Augustyn- wybitny teolog, filozof, biskup Tagasty, jego mama to święta Monika. Poznał retorykę, robił karierę światową, związał się z ruchem gnostycznym. Przekonał świat zachodu do tego, że człowiek mając swoją naturę, ma braki, dlatego potrzebuje kultury, aby się udoskonalić. Przekonał ludzi zachodu, aby nie bali się rozumu, nauki, poznawania świata. Terturlizm nawoływał do upodlenia rozumu, głosił fideizm. Augustyn pokazuje, że nie trzeba bać się kultury. Człowiek ma pochodzenie naturalne i nadprzyrodzone. (dusza ludzka pochodzi od Boga). Kultura sama nie wystarcza dla człowieka. Potrzeba uszlachetnienia człowieka poprzez łaskę wiary. (jest to dopełnienie kultury i natury). To stanowisko jest antytezą doktryny gnostyckiej. Kultura człowieka nie zbawi- według Augustyna kultura nie jest czymś wystarczającym. Zbawia człowieka tylko Bóg. Kultura potrzebuje dopełnienia przez prawdy wiary.. Nie wystarcza sama religia, nie może zastąpić samej kultury. Nie wystarcza sama kultura jest naturalny porządek rozwoju człowieka. Kultura powinna być otwarta na uświęcenie, uszlachetnienie. Należy nie sakralizować kultury, żyć nią po ludzku. Kultura nie może być antyreligijna. Celem kultury jest dobre życie człowieka. Celem religi jest pełne życie- życie wieczne.
KIM JEST CZŁOWIEK WEDŁUG AUGUSTYNA?
Człowiek to dusza używająca ciała. Ciało człowieka dla Augustyna nie jest więzieniem jak u Platona. Ludzkie ciało nie jest instrumentem, które zasługuje na miano czegoś złego. A dlatego, że pochodzi od Boga, który pragnie dobra dla człowieka. Następnie dowartościowanie cielesności m.in. uczuć, życia seksualnego.
Augustyn chce poznać człowieka przez poznanie jego duszy.
Jak poznać jego duszę?
1) Introspekcja (wykorzystanie jaźni);
2) Analiza aktów, które pochodzą z duszy (zwłaszcza akty miłości).
Augustyn nie odróżniał poznania filozoficznego[1] od teologicznego. Dusza jest nie tylko zasadą życia. Dusza jest prawdziwą esencją człowieczeństwa. Tak pojęta dusza posiada nieśmiertelność. Wszystko co istnieje z natury jest dla jakiegoś celu. Gdy coś jest niematerialne to nie może zniszczyć się przy rozpadzie ciała. Jest to antyteza platonizmu. U Platona dusza ludzka była upadłym bogiem. U Augustyna dusza ludzka posiada obraz Trójcy Świętej., ale sama nie jest Bogiem. Dusza ludzka nie jest czymś doskonałym. Człowiek pozostawiony samemu sobie nie potrafi sam się zbawić. Gdy nie mamy uświęcenia Boga to sami siebie spalimy. Doświadczenie słabości otwiera człowieka na łaski Boga. Człowiek, który chce się zbawić, musi czynić dobro, które nie stoi na przeszkodzie ku osiągnięciu ostatecznego celu. Nie ważne co czynimy, byle to nie przeszkadzało temu, aby się zbawić. Augustyn odsłania przed człowiekiem pole wolności moralnej. Atrybutem duszy jest wolność. Wolność jest tym co umożliwia nam bycie realną przyczyną naszego działania.
Dzieje człowieka to rywalizacja ze sobą dwóch rzeczywistości:
Ø Civitas terra- Rzeczywistość Ziemi, diabelska;
Ø Civitas Dei- Rzeczywistość Boska- zamysł Boży jest dobry.
Nadzieje są urzeczywistnianiem pragnień.
Miłość własna (psyche) - prowadzi do nieposłuszeństwa. Skutkiem nieposłuszeństwa jest śmierć. U Augustyna zło jest tajemnicą. Zło jest skutkiem grzechu pierworodnego, szatana. Człowiek poprzez wolność naśladuje diabła w pysze. Zło jest czymś co jest zatrudnione w Bożym planie, coś co Bóg dopuszcza. Poprzez Boże miłosierdzie zło jest usuwane. Zło staje się materią dobra.
[1] Pragnienie Boga na dnie ludzkiego serca jest pragnieniem dobra nieskończonego, którym jest Bóg. Człowiek żadnym dobrem skończonym się nie nasyci, bo pragnieniem człowieka jest dobro nieskończone.
Toresik123