MULTIDYSCYPLINARNY MODEL REHABILITACJI W BÓLU KRZYŻA
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe, w obrębie których bóle krzyża stanowią więcej niż połowę przypadków, są najczęstszą przyczyną przewlekłej niepełnosprawności w krajach uprzemysłowionych. Wskazuje się, że poszczególne kraje narażone są na olbrzymie wydatki związane z wypłacaniem zasiłków chorobowych związanych z bólami dolnego odcinka kręgosłupa. Koszty ponoszone przez państwo są dużo wyższe niż te, związane z innymi schorzeniami np.: sercowo-naczyniowymi i psychicznymi. Warto zaznaczyć, że wydatki na rehabilitację zespołów bólowych kręgosłupa stanowią jedynie połowę tych kosztów, które ponosi państwo wypłacając świadczenia rentowe osobom cierpiącym na ból krzyża. Niezbędne wydaje się zatem opracowanie skutecznej metody rehabilitacji przewlekłych bólów krzyża, która pozwoliłaby pacjentom na powrót do aktywności zawodowej. Aktualnie prowadzone badania zmierzają do wskazania przyczyn bólów krzyża nie ograniczając ich jedynie do zmian strukturalnych w obrębie kręgosłupa. Wykazano bowiem, iż wielu pacjentów zgłaszających silny ból dolnego odcinka kręgosłupa nie posiada zmian strukturalnych, które takie odczucia mogłyby powodować. Ból krzyża zaczęto więc traktować, jako problem warunkowany wieloczynnikowo, w którym nie można pominąć zarówno elementów biologicznych, psychicznych jak i społecznych. Rozważając problematykę związaną z rehabilitacją zespołów bólowych należy uzmysłowić sobie, jak ból wpływa na kontrolę motoryczną. Jego występowanie powoduje zarówno zmiany w kontroli nerwowo-mięśniowej oraz w wykonaniu ruchu, co prowadzi do rozmaitych zaburzeń funkcjonalnych. Prowadzone badania naukowe dowodzą, że pacjenci cierpiący z powodu bólu kręgosłupa odznaczają się wydłużonym czasem reakcji, zaburzeniami równowagi, kontroli posturalnej, koordynacji i wytrzymałości mięśni, opóźnionymi odruchami rdzeniowymi, słabą propriocepcją pozycji tułowia oraz atrofią mięśni podtrzymujących kręgosłup. Ból bez względu na swoje pochodzenie zaburza kontrolę ruchu, wpływa bowiem na zmianę zarówno planowania motorycznego, proprioceptywnej informacji wstępującej, jak i zaburza mechanizmy inhibicji na poziomie korowym i rdzeniowym. Właściwa kontrola mięśniowa, kontrola ruchu oraz postawy są czynnikami, które mają ogromne znaczenie w zapobieganiu urazom krzyża. Zaburzenia kontroli motorycznej, osłabione lub zniesione odruchy obronne prowadzą do urazów lub mikrourazów mięśni, nerwów, krążków międzykręgowych, więzadeł kręgosłupa podczas obciążenia. Pocieszające jest, że aktywna rehabilitacja i leczenie pozwalają na przerwanie błędnego koła bólu i przywrócenie utraconych lub upośledzonych funkcji aparatu ruchu. Nie należy zapominać także o roli czynników psychologicznych w przebiegu przewlekłych schorzeń, którym towarzyszy ból. Jego ciągłe występowanie wpływa na obniżenie samooceny pacjentów, ich wiary we własne możliwości, osłabia chęć do podejmowania aktywności zawodowej i fizycznej oraz powoduje, że czynnościom tym towarzyszy silny strach. Jest to o tyle istotne, że obawa przed wystąpieniem bólu jest często czynnikiem silniej działającym niż sam ból i może skuteczniej ...
janbara