opozycji. Rządy te zamiast spodziewanego przez wielu ludzi dobrobytu przyniosły bowiem lawinowo rosnące bezrobocie, afery gospodarcze (takie np. jak słynna afera spółki Art.B), za ich trwania miały też miejsce próby uczynienia z Polski państwa wyznaniowego (lub – jeśli ktoś woli takie określenie – quasi-wyznaniowego). Ugrupowaniem politycznym w najbardziej widoczny sposób dążącym do osiągnięcia tego ostatniego celu było Zjednoczenie Chrześcijańsko–Narodowe, które w pierwszych całkowicie demokratycznych wyborach parlamentarnych po II wojnie światowej, jakie odbyły się 27 października 1991 r. otrzymało (jako Wyborcza Akcja Katolicka) 8, 98% ważnie oddanych głosów, co w 460-osobowym sejmie dało mu 50 mandatów.
Wspomniana na początku zmiana na scenie politycznej nie nastąpiłaby jednak zapewne tak szybko, gdyby nie wydarzenia, do których doszło w Sejmie, a także w będącym wówczas siedzibą prezydenta Wałęsy Belwederze, pod koniec maja 1993 r. Co ciekawe, do zmiany tej przyczynili się swoimi zachowaniami ludzie, których (przy całym ich krytycyzmie wobec działalności ówczesnego rządu) trudno byłoby podejrzewać o to, że pragną powrotu dawnych komunistów do władzy.
Aby jednak opowiedzieć dokładniej, jak się stało, trzeba się cofnąć o blisko rok wstecz.
Po Olszewskim i Pawlaku
Rząd Hanny Suchockiej był drugim gabinetem, jaki powstał w okresie istnienia Sejmu i Senatu, wyłonionych w wyniku wyborów 27 października 1991 r. Do jego powołania przez sejm doszło 11 lipca 1992 r., po wcześniejszym upadku rządu Jana Olszewskiego (5 VI 1992) i nieudanej misji desygnowanego w tym samym dniu przez prezydenta Wałęsę na premiera prezesa PSL Waldemara Pawlaka. Za zatwierdzeniem składu nowego rządu głosowało 226 posłów, przeciwko było 124, a 28 wstrzymało się od głosu.
Trudna koalicja
W skład rządu Hanny Suchockiej wchodzili przedstawiciele kilku ugrupowań. Sama Pani Premier wywodziła się z prawego skrzydła Unii Demokratycznej, do której należeli też minister finansów Jerzy Osiatyński, minister obrony narodowej Janusz Onyszkiewicz, minister pracy i polityki socjalnej Jacek Kuroń, oraz szef Urzędu Rady Ministrów Jan Maria Rokita.
Ministrowie: przekształceń własnościowych – Janusz Lewandowski, współpracy gospodarczej z zagranicą – Andrzej Arendarski i ds. integracji z Unią Europejską – Jan Krzysztof Bielecki należeli do Kongresu Liberalno–Demokratycznego. Trzecią siłą w rządzie było Zjednoczenie Chrześcijańsko–Narodowe. Jego członkami byli minister sprawiedliwości Zbigniew Dyka, minister przemysłu i handlu Wacław Niewiarowski, a także jeden z najbardziej kontrowersyjnych członków rządu – wicepremier do spraw gospodarczych, Henryk Goryszewski, który zasłynął stwierdzeniem, że „Nie jest ważne, czy w Polsce będzie kapitalizm, wolność słowa, czy w Polsce będzie dobrobyt. Najważniejsze, żeby Polska była katolicka”.
W skład rządu wchodzili też przedstawiciele mniejszych ugrupowań, takich, jak np. Partia Chrześcijańskich Demokratów, której prezes Paweł Łączkowski pełnił funkcję wicepremiera do spraw politycznych.
Strajki, blokady
Rząd Hanny Suchockiej formował się w okresie narastania silnych niepokojów społecznych. W zakładach pracy wybuchały strajki, organizowane zarówno przez postkomunistyczny OPZZ i kierowany przez Mariana Jurczyka związek „Solidarność 80”, jak i przez NSZZ „Solidarność”. W lipcu na Śląsku stanęła 1/3 kopalń. Strajki objęły kombinat „Polska Miedź” w Lubinie i Fabrykę Samochodów Małolitrażowych w Tychach. W połowie czerwca – a więc jeszcze przed powołaniem rządu Suchockiej – kierowany przez Andrzeja Leppera związek zawodowy rolników „Samoobrona” zorganizował swoim zwyczajem blokadę dróg, a następnie tzw. marsz gwiaździsty na Warszawę. Tylko dzięki zdecydowanej interwencji policji stolica nie została w dniu 9 lipca 1993 r. całkowicie zablokowana.
Ataki z lewa, ataki z prawa
Złożony z bardzo odmiennych i dążących do osiągnięcia różnych celów ugrupowań rząd Hanny Suchockiej miał więc od początku nader trudne życie. Atakowany był zarówno z „lewa” – przez ugrupowania zrzeszone w Sojuszu Lewicy Demokratycznej, które wypominały rządowi wzrost bezrobocia i próby klerykalizacji życia publicznego w Polsce, jak i z „prawa” – przez zwolenników byłego premiera Jana Olszewskiego (zrzeszonych m.in. w kierowanym przez tego ostatniego Ruchu dla Rzeczypospolitej) którzy uważali, że głównym celem powołania tego rządu było niedopuszczenie do przeprowadzenia niezbędnej ich zdaniem lustracji i dekomunizacji.
Niechęć prawicy do rządu Suchockiej spotęgowało zwłaszcza ujawnienie przez Jarosława Kaczyńskiego tzw. Instrukcji 0015/92 szefa Urzędu Ochrony Państwa, która (przynajmniej w interpretacji tego ostatniego) zezwalała na inwigilację ugrupowań sprzeciwiających się polityce prezydenta Lecha Wałęsy.
Odwołać rząd!
Tworząca rząd Hanny Suchockiej krucha koalicja zaczęła się kruszyć wiosną 1993 r. Najpierw z rządu odeszli przedstawiciele Porozumienia Ludowego, z ministrem rolnictwa Gabrielem Janowskim na czele. Ostateczny cios rządowi postanowiły zadać władze NSZZ „Solidarność”. 19 maja 1993 r. poseł z ramienia „Solidarności” Alojzy Pietrzyk złożył w imieniu swoim i 52 innych posłów wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec rządu Hanny Suchockiej. Datę głosowania nad wnioskiem o odwołanie rządu ustalono na 28 maja 1993 r.
Dwie możliwości
Uchwalona 17 października 1992 r. Ustawa Konstytucyjna o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym, czyli popularnie mówiąc tzw. „mała konstytucja” przewidywała dwa możliwe tryby odwołania rządu. Pierwszy z nich, określany w nauce prawa konstytucyjnego jako tzw. konstruktywne wotum nieufności, polegał na tym, że Sejm odwołując rząd powoływał jednocześnie wskazanego we wniosku kandydata na stanowisko premiera. Według obowiązującej obecnie konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. jest to jedyny możliwy sposób zmiany rządu.
Mała konstytucja przewidywała też jednak możliwość odwołania rządu przez Sejm bez jednoczesnego powołania następnego premiera. Manewr taki był jednak dla Sejmu potencjalnie ryzykowny. O ile bowiem w przypadku zastosowania konstruktywnego wotum nieufności wobec rządu prezydent po prostu zmuszony był do powołania premiera wybranego przez sejm, a następnie na jego wniosek ministrów, o tyle w przypadku odwołania rządu bez wybrania w tym samym głosowaniu nowego premiera prezydent musiał dokonać wyboru: albo przyjąć dymisję rządu, co oznaczało wszczęcie procedury powoływania nowej rady ministrów, albo dymisji tej nie przyjąć – i rozwiązać Sejm i Senat.
Złożony przez posłów „Solidarności” wniosek o odwołanie rządu Hanny Suchockiej nie wskazywał kandydata na nowego premiera. Przyjęcie przez Sejm tego wniosku groziło więc potencjalnie jego rozwiązaniem przez prezydenta, ale chyba nikt ze składających ten wniosek o takiej ewentualności w sposób poważny wówczas nie myślał.
Próba sił
...
stah666